زهرا طیبی، خبرنگار گروه نقد روز: دغدغه‌های اقتصادی و معیشتی، محور اصلی جلسه مفصل مجلسی‌ها با رئیس‌جمهور و اعضای دولت بود. این جلسه در روزی برگزار شد که قرار بود وزیر اقتصاد بلافاصله بعد از بازگشت از سفر عربستان برای بررسی استیضاحش به کمیسیون اقتصادی مجلس برود. همزمانی برگزاری این جلسه که وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی و رئیس سازمان برنامه و بودجه گزارش‌هایی ارائه کردند و نمایندگان نیز سؤالات و نکات خود را مطرح کردند، این گزاره را اثبات کرد که مجلس در عین آنکه به دنبال انجام وظایف نظارتی خود است، نمی‌خواهد در میانه یک بحران اقتصادی و ارزی برای دولت مانع تراشی کند؛ موضوعی که محمدباقر قالیباف بعد از پایان جلسه به آن اشاره کرد و گفت: «مبنای مجلس، این است که به جای آنکه مچ‌گیری شود، دست‌گیری کنیم.» مسعود پزشکیان هم درخصوص اینکه چه برنامه‌ریزی‌هایی برای کم کردن مشکلات معیشتی شده است، گفت: «با تصمیمات گرفته شده و با اجازه رهبر انقلاب، نزدیک یک میلیارد دلار از صندوق توسعه ملی، برداشت شده است و تبدیل به کالا برگ خواهد شد و به 7 دهک مردم داده خواهد شد.» برمبنای کسب اطلاع «فرهیختگان» 10 نماینده به قید قرعه در این جلسه صحبت کردند. علاوه بر این، وزیر اقتصاد، رئیس بانک مرکزی، رئیس سازمان برنامه و بودجه صحبت و گزارش‌هایی ارائه کردند و هرکدام دو نوبت-یک نوبت اول کار یک نوبت بعد از صحبت‌های نمایندگان- صحبت کردند. 10 نماینده هرکدام به مدت سه‌دقیقه صحبت کردند. مالک شریعتی، اردوان اکبرپور، صدیف بدری، رمضان رحیمی‌دشت‌نوری، محمد جلالی، مهرداد گودرزوند، حمید رسایی و عبدالحسین روح الامین ازجمله افرادی بودند که به قید قرعه فرصت صحبت داشتند. دو نماینده هم زمان صحبت‌هایشان را به فرد دیگری دادند. دو نفر هم در حین جلسه تذکر دادند. مسعود پزشکیان و محمدباقر قالیباف مجموعا 40 و چند دقیقه صحبت کردند. علاوه بر این آقایان بابایی کارنامی، رئیس کمیسیون اجتماعی، شمس‌الدین حسینی، رئیس کمیسیون اقتصادی و شهریاری، رئیس کمیسیون بهداشت نیز در این جلسه صحبت‌هایی مطرح کردند. در گفت‌وگو با دو نفر از نمایندگان مجلس به جزئیات و حواشی جلسه غیرعلنی با دولت پرداختیم که در ادامه مشروح آن را از نظر می‌گذرانید.
مجتبی زارعی، نماینده مجلس: فضای جلسه همگرایانه بود؛ اما نمایندگان انتظار دارند دولت فعال‌تر عمل کند
فضای جلسه به سمت همگرایی پیش‌رفت اما انتظار نمایندگان این است که دولت فعال‌تر عمل کند، این موضوعی بود که مجتبی زارعی، نماینده مجلس به آن اشاره کرد و گفت: «اجمالاً فضای جلسه به سمت همفکری پیش رفت، به این معنا که همه باید با هم مسیر را جلو ببریم و روح کلی جلسه نیز بر همکاری میان قوا تأکید داشت. برآورد آقای رئیس‌جمهور این بوده و هست که تمامی دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی، بر اساس گزارش‌هایی که فکر می‌کنم به ایشان ارائه شده است، به این نتیجه رسیده‌اند که بیگانگان و سرویس‌های خارجی به‌دنبال ایجاد آشفتگی در داخل کشورند. درخواست رئیس‌جمهور و برخی نمایندگان این است که باید با همکاری یکدیگر مسیر را پیش‌ببریم و روزنه‌های نفوذ دشمن را ببندیم. این یک نکته است، اما از طرف دیگر، مجلس و رئیس مجلس نیز جمع‌بندی کرده‌اند که باید وحدت و تمرکز خود را بر ظرفیت‌های داخلی معطوف کنیم، مثلاً وقتی می‌گوییم منابع نداریم، باید درنظر داشته باشیم که مصوبه مولدسازی اموال راکد را در اختیار داریم. این موضوع مورد تأکید حضرت‌آقا نیز بوده است. در همین راستا در فقدان منابع مالی، رئیس مجلس به نکته خوبی اشاره کرد و از وزیر اقتصاد، رئیس سازمان برنامه و بودجه و همچنین آقای رئیس‌جمهور خواست از این ظرفیت استفاده کنند. ضمن اینکه مجلس به‌درستی نگرانی‌های خود را درباره وضعیت معیشتی مردم و تأثیر نوسانات ارزی بر سفره مردم منعکس کرده است. این موضوع برای مجلس اهمیت دارد و بعید است که از آن عبور کند. در عین حال انتظار این است که دولت فعال‌تر عمل کند. فضای عمومی جلسه بر محور کنترل قیمت ارز متمرکز بود. در قانون برنامه هفتم، مجلس یازدهم در سرفصل سیاست‌های ارزی، این اختیار را به رئیس کل بانک مرکزی داده است، بنابراین مجلس به این باور رسیده که دولت برای کنترل آشفتگی‌های ارزی چیزی کم ندارد. در حال حاضر این قیمت‌ها عمدتاً تحت سیطره قاچاقچیان، بیگانگان، کانال‌های تلگرامی و برخی از سرپل‌های منطقه‌ای در خارج از مرز‌ها قرار دارد. به هر تقدیر، مجلس بر این باور است که دولت باید توانایی مدیریت این وضعیت را داشته باشد.»
