ابوالفضل مظاهری – پریا ناصری، گروه دانشگاه: دانشگاه آزاد را با عناوین و برندهای مختلفی میشناسند. شاید «فرهیختگان» یکی از معروفترین و قدیمیترین این برندها باشد که مجموعههای متعددی از همین روزنامه تا بیمارستان، هتل و دیگر اماکن خاص دانشگاه آزاد با آن شناخته میشوند. اما این تنها برند دانشگاه آزاد نیست و میتوان «عصر امید» را به عنوان برند همایشهای خاص فناورانه دانشگاه آزاد معرفی کرد. عنوانی که نخستین بار سال 1401 برای نمایشگاه معرفی دستاوردهای دانشگاه در چهلسالگی فعالیت مورد استفاده قرار گرفت. پس از آن هم اجتماعات هدفمند و موضوعمحور فناوران دانشگاه آزاد که با توجه به حوزه فعالیت در نقاط مختلف کشور تشکیل میشود با همین عنوان معرفی میشود. «عصر امید» حالا پس از تهران، سیرجان، بوشهر، ارومیه و اصفهان به شهر نجف رفته و با میزبانی دانشگاه اسلامی نجف نخستین تجربه بینالمللی خود را پشت سر میگذارد. در این دوره از رویداد عصر امید فناوران فعال دانشگاه در حوزه هوش مصنوعی دستاوردهای خود را به عراق بردند تا ضمن ارائه آن با اهالی علم و فناوری این کشور، زمینه تقویت ارتباطات علمی و تجاری را در فضایی متفاوت ایجاد کنند. «فرهیختگان» همزمان با برگزاری این رویداد سهروزه 10 مجموعه حاضر در نمایشگاه این رویداد را از بین 45 شرکت انتخاب کرده و با مدیران آنها به گفتوگو پرداخته که در ادامه از نظر میگذرانید.
ارائه دستیار هوشمند سازمانی توسط یک شرکت کرمانی
محمد احمدینیا، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد واحد کرمان و مدیر عامل شرکت فناور هشیوار کاربیست مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد واحد شهید حاج قاسم سلیمانی کرمان در گفتوگو با «فرهیختگان» گفت: «این شرکت درسال 1403 تأسیس شده و تحت پوشش پارک علم و فناوری استان کرمان بوده و در حوزههای هوش مصنوعی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده فعالیت میکند. اعضای تیم را سه عضو هیئت علمی با مدرک دکتری کامپیوتر و چندین دانشجو و فارغالتحصیل مستعد در زمینههای مرتبط تشکیل میدهند. این شرکت مستقلاً و نیز به صورت همکاری با شرکت هوشمند آرمان هماره که در پارک علم و فناوری استان سمنان مستقر است پروژهها و محصولاتی در زمینه AI، AR و VR را اجرا نموده و یا در دست اجرا دارد.»
او با اشاره به تولید نوشتافزار هوشمند درباره هدف آن عنوان کرد: «نقطه تلاقی دنیای سنتی و هوشمند نوشتن تنها یک دفتر یادداشت نیست؛ بلکه پاسخی به نیاز نسل امروز برای ترکیب اصالت نوشتن دستی با امکانات دنیای دیجیتال است. این محصول، نوشتن را از حالت ایستا خارج کرده و به تجربهای پویا، کاربردی و قابل مدیریت در بستر هوشمند تبدیل میسازد.»
احمدینیا اسکن خودکار صفحات و ثبت دیجیتال یادداشتها، دستهبندی هوشمند و موضوعمحور، جستوجوی سریع میان نوشتهها و نوتها، پشتیبانگیری و ذخیرهسازی امن، اتصال مستقیم به اپلیکیشن اختصاصی، استفاده نامحدود و بدون تاریخ انقضا و امکان استفاده بهعنوان سررسید، دفتر پلنر و ابزار مدیریت زمان با هزینهای مقرونبهصرفه برای کاربران شخصی و سازمانی را از ویژگی این نوشتافزار برشمرد.
او با اشاره به اینکه دستیار هوشمند سازمانی از دیگر محصولات شرکت بوده که در حال توسعه میباشد تصریح کرد دستیار هوشمند مبتنی بر مدلهای زبانی بزرگ(LLM) میباشد که قابلیت مشاوره و پاسخگویی به مشتریان و کاربران مختلف یک شرکت، سازمان یا اداره را داراست. این محصول دارای رابطهای کاربری متعدد مثل رابط کاربری متنی، صوتی و تلفنی بوده که به جذابیت و کاربردی بودن محصول میافزاید. این محصول هم با افزایش دقت پاسخها و کاهش زمان پاسخگویی منجر به افزایش رضایتمندی مشتریان میشود و هم با کاهش تعداد نیروهای مورد نیاز شرکت جهت پاسخگویی، در هزینههای شرکت صرفهجویی به عمل میآورد.
احمدینیا با بیان این جمله که دو محصول بیان شده نمونه داخلی ندارند، ادامه داد: «نمونههای خارجی محدودی شبیه این محصولات وجود دارند که امکانات متفاوت و بعضاً کمتری نسبت به این محصولات دارند و بومی شده کشورمان نیستند. این محصولات قابلیت صادرات نیز دارند و کشور عراق را بازار مناسبی برای محصولات خودمان میدانیم.» او در ادامه با بیان اینکه فرصت نمایشگاه عصر امید نجف اشرف میتواند زمینهساز ارتباط با دوستان عراقی و بازاریابی در کشور عراق باشد تصریح کرد: «به صورت کلی برگزاری نمایشگاههای بینالمللی از این دست، قطعاً جهت ارتقای جایگاه دانشگاه آزاد و شرکتهای زیرمجموعه در عرصه بینالمللی مفید بوده و میتواند منجر به ایجاد ارتباطات پایدار، افزایش صادرات فنی مهندسی و افزایش تولید داخلی گردد.»
