علی محمولی، مترجم: شاید کسی فکر نمیکرد آن شبی که اوباما در مراسم شام پیروزی انتخابات خود، یکی از مهمانان ثروتمند خود را دائماً تحقیر و تمسخر میکرد، روزی آن فرد به بزرگترین تهدید برای ایالات متحده تبدیل شود؛ آن هم نه در مقام یک اپوزیسیون که در مقام عالیترین جایگاه این کشور. یکی از دلایلی که منجر به تصمیم ترامپ برای شرکت در انتخابات 2016 شد، خاطره تلخ همان شب با اوبامای دموکرات بود. زمانی که ترامپ کارزار انتخاباتی خود را برای اولینبار در دهه گذشته به راه انداخت، نیاز به تأمین مالی داشت و چه کسی بهتر از رفقا و شرکایش در نیویورک و دیگر مراکز مالی آمریکا که غالباً هم صهیونیست بودند. این کار به عنوان یک تجربه موفق، منجر به تکرار تاریخ شد و «ترامپ دوم» نیز مجدد به همین امر روی آورد و پیروز شد. البته، با ورود مجدد به کاخسفید، چندین چالش سخت در مقابل خود دید که اسرائیل – و به تعمیم، ملاکین صهیونیست آن در ایالات متحده – در مرکز این چالشها بود.
ترامپ برای کارزار خود شعار دهه 80 ریگان را انتخاب کرد: «عظمت را دوباره به آمریکا بازگردانیم» یا به اختصار «ماگا». مختصات این شعار، همان مختصاتی بود که چه در مواجهه با شوروی و چه پس از سقوط آن، ایالات متحده را در جایگاه ابرقدرت برتر حفظ کرده بود؛ انسجام داخلی، بازار قدرتمند و عمیق، سرمایه کلان، پژوهشهای علمی بسیار و توسعه فناوریهای بهروز و کاربردی در عرصههای مختلف. احتمالاً درک این موضوع هم سخت نباشد که تقریباً تمام موارد فوق، ناشی از وجود دانشگاههای توانمند و مؤثر بوده، جایی که سیاستمداران، تجّار، دانشمندان و دیگر نخبگان جامعه را تربیت کرده. با این حال، سرمایهگذاران صهیونیست ترامپ (مانند میریام ادلسون، آیزاک پرلموترو تیلور بودوویچ) انتظار بازگشت سرمایه داشتند و یکی از این بازگشتها، تلاش ترامپ برای آرام کردن جو ضداسرائیلی آمریکا، به ویژه در دانشگاههای این کشور بود. درنتیجه، ترامپ بدون در نظر گرفتن عواقب آن، به جنگ دانشگاه رفت؛ جنگی که خود نیز بدان رغبت داشت.
جنگ همهجانبه علیه دانشگاه به رهبری ترامپ که از قطع بودجه فدرال و فسخ قراردادهای دولتی تا توقف کمکهای بلاعوض بخش خصوصی را در بر میگرفت، نگرانیهای جدی را در این کشور برانگیخته که مبادا تندروی حامیان اسرائیل در این کشور منجر به آسیب غیرقابلجبران بر قدرت ایالات متحده شود. از این جهت، برخی افراد مانند مدیران دانشگاه هاروارد، ضرورت را در آن دیدند که بهجای سکوت در برابر قلدری، به جنگ آن بروند – امری که نشان میدهد در پشت سپر منقش به پیام صلحی که نماد هاروارد است، شمشیری هم وجود دارد. مقاله زیر نیز به همین قضیه میپردازد. این مقاله بیان میکند که ترامپ با فشار بر نهاد دانشگاه، در پی مطیع کردن آن به امر خویش و جلوگیری از آسیب بیشتر فعالیتهای حامیان آکادمیک فلسطین، علیه وجهه جهانی رژیمصهیونیستی است. مقاله در بین خطوط خود بیان میکند نگرانی عمدهای که از رفتار ترامپ و حامیاناش حاصل شده، زمانی که در کنار عکسالعمل مدیران دانشگاه هاروارد قرار بگیرد، میتواند به عنوان سرمشقی برای مبارزات استقلالطلبانه دانشگاههای این کشور علیه دخالتهای بیرونی، بهخصوص از جانب دولت فدرال باشد.
