فرهیختگان: هفتمین رویداد «عصر امید» اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی پنجشنبه 18 بهمنماه به ایستگاه آخر رسید. این رویداد در آخرین روز فعالیت خود میزبان دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، محمدسعید سرافراز رئیس سازمان هوش مصنوعی، امیر نوروززاده رئیس مرکز مدیریت راهبری افتا و علیرضا قشقاوی معاون توانمندسازی زیست بوم سازمان هوش مصنوعی بود. روز پایانی این رویداد که با بازدید دکتر طهرانچی از نمایشگاه عصر امید هفتم شروع شده بود با انعقاد تفاهمنامه علمی، مهارتی، پژوهشی و آموزشی دانشگاه آزاد و مرکز مدیریت راهبردی افتای ریاستجمهوری به پایان رسید.
تفکر کردن با هوش مصنوعی را آموزش دهیم
دکتر طهرانچی در این مراسم با تبریک اعیاد شعبانیه و روز ۲۲ بهمن، سالروز پیروزی انقلاب اسلامی گفت: «از تکتک کسانی که از نمایشگاه بازدید کردند و افرادی که غرفهدار بودند و نمایشگاه را رونق دادند، تشکر میکنم. همچنین از مسئولان استان اصفهان که پشتوانه خوبی برای دکتر نجفی و همکاران ایشان در برگزاری نمایشگاه بودند، قدردانی میکنم.»
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی، انقلاب نور بود و پیشرفت کشور را تضمین کرده است، اظهار کرد: «مقاممعظمرهبری هوشمندانهتر از هر کارشناس توسعه در کشور به مسائل نگاه میکنند. یک عالم روحانی که به مسائل هم از منظر دین و اسلام مینگرند و هم آینده، توسعه و پیشرفت کشور را در نظر میگیرند.»دکتر طهرانچی با بیان اینکه جامعه علمی بدهکار کشور است، افزود: «لحظه اسپوتنیک لغتی است که آمریکاییها از سال ۲۰۰۵ آن را به کار میبرند و منتظر لحظه اسپوتنیک هستند تا به آمریکاییها شوک وارد شود. خودشان حرکت چینیها را لحظه اسپوتنیک نام نهادند. سوال این است که چرا ما جا ماندهایم؟ این سوال، سوال اساسی است که جامعه علمی ما باید به آن پاسخ دهد. باید توجه کنیم که با دنبالهروی نمیشود حرکت نویی خلق کرد، باید سرآمد شد و در سرآمدی ایده خود را ارائه داد.»به گفته رئیس دانشگاه آزاد، مقاممعظمرهبری از سالها قبل اهمیت هوش مصنوعی را درک نموده و بارها در این زمینه تذکر داده بودند.
دانشگاه باید پاسخگوی واقعی در مواجهه با دنیای پیرامون باشد
وی با تأکید بر اینکه دانشگاه یک نظام دارد و در نظام علمی و فناوری باید به این مسیر نگاه کند، اظهار کرد: «دانشگاه باید پاسخگوی واقعی در مواجهه با دنیای پیرامون باشد. امروز هوش مصنوعی یک واقعیت جدی در دنیای پیرامون است. دانشگاه باید در هوش مصنوعی حرفهای جدی داشته باشد و آن چیزی را که به نفع مردم است و برای آنان عزت و رفاه به دنبال دارد، بیابد. بحثی که بسیار جدی است این است که سازمان دانشگاه باید در خدمت جامعه باشد تا جامعه کارآمد، خلاق، نوآور و فرهیخته را داشته باشد. اگر هوش مصنوعی بر ما شود، جامعه خلاق نمیشود و جامعه قدرت حل مسائل پیچیده را از دست میدهد. ما میخواهیم با هوش مصنوعی جامعه نوآور را خلق کنیم تا جامعهمان خلاق بماند. پس ما بر هوش مصنوعی باید باشیم، نه هوش مصنوعی بر ما.»
رئیس دانشگاه آزاد با بیان اینکه بسیاری از کشورهای پیشرو هوش مصنوعی را در آموزش نبردند، اما در نظام سلامت و رفاه اجتماعی بردهاند، گفت: «آن چیزی را که باید مواظب باشیم و رعایت کنیم این است که هوش مصنوعی جای تفکر را نگیرد. به فرزندانمان و دانشجویان فکر کردن با هوش مصنوعی را یاد دهیم. تفکر کردن با هوش مصنوعی را آموزش دهیم که کاری بس پیچیده است.»