مشاورۀ پزشکی به زبان عربی با کمک هوش مصنوعی
مجید وفاییجهان، دانشیار گروه کامپیوتر دانشگاه آزاد مشهد و مدیرعامل و عضو هیئتمدیره شرکت «نوبان» در گفتوگو با «فرهیختگان» عنوان کرد: «نوبان یک هلدینگ متشکل از چند شرکت زیر مجموعه تشکیل شده است که سه شرکت زیرمجموعه آن در رویداد عصر امید نجف شرکت کردند. رسالت اول نوبان در حوزه سلامت بوده و در وبسایتی با همین عنوان ارائه خدمت میکند. بیش از یک میلیون کاربر و7 هزار پزشک تحت پوشش این سامانه قرار دارند و فعلاً فقط در کشور فعالیت میکند.»
او درباره «نوبان» ادامه داد: «این سامانه علاوه بر خدمات نوبتگیری الکترونیک میتواند به واسطه زیرسامانه نویاب که یک سامانه هوش مصنوعی بوده خدمت مشاوره به بیماران را از راه دور ارائه کند. به صورت روزانه حدود 500 نوبت مشاوره هوش مصنوعی در اختیار کاربران قرار میگیرد و تقریباً 6 ماه است که به بهرهبرداری رسیده. امروزه هم به خاطر اینکه از زبان عربی هم پشتیبانی میکند توجهات بسیاری را به خودش جلب کرده است.»
وفاییجهان درباره رسالت دوم این شرکت توضیح داد: «رسالت دوم شرکت نوبان در زمینه پردازشهای مالی و بیگدیتها بوده که در زمینه رمز ارزها با دو سامانه آیمونکس و آیمون هاپ ارائه خدمت میکند. آیمونکس یک صرافی ارز دیجیتال بوده و آیمون هاب یک پایگاه دانش تحلیل خبری بوده که تحلیل خبر را به واسطه سه زبان انگلیسی، فارسی و عربی ارائه میدهد. درواقع اخبار بیش از 60 خبرگزاری مهم دنیا جمعآوری میشود که مورد تحلیل قرار میگیرد. درواقع به نوعی هوش مصنوعی هم در تحلیل آن خبر به شدت کمک کرده و نتیجه خبر را در سایت و هم در قالب ربات تلگرامی در اختیار کاربران قرار میدهد.»
دانشیار گروه کامپیوتر دانشگاه آزاد مشهد درباره هدف از شرکت در رویداد عصر امید نجف عنوان کرد: «یکی از دلایل شرکت ما در این دوره از رویداد، گسترش فعالیت این شرکت در خارج از کشور خصوصاً کشورهای همسایه و از میان کشورهای همسایه نیز کشور عراق است تا بتوانیم این سامانه را برای مردم کشور عراق تحت پوشش قرار دهیم.»
شینا؛ نخستین دستیارصوتی فارسیزبانان دنیا
محمد ابراهیمزاده مدیرعامل و مؤسس شرکت شینا سورن افراز مستقر در دانشگاه آزاد واحد کرج با بیان این مطلب که شرکت ما 15 نفر عضو دارد و از سال 1393 فعالیتهای خودش را به صورت تخصصی در حوزههای هولوگرافیک و هوش مصنوعی آغاز کرده است، گفت: «شرکت ما 13 مدل محصول دارد که ترکیبی از هولوگرام و هوش مصنوعی است. یکی از محصولات برجسته و پرطرفدار ما، سیستم هوش مصنوعی شینا است که به عنوان اولین اسیستنت صوتی فارسی زبان دنیا شناخته میشود.»
ابراهیمزاده درباره دستیارهوش مصنوعی شینا توضیح داد: «این محصول یکسری اپراتورهای هولوگرافیک دارد که وقتی اشخاص مقابل آن قرار میگیرند، فرد را شناسایی کرده و میتواند به همه سؤالات فرد پاسخ دهد. این محصول نمونه مشابه خارجی و ایرانی نداشته و تاکنون بیش از 140 هزار نسخه فروش داشته است.» او درباره هدف از حضور در عصر امید عراق افزود: «درواقع هدف ما از شرکت در این رویداد این بوده که محصولاتمان را به کشورهای دیگر نشان دهیم تا بتوانیم در بازارهای خارجی فروش داشته باشیم.» مدیرعامل و مؤسس شرکت شینا در ادامه بیان داشت: «من معتقدم چنین رویدادهایی که با همکاری دانشگاه آزاد برگزار میشود، میتواند تأثیر بهسزایی در روند رشد فعالیتهای نوآورانه دانشگاه آزاد داشته باشد.»