کارزاری برای فشار بر نهاد دانشگاه
شکایت دانشگاه هاروارد از دولت ترامپ، رویارویی عظیمی را میان معتبرترین دانشگاه آمریکا و دولت فدرال بر سر آزادی آکادمیک، تأمین مالی دولتی و نظارت بر دانشگاهها رقم زده است. این منازعه حقوقی بر سر تعلیق بودجههای فدرال، احتمالاً سالها به طول خواهد انجامید و ممکن است در نهایت به دیوان عالی ایالات متحده کشیده شود.
به گزارش سیانان، دانشگاه هاروارد، کهنترین مجموعه آموزش عالی ایالات متحده، به نماد مقاومت در برابر دونالد ترامپ، تبدیل شده است – کسی که تلاش کرده دانشگاهها را «باز پس گیرد» و این تقابل را نبردی علیه یهودستیزی معرفی کرده. در مقابل، دانشگاه اعلام کرده که کاخسفید در تلاش است جامعه هاروارد را تحت کنترل درآورد.
دولت ترامپ که پیشتر اقدام به عقبنشینی از برنامههایی مانند برابری و شمولیت جنسیتی کرده بود، شماری از دانشجویان بینالمللی را بازداشت و ویزای آنها را باطل کرده و همچنین بودجه فدرال دانشگاههایی که از پذیرش دستورات دولت سر باز زدهاند را مسدود کرد. به گفته وکلای هاروارد در اسناد دادگاه، دولت با قطع منابع مالی در پی ایجاد «اهرم فشار» برای تحمیل کنترل خود بر دانشگاه بوده و این اقدام بخشی از یک «کارزار فشار» گستردهتر است تا دانشگاه را به تمکین وادارد.
در متن شکایت آمده است اقدامات دولت «استقلال آکادمیک هاروارد را تهدید میکند» و بخشی از تلاشی وسیعتر برای «مجازات هاروارد بهخاطر دفاع از حقوق قانون اساسی خود» است. شکایت جدید دانشگاه هاروارد همچنین استدلال میکند دولت ترامپ در ایجاد هرگونه پیوند منطقی میان تعلیق بودجههای حیاتی و مقابله با یهودستیزی ناکام بوده است. در این شکایت که در دادگاه فدرال بوستون ثبت شده، آمده «دولت نه توانسته و نه میتواند هیچ ارتباط عقلانی میان نگرانیهای مربوط به یهودستیزی و تحقیقاتی که شامل علوم پزشکی، فناوری، امنیت و نوآوری است – و همگی در راستای نجات جان آمریکاییها، تضمین موفقیت این کشور و حفظ جایگاه جهانی آن انجام میشوند – برقرار کند.
دفاع از استقلال دانشگاه
بر اساس اسناد دادگاه، تنش میان دانشگاه هاروارد و دولت ترامپ به سرعت تشدید شده است. در ماه مارس، دولت فدرال نامهای به دانشگاه هاروارد ارسال و اعلام کرد این دانشگاه به دلیل ناتوانی در «مهار یا مقابله با یهودستیزی» در محوطه دانشگاه، تحت تحقیق و تفحص قرار گرفته است. نامهای مشابه، همراه با فهرستی از خواستههای سیاسی، پیشتر به دانشگاه کلمبیا نیز ارسال شده بود. در پی آن، نهادهای فدرال اعلام کردند بیش از ۵ میلیارد دلار کمکهزینه اعطایی به دانشگاه کلمبیا را بازبینی خواهند کرد. دانشگاه کلمبیا بعداً تغییراتی را برای پاسخ به خواستههای دولت ترامپ اعلام کرد که نوعی تمکین در برابر فشارهای فدرال به نظر میرسید.
کاخسفید اقدامات خود علیه دانشگاههای دیگر را نیز ادامه داد — بودجههای دانشگاههایی چون پرینستون، کرنل و نورثوسترن تعلیق یا مسدود شد — و در ماه آوریل، فهرستی از خواستهها را برای دانشگاه هاروارد ارسال کرد. در این نامه، خواستار «همکاری فوری» شده بود، در غیر این صورت «رابطه مالی هاروارد با دولت فدرال» قطع خواهد شد. از جمله مطالبات دولت میتوان به حذف برنامههای تنوع، برابری و شمولیت (DEI)، ممنوعیت استفاده از ماسک در تجمعات اعتراضی، بازنگری در استخدام و پذیرش بر مبنای شایستگی، و کاهش قدرت اعضای هیئتعلمی و مدیرانی که به باور دولت «بیش از آنکه به علم متعهد باشند، درگیر کنشگری سیاسیاند» اشاره کرد.
