مریم فضائلی، خبرنگار گروه فرهنگ: «دیگر این مزخرف را نمیبینم!» این جملهای است که یک بیننده خسته از تماشای سریالهای بیروح و تکراری، زمانی که روی مبل لم داده و بعد از جستوجوهای زیاد، خودش را سرگرم یک سریال نسبتاً ضعیف کرده است، میگوید. اما بعد از تمام شدن یک یا چند قسمت، وقتی به خودش میآید، از زمانی که صرف کرده پشیمان میشود و بیشتر از قبل حوصلهاش سر میرود. این احساس، برای بسیاری از ما آشناست؛ وقتی که داستانهای جذاب و شخصیتهای پیچیدهای که در ابتدای سریال ما را جذب کرده بودند، ناگهان جذابیتشان را از دست میدهند. چیزی که روزی میتوانست باعث شود ما با شوق به تماشای ادامه داستان بنشینیم، حالا نه تنها هیچگونه کششی ندارد که تازه حوصلهمان را هم سر میبرد. شاید شما هم مثل خیلیها از خودتان پرسیدهاید: چرا این اتفاق میافتد؟ چطور یک سریال با چنین پتانسیلی به این نقطه میرسد؟ چطور میشود یک سریال برای فصلهای بعدی تمدید میشود؟ آیا فقط تعداد بینندگان عامل اصلی تمدید یک سریال است؟ تأثیر بازخورد منتقدان چطور؟ چه زمانی ممکن است یک سریال با وجود محبوبیت زیاد، لغو شود؟ آیا نظرسنجیها و واکنشهای طرفداران واقعاً میتوانند در تصمیمات شبکهها برای تمدید سریالها تأثیرگذار باشند؟ و آیا تغییرات در تیم سازندگان یا بازیگران میتواند سرنوشت یک سریال را تغییر دهد؟
اگر بخواهیم صادقانه بگوییم، یکی از مهمترین دلایل ادامهدار شدن یک سریال، همین مخاطبان هستند. آنها را میتوان به مثالهای مختلفی تشبیه کرد، اما نقطه مشترک تمام این تشبیهها همان چیزی است که باعث میشود سازندگان انگیزه و امید پیدا کنند. مخاطبان، به نوعی موتور محرکه سریالها هستند. هر تلاشی که تیم سازنده انجام میدهد، در پی جلب رضایت همین بینندگان است. این مخاطبان، اگر از داستان لذت ببرند، میتوانند تا پای جان همراه سریال باشند. حتی ممکن است شب تا صبح بیدار بمانند و تمام قسمتهای یک فصل را در یک نوبت تماشا کنند. این شور و شوق مخاطب، قطعاً به سازندگان هم منتقل میشود و باعث میشود آنها با اشتیاق بیشتر به دنبال ساخت ادامه داستان باشند. وقتی یک سریال آنقدر جذاب باشد که تماشاگرانش از خواب و استراحت میگذرند تا آن را ببینند، این احساس برای تیم سازنده هم قابل لمس است. انگیزهای که از این ارتباط بین سازندگان و مخاطبان ایجاد میشود، میتواند ادامه داستان را تأمین کند.
اما این شور و شوق به یک نقطه جالب هم میرسد. گاهی این علاقه، دیگر تنها یک علاقه ساده به سریال نیست. بینندهها به دنیای سریال وارد میشوند. آنها فقط تماشاچی نیستند، بلکه درگیر شخصیتها و ماجراها میشوند و به نوعی در فضای ساخته شده غرق میشوند. اینجاست که اصطلاح «هوادار» یا «فن» شدن به میان میآید. دیگر این علاقه به یک وابستگی عاطفی تبدیل شده که باعث میشود طرفداران با شوق و انگیزه بیشتری فصلهای جدید را پیگیری کنند. این احساس تعلق، چیزی فراتر از یک علاقه ساده است و باعث میشود سریال تبدیل به بخشی از زندگی روزمره آنها شود.