استفاده از بازیسازی در تعالی سازمانی و تحول دیجیتال
مهدی شریفی، معاون علمی دانشکده هوش مصنوعی دانشگاه آزاد نجفآباد و عضو هیئت مدیره و معاون توسعه فناوری شرکت آکادمی راهبرد کسبوکار ایرانیان، با بیان این مطلب که این شرکت فعالیتهای خود را از ۲۰ سال پیش آغاز کرده است، بیان داشت: «شرکت ما حدود 30 عضو دارد که در ابتدا، فعالیتهای تخصصی خود را در حوزه نجوم آغاز کرد. سپس، زمانی که موضوع آموزش مجازی هنوز به شکل گسترده مطرح نبود، جزء نخستین نیروهای ایرانی بودیم که خدمات آموزش مجازی را به کشورهای منطقه ازجمله افغانستان ارائه دادیم تا جایی که بسیاری از مقامات دولت پیشین افغانستان نیز از طریق دورههای آموزش مجازی ما آموزش دیدند. در ادامه نیز به سمت ارائه سرویسهای تخصصی MBI حرکت کردیم.» او با اشاره به اینکه استفاده از گیمیفیکیشن یکی از پروژههای منحصربه فرد دو، سه سال اخیر این شرکت است اظهار داشت: «درواقع ما از گیمیفیکیشن در رشد تعالی سازمانی و تحول دیجیتال بهره میبریم و فرایندهایی مانند ارزیابی و عارضهیابی آموزش را با استفاده از این محصولی که مبتنی بر مهارتهای نرم، مدیریت استراتژیک و اصول مذاکره است، انجام میدهیم. این فرایند به سیستمهای هوش مصنوعی متصل شده و تمام رخدادهای بازی و فیلدهای اطلاعاتی که حدود ۱۷ هزار داده را شامل میشود را به یک موتور هوش مصنوعی ارسال میکنیم و این موتور گزارشهای دقیق و جامعی براساس عملکرد فردی و تیمی به ما ارائه میدهد که بر شرایط جاری سازمان منطبق است.» شریفی با بیان این جمله که گیمیفیکیشن در حال حاضر در مقیاسهای صنعتی و اداری کشور اجرا میشود بیان داشت: «اصول گیمیفیکیشن در پروژههای ما به این صورت است که بازی دارای قلمروهایی است که هر قلمرو مجموعهای از منابع انسانی و غیرانسانی مانند تسلیحات نظامی یا منابع طبیعی را در بر میگیرد. بازی دارای سطوح مختلفی از ابتدایی تا پیشرفته است و افراد با توجه به سطح بازی تلاش میکنند قلمروی خود را گسترش دهند. درواقع شرکتکنندگان برای افزایش قلمروی خود از روشهای متنوعی مانند تقابل جنگ، مذاکره و تشکیل اتحاد استفاده میکنند. ضمن اینکه حدود 400 تا 500 دوره از این برنامهها برگزار شده و این روند با موفقیت ادامه خواهد داشت.» معاون علمی دانشکده هوش مصنوعی دانشگاه آزاد نجفآباد درباره نمونه مشابه این محصول افزود: «بازی ما با الهام از بازی ریسک که یک نمونه خارجی است طراحی شده اما مزیت اصلی ما نسبت به نمونه خارجی این است که از مفاهیم خلاقانه و نوآورانهای استفاده کردیم که نمونه خارجی بازی فاقد آن است و فقط یک بردگیم محسوب میشود. همچنین ما موتور هوش مصنوعی را به بازی متصل کردیم که یک استراتژی و گزارش تحلیلی از تمامی حرکات بازیکنان و تیمها را به ما میدهد. همچنین، سناریوهای مختلفی مانند وقوع قحطی در بازی یا طراحی سناریوهایی در حوزه توسعه دانش و علم در سریهای بعدی این محصول افزوده شده است که در نسخه مشابه آن وجود ندارد.» او با بیان این جمله که دنیای همکاری عرصهای برای مشارکت و همافزایی است ادامه داد: «هرچه بتوانیم مشارکتهای بینالمللی خود را گسترش دهیم، نهتنها باعث شناختهتر شدن دانشگاه آزاد میشود، بلکه شرکتهایی که با این دانشگاه همکاری میکنند یا از دل آن برآمدند نیز فرصتی خواهند یافت تا محصولاتشان را با سایر کشورها به اشتراک بگذارند و به سمت بازارهای بینالمللی حرکت کنند.»
افزینو؛ سکوی پیشرفته برای تعامل هوشمند با کاربران
مصطفی انوشه، مشاور فنی شرکت فناور پایا تدبیر هوشمند با بیان این جمله که این شرکت هفت سالی میشود که فعالیتهای خودش را آغاز کرده است، گفت: «شرکت ما حاصل تعامل و کارهای مشترک مجموعهای با بیش از 15 سال سابقه همکاری بوده و اکنون حدود 18 نفر عضو از میان دانشجویان و اساتید مختلف دارد که در حوزههای هوش مصنوعی و فین تک فعالیت میکنند.»
او با بیان این مطلب که محصول افزینو یک سکوی ارتباطی و تعامل با کاربران بوده که مبتنی بر دادههای هوش مصنوعی به کاربران پاسخ میدهد، ادامه داد: «درواقع صاحبان مشاغل میتوانند از طریق کانالهای ارتباطی مختلفی مانند شبکههای اجتماعی یا وب با کاربرشان در ارتباط باشند و پشتیبانیهای لازم را انجام دهند. همچنین محصول در گامهای بعدی به سمت ایجنتهای مارکتینگ و فروش حرکت میکند تا بتواند حوزههای خودکارسازی بازاریابی را هم پوشش دهد. ضمن اینکه برنامه مزیتهای مهم دیگری مانند مقیاسپذیر بودن و مولتی چنل بودن دارد.»
