واحد جهرم از مهرماه امسال کشت گیاه کاکتوس اپونتیا را آغاز کرده است. طرحی که به گفته رئیس واحد می‌تواند بالغ بر یک میلیارد و 200 میلیون تومان عایدی در هر هکتار برای دانشگاه به ارمغان آورد.
سیدکوروش سرورزاده، رئیس دانشگاه آزاد واحد جهرم، درباره طرح این واحد دانشگاهی گفت: «از جمله نکاتی که باعث پر اهمیت بودن زمین کشاورزی در جنوب ایران شده، پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی است؛ در همین راستا کشاورزی که آب کمتری نیاز دارد و گیاهانی که برای رشد به آب کمتری نیاز دارند، جزو اهداف جهاد کشاورزی و مراکز دانشگاهی است. از طرف دیگر باید به این مسئله اشاره کنم که از سال 1367 در ایران رشته دانشگاهی کشاورزی در دانشگاه‌ها کار خود را آغاز کرده و این رشته شامل مقاطع کاردانی، کارشناسی تا دکتراست.»
او با بیان اینکه بر اساس مطالعات استادان، سعی کردیم گیاهی را شناسایی کنیم که با آن الگوی کشت را تغییر دهیم و طبیعتاً این کار برای ما درآمد غیرشهریه‌ای خواهد داشت، گفت: «با توجه به تفاهم‌نامه‌ای که با جهاد کشاورزی منعقد کردیم، شرایطی فراهم شد که بتوانیم الگوی کشت را به شهرستان‌ها پیشنهاد دهیم. تقریباً از اوایل مهر‌ماه واحد جهرم قراردادی با شرکت کشت و صنعت امید (که این شرکت جزو بخش خصوصی است) منعقد کرده است.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد جهرم بیان داشت: «اکثر زمین‌های سایت دانشگاهی این واحد، زمین‌های شوره‌زار است که بالای 150 هکتار وسعت دارد. در گذشته بخش اعظمی از این زمین، زیر کشت زیتون بوده؛ اما متأسفانه این زیتون‌ها در طرح طوبی موفق نبوده‌اند. مسئله دیگر این بود که گیاه کاکتوس اپونتیا به آبی با EC زیر 5 هزار نیاز دارد و آب سفر‌ه‌های زیرزمینی ما هم EC بین 3 تا 4 هزار دارد؛ از این رو در فاز اول 15 هکتار از اراضی شوره‌زار را با همکاری این شرکت به کاشت گیاه کاکتوس اپونتیا اختصاص دادیم.»
سرورزاده با بیان اینکه از انجام مراحل تسطیح زمین، شخم زمین و کاشت گیاه حدوداً 5 ماهی می‌گذرد و گیاهان در حال رشد هستند، گفت: «بعد از حدود دو سال و نیم این گیاه کاکتوس محصول (میوه) می‌دهد؛ امروزه میوه این گیاه در بازار عرضه شده و جزو میوه‌های لاکچری به حساب می‌آید. البته قیمت میوه کاکتوس در شهرستان و تهران متفاوت است. نکته دیگر آنکه از برگ کاکتوس اپونتیا نیز به عنوان اسانس تغذیه در کارخانه‌های آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.»
او ادامه داد: «نکته قابل توجهی که درباره گیاهان دارویی یا گیاهان کم آب‌بر وجود دارد، بحث فروش آن‌هاست. ما با این شرکت قرارداد بسته و فروش تضمینی خواهیم داشت. نکته دیگر آنکه در این طرح کارخانه اسانس‌گیری هم مشارکت داشته و اسانس لازم خود را می‌تواند از قبال این همکاری به دست بیاورد.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد جهرم درباره زمین‌های قابل کشت گیاه کاکتوس اپونتیا گفت: «در فاز نخست ما با زمینی به مساحت 15 هکتار شروع کردیم. همچنین 15 هکتار دیگر نیز در مرحله تسطیح زمین خواهیم داشت. قرار است این پروژه تا مساحت 90 هکتار پیش رود.»
سرورزاده درباره دلیل تغییر رویه دادن طرح کشاورزی دانشگاه جهرم اضافه کرد: «اکثر زیتون‌ها نرک هستند و بازدهی چندانی ندارند؛ در کنار این دلایل باید گفت نگهداری از زیتون هزینه زیادی دارد، اما درآمد حاصل از آن کم است. با توجه به نظر هیئت رئیسه و گروه مطالعات مرکز تحقیقات کشاورزی دانشگاه قرار بر آن شد که کشت زیتون حذف شود و به جای آن گیاه کاکتوس اپونتیا کشت شود؛ چراکه میوه و برگ کاکتوس اپونتیا قابل استفاده است.»
او گفت: «با همتی که رئیس دانشگاه و استادان گروه مرکز مطالعات کشاورزی به خرج دادند، مبلغی نزدیک به 300 میلیون تومان در فاز اول برای خاک‌برداری و خاک‌ریزی و 300 میلیون تومان دیگر نیز برای خرید لوله‌های اصلی، تجدید چاه و... هزینه شده است. به طورکلی ما نزدیک به 700 میلیون تومان هزینه کرده‌ایم و کار به خوبی پیش می‌رود.»