دانشگاه هاروارد این خواستهها را «سرکوبگرانه» توصیف و با انتشار بیانیهای رسمی، اقدامات دولت ترامپ را محکوم کرده و اعلام داشت که هرگز «استقلال خود را واگذار نخواهد کرد یا از حقوق قانون اساسیاش عقبنشینی نمیکند.» دولت ترامپ در واکنش، 2.2 میلیارد دلار از کمکهزینههای چندساله و ۶۰ میلیون دلار از ارزش قراردادهای چندساله دانشگاه را مسدود کرد، طرحهایی برای لغو وضعیت معافیت مالیاتی هاروارد در دستورکار قرار داد و تهدید کرد که ظرفیت این دانشگاه برای میزبانی از دانشجویان بینالمللی را نیز محدود خواهد کرد. تنها چند روز پس از این اقدامات، دانشگاه هاروارد علیه دولت شکایت کرد. به گزارش نیویورکتایمز، نامه هشدارآمیز اولیه که به هاروارد ارسال شده بود، در واقع «بدون مجوز رسمی» تهیه شده بود و اساساً نباید ارسال میشد.
نگرانی از آیندۀ آکادمی
میلیاردها دلار بودجه، هزاران فرصت شغلی، پروژههای تحقیقاتی، و توانایی دانشگاه هاروارد برای اعطای کمکهزینههای تحصیلی، تنها بخشی از آن چیزیاند که در این مناقشه به خطر افتادهاند. رئیس دانشگاه هاروارد، آلن گاربر، در بیانیهای اعلام کرد که «جایگاه آموزش عالی آمریکا» نیز در معرض تهدید قرار گرفته است.
دانشگاه هاروارد، ثروتمندترین دانشگاه جهان، دارای صندوقی به ارزش ۵۳ میلیارد دلار است که میتواند تا حدی از اثرات این کاهش بودجه بکاهد. به گفته دانشگاه، حدود ۸۰ درصد از این سرمایه، وقفی است و صرف کمکهزینههای تحصیلی، بورسها، کرسیهای هیئتعلمی، برنامههای آموزشی و پروژههای دیگر میشود. تنها ۲۰ درصد باقیمانده برای تضمین پایداری مالی بلندمدت دانشگاه در نظر گرفته شده است. با این حال، شکایت رسمی دانشگاه تصویری نگرانکننده از آینده ترسیم میکند. در صورت تداوم استفاده از منابع داخلی برای جبران کاهش بودجه فدرال، دانشگاه ناچار خواهد شد «سطح فعالیتهای خود را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.» در متن شکایت آمده است: «اگر هاروارد همچنان مجبور باشد بودجههای مسدود شده را از منابع خود تأمین کند، مجبور خواهد شد تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی پذیرفته شده و تعداد اعضای هیئتعلمی و کارکنان پژوهشی را که برای انجام تحقیقات استخدام میکند، کاهش دهد.»
تهدیدهای دولت ترامپ درباره لغو وضعیت معافیت مالیاتی دانشگاه و محدودسازی ظرفیت آن در پذیرش دانشجویان بینالمللی، میتواند فشار بیشتری بر منابع مالی هاروارد وارد کند و موجب تعلیق کمکهزینههای بیشتری از سوی دولت شود. مؤسسه ملی سلامت ایالات متحده (NIH) در روز دوشنبه اعلام کرد بودجه تحقیقات پزشکی دانشگاههایی که دارای برنامههای تنوع و شمولیت هستند را قطع خواهد کرد. به نقل از نشریه مجازی هاروارد کریمسون، از مجموع ۶۸۶ میلیون دلار بودجه تحقیقاتی فدرال هاروارد در سال مالی ۲۰۲۴، حدود ۴۸۸ میلیون دلار از سوی این سازمان فدرال تأمین شده است.
