مریم فضائلی، خبرنگار گروه فرهنگ: پررنگترین حضور سیدعلی احمدی در دنیای فرهنگ و هنر به فصل سوم تا هشتم برنامه «خندوانه» برمیگردد. برنامهای که بیش از 900 قسمت محتوا آماده کرد و از سال 1393 تا سال 1401 پخش شد. البته که او بهعنوان یک تهیهکننده در سینما هم شناخته میشود و از او فیلم سینمایی «عزیز» روی پرده به نمایش درآمده. اما سیدعلی احمدی باب جدیدی در کارنامه کاریاش باز کرده و به سراغ کاری بزرگتر رفته. در چهلوسومین جشنواره فیلم فجر، سیدعلی احمدی با همراهی همکار و دوست قدیمیاش محمود کریمی، با «بچه مردم» به جشنواره آمد و توانست رضایت اهالی رسانه را جلب کند. با تهیهکننده «بچه مردم» به گفتوگو نشستیم و درباره این فیلم صحبت کردیم.
برای شروع گفتوگو بفرمایید چرا سوژه «بچه مردم» را انتخاب کردید؟
واقعیت این است دغدغههای آقای یوسف اصلانی باعث شد به این سوژه برسیم. اصلانی سالها دغدغه بچههای یتیمخانهها و مراکز نگهداری و بهویژه تعدادی از این بچهها که در دوران دفاع مقدس به شهادت رسیدند را داشت. هدف این بود که غباری از مظلومیت این بچهها برداریم. تعداد این بچهها حدود ۸۰ نفر است که نسبت به جمعیت کل کشور و تعداد شهدای ما عدد قابلتوجهی است. اما موضوع فقط این نبود؛ مسیر پرتنش و پرچالش زندگی این بچهها هم برای ما مهم بود. دوست داشتند جامعه از این موضوعات آگاه شود. برای همین به سراغ این قصه رفتیم و با دنیای بزرگی روبهرو شدیم. ماهها روی متن، پژوهش، فیلمنامه، دیالوگنویسی و ساختمان فیلمنامه کار کردیم تا به این نقطه رسیدیم.
تیم «بچه مردم» چطور کامل شد و شکل گرفت؟
از اول پروژه فقط خودمان بودیم؛ یعنی نویسندهها (آقای کریمی و خانم یارمحمدی)، بنده و همکارانم در مجموعه استودیو استوا (خانم میثمی و دیگران). کمکم افراد از حوزههای مختلف فنی و غیرفنی به تیم اضافه شدند.
نسبت آقای اصلانی با این پروژه چطور بود؟
آقای اصلانی مبدع بهشت امام رضاست و کسی است که این مرکز را ایجاد کرده. دغدغه شخصیاش باعث شد تا بخشی از هزینههای فیلم را شخصاً پرداخت کنند اما وقتی هزینهها بالا رفت نهادهای دیگر هم کمک کردند. حتی این نهادها اعلام کردند که ما صددرصد هزینهها را پرداخت میکنیم. اما از آنجایی که نگران بودیم شاید نگاه و دغدغههای گروه ما با آن نهادها یکسان نباشد، بنابراین تصمیم گرفتیم به همان روش مستقل پیش برویم. در پایان فیلم نوشته شده است «محصول بهشت امام رضا»، اما این فیلم در اصل محصول معنوی این مرکز است. بهنوعی قصه برعکس است؛ از خارج این مرکز تزریق مالی شد و هر عایدی که این فیلم داشته باشد به بهشت امام رضا بازخواهد گشت.
همکاری شما با محمود کریمی، کارگردان چطور بود؟ مخصوصا که شما یک رفاقت قبلی هم داشتید و اگر این اعتماد شکل نمیگرفت شاید فیلم آنقدر موفق نبود.
بله، من محمود کریمی را از قبل میشناختم و به استعدادش ایمان داشتم. میدانستم اگر فضای مناسبی برای کار کردن داشته باشد، میتواند اثری دلچسب خلق کند. وقتی در یک پروژه یا علی میگویی، باید تا انتها پای کار بمانی. ما از ابتدا نتیجه را میدیدیم و میفهمیدیم که قرار است چه اتفاقی بیفتد. همکاری ما بر پایه شناخت بود؛ چون رفاقت، شناخت عمیقتری ایجاد میکند. البته دوستی ما در فضای کاری شکل گرفت و بعد به بیرون هم سرایت کرد، اما مهم این بود که محاسن و معایب یکدیگر را میدانستیم.
انتظار این میزان استقبال را داشتید؟
ما مطمئن بودیم که فیلمی متفاوت از آنچه در سینمای ایران وجود دارد ساختهایم. بنابراین انتظار استقبال داشتیم، اما نه تا این حد که در سینماها و همچنین کاخ جشنواره استقبال شد.
مطمئنا یکی از موارد مهم در ساخت فیلم، بحث اکران است، به موضوع اکران فکر کردید؟
واقعیت این است که تا لحظه آخر درگیر آمادهسازی فیلم بودیم و اصلاً فرصت نکردیم به این موضوع فکر کنیم، حتی هنوز تیزر رسمی فیلم را هم آماده نکردهایم چون فرصت نشده است. البته این هم بهنوعی به ایدهآلگرایی من و آقای کریمی برمیگردد که گاهی باعث میشود فرایندها کمی کندتر پیش برود. با برخی از دوستان و متخصصان که صحبت کردم به نظرم آمد اردیبهشتماه، بعد از ماه رمضان و تعطیلات عید زمان مناسبی برای اکران باشد. اما در نهایت باید بررسی کنیم و ببینیم که آیا ظرفیت مناسبی برای نمایش فیلم «بچه مردم» وجود دارد یا نه.
