فرهیختگان: دانشگاهها اغلب به عنوان بستری برای دیپلماسی بینالمللی عمل میکنند و میتوانند تفاهم بین فرهنگها و جوامع مختلف را تقویت کرده، تنشها را کاهش دهد و همکاریهای بینالمللی را تقویت کند. به همین دلیل است که بسیاری از کشورها، تلاش دارند تا مراودات بینالمللی خود را به دست دانشگاهها گسترش دهند. دانشگاه آزاد نیز جزو دانشگاههایی است که با حدود 23 هزار دانشجوی بینالمللی از 16 ملیت مختلف، به عنوان یکی از دانشگاههای پیشتاز در این عرصه محسوب میشود. تأسیس واحدهای بینالمللی در کشورهای مختلف، گواه تعهد و تلاش برای گسترش دانش و علم، فراسوی مرزهای ایران است. 47 واحد دانشگاه آزاد دارای مجوز جذب دانشجوی خارجیاند که از این تعداد، 15 واحد نیز دارای دانشکده بینالملل هستند. دانشکدههایی که تلاش میکنند کیفیت خدماترسانی را تسهیل کنند. تاکنون 100 هزار اقدام کنسولی در این دانشگاه انجام شده است. چند روز پیش هم یک همایش برگزار شد که رؤسای دانشکدهها و مدیران بینالمللی واحدهای دانشگاه آزاد در آن حضور داشتند تا با برگزاری پنلهای تخصصی و با کمک کارشناسان به توسعه برنامههای حوزه بینالملل دانشگاه کمک شود. در حاشیه این مراسم از مدیران بینالمللی واحدهای منتخب نیز تقدیر شد که در این گزارش با سه تن از آنها به گفتوگو نشسته و از اقداماتی که آنها در حوزه بینالملل انجام دادهاند و دلایل موفقیتشان پرسیدهایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان مطرح کرد
گسترش ملیتها کلید افزایش جمعیت دانشجویان خارجی
وحیدرضا صیرفیان، رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان درمورد نحوه انتخاب دانشکده بینالملل اصفهان به عنوان دانشکده برتر و همچنین انتخاب او در سمت یکی از مدیران موفق گفت: «معاونت بینالملل دانشگاه آزاد تعدادی شاخص و مؤلفه تعریف کرده و فعالیتها را امتیازدهی میکند و همچنین کارنامهای برای دانشکدههای بینالملل تشکیل دادند. دانشکده بینالملل واحد خوراسگان، در ارزیابی شاخصهای صورت گرفته بالاترین امتیاز را بین دانشکدههای بینالملل کشور کسب کرده و براساس ارزیابی سال 1403 رتبه اول دانشکدههای بینالملل کشور را به خود اختصاص دادیم.»
او با بیان اینکه در حال حاضر حدود 2 هزار دانشجوی خارجی در این دانشکده مشغول به تحصیل هستند، اضافه کرد: «این دانشجویان بیشتر در مقاطع تحصیلات تکمیلی یعنی ارشد و دکتری هستند. البته دانشجویان خارجی در مقطع کارشناسی نیز در این دانشکده حضور دارند. اکثر دانشجویان خارجی نیز از کشور عراق، افغانستان، لبنان، سوریه و یمن هستند.»
رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان در پاسخ به این سؤال که چه تمهیدات یا فعالیتهایی برای تأمین انتظارات و تسهیل فضای تحصیل دانشجویان خارجی داشتید، توضیح داد: «در گام اول باز مهندسی ساختارهای دانشکده را انجام داده، البته ساختار دانشکده بینالملل با حمایت رئیس واحد اصفهان ایجاد شده بود اما بعد از واگذاری سمت رئیس دانشکده به من، بررسی مجددی درباره فضای تحصیل دانشجویان خارجی صورت پذیرفت، زیرا یکسری از ساختارهای دانشگاه بر مبنای ساختاری بود که در سالهای همهگیری ویروس کرونا پایهریزی شده بود، بنابراین نیاز بود در این مرحله، یک باز مهندسی صورت بگیرد.»