حالا فرض کنید تیم سازنده و پلتفرم پخش بدون هیچ توجهی به نظرات مخاطبان و بازخوردهای آنها، صرفاً به ساخت سریالهای چندفصله ادامه دهند. در این صورت، آنها درنهایت چه چیزی را از دست خواهند داد؟ چه کسی ضرر میکند؟ این گزارش به بررسی سریالهایی میپردازد که به دلیل نارضایتیهای عمومی و بازخوردهای منفی از سوی مخاطبان، دیگر به فصلهای بعدی راه نیفتند. این سریالها، نمونههایی از تصمیمات درست سازندگانی است که به نظر مخاطبان توجه کردند و برای آنکه مخاطبانشان را از دست ندهند، از سود خود دست کشیدند و نقطه پایانی بر شخصیتها و داستانهایی که خلق کردهاند، گذاشتند.
چگونه با پدرت آشنا شدم
پخش سریال «چگونه با مادرت آشنا شدم» (How I Met Your Mother) توانست مخاطبان زیادی را همراه کند. این سریال از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ در 9 فصل پخش شد و به یکی از محبوبترین سریالهای کمدی تلویزیونی تبدیل شد. داستان آن حول زندگی شخصیت اصلی به نام تد موسبی (با بازی جاش رادنور) و تلاشهای او برای پیدا کردن همسر آیندهاش میچرخید. در این سریال، تد داستان آشنایی خود با مادر فرزندانش را برای فرزندانش تعریف میکند.
بعد از موفقیت این سریال، سریال «چگونه با پدرت آشنا شدم» (How I Met Your Father) ساخته شد که به نوعی دنبالهای معنوی از سریال قبلی بود. این سریال در سال ۲۰۲۲ آغاز به پخش کرد و داستان آن حول شخصیت سوفی (با بازی هیلاری داف) میچرخید که برای پسرش از ماجرای آشناییاش با پدر او میگوید. این سریال اما نتوانست موفقیت سریال قبلی را تکرار کند و پس از دو فصل لغو شد.
اما علت اصلی لغو سریال به طور واضح در عدم رضایت مخاطبان و نتایج ضعیف در جذب تماشاگران خلاصه میشود. طبق اعلام شبکه هولو، سرویس استریم آنلاین آمریکایی تصمیم به پایان دادن به سریال پس از دو فصل، به طور ناگهانی و بدون برنامهریزی قبلی گرفته شد. این موضوع نشان میدهد ساخت فصلهای بعدی با توجه به میزان استقبال کم از سریال و بازخوردهای منفی، دیگر امکانپذیر نبوده است. به نظر میرسید سریال نتوانسته بود انتظارات تماشاگران را برآورده کند و این عامل به سرعت به لغو آن منجر شد. با توجه به نحوه پایان یافتن فصل دوم، به نظر میرسید که سازندگان خود نیز تصور نمیکردند که سریال به این سرعت به پایان برسد. بنابراین، این تصمیم از طرف شبکه هولو برای پایان دادن به سریال بهدلیل کمبود رضایت و بازخورد منفی از طرف مخاطبان، یک تصمیم ناگهانی و اجتنابناپذیر به نظر میرسد.
رزیدنت اویل
سریال «رزیدنت اویل» (Resident Evil) در ۲۳ تیر ۱۴۰۱ (۱۴ ژوئیه ۲۰۲۲) توسط نتفلیکس منتشر شد. این سریال داستانی جدید در دنیای بازیهای مشهور رزیدنت اویل را روایت میکند و در دو خط زمانی مختلف اتفاق میافتد. در ابتدا سریال با استقبال خوبی شروع شد و حتی در میان ۱۰ سریال پربیننده نتفلیکس قرار گرفت. اما به مرور زمان، بازخوردهای منفی بیشتر و بیشتر از قبل شنیده شد. تماشاگران از مشکلات موجود در داستانگویی سریال ناراضی بودند. بسیاری از مخاطبان احساس کردند که سریال نمیتواند به درستی از دنیای بازیها بهره ببرد و بهجای وفاداری به اصل داستان، تغییرات زیادی در آن ایجاد کرده است.