به جز کارگردان باقی اعضای تیم را چقدر میشناختید و تجربه همکاری با این تیم چطور بود؟ آیا اعضای تیم را خودتان انتخاب کردید یا پیشنهاد دیگران بود؟
عوامل سینما عموماً با عواملی که در حوزه برنامهسازی با آنها کار می شود، متفاوت است. در سینما به این شکل است که افراد مرکزی را با مشورت و همراهی و کمک دوستان، انتخاب میکنیم و رفتهرفته دیگر عوامل را به تناسب وضعیت و شرایط کاری خودتان و آنها انتخاب میکنید.
بهعنوان تهیهکنندهای که از ابتدا در پروژه حضور داشتید چه میزان در تغییرات فیلمنامه، تصمیمهای فنی و هنری و دیگر جنبههای تخصصی فیلم مشارکت داشتید؟ آیا در کم و زیاد کردن فیلمنامه یا سایر بخشها نقش فعالی ایفا کردید؟
ماجرای این فیلم فرق میکند. زمانی یک متنی پیشنهاد میشود و کار متناسب با آن پیش میرود اما در این پروژه ایده و دغدغه در کنار متن و فیلمنامه با هم پیش برده شدند. این باعث شد من در جلسات متعدد همراه با آقای اصلانی و تیم نویسندگان باشم و نظراتم را به آنها بگویم.
با توجه به تجربه شما در زمینه فیلمهای اجتماعی و در جریان بودن بازار فروش این ژانر، چه پیشبینیای برای استقبال از فیلم «بچه مردم» دارید؟ آیا فکر میکنید این فیلم بتواند مخاطبان گستردهتری را جذب کند؟
متاسفانه در زمینه فیلمهای اجتماعی ما لطمه جدی دیدیم و ذائقه مردم تغییر کرده است. این تصور که با یک گل بهار میشود و با 7،8 تا اثر ما میتوانیم در سلیقه مردم تغییر عمده ایجاد کنیم، اشتباه و سخت است. باید این تلاش مستمر باشد و وضعیت حمایت از سینمای اجتماعی (در زمان تولید و اکران) بهگونهای باشد که اقبال فیلمسازها را برای ساخت فیلمهای اجتماعی جلب کند. امیدوارم که فیلم «بچه مردم» با تفاوتی که در طعم، سوژه و نوع پرداخت دارد اقبال مردم را جلب کند. البته لازم به ذکر است که ما در سینما چیزی به اسم ژانر نداریم و آن چیزی که میفروشد، کمدی است. تلاش ما آشتی دادن مخاطب با سینماست.
ساختار فیلم «بچه مردم» ظاهرا به فیلمهای گروه کودک و نوجوان نزدیک است، اما به نظر میرسد تمرکز خاصی روی مخاطب خاصی ندارید. به نظر شما چه طیفی از مخاطبان بیشتر به سمت این فیلم جذب خواهند شد؟ آیا این فیلم را برای خانوادهها، کودکان یا عموم مردم طراحی کردهاید؟
من قبول ندارم که این فیلم، فیلم کودک و نوجوان است. مخاطب این فیلم عام است، زیرا قصههای کودک و نوجوان اقتضائات خاص خود را دارند. حتی اگر داستانی با دغدغههای این گروه سنی روایت شود، به این معنا نیست که فیلم فقط متعلق به آنهاست. این فیلم برای مخاطب عام ساخته شده و همه سنین میتوانند آن را ببینند. ما این اثر را برای عموم و خانوادهها طراحی کردیم و هدفمان این بود که پیام این جمع خاموش و مظلوم را به گوش همه برسانیم و تغییری در زندگی آنها و جامعه ایجاد کنیم.
در تجربههای بعدی کارگردانی آقای کریمی، باز هم بهعنوان تهیهکننده این مسئولیت را قبول میکنید؟
حتماً. اگر شرایط مطلوبی باشد. به هر حال ما چموخم همدیگر را بلدیم و با افتوخیزهای هم آشناییم و این شناخت کار را کمی سادهتر میکند و حتماً امیدوارم بتوانیم دوباره همکاری دلچسبی با هم داشته باشیم.
چه آینده کاری را برای خودتان تصور میکنید؟ منتظر فیلمهای دیگری از شما باشیم؟
من اصراری به ماندن در یک حوزه خاص ندارم. اگر فرصت و شرایط فراهم شود، قطعاً به فیلمسازی ادامه خواهم داد. اما اینگونه نیست که بگویم از تلویزیون به سینما کوچ کردهام و فقط در این حوزه فعالیت خواهم کرد. هدفم این است که در هر جایی که بتوانم مؤثر باشم و کار باکیفیتی ارائه دهم، فعالیت کنم. طبیعتاً هم من و هم آقای کریمی به دنبال ادامه مسیر فیلمسازی هستیم. ذات این کار بهویژه زمانی که با استقبال مخاطبان روبهرو میشود، ایجاب میکند که مسیر آن ادامه پیدا کند.
.gif?v=0)