دکتر طهرانچی با بیان اینکه «سرمایه و اقتصاد»، «فناوری» و «علم و عقلانیت» سهگانه حاکمیت است، افزود: «اگر مبسوط الید نباشیم، نمیتوانیم حاکمیت کنیم. قرآن، علم، فناوری، توانایی و دانایی را بر مال ترجیح میدهد و میگوید از این دو میشود مال به دست آورد، ولی با مال، حاکمیت حاصل نمیشود. چهار رکن پیشرفت دانایی، توانایی، ثروت و رفاه و نگاه به حیات اجتماعی است. ما باید در این راستا حرکت کنیم و بتوانیم دانشجویانی تربیت کنیم که عقل و دانش را به کار بگیرند.»
وی در ادامه با اشاره به اینکه انقلاب صنعتی ۵ نسل دارد، گفت: «در نسل اول انقلاب صنعتی، حیات نباتواره را به ماشین دادند و ماشین بخار و انرژی به وجود آمد. در نسل بعدی که حیات انسانواره بود، برق کشف شد و به دنبال آن کامپیوتر و اتوماسیون آمد. در نسل پنجم میخواهند حیات انسانواره به ماشین بدهند. این نسل پنجم است و پایان کار نیست. هر نسل فناوری ما را وارد یک عرصه جدیدی میکند. نسلهای فناوری از یک محیطی به محیطی دیگر رهنمون میسازند. در این محیط مسائل جدی و جدیدی برای ما خلق میشود. اینجاست که علم باید مسائل جدید را حل کند. وقتی برق آمد و زندگی با برق آغاز شد، یک مجموعه مسائل جدید خلق شد. وقتی اتوماسیون آمد، به دنبال آن یک مجموعه مسائل جدید پیش آمد. حالا که هوش مصنوعی آمده است، یک مجموعه مسائل جدید که بسیار بیشتر از مسائل قبل است، در مقابل ما پیش آمده است.»
رئیس دانشگاه آزاد به تاریخچه هوش مصنوعی اشاره و تصریح کرد: «سال ۲۰۰۱ که انبیک مطرح شد، غربیها معتقد بودند قبل از هوش مصنوعی با الگوبرداری از طبیعت ابزار میساختند. از آنجایی که منحصربهفردترین عنصر طبیعت انسان است، این بار تصمیم گرفتند روی الگوی رفتاری انسان کار کنند و از روی انسان، انسانواره بسازند. نگاه هوش مصنوعی این است که از الگوی انسان، علم و فناوری خلق شود. اگر این اتفاق بیفتد، انتظارش این است همانطور که کمال در انسان است، در فناوری هم با کمال روبهرو باشیم. با این نگاه هنوز فاصله داریم. به جد دنبال این بحث هستند.»
دکتر طهرانچی ادامه داد: «هوش مصنوعی را صرفاً یک نرمافزار نبینید. باید زیستشناسان روی الگوهای رفتاری تفکر انسان کار کنند. عصبشناسی ما باید سرآمد باشد. هوش مصنوعی، مکانیک، مهندسی و علوم پایه نیست. انسان کانون خلق این فناوری است. دانشگاه باید با نگاه جامع در این بحث وارد شود. مقاممعظمرهبری میفرمایند که دانش، آشکارترین وسیله عزت و اقتدار است. باید همسو با دنیا حرکت کنیم، در غیر این صورت با ما مثل چند صد سال گذشته رفتار میکنند.»
