سید علی مدد زیدی: دسامبر 2024 در کنست همۀ نمایندگان ماشین‌حساب به دست حاضر بودند تا وزیر دارایی، اسموتریچ صورت‌حساب و هزینه‌های سال بعد را کف دستشان بگذارد و  پس از چندی سروکله زدن، این لایحه حتی باوجود مخالفت جدی بن‌گویر، وزیر امنیت ملی توانست در قرائت اول کنست، با دو رأی اضافی تصویب شود. حال در این خطوط کلمات را به هم گره زده‌ایم تا گزارشی از این لایحه تقدیم کنیم. 

755.9 میلیارد شِکِل؛ در قرائت اول بررسی بودجه، کابینه سیاهۀ کلی دخل‌وخرج رژیم در سال 2025 را بعد از ماه‌ها تجربۀ جنگ و کشتار با همین رقم هفتصد و اندی میلیارد تصویب کرد. در دسامبر سال گذشته قرائت اول بودجه در کنست به انجام رسید. در 16 دسامبر کنست رژیم صهیونی در قرائت اول، لایحه بودجه سال ۲۰۲۵ را با ۵۹ رأی موافق و ۵۷ رأی مخالف تصویب کرد. این بودجه شامل مجموعه‌ای از افزایش مالیات‌ها و کاهش هزینه‌ها به ارزش تقریبی ۳۷ میلیارد شِکِل (10.2 میلیارد دلار) است که برای کنترل کسری بودجه در نظر گرفته ‌شده است. بااین‌حال، تصویب بودجه با مخالفت حزب اُتسما یهودیت، به رهبری ایتامار بن‌گویر، وزیر امنیت ملی مواجه شد. بن‌گویر و اعضای حزبش به دلیل عدم گنجاندن هزینه‌های لازم برای نهادهای امنیتی داخلی در بودجه و صرف بودجه بابت هزینه‌های خارج از اولویت و تضعیف امنیت داخلی از رأی دادن به آن خودداری کردند. 

در مقابل اسموتریچ وزیر دارایی نیز حسابی از خجالت بن‌گویر درآمد و مضاف بر کنست، در توییتی با این مضمون بن‌گویر را مورد خطاب قرار داد که بن‌گویر و دوستانش مسیر را گم کردند و کنشگری ایشان برنامه‌های دولت برای بازسازی و توسعۀ شهرک‌سازی با مشارکت ترامپ را به خطر می‌اندازد و «ما به کار برای مردم اسرائیل و برای پیروزی در جنگ، همراه یا بدون بن‌گویر ادامه خواهیم داد.» با تمام این حرف‌ها، طرف‌داران سند بودجه 2025 توانستند با دو رأی بیشتر در قرائت اول حرفشان را به کرسی بنشانند تا آخر ماه مارس، یعنی همان وقتی ‌که احتمالاً مشغول گره‌زدن سبزی عیدید، دعواهای تصویب نهایی شروع شود. پیش از ورود به خرواری از عدد و رقم و آمار، بد نیست تکلیف این قرائتی که تا اینجا به متن بستیم را مشخص کنیم و به‌صورت کلی توضیحی حول فرایند تصویب بودجه عارض شویم. 

در همان اول کار باید ادارۀ بودجۀ وزارت دارایی پیش‌نویسی از بودجه تهیه کند و سپس در سه قرائت در کنست، بودجه به تصویب برسد و اجرایی شود. قرائت اول؛ این مرحله شامل بررسی کلی پیش‌نویس بودجه در کنست است. نمایندگان به‌صورت عمومی متن بودجه را بررسی کرده و نظرات اولیه خود را مطرح می‌کنند. در این مرحله، رأی‌گیری اولیه برای تأیید اصول کلی بودجه صورت می‌گیرد. اگر بودجه در این مرحله تأیید شود، وارد مرحله بعدی می‌شود. قرائت دوم؛ پیش‌نویس بودجه به کمیته‌های مختلف کنست (مانند کمیته مالی) برای بررسی دقیق‌تر ارجاع داده می‌شود. در این مرحله، اصلاحات و تغییرات می‌تواند بر اساس پیشنهاد‌های کمیته‌ها اعمال شود. پس از بررسی‌های دقیق، بودجه دوباره به صحن علنی می‌آید و نمایندگان به آن رأی می‌دهند. قرائت سوم؛ این آخرین مرحله است که در آن نمایندگان برای تصویب نهایی بودجه رأی می‌دهند. اگر در این مرحله نیز بودجه تصویب شود، به‌طور رسمی به قانون تبدیل می‌شود و دولت می‌تواند آن را اجرایی کند.

