حسین سلیمی، استاد روابط بینالملل: در رفتار رئیسجمهور آمریکا نشانههایی وجود دارد که گویای تغییرات در نظام بینالملل است. به نظر میرسد که بنیادهای نظام بینالملل دگرگون شده و شرایطی پدید آمده که آمریکا دیگر نمیتواند نقش قطبیت گذشته خود را در سطح جهانی اعمال کند. به نظر میرسد که رئیسجمهور آمریکا قصد دارد این نقش را دوباره به ایالات متحده بازگرداند. اخیراً جوزف نای مقالهای نوشته است که در آن بررسی میکند آیا این نوع رفتار نشاندهنده افول آمریکاست یا اینکه نشانههایی از شکلگیری یک قرن جدید آمریکایی است. بهنظر میرسد که ایدئال رئیسجمهور آمریکا این است که قرن جدیدی را برای آمریکا رقم بزند و ایالات متحده را دوباره به متن مناسبات جهانی برگرداند.
در کوتاهمدت، چنین تحولی ممکن است اتفاق بیفتد، اما به نظر میرسد که اینها نشاندهنده این است که آمریکا نقش عضویت گذشته خود را در نظام بینالملل از دست داده است. با چنین رفتارهایی، نمیتوان آن را احیا کرد. اما کشورهای دیگر مانند ایران ممکن است بتوانند از این تلاطم در فضای بینالمللی استفاده کرده و روزنههایی برای حضور خود در نظام جدید بینالملل بیابند.
من فکر میکنم که ایران اکنون در موقعیتی قرار دارد که میتواند بدون اینکه سیاستهای آمریکا را پذیرفته یا تلاشهای آمریکا برای بازگشت به همان نقش محوری گذشته در عرصه نظام بینالملل را قبول کند، از این فرصت استفاده کرده تا نقشی جدید در نظام بینالمللی جدید ایفا کند. همانطور که به نظرم روسیه، اروپا و کشورهای ثروتمند منطقه خاورمیانه مانند عربستان نیز در تلاش هستند از این موقعیت به نفع خود بهرهبرداری کنند.
در حال حاضر، خبری منتشر شده که نامهای ارسال شده اما این نامه به دست ایران نرسیده است. چون مفاد دقیق نامه در دسترس نیست، نمیتوانیم در مورد آن نظر قطعی بدهیم. معمولاً گمانهها بر اساس پیشفرضهای تحلیلگران و تمایلاتشان تفسیر میشود. تحلیلگرانی که گرایششان این است که رفتارهای رئیسجمهور آمریکا را تهدیدآمیز ببینند، نخوانده آن را تهدید تلقی خواهند کرد، در حالی که کسانی که به تعامل بیقید و شرط با آمریکا علاقهمندند، این نامه را بهعنوان نامهای مسالمتآمیز تلقی خواهند کرد. بنابراین، تا زمانی که از متن و مفاد دقیق آن نامه مطلع نشویم، نمیتوانیم در مورد آن اظهارنظر کنیم.
شماره ۴۳۷۳ |
صفحه ۲ |
نقد روز
دانلود این صفحه
آمریکا نقش خود در نظام بینالملل را از دست داده است