زارعی به گزارشی که رئیس سازمان برنامه و بودجه در این جلسه ارائه داد هم اشاره کرد و گفت: «درخصوص سیاست‌های حمایتی، ادامه تخصیص کالا برگ‌ها نیز مطرح شد. خوشبختانه براساس خبری که رئیس سازمان برنامه و بودجه ارائه داد، حضرت‌آقا اجازه تخصیص یک میلیارد دلار را داده‌اند. این مبلغ برای ایجاد تاب‌آوری در حوزه‌های اجتماعی و تقویت خانواده‌ها اختصاص یافته است. این بخش از گزارش ارائه‌شده از سوی آقای پورمحمدی نیز حاوی نکات امیدبخشی بود و الحمدلله اجرای این سیاست‌ها درحال آغاز شدن است.»
فضای جلسه در مورد شخص وزیر اقتصاد چندان مثبت نبود
در این جلسه قالیباف تذکری هم در مورد فضاسازی در مورد یک توییت فیک در مورد عضو شورای اطلاع‌رسانی دولت، به الیاس حضرتی داد که زارعی در توضیح این ماجرا در جلسه گفت: «نکته‌ای در بیان یکی از نمایندگان بود که آقای قالیباف هم تذکر داد و من هم مایل بودم که اگر فرصت صحبت برای من فراهم می‌شد، مطرح می‌کردم این بود که به محض اینکه آقای رئیس‌جمهور در روز‌های اخیر مواضع محکمی علیه آقای ترامپ و سیاست‌های تهاجمی آمریکا اتخاذ کردند، تقریباً تمامی نمایندگان حاضر در جلسه از ایشان تقدیر کردند. از میان 10 نفری که صحبت کردند، تا جایی که به یاد دارم، همه در آغاز سخنانشان از رئیس‌جمهور در این خصوص قدردانی کردند. اما نکته مهم‌تر این است که بلافاصله پس از مواضع صریح رئیس‌جمهور، که در امتداد فرمایشات مقام‌معظم‌رهبری درباره عقلانی نبودن، هوشمندانه نبودن و شرافتمندانه نبودن مذاکره مطرح شد، به نظر من یک جریان نفاق وارد عمل شد. این جریان یک صفحه جعلی به نام یکی از وابستگان شورای اطلاع‌رسانی دولت ایجاد و علیه مواضع رهبر انقلاب فعالیت کرد. امروز یکی از نمایندگان محترم نیز این موضوع را در جلسه مطرح کرد. به نظر می‌رسد نفاق قصد دارد بین دولت و نیرو‌های انقلابی جامعه شکاف ایجاد کند و فضای دوقطبی بسازد، در حالی که اصل این ماجرا نادرست بود. روز گذشته رئیس مجلس به آقای حضرتی در این خصوص تذکر داد. آن‌طور که من شنیدم آقای حضرتی نیز تأکید داشت این موضوع واقعیت ندارد. آقای قالیباف هم به‌درستی مطرح کرد که چرا در این‌باره موضع‌گیری نمی‌شود؟ چرا دربرابر برخی از محتوای منتشرشده در این صفحه واکنشی نشان نمی‌دهید؟ اجمالاً به نظر من باید فضای همدلی را تقویت کنیم و پیش‌ببریم. روح مجلس نیز همین بود، البته درباره شخص وزیر اقتصاد، فضای مجلس چندان مثبت نبود و این طبیعی است. احتمالاً ایشان بعدازظهر روز گذشته در کمیسیون حضور داشتند. شاید در روز‌های آینده هم استیضاح به صحن بیاید اما درمجموع، درخواست آقای رئیس‌جمهور این بود که اکنون وقت آن است که همه ما این مسیر را پشت سر رهبری طی کنیم. اما درمجموع مجلس در مواردی، ازجمله سیاست‌های ارزی و اجتماعی، به‌ویژه در جهت تقویت معیشت توده مردم، انتقاد کرد. خود آقای قالیباف هم امروز در این باره تذکر دادند و این موضوع جزء درخواست‌های ایشان بود.»