گاربر در ادامه هشدار داد که دولت عملاً «ترمز تحقیقات را کشیده» و قربانیان آن «بیماران آینده» خواهند بود. به گفته او، پروژههایی مانند تحقیقات در زمینه سرطان کودکان، شیوع بیماریهای عفونی و روشهای کاهش درد سربازان زخمی در میدان نبرد، همگی در معرض تهدید قرار دارند. او افزود این کاهشهای بدون تفکیک، موقعیت پیشتاز آمریکا در عرصه نوآوری جهانی را تضعیف خواهد کرد و «پیامدهای این دخالت بیرویه دولت، شدید و ماندگار خواهد بود.»
در شکایت دانشگاه همچنین تأکید شده است که همکاریهای گسترده هاروارد با سایر دانشگاهها، شرکتهای خصوصی، و نهادهای ایالتی و محلی، موجب میشود که توقف تأمین مالی، آسیب اقتصادی گستردهای در پی داشته باشد. «هاروارد یکی از بزرگترین کارفرمایان در ایالت ماساچوست است.» این شکایت استدلال میکند که «این تعلیق مالی، اثر موجی ایجاد میکند که فراتر از پردیس دانشگاه گسترش یافته و موجب رکود در ایجاد شغل برای بخش پژوهش در سراسر کشور، کاهش توسعه مالکیت فکری و تأخیر در پیشرفتهای علمی و پزشکی میشود – پیشرفتهایی که در نهایت، موتور رشد اقتصاد ملی هستند.»
آقای پرزیدنت علیه مستأجرش!
همانطور که پیشتر گفته شد، دانشگاه کلمبیا هم بهعنوان اصلیترین مرکز حمایت از فلسطین، صحنه تظاهرات گسترده دانشگاهیان بوده و از این روی، این دانشگاه با خشم دولت دونالد ترامپ مواجه شد؛ دولتی که نهتنها ۴۰۰ میلیون دلار از بودجه این دانشگاه را لغو کرده، بلکه دو تن از دانشجویان معترض را نیز بازداشت کرد. اما به گزارش فوربز، یک نکته دانشگاه کلمبیا را از تمام مؤسسات آموزشی دیگر در آمریکا متمایز میکند؛ این دانشگاه هر سال میلیونها دلار اجاره به رئیسجمهور ایالات متحده پرداخت میکند.
البته این پول به صورت غیرمستقیم به رئیسجمهور میرسد و همین مسئله شاید توضیح دهد چرا تعداد کمی از افراد به این موضوع توجه کردهاند. طبق یک سند وامدهی در سال ۲۰۲۱ که فوربز به آن دست یافته، دانشگاه کلمبیا سالانه حدود ۸ میلیون دلار برای اجاره مطبهای پزشکی در ساختمانی به پلاک 1290 در بلوار آمریکاس واقع در محله میدتاون منهتن پرداخت میکند. شرکتی به نام Vornado Realty Trust که یک شرکت سهامی عام فعال در حوزه املاک است، مالک ۷۰ درصد از این ساختمان بوده و اداره آن را نیز بر عهده دارد. اما بزرگترین مالک این ساختمان، دونالد ترامپ است که ۳۰ درصد باقیمانده را در اختیار دارد. یعنی رئیسجمهور آمریکا شخصاً سالانه حدود 2.5 میلیون دلار اجاره از این قرارداد دریافت میکند.
رابطه تجاری میان کلمبیا و ترامپ به صورت اتفاقی شکل گرفت. ماجرا به اوایل دهه ۱۹۹۰ بازمیگردد، زمانی که ترامپ در بازپرداخت بدهیهای مرتبط با قطعه زمینی 30 هکتاری در منطقه آپر وست ساید نیویورک با مشکل مواجه شد. سرمایهگذاران هنگکنگی در ازای ۷۰ درصد مالکیت این زمین، او را از بحران مالی نجات دادند. ترامپ ۳۰ درصد باقیمانده را حفظ کرد و به دنبال جذب مستأجران بالقوه رفت. یکی از گزینههای مورد نظر او، دانشگاه کلمبیا بود که در آن زمان قصد گسترش پردیس دانشگاهیاش را داشت. بنا به گزارش نیویورک تایمز، ترامپ ظاهراً از یکی از جلسات مذاکره خارج شد و دانشگاه نیز به دنبال مکان دیگری رفت. در سال ۲۰۰۵، وقتی سرمایهگذاران هنگکنگی تصمیم گرفتند زمین را به مبلغ 1.8 میلیارد دلار بفروشند و درآمد حاصل از آن را در دو ساختمان دیگر سرمایهگذاری کنند – یکی به آدرس پلاک 1290 در بلوار آمریکاس در نیویورک و دیگری پلاک ۵۵۵ خیابان کالیفرنیا در سانفرانسیسکو – ترامپ دوباره خشمگین شد. او در یادداشتی به یکی از شرکایش نوشت: «میتوانید قیمت خیلی بالاتری بگیرید!» و حتی تلاش کرد تا در دادگاه، قرارداد را باطل کند اما شکست خورد و در نهایت، با ۳۰ درصد سهم در دو ساختمانی که خودش تمایلی به آنها نداشت باقی ماند.