انوشه درباره فعالیتهای دیگر این شرکت عنوان کرد: «موضوع دیگری که مجموعه روی آن فعالیت میکند پروژههای نئوبانک مبتنی بر هوش مصنوعی است که درحال طراحی یکی از آن راهکارها و راهاندازی آن در کشوریم که ترکیبی از امکانات هوش مصنوعی و امکانات نئو بانکها برای جذب و تعامل با کاربر پیشبینیشده است. راهکار بعدی نیز ایآی استودیو پایه بوده که بهعنوان یک افزونه از راهکار افزینو فرایند تولید محتوا را برای کسبوکارها در شبکههای اجتماعی خودکار میکند و امکان تولید محتوای ویدئویی مناسب با سرعت بالا را برای کاربران فراهم میکند.»
او در ادامه بیان داشت: «درواقع در تولید نرمافزارها تا جایی که برای شرکت مقدور باشد از هوش مصنوعی استفاده میکنیم. تا جایی که یک بخش تولیدمان هم توسط ابزارهای هوش مصنوعی انجام میشود که اکنون حدود 15 درصد کدهایمان توسط هوش مصنوعی تولید میشود و درطول زمان این عدد هم افزایش پیدا خواهد کرد که هدف امسال آن بیش از 40 درصد خواهد بود.»
مشاور فنی شرکت فناور پایا تدبیر هوشمند درباره نمونههای خارجی مشابه این محصولات افزود: «نمونههای خارجی نیز این کارها را انجام میدهند اما مزیت کلیدی محصول ما مربوط به حوزههای هزینه و پاسخگویی مناسب و طبیعی با لحن انسانی بوده که برای زبانهای فارسی و عربی و انگلیسی آموزش داده شده، ضمن اینکه این محصول تابهحال فروش نداشته اما در حال حاضر در مرحله پیش ارائه آن برای تست بازار هستیم.»
او درباره هدف از حضور در این رویداد بیان داشت: «درواقع هدف ما ارائه توانمندی و پیدا کردن شریکهای بینالمللی و بومی برای حضور موثر در بازار رو به رشد بوده که امیدواریم رخ دهد. با توجه به اینکه در عراق فیسبوک بسیار رایج است تلاش میکنیم که در این حوزه نیز ارتباطات خوبی را برقرار کنیم.»
انوشه در پایان با بیان این مطلب که تعاملات با دانشگاه در روند مناسبی قرار دارد، اظهار کرد: «ما اکنون در پارک دانشگاه پردیس مستقریم و حمایتهای خوبی را از جانب دانشگاه آزاد دریافت کردیم که نویدبخش توسعهها و همکاریهای خوبی برای آینده است و به عقیده من با توجه به اینکه استفاده از ابزارهای هوش مصنوعی در دنیا درحال گسترش فراوان است، برگزاری چنین رویدادهایی در جهت آگاهیبخشی و تعامل با کسبوکارها و شرکتهای فعال در این حوزه بسیار موثر خواهد بود.»
توسعه 12 سرویس هوشمند گامی بلند در مسیر آموزش مجازی
پوریا گیوری، رئیس اداره برنامهریزی و توسعه راهبردی معاونت فنی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد در گفتوگو با «فرهیختگان» گفت: «واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد در سال ۱۳۸۴ تاسیس شد و شعار «آموزش عالی برای همه» دانشگاه آزاد را تحقق بخشید. این واحد توانسته برای بیش از 25 هزار دانشجو در چهار دانشکده شامل فنی و مهندسی، مدیریت، علوم انسانی و علوم پایه خدمات آموزشی فراهم کند. واحد الکترونیکی کار خود را با رشته تحصیلی IT شروع کرد و در حال حاضر ۲۱۵ رشته تحصیلی در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دارد.»
گیوری درباره افتخارات واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد بیان داشت: «جلوگیری از تعطیل شدن آموزش در زمان شیوع ویروس کرونا و پیادهسازی ابرپروژه مجازیسازی تمامی فعالیتهای تحصیلی اعم از کلاسهای تعاملی و آنلاین، امتحانات، ارائه پایاننامه و دفاع، با حضور بیش از یک میلیون و هزار دانشجو، از افتخارات واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد به شمار میرود. ضمن اینکه با توجه به شرایط و ایجاد زیرساختها و ۱۷ سال تجربه در حوزه آموزش مجازی و تجربیات دوران کرونا حرکتی به سمت هوشمندسازی دانشگاه شکل گرفته که در حال پیادهسازی آن هستیم.»
رئیس اداره برنامهریزی و توسعه راهبردی معاونت فنی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد در ادامه اظهار داشت: «واحد الکترونیکی بهعنوان یک واحد پیشرو در زمینه مدیریت و توسعه نرمافزار و پشتیبانی فنی آن همیشه سعی کرده علاوه بر تولید نرمافزارهای بومی، در جهت توسعه اتفاقات روز دنیا نیز حرکت نماید و از این ویژگیها در جهت توسعه محصولات دانشگاه آزاد استفاده کنیم. لازم به ذکر است که امروز ابزارهای هوش مصنوعی درحال تبدیل شدن به ابزاری جهت کمک بهتمامی سوالات عمومی و تخصصی ما شده و ما هم در زمینه توسعه محصولاتمان آنها را در نظر میگیریم.»
گیوری درباره محصولات نرمافزاری رایج واحد الکترونیکی که هم اکنون در دسترس و درحال بهروزرسانیهای مختلفند، عنوان کرد: «ازجمله محصولات نرمافزاری ما میتوان به وادانا (بستر برگزاری کلاسهای آنلاین)، واداروم (بستر برگزاری جلسات آنلاین و پشتیبانی فنی)، تیکتینگ (پاسخگویی)، آزاد (وادادرس که بستری برای برگزاری دورههای تخصصی است) اشاره کرد، ضمن اینکه درتلاشیم در همه سامانههای آموزشمحور، موارد هوش مصنوعی را براساس این نقشها توسعه بدهیم.»