در سایت راتن تومیتوز، که نقدها و بررسی فیلمها، سریالها و دیگر آثار هنری را جمعآوری و تحلیل میکند، تنها ۲۲ درصد از تماشاگران به سریال امتیاز مثبت دادند. این میزان رأی نشان میدهد بیشتر مردم از آن راضی نبودهاند. در نهایت، نتفلیکس به دلیل این بازخوردهای منفی و کاهش قابل توجه تعداد بینندگان تصمیم گرفت تا سریال را بعد از فصل اول لغو کند و فصل دوم ساخته نشود. بنابراین، عدم رضایت تماشاگران و منتقدان از کیفیت سریال و انطباق نداشتن آن با استانداردهای انتظاری طرفداران بازیهای رزیدنت ایول، عامل اصلی لغو ساخت فصل دوم سریال شد. این تصمیم نشاندهنده این بود که سازندگان نتفلیکس نتواستهاند موفقیتهای گذشته فیلمهای این دنیای بازیها را در قالب یک سریال تکرار کنند. همین نارضایتیها باعث شد تا نتفلیکس تصمیم بگیرد فصل دومی برای سریال تولید نکند. درنتیجه، «رزیدنت ایول» پس از یک فصل لغو و نتفلیکس از ادامه ساخت آن منصرف شد.
هانیبال
سریال «هانیبال» Hannibal که در سال ۲۰۱۳ توسط شبکه NBC پخش شد، یک بازسازی از داستانهای توماس هریس درباره هانیبال لِکْتر، قاتل روانی و نابغه است. در این سریال، مس میکلسن و آنتونی هاپکینز از بازیگرهای شناختهشده این مجموعه هستند. داستان حول روابط پیچیده و مرموز بین این دو شخصیت میچرخد، جایی که هانیبال لِکْتر بهطور پنهانی قاتل واقعی است. با این حال، علاقه طرفداران و بازیگران، به ویژه به مس میکلسن و آنتونی هاپکینز، باعث شد تا همچنان بحثهایی درباره امکان بازگشت سریال بهخصوص برای فصل چهارم ادامه یابد.
علاقه و اشتیاق طرفداران سریال هانیبال تا جایی پیش رفت که برای خودشان واژه ترکیبی از نام «Hannibal» (نام شخصیت اصلی سریال) و «fan» (طرفدار) ساختند و به خودشان Fannibals گفتند. طرفداران این سریال به دلیل ویژگیهای خاص و گاهی تاریک آن، مانند داستان پیچیده، شخصیتهای عمیق و فضاسازی منحصر به فرد، رابطهای ویژه با این سریال و شخصیتها پیدا کردهاند. بسیاری از این طرفداران، نه تنها از نظر هیجان و علاقه به داستان، بلکه از نظر روانشناسی و فلسفی نیز به تحلیل سریال پرداختهاند. این احساس تعلق و وابستگی به سریال هانیبال باعث شد تا جامعهای فعال و پرشور از طرفداران آن شکل بگیرد. با این حال، با ایجاد نارضایتیهای متعدد از طرف طرفداران، ساخت این سریال متوقف شد.
برایان فولر، خالق سریال در سالهای بعد اعلام کرد اگر زمان مناسب پیش آید، تیم تولید و بازیگران آمادهاند تا دوباره سریال را از سر بگیرند. این درحالی بود که طرفداران با کمپینهای اجتماعی تلاش کردند توجه شبکهها و سرویسهای استریم را جلب کنند. لغو سریال «هانیبال» در سال ۲۰۱۵ و عدم تمدید آن برای فصل چهارم، با وجود علاقه بازیگران و طرفداران به ادامه داستان، به دلایل مختلفی اتفاق افتاد. اولین و مهمترین دلیل این بود که شبکه NBC تصمیم به لغو آن گرفت، زیرا این سریال نتوانست مخاطبان زیادی را جذب کند و رتبهبندیاش برای شبکه کافی نبود. علاوه بر این، مشکلاتی در زمینه همکاری با شرکای بینالمللی و عدم حمایت شبکههای بزرگ، مانند آمازون یا نتفلیکس، برای فصلهای بعدی وجود داشت. همچنین، فولر اشاره کرد تلاشهای انجامشده برای ساخت فصل چهارم به دلیل مهلتهای سخت و نیاز به حفظ کیفیت، شکست خورد.