سرورزاده درباره تأثیر هیئت‌عاملی شدن حوزه کشاورزی در موفقیت پروژه دانشگاه جهرم اضافه کرد: «همانطور که می‌دانید ما یک مرکز مطالعات کشاورزی باغ مرکبات داریم که این باغ قبلاً زیر نظر هیئت رئیسه اداره می‌شد، اما الان زیر نظر هیئت‌عاملی اداره می‌شود. این هیئت‌عامل درآمد‌ها و هزینه‌ها را مدیریت و تلاش می‌کند تا فرایند کار را طوری تنظیم کند که بتوان از موجودی دانشگاه و پتانسیل‌هایی که در دانشگاه وجود دارد، به درستی استفاده کرد. از طرف دیگر ما به واسطه این کار درآمد غیرشهریه‌ای غیر قابل توجهی داشته باشیم.»
رئیس دانشگاه آزاد واحد جهرم درمورد تأثیر تغییر مدل اداره مجموعه‌های کشاورزی بر روند آموزش و پژوهش دانشجویان گفت: «زمانی که هیئت‌عامل تشکیل شد، اعضای هیئت‌عامل بیشتر روی موضوعات و فرایند نگارش پایان‌نامه‌های ارشد و دکتری به خصوص دکتری تسلط یافتند. هیئت‌عامل موضوعاتی که بیشتر جنبه کاربردی داشته باشد را انتخاب کرده تا از لحاظ اقتصادی و از لحاظ کاربردی بتوانند نتایج و آزمایشات آن‌ها را در معرض دید همگان قرار دهند. این هیئت با بهره‌گیری از 12 نفر از استادانی که عمدتاً دانشیار و استاد تمام هستند، سعی کردند موضوع مطالعات را به سمت فعالیت‌های در حال انجام سوق دهند. به غیر از دو طرح مطرح شده در دانشگاه جهرم که ما طرح جلبک را پیش از این داشته‌ایم. این طرح‌ها توسط هیئت‌عاملی در حال انجام است.»
سرورزاده درباره تأثیر موفقیت دانشگاه در عرصه کشاورزی بر وجه دانشگاه و همچنین افزایش تمایل به تحصیل دانشجویان در حوزه کشاورزی بیان کرد: «تعداد دانشجو‌های دانشگاه ما در حوزه تحصیلات تکمیلی، افزایش قابل توجهی داشته است. این مسئله باعث شده تا به تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی ما در حوزه کشاورزی که قبلاً دغدغه اصلی ما بوده و کمتر از آن استقبال می‌شد، اضافه شود. در حال حاضر ادارات، سازمان‌ها، ارگان‌ها و حتی جوان‌هایی که از دبیرستان فارغ‌التحصیل شدند، به سمت حوزه کشاورزی سوق داده می‌شوند. همچنین از دبیرانی که در آموزش و پرورش کار می‌کنند نیز دوباره علاقه‌مند شدند مجموع هنرستان کشاورزی را فعال کنند و دانش‌آموزان علاقه‌مند به رشته کشاورزی را به این سمت سوق دهند.»
او در ادامه افزود: «مسئولان شهرستان اعم از منابع طبیعی، جهاد کشاورزی و نمایندگان مجلس از این طرح استقبال کرده و تلاش کردند مسئولان شهرستان را با بحث هیئت‌عاملی همراه کنند. برای این کار پتانسیل‌ها را به کار گرفتند و سعی کردند شرایطی فراهم کنند تا تفاهم‌نامه‌های دوجانبه و سه‌جانبه بین مرکز مطالعات تحقیقات کشاورزی دانشگاه، هیئت‌عامل و بخش کشاورزی منابع طبیعی و سازمان‌هایی که عمدتاً در ارتباط با مسائل کشاورزی هستند، منعقد شود.»
سرورزاده ادامه داد: «دانشگاه، زمین کشاورزی، آب و استادان خبره در اختیار داشته و در حال تعریف فعالیت در مرکز رشد است. اعضای مرکز رشد جهرم از دانشجویان، استادان و فارغ‌التحصیلان تشکیل شده و این اعضا از محصولات، وسایل و ابزار‌های دانش‌بنیان در حوزه کشاورزی استفاده می‌کنند.»
او درباره براورد‌های آینده طرح کشاورزی این واحد دانشگاهی خاطر‌نشان کرد: «کاشت گیاه کاکتوس اپونتیا نسبت به مرکبات هزینه کمتری دارد؛ چرا‌که مرکبات رسیدگی زیادی لازم دارد. گیاه کاکتوس آفت و فراوری کمتر داشته و کارگر کمتری لازم دارد. با قیمت‌های بازار الان بالغ بر یک میلیارد و 200 میلیون تومان عایدی هر هکتار از این محصول برای دانشگاه خواهد بود. همچنین با توجه به تورمی که در کشور وجود دارد تا دو سال آینده که این محصول در بازار عرضه می‌شود، قطعاً می‌تواند بسیاری از دغدغه‌های دانشگاه در زمینه مسائل شهریه و مسائل مالی را حل کند.»