عبدالحسین روح‌الامینی: جلسه مجلس و دولت امیدبخش بود و کم‌حاشیه
عبدالحسین روح‌الامینی جلسه مجلس را امیدآفرین توصیف کرد که حواشی آن کمرنگ بود و در توضیح گفت: «بحث‌ها متنوع بود و از جوانب مختلف موضوع مورد بررسی قرار گرفت، ازجمله معیشت مردم و تورم. همچنین موضوع نحوه مبارزه با تحریم‌ها محل صحبت قرار گرفت. محور بحث مسائل اساسی مردم بود که حول اقتصاد و معیشت مطرح شد و اینکه مجلس و دولت چگونه دست‌به‌دست هم دهند که رشد 8 درصدی و کاهش تورم محقق شود. جلسه از این جهت که از مردم پشتیبانی شود و مشکلات مردم کم شود، امید بخش بود. اینکه کمک شود و پرداخت صورت گیرد و راه‌های درآمدی جدید باز شود.»
روح‌الامینی درخصوص صحبت‌های تیم اقتصادی دولت، گفت: «آقای همتی، دو ساعت قبل از سفر عربستان رسیده بود و با فاصله چندساعت بعد از بازگشت از سفر عربستان به مجلس آمد. همتی، فرزین و پورمحمدی درمجموع صحبت‌های خوبی داشتند اما بهتر از همه صحبت رؤسای دو قوه بود که همه با هم برای کاهش فشار‌های تورمی و بهبود معیشت مردم، همراه شدند. جلسه سرجمع این خروجی را داشت که رؤسای قوا با یکدیگر هماهنگند و آنجایی که لازم است، رهبری اعتبارات و اختیارات لازم را برای تأمین کالا برگ، رسیدگی به دهک‌های پایین و کاهش مشکلات بهداشت و درمان، پیش خواهد گرفت. مهم‌ترین نکته این بود که عزم و اراده همه، چه رؤسای‌کمیسیون‌ها، چه رؤسای‌دولت، چه رؤسای دو قوه این بود که مسائل کشور به ویژه معیشت مردم در اولویت است نه حاشیه‌ها. در مورد حواشی بحث‌های کمی مطرح شد.»
نقد‌ها به آقای همتی فراگیر نبود
روح‌الامینی ضمن اشاره به اینکه «نباید روایت یک‌سویه از یک جلسه مهم، تأثیرگذار و در سطح کلان منتشر شود.» در واکنش به اینکه گفته می‌شد نقد‌هایی در جلسه به وزیر اقتصاد مطرح شد، گفت: «اگرچه برخی نماینده‌ها صدای دو، دو مخالفی لابه‌لای صحبت‌هایشان داشتند، اما غلبه مجلس اینطور نبود، صدای مجلس در رأیش معلوم می‌شود و این نقد‌ها آنقدر فراگیر نبود. جو مجلس به نفع کاهش مشکلات مردم مثبت بود. آقای پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه گزارش داد. علی‌رغم مشکلاتی که در بحث بودجه داشتند. اشاراتی به پرداخت فرهنگیان و بازنشستگان شد و تامین‌های مالی لازم را مطرح کردند و اشاراتی به دستاورد‌های چندماهه داشتند، آقای فرزین نیز به همین موضوعات اشاره کردند. آقای پزشکیان، سر ارتباط همسایگان برای گشایش بیشتر در فرض شدت تحریم‌ها به گشایش‌هایی که در مورد تجارت با همسایگان مطرح می‌شود، اشاره کردند. مثلاً یکی از موضوعات این بود که دوهزار لنج مردمی در ساحل‌های جنوبی کشور وجود دارد که می‌توانند مردمی تجارت کنند و کسی نمی‌تواند آن‌ها را تحریم کند. روی توانمندی‌های بالقوه مرزی ما بسیار تأکید کردند که این تحریم‌پذیر نیست، برای مثال افزایش ارتباط تجاری نفتی ما با چین، استحکام تجاری ما با چین که این تحریم‌پذیر نیست یا اینکه می‌خواهند اختیاراتی دهند که استاندار‌های چهارگوشه کشور، اختیارات ویژه‌ای برای تبادلات مرزی داشته باشند. در مجموع رؤسای قوا برای کاهش تحریم‌های شدیدی که درپیش است و موضوعات معیشتی تلاش می‌کنند تا فشار‌ها کمتر شود و اهداف برنامه هم محقق شود، فضای غالب این بود.»