او درباره نقش هوش مصنوعی در سامانههای واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد افزود: «درواقع هوش مصنوعی را استفاده از الگوریتمهای یادگیری عمیق و یادگیری ماشین برای شخصیسازی محتوا و فرایندها، بهرهگیری از پردازش زبان طبیعی (NLP) برای تحلیل متن و تعاملات کاربران، استفاده از الگوریتمهای پیشبینی برای ارزیابی عملکرد و ارائه پیشنهادهای آموزشی و تشخیص الگوها و ارائه گزارشهای هوشمند در مورد روند آموزشی به کار بردیم.»
گیوری با بیان این مطلب که دانشجویان و اساتید دانشگاه آزاد اولین افرادیاند که از محصولات واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد بهره میبرند، بیان داشت: «فارغ از نرمافزارهایی که ذکر شدند و هم اکنون در دسترس و درحالتوسعهاند؛ در بخش پشتیبانی، یک چتبات هوشمند طراحی کردیم که در گام اول، پیش از اتصال به تیم پشتیبانی، با دانشجو در ارتباط خواهد بود. این چتبات میتواند به سؤالات دانشجویان پاسخ داده و بدون اینکه دانشجو متوجه شود، جایگزین تیم پشتیبانی انسانی میشود. در صورت عدم موفقیت چتبات در پاسخگویی، دانشجو به تیم پشتیبانی متصل خواهد شد.»
رئیس اداره برنامهریزی و توسعه راهبردی معاونت فنی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد با بیان این مطلب که بهبودهای کیفی سامانه وادانا یکی دیگر از مسائل مهم است، عنوان کرد: «از نظر عملکرد غیرعملکردی (Non-functional) ما در این سامانه کارایی را افزایش دادیم و پرفورمنس آن را بهبود بخشیدیم. سامانه وادانا در گذشته رکورد کشور و منطقه خاورمیانه را با ۵۶ هزار RPS (درخواست در ثانیه) ثبت کرده بود، اما امسال توانستیم ۹۸ هزار RPS را پاسخ دهیم که یعنی در هر ثانیه ۹۸ هزار درخواست به سرورهای ما ارسال و پاسخ داده شده که در مقایسه با آموزشها و پژوهشها که چنین ارقامی را نداشتند، رکورد قابلتوجهی محسوب میشوند.»
او با بیان این مطلب که در بخش هوش مصنوعی ۱۲ سرویس مختلف را شناسایی کردیم که در تمامی زمینهها قابلاستفاده هستند، ادامه داد: «این سرویسها شامل مواردی مانند جستوجوی تصاویر، شناسایی هویت از طریق تصویر، شناسایی تقلب و مدیریت محتوا (فیلتر ناسزا و...) است و هدف ما این است که این سرویسها بهطور یکپارچه و در هر مکان قابلاستفاده باشند. در ارتباط با هوش مصنوعی نیز برخی از موضوعات مرتبط با دانشگاهها و دانشجویان، مانند تشخیص تقلب در آزمونهای آنلاین و تحلیل بیولوژیکی (تحلیل رفتارهای گذشته دانشجویان)، در حال پیادهسازی هستند. ضمن اینکه هدف ما این است که از این تکنولوژیها برای شخصیسازی آموزشها و افزایش کارایی استفاده شود.»
گیوری، رئیس اداره برنامهریزی و توسعه راهبردی معاونت فنی واحد الکترونیکی دانشگاه آزاد درباره هدف از حضور در رویداد عصر امید توضیح داد: «درواقع نمایشگاههای نوآورانه و پویایی مانند عصر امید ضمن معرفی بیشتر محصولات توسعهیافته بومی به بازدیدکنندگان باعث تعامل بیشتر ما با جهان بیرون میگردد و فضایی جدید برای ما ایجاد میکند. امیدواریم باتکیهبر توانایی فنی جوانان این مرزوبوم بتوانیم پلی میان دانشگاه آزاد و دانشگاههای جهان اسلام ایجاد کنیم. هدفی که عصر امید نویددهنده دستیابی به این امر است.»
تضمین امنیت در جادهها با استفاده از سیستم تشخیص خوابآلودگی
مجید خسرویطناک، مدیرعامل شرکت دیانا گستر اترک مستقر در مرکز رشد دانشگاه آزاد واحد بجنورد با بیان این مطلب که شرکت در مردادماه سال ۱۴۰۲ فعالیتهای خودش را آغاز کرده است، گفت: «شرکت با تیمی پنج نفره از متخصصان جوان دانشگاهی تأسیس شده که در حوزههای سختافزارهای برق و الکترونیک فعالیت میکند و از زمان آغاز فعالیت تاکنون توانسته است محصولات خود را در سطح کشور عرضه کند. در ساخت هر دو محصول اصلی شرکت از تکنولوژی هوش مصنوعی استفاده شده و مطمئناً در ادامه مسیر نیز باتوجه به پیشرفت این حوزه، بهره بیشتری از این بخش خواهیم برد.»