مبارز
سریال «مبارز» Warrior، یک سریال اکشن و درام است که داستان آن در اواخر قرن ۱۹ و در خلال نزاعهای محله چینیها در شهر سانفرانسیسکو میگذرد. این سریال براساس طرحی از بروس لی، اسطوره هنرهای رزمی ساخته شده و داستان آن حول شخصیت اصلی به نام «اه سام» میچرخد. او یک اعجوبه هنرهای رزمی است که از چین به سانفرانسیسکو مهاجرت میکند تا خواهرش را پیدا کند. خواهر او به یکی از افراد قدرتمند تانگ فروخته شده است. این سریال در هر فصل ۱۰ قسمت دارد و توسط جاناتان تروپر تهیهکننده اجرایی ساخته شده است. بازیگرانی چون اندرو کوجی، دایان دون، و جوانا وندرهم ازجمله بازیگران اصلی این سریال هستند.
اما بعد از پایان فصل سوم این سریال، شبکه مکس تصمیم گرفت سریال را برای فصل چهارم تمدید نکند. این تصمیم پس از چهار ماه از پخش فصل سوم اتخاذ شد و به این معنی است که طرفداران سریال باید به همین فصل سوم قناعت کنند. دلیل اصلی این تصمیم به احتمال زیاد به کمبود رضایت مخاطبان و احتمالاً کاهش تعداد بینندگان برمیگردد. با اینکه این سریال طرفداران خاص خود را داشت، اما در ادامه نتوانسته بود موفقیتش را همانند شروع خود حفظ کند و بابت کاهش مخاطب، دیگر پخش نشد. با این حال نتفلیکس امتیاز پخش غیرانحصاری سریال را خریداری کرد. این عمل نتفلیکس مانند قمار روی اسب باخته حساب میشود. البته باید دید تغییر اتفاقات و روند داستانها چه اندازه میتواند این سریال را دوباره روی ریل موفقیت بیاندازد. قرار است این سریال در فوریه ۲۰۲۴ در این پلتفرم به نمایش درآید. اگر سریال در جذب مخاطبان موفق عمل کند، این احتمال وجود دارد که نتفلیکس به سراغ ساخت فصلهای جدیدتری از آن برود.
پرچم ما یعنی مرگ
سریال «پرچم ما یعنی مرگ» Our Flag Means Death یک کمدی با داستان دزدان دریایی است که برای اولین بار در مارس ۲۰۲۲ پخش شد و به سرعت طرفداران زیادی پیدا کرد. این سریال داستان استید بونت، یک صاحبخانه ثروتمند را روایت میکند که در سال ۱۷۱۷ زندگی لوکس خود را رها کرده و به عنوان دزد دریایی وارد دنیای جدیدی از ماجراجوییها میشود. داستان سریال به طور آزاد از زندگی واقعی این شخصیت الهام گرفته است.
فصل اول سریال در مارس ۲۰۲۲ منتشر شد و با موفقیتهایی روبهرو شد. پس از پایان فصل اول، طرفداران زیادی در توییتر، کمپینهایی راه انداختند و خواستار ساخت فصل دوم بودند. سرانجام در اکتبر ۲۰۲۳، فصل دوم سریال منتشر شد. اما به تازگی اعلام شده فصل سوم ساخته نخواهد شد و این سریال بعد از دو فصل به پایان میرسد. سخنگوی مکس در بیانیهای از تیم سازنده سریال و طرفداران قدردانی کرده و از ساخت فصل سوم منصرف شده است. بیشتر پیشبینیها بابت لغو سریال پس از دو فصل، به دلایلی مانند کمبود رضایت یا کاهش تعداد بینندگان برمیگردد. با وجود کمپینهای طرفداران برای تمدید سریال، به نظر میرسد نتوانست به طور مداوم در جذب مخاطب عمل کند. البته پیش از این دیوید جنکینس، سازنده سریال گفته بود داستانی که قصد روایت آن را دارد ممکن است به سه فصل نیاز داشته باشد، اما در نهایت شبکه تصمیم گرفت سریال را پس از دو فصل متوقف کند. به طور خلاصه، علیرغم موفقیتهای اولیه و حمایتهای طرفداران، این سریال به دلیل افت احتمالی در تعداد بینندگان و نتایج ضعیفتر در مقایسه با انتظارات، به پایان رسید و فصل سوم ساخته نخواهد شد.