دانشگاه نباید ابزاری به هوش مصنوعی نگاه کند
وی با اشاره به اینکه نسل چهارم انقلاب صنعتی خیلی کوتاه و بین سالهای ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ بود، گفت: «در این نسل اینترنت اشیا، محاسبات ابری، رباتهای خودکار، واقعیت مجازی، فضای دوگانه سایبری فیزیکی و... مطرح شد. انسان محور تحولات نسل پنجم است. در این نسل حیات طیبه انسانی میتواند تهدید شود. اگر سرآمد و پیشرو نشویم و خلق فناوری و دانش نکنیم، امکان دارد برده شویم. در نسلهای یک تا چهارم به صورت ابزاری بر ما حاکم میشدند، اما در نسل پنجم تفکری بر ما حاکم میشود. وزیر بهرهوری ایالات متحده آمریکا معتقد است انقلاب پنجم تسخیر ذهنی کشورهاست، نه تسخیر مادی. ما ذهنها را تسخیر خواهیم کرد. این بار بسیار تغییرات وسیعتر خواهد بود و ویژگیهای فناوریاش گستردهتر شده است. دانشگاه نباید ابزاری به هوش مصنوعی نگاه کند، بلکه باید نگاه سرآمدی داشته باشد.»
برای تسلط بر هوش مصنوعی باید نظام ملی نوآوری داشته باشیم
رئیس دانشگاه آزاد تأکید کرد: «اشکالی که وجود دارد این است که خیلی از افراد فناوریها و اتفاقات نسل چهارم و پنجم را یکی میبینند. فناوریهای دو نسل متفاوت است و خصوصیات خاص خودش را دارد. انسان و فناوری به گونهای در نسل پنجم با هم درآمیخته شده است.»
دکتر طهرانچی در تشریح وظایف دانشگاه در نسل پنجم انقلاب صنعتی و هوش مصنوعی گفت: «تا نظام ملی نوآوری در هوش مصنوعی شکل نگیرد، خطر صرفاً مصرفکننده هوش مصنوعی ما را تهدید خواهد کرد. ما در دانشگاه به نظام ملی نوآوری که بتواند هوش مصنوعی خلاق و پژوهشهای خلاقانه علمی ارائه کند، نیازمند هستیم که بتوانیم سرآمدی خود را رقم بزنیم. باید بر عمق هوش مصنوعی مسلط شویم، یعنی نظام ملی نوآوری خودمان را داشته باشیم.»
دانشگاه آزاد میتواندهاب هوش مصنوعی باشد
پیام نجفی، رئیس دانشگاه آزاد استان اصفهان واحد خوراسگان در آیین اختتامیه هفتمین رویداد «عصر امید» با محوریت اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی در ابتدای سخنان خود با تشکر از عوامل برگزارکننده و شرکتکنندگان در این رویداد گفت: «تلاش بسیاری شد تا پکیج کاملی از یک رویداد را داشته باشیم. در این دوره تنها نمایشگاه برگزار نشد بلکه کارگاهها، نشستها، رویدادهای فناوری و مسابقات مختلف نیز برگزار شدند. علاوه بر آن در این رویداد عقد قراردادها و تفاهمنامهها، تبادل نظر، اشتراک ایدهها و طرحها جریان داشتند.» او در ادامه افزود: «برای اولین بار بود که رویدادی با محتوای هوش مصنوعی در دانشگاه آزاد استان اصفهان با این وسعت برگزار میشود. قطعا ادامه این رویدادها میتواند جهش علمیخوبی را فراهم کند.» نجفی با توجه به سیاست دانشگاه در حوزه آموزش تشریح کرد: «سیاست رئیس دانشگاه آزاد این است که آموزش به بسترهای نوآوری، خلاقیت، رشد و عینی کردن علم معطوف شود و این اتفاقات نمونه کوچکی از تحولی است که در دانشگاه آزاد برای رشد آموزش، مهارت، توانمندی و خلاقیت و نوآوری و آغاز رویش شرکتهای دانشبنیان در حوزههای مختلف مخصوصا هوش مصنوعی به دنبال آن هستیم.» این مقام مسئول درباره تفاهمنامه سهجانبه دانشگاه آزاد توضیح داد: «تفاهمنامه خوبی نیز با استانداری اصفهان و اتاق بازرگانی امضا شد که میتوانیم بهعنوان هاب هوش مصنوعی خدمترسانی کنیم. در دانشگاه آزاد دارای شبکه بزرگی از امنیت شبکه، هوش مصنوعی و اقتصاد دیجیتال هستیم که این شرکتها باید روزبهروز رشد و توسعه پیدا کنند. همچنین دارای نیرو انبوه جوانی در دانشگاه آزاد هستیم. آنها میتوانند کسبوکارها را در کشور رونق دهند و دانشگاه نیز از آنها حمایت میکند.»