او با بیان این جمله که سیستم تشخیص خوابآلودگی راننده مبتنی بر هوش مصنوعی یکی از محصولات ماست که در نمایشگاه Ai Expo 2025 Najaf در معرض دید مخاطبان قرارگرفته عنوان کرد: «خوابآلودگی و خستگی راننده یکی از دلایل اصلی تصادفات جادهای بوده که با توجه به آمار منتشرشده از مراجع رسمی، ۵۰ تا ۶۰ درصد از تصادفات جادهای کشور مربوط به این دو موضوع است. استفاده از این دستگاه، مناسب رانندگانی بوده که در مسیرهای طولانیمدت جادهای در حال رانندگی هستند؛ چراکه استفاده از این سیستم اطمینان از تمرکز و هوشیاری رانندگان در جاده را به همراه دارد. این دستگاه با استفاده از الگوریتمهای پیشرفته هوش مصنوعی بهطور مداوم رفتار و الگوهای رانندگی راننده را کنترل میکند تا انحرافاتی که ممکن است نشاندهنده خوابآلودگی باشد را تشخیص دهد.» خسروی درباره ویژگیهای این محصول اظهار داشت: «یکی از ویژگیها قابلیت پرتال بودن آن، راهاندازی آسان و سریع، عدم اختلال در رانندگی، کارکرد با برق خودرو و ۱۲ ولت و کاهش استرس در رانندگی است.» خسرویطناک درباره رویداد بینالمللی عصر امید ایران و عراق توضیح داد: «با توجه به اینکه برای نخستین بار به صورت بینالمللی و در کشور عراق برگزار میشود، میتواند تعاملات بینالمللی شرکتهای فناور همچون ما را افزایش دهد و در ایجاد ظرفیتهای بینالمللی نقش مهمی داشته باشد. در پایان نیز لازم است از دانشگاه آزاد اسلامی که متولی برگزاری چنین رویداد مهمی است تقدیر و تشکر کنم و امیدوارم در سالیان آتی نیز ادامه داشته باشد. همچنین از رئیس دانشگاه آزاد واحد بجنورد، معاون محترم پژوهش و فناوری واحد و رئیس مرکز رشد واحد که در اعزام شرکت ما به این رویداد تمام تلاش و همکاری را داشتند، تشکر کنم.»
ارائه سامانههای مبتنی بر هوش مصنوعی به مخاطبان عراقی
دانیال صابر سمیعی، رئیس مرکز تحقیقات سیستمهای هوشمند و علومشناختی و عضو هیئتعلمی دانشگاه آزاد واحد قزوین در گفتوگو با «فرهیختگان» گفت: «شرکت الفبا بهعنوان یکی از شرکتهای اسپینآف دانشگاه آزاد واحد قزوین، با تمرکز بر راهکارهای هوش مصنوعی و تحلیل دادههای پیشرفته تأسیس شده است. این شرکت از دل پژوهشهای مرکز تحقیقات سیستمهای هوشمند و علومشناختی بیرونآمده و فعالیت رسمی خود را از سال ۱۴۰۲ آغاز کرده است. اعضای هسته اصلی شرکت، شامل پژوهشگران، دانشآموختگان و اعضای هیئتعلمی دانشگاه، بهویژه در حوزههای مدیریت داده، علومشناختی و هوش مصنوعی هستند.»
او در ادامه بیان داشت: «درواقع شرکت در ساخت محصولات خود علاوه بر هوش مصنوعی از الگوریتمهایLLM، سیستمهای توصیهگر، هوش تحلیلی، پردازش زبان طبیعی (NLP) و مدلسازی شناختی در سامانههای مستشار (سامانه ارتباط هوشمند شهروندان با استانداریها)، درگاه (اتصال سازمانها به مدلهای زبانی بزرگ)، شرطه (سامانه تحلیل اطلاعات انتظامی و امنیتی)، 110inosk.ai (پاسخگوی اضطراری هوشمند)، دانشوران (دستیار علمی و پژوهشی برای دانشگاهها) استفاده کرده است ضمن اینکه سامانهها در سطح بالایی از استقلال بومی و امنیت داده توسعه یافتهاند.»
رئیس مرکز تحقیقات سیستمهای هوشمند و علومشناختی درباره ویژگیهای منحصربهفرد محصولات این شرکت عنوان کرد: «محصولات ما ویژگیهای مانند امکان پیادهسازی مستقل از اینترنت، امنیت بالا در تبادل و پردازش داده، توان شخصیسازی برای نهادهای ایرانی و بینالمللی و پشتیبانی کامل از زبانهای فارسی، عربی و انگلیسی داشته که در مقایسه با نمونههای خارجی، علاوه بر امنیت و بومیسازی دارای مزیتهایی مانند قیمت رقابتی، عدم وابستگی به زیرساختهای تحریم شده و انعطاف در استقرار پروژه نیز هست.»
او با بیان این مطلب که سطح استفاده از هوش مصنوعی در محصولات ما بالاست، ادامه داد: «از تحلیل لحظهای دادهها تا تولید پاسخهای هوشمند، حدود ۸۰ درصد هسته تصمیمساز و تحلیلی محصولات ما متکی بر الگوریتمهای یادگیری ماشین و LLM است. همچنین از برخی محصولات شرکت ازجمله سامانه مستشار، شرطه و سامانه مدیریت هوشمند شبکه آزمایشگاهها استقبال زیادی شده و در استانهای مختلف نیز بهصورت آزمایشی یا رسمی درحال اجراست.»
صابر سمیعی درباره هدف از حضور در رویداد عصر امید نجف ادامه داد: «تبادل تجربه، معرفی راهکارهای فناورانه در حوزه حکمرانی دیجیتال و بررسی همکاریهای پایدار با دانشگاه اسلامی نجف و سایر نهادهای علمی عراق است. درواقع این رویداد فرصتی برای خلق پیوند بین علم، فناوری و نیازهای واقعی دولت و جامعه عراق بوده ضمن اینکه دانشگاه آزاد در این رویداد، نقشی محوری ایفا کرده و بستری برای صادرات فناوریهای بومی ایران به کشورهای همسایه فراهم کرده و همکاری ما با این دانشگاه و صندوقهای پژوهش، زمینهساز توسعه محصولات در سطح منطقه شده است.»