لایحۀ ابتدایی بودجۀ 2025 در هشتادواندی صفحه تنظیم‌شده و استخوان‌بندی دخل‌وخرج رژیم صهیونیستی در همۀ موارد روی کاغذ پیاده شده که ما قصد داریم از دل این هشتادواندی صفحه صرفاً استخوان‌بندی اصلی بودجه را محضرتان ترسیم کنیم و به‌صورت کلی بخش‌هایی را هم به زیر ذره‌بین ببریم. (توجه: تمام ارقام زیر برای سهولت مطالعۀ مخاطب و سهولت در نگارش، به‌صورت تخمینی نقل شده‌اند.)

استخوان‌بندی

در لایحۀ پیشنهادی، کل این 755 و خرده‌ای میلیارد شکل را به دو شقه تقسیم کردند. بودجۀ عادی یا مستقیم و بودجۀ توسعه‌ای که برای توسعۀ بخش‌های مختلف رژیم صهیونیستی و زیرساخت‌ها در بخش‌های مختلف در نظر گرفته‌شده است. 

الف) هزینه‌های عادی دولت (547.3 میلیارد شِکِل): شامل مخارج عملیاتی وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی.

ب) بودجه توسعه‌ (۲۰۸.۵ میلیارد شِکِل): شامل پروژه‌های بزرگ زیرساختی، سرمایه‌گذاری‌های ملی و توسعه فناوری.

א یا همان الف عبری

خود بخش الف شش بخش است؛ در همان اول کار در تقسیم‌کردن، بخش اول بودجه، 25 میلیارد برای دفاتر مرکزی حاکمیت کنار گذاشته می‌شود که کمترین سهم با هشتادواندی میلیون شِکِل برای نهاد ریاست‌جمهوری و دفترش است. بخش دوم؛ امنیت و دفاع با 154 میلیارد، تقریباً یک‌پنجم بودجۀ کل را از آن خود کرده است. از این 154 میلیارد، 107 میلیاردش فقط سهم وزارت دفاع است و فقط برای به دست آوردن مقیاس در خاطر داشته باشید که در همین ردیف، سهم وزارت امنیت یک‌چهارم همین رقم و 25 میلیارد است. الباقی این رقم هم بین بخش‌های مختلف اداری و... تقسیم می‌شود. 

بخش سوم؛ خدمات اجتماعی است. احتمالاً از اسمش به ذهنتان یک‌چیز نمایشی و فرعی متبادر شود  که صرفاً برای ذبح بودجه طرح شده و دو قران سه قرانی ذیل اسمش گنجاندند، اما همین تیتر نمایشی 250 میلیارد شِکِل از کل بودجه را از آن خودش کرده است. در این بخش آموزش‌وپرورش با 89 میلیارد بیشترین سهم و سازمان دفتر جذب مهاجر با یک میلیارد کمترین سهم را دارد. از دیگر زیرشاخه‌های این بخش می‌توان به سازمان بازماندگان هولوکاست با 5 میلیارد و وزارت رفاه با 12 میلیارد اشاره کرد. 