عصر امید نشانه حرکت کشور در مسیر توسعه هوش مصنوعی است
محمدسعید سرافراز، رئیس سازمان ملی هوش مصنوعی گفت: «آینده بر پایه هوش مصنوعی خواهد بود. در حال حاضر کسی راجعبه اینکه ماشین یا برق خوب است یا نه صحبتی نمیکند به دلیل اینکه وجود آنها لازم است. تاثیر هوش مصنوعی را میتوان با تاثیر ماشین بخار در انقلاب صنعتی اول مقایسه کرد. در بازهای از زمان بشر تلاش کرده تا قابلیتهای مکانیکی موجودات زنده را شبیهسازی کند که باعث ایجاد ماشینها و کارخانهها شد و همه چیز از حالت سنتی به حالت صنعتی تبدیل شد. امروز بشر در حال تلاش است که قابلیتهای ذهنی موجودات زنده که هوشمندترین آنها انسان است را شبیهسازی و پیاده کند. امروز نیز ماشینهایی ساخته خواهد شد که توانایی ذهنی بیشتری دارند.» او ادامه داد: «پس از اینکه این فناوری توسعه و استقرار پیدا کند، وضعیت قدرتها و کشورها متفاوت خواهد بود. مسئله اصلی در دنیا این است که کشورها تصمیم بگیرند که میخواهند بهرهبردار فناوری یا توسعهدهنده آن باشند. در کشور ما این اراده و این اندیشه که میخواهیم توسعهدهنده فناوری باشیم، وجود دارد. میخواهیم در جایگاه توسعهدهندگان جدی فناوری و هوش مصنوعی باشیم. این اراده شاید در بعضی از فناوریها نبوده یا در بعضی از فناوریها وجود این اراده مهم نبوده و در نهایت منجر به یک اثر اقتصادی و تحریمی شده است اما این فناوری در حال تغییر قدرتهای دنیا است. کشورها پس از هوش مصنوعی درگیر دوقطبی شمال و جنوب خواهند بود. مانند اتفاقی که در انقلاب صنعتی رخ داد و کشورها به دو دسته دارای فناوری و بدون فناوری تبدیل شدند.» سرافراز با تاکید بر توانایی کشور در توسعه فناوری تشریح کرد: «اتفاقی که در این چند هفته افتاد و شرکت چینی نظم موجود در دنیا را عوض کرد. آن بازی قدرتی که آمریکاییها ساخته بودند بر مبنای اینکه ما تنها توسعهدهنده قالب هوش مصنوعی هستیم و سایرین نمیتوانند این فناوری را توسعه دهند و اگر بخواهند باید هزینههای زیادی را بپردازند را شکست. 2 تریلیون دلار بورس آمریکا بهخاطر یک محصول فناورانه که به ادعای خودشان کمتر از 10 میلیون دلار هزینه آن بوده، ریزش داشت. این عدد بسیار بزرگ است. این موضوع نشاندهنده این است که بازیگران کوچک میتوانند اثرات بزرگی داشته باشند. این نشاندهنده اثر فناوری است و اینکه باید به آن حوزه وارد شویم. به علت اینکه اگر به این حوزه وارد نشویم، حذف خواهیم شد و هزینههای بسیاری به کشور وارد خواهد شد. این حرکت در کشور شروع شده و بخشهای مختلف در حال فعالیتند.»
او رویداد عصر امید و مجموعههای فعال را نشاندهنده حرکت در مسیر توسعه دانست و عنوان کرد: «در این مسیر پتانسیلهای بسیاری داریم که با جمعآوری و متمرکز کردن آنها میتوانیم روی نقاط کلیدی سرمایهگذاری کنیم و طبق هدفگذاری مقاممعظمرهبری به آن نقطه، یعنی قرار گرفتن کشور در بین 10 کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی دست پیدا کنیم. لازمه این موضوع اراده جدی است. باید اراده و یقین داشته باشیم که میتوانیم به این نقطه برسیم. یکی از پارامترهایی که در کشور در بعضی از حوزهها وجود دارد و در تعدادی از مجموعههای این رویداد مشاهده کردم. همچنین میتوانیم از فناوری در تمام حوزهها از جمله کشاورزی، صنعت و تولید محتوا استفاده کنیم که در تعدادی از غرفههای همین نمایشگاه نیز دیده میشد. هر کسی در هرجایی که حضور دارد باید فکر کند که این اراده در استفاده و توسعه هوش مصنوعی چه معنی دارد، چه کمکی به او میکند و چه بهرهوری ایجاد میکند. اگر این کار را انجام دهیم هم افزایش بهرهوری در کشور داریم هم به مرور زمان دادههایی جمع میشود و میتوانیم به توسعههایی فکر کنیم که عمیقتر در حوزه هوش مصنوعی و بازیهای قدرتهای جهانی سهم داشته باشیم و نقشآفرینی کنیم.»