دیجیتال توین سیستم، راهی برای تحول صنایع نفت و گاز منطقه است
حامد آگاهی، رئیس سرای نوآوری فناوریهای برق، ارتباطات و اطلاعات واحد شیراز با بیان اینکه شرکت همتای هوشمند آینده از سال 1398 فعالیتهای خودش را آغاز کرده است، گفت: «شرکت در حوزه دوقلوی دیجیتال مشغول به فعالیت بوده است. هدف این مجموعه یک مشابهسازی از کارخانهها، پتروشیمیها، پالایشگاهها و نیروگاهها به صورت دیجیتال بوده که براساس دادههایی که از سنسورها دریافت، جمعآوری و تحلیل میشوند و در مرحله بعد براساس آن دادهها، فرایندهای تصمیمگیری مبتنی بر الگوریتمهای مختلف هوش مصنوعی مانند یادگیری ماشین و یادگیری صورت میگیرد. ضمن اینکه دو استاد دانشیار و استادیار با رشتههای مهندسی برق و پنج دانشجو در این شرکت فعالیت میکنند.»
او با معرفی محصول «دیجیتال توین سیستم» که به عنوان یکی از محصولات این شرکت در رویداد عصر امید عرضه شده است، تصریح کرد: «هدف این محصول مشابهسازی و جمعآوری اطلاعات و یک سایت صنعتی بوده که چهار بخش دارد. در پایینترین بخش این سایت سختافزار قرار دارد که اطلاعات سختافزاری را تحلیل میکند. در بخش دوم اطلاعات مربوط به نیروی کار در فیلد یا در میدان کار بوده که اطلاعات و داکیومنتهای انجام کار در اختیار نیروی مرتبط با کار قرار گرفته و نیروی کار میتواند به مجموعه گزارش دهد. بخش سوم نیز متاورس صنعتی بوده که کارش مشابهسازی عینی از فرایند صنعتی، تحلیل اطلاعات، تشخیص خطاها و پیشنهاد صدور دستورات مناسب کاربر در اتاق کنترل است و در بالاترین سطح هم ساز و کار مدیریتی همه مجموعه در دیجیتال توین قرار دارند. ضمناً این محصول نمونه مشابه خارجی دارد اما تلاش شده است تکنولوژی مبتنی بر هوش مصنوعی و دیجیتال توین برای یک کاربری متناسب با صنایع ما استفاده شود.»
آگاهی درباره هدف از حضور در رویداد عصر امید بینالمللی هوش مصنوعی نجف افزود: «هدفمان ایجاد ارتباط بین صنایع حاضر در کشور عراق و بهرهمندی از ارتباطات و انعقاد قرارداد برای این مجموعهها بوده که تکنولوژی دیجیتال توین در صنایع مختلف این کشور خصوصاً نفت و گاز کاربرد دارد. به عبارتی این رویداد میتواند نقطهعطفی در فعالیتهای بینالمللی دانشگاه آزاد در حوزه صادرات فناوری و توسعه دیپلماسی علمی دانشگاه و کشور در تعامل با کشورهای همسایه و مشترکالمنافع کشور داشته باشند.»
تحلیل داده و تولید محتوا با جعبه ابزار هوشمند قائم
مجتبی مددیار، عضو هیئت علمی دانشکده هوش مصنوعی و فناوریهای اجتماعی پیشرفته دانشگاه آزاد واحد ارومیه و رئیس هیئت مدیره شرکت فناور، فناوران پردازشگر هوشمند قائم با بیان این مطلب که شرکت از سال 1400 تأسیس شده گفت: «شرکت ما یکی از شرکتهای پیشرو در حوزه فناوریهای هوش مصنوعی و راهحلهای مبتنی بر فناوری اطلاعات است که توانسته با تکیه بر تیم متخصص، زیرساختهای نوآورانه و تعهد به توسعه فناوریهای پیشرفته، در مسیر تبدیل شدن به یکی از فعالان برجسته حوزه هوش مصنوعی در منطقه گام بردارد.»
او درباره اعضای این شرکت فناور بیان داشت: «شرکت در حال حاضر دارای تیمی متشکل از 5 نفر بوده که سه نفر دارای مدرک دکتری تخصصی در رشته هوش مصنوعی (شامل یک عضو هیئت علمی و یک دستیار آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی)، دو نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر گرایش نرمافزار است و همچنین، هر ترم تعدادی دانشجو نیز بهعنوان کارآموز در شرکت پذیرفته میشوند که به پویایی و رشد علمی مجموعه کمک میکنند.»