در بخش چهارم؛ با عنوان زیرساخت، رقم کلی تعیین شده، 5 میلیارد شکل است که کمک‌هزینه‌های ساخت‌وساز و مسکن، 3 میلیاردوخرده‌ای را از آن خودش کرده و بعد از آن وزارت حمل‌ونقل با 600 میلیون در رتبۀ دوم و وزارت نیرو با 500 میلیون در رتبۀ سوم قرار دارد. یکی از سازمان‌های جالبی که در این بخش بودجۀ 114 میلیون شِکِلی گرفته، سازمان نقشه‌برداری است که در مسیر توسعۀ رژیم در سرزمین‌های اشغالی از 1948 به این‌طرف نقش مهمی را ایفا کرده است.  در بخش پنجم برای بخش‌های مختلف اقتصادی 7 میلیارد مصوب شده که از 7 میلیارد شِکِل، صنعت 4 میلیارد، وزارت زراعت نزدیک 2 میلیارد و وزارت حفاظت محیط‌زیست نیز 367 میلیون شِکِل سهم برده‌اند. در آخر هم بخش ششم با عنوان سایر برخلاف ظاهرش، 48 میلیارد شِکِل را به جیب زده که مبلغی قریب نصفش قرار است صرف حقوق بازنشستگان و... بشود.

ב یا همان ب عبری

همان‌طور که پیش‌تر عرض شد رقم کلی بخش دوم بودجه 208 میلیارد شِکِل است که این رقم در دو قسمت عمرانی با 52 میلیارد و بدهی با 155 میلیارد تقسیم شده است. خود عمران را در پنج بخش ریز کردند. بخش اول؛ دفاتر مرکزی 2 میلیاردونیم شِکِل بودجه دارد. بخش دوم؛ امنیت و نظم عمومی است که 655 میلیون در آن برای توسعه زندان‌ها و پلیس در نظر گرفته شده. بخش سوم؛ خدمات اجتماعی 3 میلیارد که از کلش 2 میلیاردوخرده‌ای سهم آموزش‌وپرورش است و 900 میلیون سهم بهداشت. به بخش چهارم؛ زیرساخت‌ها که شامل مسکن، آب‌رسانی و حمل‌ونقل می‌شود، 41 میلیارد اختصاص داده شده و در آخر بخش پنجم؛ صنعت و گردشگری است با 800 میلیون شِکِل. 

چالش

باتوجه‌به این عدد و رقم‌هایی که تا به اینجا ردیف کردیم و چاشنی‌کردن هفت اکتبر به همۀ این‌ها، رژیم برای 2025 زیر یک‌ بار عظیم اقتصادی گیر کرده است. در مرحلۀ اول باید تمام آسیب‌های جنگ در تمامی ابعاد از انسان و دیوار و ساختمان گرفته تا مسائل نظامی و... را ترمیم کند. در مرحلۀ دوم حجم بدهی‌های عظیمی که از دل جنگ روی دستش مانده را در حالت ایدئال صاف و یا کم کند. برای اینکه مقیاس دستتان بیاید، حجم بدهی‌های رژیم برابر با حجم بودجه‌ای است که برای امنیت و دفاع مصوب شده و در کنار این‌ها درصد کسری بودجه را نیز نسبت به سال قبل باید کاهش دهد. همۀ این مسائل را هم باید به نحوی به سرانجام برساند که نه سیخ شهروندان رژیم صهیونی بسوزد و نه کباب حاکمیت صهیونیست‌ها. اما باتوجه‌به چرتکه‌ای که وزارت دارایی در این لایحه تکان داده، بخشی از فشار این اولویت‌ها قرار است به طبقۀ متوسط وارد شود. به‌عنوان مثال، مواردی از این اقدامات اعمال افزایش در تعرفه‌های خدماتی مانند افزایش هزینۀ بیمۀ ملی و مالیات سلامت، افزایش مالیات بر ارزش‌افزوده به 18 درصد و افزایش مالیات کارگران است که همگی نشان‌دهندۀ این هستند که در سال آینده بار این فشار اقتصادی روی دوش طبقۀ متوسط بیش‌ازپیش احساس خواهد شد. حالا باید دید که رژیم این گرداب اقتصادی را کنار تمام تزلزل‌های امنیتی‌اش چگونه مدیریت خواهد کرد.