در سال ۲۰۰۷، شرکای هنگکنگی، سهم ۷۰ درصدی خود را به شرکت Vornado فروختند. چهار سال بعد، با کنترل این شرکت بر ملک، دانشگاه کلمبیا دوباره وارد میدان شد و قرارداد اجارهای برای حدود 11 هزار متر مربع در همین ساختمان امضا کرد. ساختمانی که ترامپ ابتدا آن را رد کرده بود، به موفقیتی بزرگ تبدیل شد. در سال ۲۰۱۲، شرکت فوق اقدام به تأمین مالی مجدد ساختمان کرد و این کار باعث شد ترامپ حدود ۱۲۵ میلیون دلار به دست آورد. امروز، سهم ۳۰ درصدی ترامپ از درآمد ساختمان ۱۲۹۰ بلوار آمریکاس، به نظر میرسد که از هر ملک دیگری در سبد داراییهای او سودآورتر باشد. تحلیل فوربز در سال ۲۰۲۰ که سهم سالانه ترامپ از اجاره پرداختی دانشگاه کلمبیا را 2.1 میلیون دلار برآورد کرده بود، نشان داد که این دانشگاه نوزدهمین مستأجر بزرگ در کل امپراتوری تجاری ترامپ است.
با این حال، ترامپ در طول سالها به حملات خود علیه دانشگاه کلمبیا ادامه داد. در زمانی که او در حال ترویج دروغ درباره تولد باراک اوباما در خارج از آمریکا بود، حتی این پرسش را مطرح کرد که آیا رئیسجمهور چهل و چهارم ایالات متحده (مشهورترین فارغالتحصیل دانشگاه کلمبیا) به عنوان یک دانشجوی خارجی به این دانشگاه وارد شده است یا نه. در دوران نخست ریاستجمهوریاش، ترامپ گلایه کرد که چگونه جیمز کومی، رئیس وقت اداره تحقیقات فدرال (FBI)، از یکی از اساتید کلمبیا برای انتقال اطلاعات به رسانهها استفاده کرده است. در سال ۲۰۲۴، ترامپ پس از اشغال بخشی از پردیس دانشگاه توسط معترضان طرفدار فلسطین، دوباره به خشم آمد. او از اینکه مقامات با معترضان برخورد قاطعتری نکردهاند، ابراز ناامیدی کرد و رفتار با دانشجویان را با وضعیت خود در برابر نیروهای امنیتی مقایسه کرد. ترامپ در شبکه اجتماعی خود، Truth Social، نوشت: «برخلاف دانشگاه کلمبیا، جایی که تندروهای چپگرای فلسطینی روی چمن جلویی نشستند، عملاً دانشگاه را تسخیر کردند و فریاد زدند: «مرگ بر یهود، مرگ بر اسرائیل، مرگ بر آمریکا» و هیچ اتفاقی هم برایشان نیفتاد، در منهتن پایین، اطراف دادگاهی که من الان به آن میروم کاملاً بسته شده! ... خیلی بیانصافی است!» شش ماه بعد، در حالی که به جرم ۳۴ فقره جعل اسناد مالی محکوم شده بود، ترامپ بار دیگر وارد کاخسفید شد. دولت او بلافاصله پس از آغاز به کار، فشار بر دانشگاههایی مانند کلمبیا و هاروارد را تشدید کرد.