25 هزار نفر به عصر امید هفتم آمدند
اکبر پیرستانی، معاون فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اصفهان واحد خوراسگان در آیین اختتامیه رویداد «عصر امید» با اشاره به تعریف 10 محور اصلی برای این رویداد، گفت: «حول این محورها سعی کردیم تا از شرکتهایی که در دانشگاه حضور دارند دعوت کنند. معاونت تحقیقات، فناوری و نوآوری زحمت بسیاری را در انتخاب شرکتها کشیدند و 75 شرکت دانشگاه آزاد معرفی شد.» او با اشاره حضور شرکتها در قالب 107 غرفه در این رویداد توضیح داد: «شرکتهای فعال در حوزه هوش مصنوعی به 72 درصد میرسیدند. در زمینه رباتیک 17 درصد شرکتکننده داشتیم. شرکتهایی که در حوزه اینترنت اشیا فعالیت میکردند به 24 درصد میرسیدند. همچنین سهم شرکتهای فعال در حوزه واقعیت افزوده و نرمافزار به ترتیب 23 درصد و 38 درصد بود. همچنین 23 درصد شرکتها در حوزه بلاکچین و امنیت سایبری و 12 درصد در حوزه بازاریابی دیجیتال فعال بودند. برخی از شرکتها در چند زمینه در حال فعالیتند.»
پیرستانی با توجه به بررسی تحلیلی از ارزش ریالی شرکتها و هستههای فناور عنوان کرد: «با توجه به مالکیت معنوی و دانش فنی حدود 13 همت ارزش شرکتهایی است که در این نمایشگاه حضور داشتند. همچنین پیش از برگزاری اختتامیه ارزش قراردهای منعقدشده بیش از 166 میلیارد تومان برآورد شده بود. در پایان اختتامیه نیز انعقاد تفاهمنامهای با افتا (امنیت فضای تولید و تبادل اطلاعات) به ارزش نزدیک به 300 میلیارد ریال را داریم که به آن مبلغ اضافه خواهد شد که دوستان در پسارویداد آن را پیگیری خواهند کرد.» او با ارائه جزئیات پیرامون وضعیت استقرار و نحوه همکاری شرکتهای حاضر در رویداد با دانشگاه تصریح کرد: «تعداد شرکتهای مستقر در سراهای نوآوری دانشگاه به 15 و شرکتهای مستقر در مرکز رشد واحدها به 43 میرسد. دانشگاه آزاد بهعنوان سهامدار در 18 شرکت حضور دارد که 5 درصد کمترین میزان سهام دانشگاه آزاد در شرکتها بود. بیشترین میزان سهام دانشگاه آزاد نیز 100 درصد بود که خود دانشگاه کارها را انجام میدهد.» معاون فناوری و نوآوری دانشگاه آزاد اصفهان واحد خوراسگان تعداد بازیدکنندگان این رویداد را 25 هزار نفر اعلام کردند. پیرستانی ادامه داد: «رویداد عصر امید از سه سال پیش کار خود را شروع کرد و در حال حاضر بهصورت تخصصی برگزار میشود. این رویداد عمدتا در 3 مرحله پیشرویداد، رویداد اصلی و پسارویداد برگزار میشود. از الان به بعد نیز در تلاش هستیم تا تمام تفاهمنامهها و قراردادها را پیگیری کنیم. حدود 45 کارگاه و 5 رویداد Reverse Pitch (چالشهای مطرحشده) در این دوره مطرح شد که استقبال خوبی از آن به عمل آمد.»