مددیار با معرفی جعبه ابزار هوشمند قائم به عنوان محصول این شرکت در رویداد عصر امید، افزود: «این محصول شامل چتباتهای هوشمند، مدلهای پردازش تصویر و صوت و سیستم بازیابی اطلاعات مبتنی بر RAG (Retrieval-Augmented Generation) است. جعبه ابزار هوشمند قائم با ترکیب جستوجوی معنایی و لغوی، امکان دسترسی سریع و دقیق به اطلاعات را فراهم میکند. این پلتفرم با پشتیبانی از مدلهای زبانی پیشرفته مانند ChatGPT، DeepSeek، Qwen و Llama قادر به درک مفاهیم و ارائه پاسخهای مرتبط است. انعطافپذیری بالای این ابزار، آن را به گزینهای ایدئال برای رفع نیازهای پژوهشی، کسبوکاری و توسعهدهندگان در زمینه تولید محتوا، تحلیل داده و تعامل هوشمند تبدیل کرده است.» او درباره کاربردهای جعبه ابزار هوشمند قائم عنوان کرد: «یکی از ویژگیها پشتیبانی و پاسخدهی هوشمند است به این صورت که چتباتهای پیشرفته و دستیاران مجازی برای تعاملات کاربرمحور ارائه میشوند. تحلیل و پردازش اطلاعات تخصصی نیز دومین کاربرد این محصول است که استخراج دانش از اسناد و پاسخگویی به پرسوجوهای پیچیده را انجام میدهد. تولید محتوای هوشمند نیز از دیگر کاربردهاست که خلاصهسازی اسناد و تولید گزارشهای شخصیسازیشده را بر عهده دارد و در پایان نیز کاربردهای سازمانی و تحقیقاتی مانند پشتیبانی از سیستمهای تصمیمیار و تحقیقات علمی و مهندسی را انجام میدهد.»
مددیار با بیان این مطلب که این محصول کاملاً مبتنی بر فناوریهای هوش مصنوعی و مدلهای زبانی بزرگ (LLM) توسعه یافته است، ادامه داد: «به دلیل محدودیتهای زیرساختی در ایران، در حال حاضر از سرویسهای خارجی و مدلهای موجود برای ارائه خدمات استفاده میشود. با این حال، با تأمین زیرساختهای سختافزاری مناسب (که نیازمند سرمایهگذاری قابلتوجهی است)، امکان ارائه این خدمات بهصورت کاملاً بومی و مبتنی بر دادههای محلی وجود خواهد داشت. همچنین با بهرهگیری از تکنیک RAG، کاربران میتوانند کتابخانههای شخصی ایجاد کرده و پاسخهای دقیق و متناسب با دانش ارائهشده دریافت کنند. ضمنا همه فرایند تبدیل دانش محلی به فرمتهای قابل درک توسط هوش مصنوعی و تحلیل دادهها توسط خود شرکت توسعه داده شده است.»
عضو هیئت علمی دانشکده هوش مصنوعی و فناوریهای اجتماعی پیشرفته دانشگاه آزاد واحد ارومیه درباره دیگر محصولات و خدمات این شرکت تصریح کرد: «علاوه بر جعبه ابزار هوشمند، شرکت محصولاتی نظیر پلتفرم رسان، اپلیکیشن تعاملی کودک آینو، سیستم مانیتورینگ و کنترل هوشمند گلخانه، پرتال جامع آموزشی با قابلیتهای هوشمند و سامانههایی برای دانشگاه آزاد اسلامی (مانند دستیار آموزشی، پرتال باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان) را توسعه داده است.» او درباره مزیت رقابتی این محصول نسبت به نمونههای خارجی تصریح کرد: «هرچند نمونههای خارجی مشابهی مانند NotebookLM شرکت گوگل وجود دارند، اما این محصولات برای کاربران ایرانی محدودیتهای دسترسی دارند. جعبه ابزار هوشمند قائم با ارائه رابط کاربری ساده و به زبان فارسی، تجمیع سرویسهای مختلف و امکان استفاده با حساب کاربری ریالی و هزینهای مقرونبهصرفه، تجربهای کاربرپسند و در دسترس را فراهم میکند. همچنین، امکان ارائه چتباتهای اختصاصی بهصورت Help Desk و ارائه API به توسعهدهندگان، از دیگر مزایای رقابتی این محصول است. ضمنا این جعبه ابزار هوشمند قائم بهصورت اشتراکی در دسترس عموم قرار دارد و کاربران میتوانند با پرداخت هزینه متناسب با نیاز خود، از خدمات این محصول بهرهمند شوند.»
مددیار درباره هدف از حضور در رویداد عصر امید توضیح داد: «هدف اصلی شرکت از حضور در رویداد عصر امید عراق، معرفی محصولات و نمایش توانمندیهای تیم در بهرهگیری از هوش مصنوعی برای حل چالشهای حوزههای صنعت، آموزش و کسبوکار است. این رویداد فرصتی بینظیر برای ایجاد ارتباط میان شرکتهای دانشبنیان و صاحبان صنایع فراهم میکند و میتواند خلأهای موجود در تبدیل دانش به فناوری در داخل و خارج از کشور را پرکند. همچنین انعقاد قراردادهای احتمالی در این رویداد، به توسعه فعالیتهای شرکت، ایجاد اشتغال دانشبنیان و افزایش بهرهوری در حوزههای مختلف منجر خواهد شد.» او درباره اهمیت برگزاری رویدادهای مشابه تصریح کرد: «برگزاری رویدادهایی مانند عصر امید، نقش مهمی در نمایش توانمندیهای شرکتهای داخلی در توسعه فناوریهای پیشرفته و ایجاد پیوند میان صنعت و فناوری ایفا میکند. حوزه هوش مصنوعی بهعنوان یکی از فناوریهای پیشرو، نیازمند توجه ویژه است و میتواند ارزش افزوده بالایی در تولید محصولات و خدمات ایجاد کند. همچنین ورود دانشگاه آزاد اسلامی به این عرصه با برگزاری چنین رویدادهایی، نشاندهنده تعهد این دانشگاه به حل مسائل جامعه و صنعت بوده و میتواند دستاوردهای ارزشمندی برای دانشگاهی در تراز جهانی به ارمغان آورد.»