صیرفیان ادامه داد: «هدف اولمان باز مهندسی ساختارهای داخلی دانشکده بود و در مرحله بعد فعالیت خود را در بخشهایی که مشکل وجود داشت ادامه دادیم؛ به طور مثال، در حوزه کنسولی متوجه شده بودیم که بعضاً دانشجویان خارجی دچار مشکل شدهاند؛ با بررسیهایی در این زمینه مشکل را برطرف کرده و حتی در مواردی نیرو اضافه کرده و همچنین در ساختار، یکسری تغییرات جزئی انجام دادیم. حتی یک نرمافزار آنلاین برای آن تعریف کرده تا دانشجو بتواند از لحظه تحویل پاسپورت به کنسولی ما تا آماده شدن پاسپورت لحظه به لحظه مراحل تأیید و دریافت پاسپورت را رصد کند.»
در ادامه صیرفیان درباره تسهیلات ارائه شده به دانشجویان خارجی در سطح استاندارهای بینالملل گفت: «بعضاً دانشجویان تحصیلات تکمیلی در دانشگاه ما مشغول به تحصیلند که ممکن است در مرحله تکمیل پایاننامه بوده و در کشور ایران حضور نداشته و به کشور خود بازگشته باشند؛ زمانی که او در کشور خود حضور دارد، باید ارتباط او با دانشگاه حفظ شود. برای حفظ این ارتباط سامانهای به نام سفیران تعبیه کرده و در اختیار دانشجو قرار دادیم تا ارتباط بین دانشجو و استاد در دانشگاه، در بستر این سامانه ادامه پیدا کند.»
او در خصوص چالشهای تحصیل دانشجویان خارجی در کشور ایران و همچنین راهحلی برای رفع مشکلات تصریح کرد: «مسائل را باید بر اساس کشور و ملیت آنان مورد بررسی قرار داد، به عنوان مثال برای دانشجویان افغانستان به مراتب بیشتر مسئله کنسولی، چالش برانگیز بوده زیرا بسیاری از آنان پاسپورت قانونی نداشته و دچار مشکل میشوند. برای دانشجویان کشور عراق، فراگیری زبان فارسی و صحبت به زبان فارسی یکی از چالشهای آنان است.»
او در پاسخ به سؤال دیگری مبنیبر اینکه دانشگاه آزاد چگونه میتواند سهم بیشتری از هدفگذاری برنامه هفتم در جذب دانشجویان خارجی داشته باشد، بیان کرد: «یکی از اقداماتی که در حوزه معاونت بینالملل و همچنین در سطح دانشکدهها پیگیری میشود، افزایش تنوع ملیتی است. نباید روی یک یا دو کشور محدود متمرکز شود؛ چراکه باید دانشجویان با ملیتهای مختلف در دانشگاه حضور داشته باشند؛ یکی دیگر از فعالیتهای معاونت بینالملل و دانشکدهها، گسترش ملیت است. یعنی ملیتهای مختلف در دانشکدهها حضور داشته باشند. بنابراین هم ما و هم سایر دانشکدهها فعالیتهایی را در این راستا آغاز کردهایم تا بتوانیم از سایر کشورها جذب دانشجو داشته باشیم. لازمه جذب دانشجو از سایر کشورها ایجاد یکسری ساختار و بستر بوده تا به معیار استاندارد بینالملل برسیم. در زمان رقابت بین دانشکدههای بینالملل، دانشجو بین گزینههای مختلف از دانشگاهها، انتخاب خود را انجام میدهد؛ در نتیجه دانشگاه ما باید یکسری مزیت رقابتی ایجاد کرده تا در سبد انتخابی دانشجویان خارجی کشورهای مختلف قرار بگیریم. اگر این مزیتها را در ساختارهای خود ایجاد نکنیم، نمیتوانیم جذب دانشجویان خارجی خود را افزایش دهیم.»
رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان در خصوص فعالیتهای این دانشکده نیز گفت: «در یکسال گذشته با 6 دانشگاه برتر مالزی، 4 دانشگاه برتر اندونزی تفاهمنامه داشته و تلاش کردیم تا برنامهها را وارد فاز اجرایی کنیم. اسفندماه سال گذشته میزبان 20 دانشجوی برتر دانشگاههای مالزی بودیم که برای آنها کارگاههای تخصصی برگزار کردیم.»
رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد کرج: شبکهسازی و همافزایی پیشنیاز جذب دانشجویان بینالملل است
فاطمه برناکی، رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد کرج و یکی از مدیران موفق در زمینه اداره دانشکده بینالمللی دانشجویان خارجی درمورد دلیل انتخاب و برگزیده شدن خود و واحد کرج گفت: «واحد کرج طی یک سال اخیر در حوزه بینالملل فعالیتهای بسیار زیادی درجهت کیفیسازی فعالیتهای بینالملل، زمینهسازی برای جذب دانشجویان بینالملل، توسعه و اعتلای تعاملات بینالمللی داشته است. واحد کرج در نمایشگاه جذب اندونزی شرکت کرده و 10 تفاهمنامه با اندونزی، 4 تفاهمنامه با سایر کشورها داشته است؛ لازم به ذکر است تفاهمنامهها در مرحله کارگروههای مذاکراتی برای اجرای تفاهم نامه بوده است.»
او بیان کرد: «درنهایت هدف اصلی و غایی ما، رسیدن به تحقق و اجرای بسته کاری اعتلای جایگاه بینالمللی دانشگاه آزاد و همچنین در راستای صنعت تحول و تعالی دانشگاه است.»
برناکی درباره تعداد دانشجویان خارجی حاضر در این دانشکده، مقطع تحصیلی و ملیت این دانشجویان تصریح کرد: «دانشجویان فعال در حال حاضر 607 دانشجو بوده، البته در حال حاضر به دلیل محدودیتهایی که در سطح ملی وجود دارد، توسعه دانشجوها در راستای سند برنامه هفتم توسعه کشور در دستور کار قرار گرفته است. در راستای سند برنامه هفتم توسعه کشور، هدفگذاری 320 هزار دانشجو را داشته و در واحد کرج زمینهسازیهایی صورت گرفته است. در حال حاضر اکثر دانشجویان دانشگاه از کشور افغانستان، تعداد محدودی از کشور عراق و بخش فارسیزبان عراق، یک نفر از بنگلادش، یک نفر از کشور نیجریه بودند. علاوه بر اقداماتی که ذکر شد، یکسری اقدامات در جهت جذب دانشجویان از کشور اندونزی انجام داده و پروسه جذب آنان در حال پیگیری است. در واقع توسعه بازارهای جذب به سمت آفریقا، جنوب شرق آسیا، اندونزی و کشورهای همسایه بوده است.»
او افزود: «برای تحقق اهداف در درجه اول، هماهنگی سازوکار ملی و نهادهای ذیربط لازم بوده که در حال انجام است. در حوزه بینالملل در سازمان مرکزی دانشگاه، هدفگذاری و برنامهریزی خوبی انجام گرفته و زمینهسازیهای مورد نیاز در حال انجام است. رویکردی که از دانشجویان بینالمللی به عنوان سفیران نرم در سایر کشورها نگهداری میکند، ارائه خدمات خوب و کیفی و در عین حال توجه به دیپلماسی فرهنگی و علمی به عنوان اصل و هدف اصلی از جذب دانشجویان بینالمللی است.»
او در پاسخ به این سؤال که چه تمهیدات یا فعالیتهایی برای تأمین انتظارات و تسهیل فضای تحصیل دانشجویان خارجی داشتهاید، گفت: «دانشکده بینالملل واحد دانشگاه کرج در سال 1402 تأسیس شده و تلاشهایی در جهت ارائه خدمات مورد نیاز و تأمین آنها برای دانشجویان بینالملل صورت گرفته است تا دغدغهای به غیر از تحصیل، چه در زمینه کنسولی و چه آموزشی پژوهشی در دانشگاه نداشته باشند؛ فرایند کنسولی و آموزشی و پرورشی در دانشکده بینالملل پایش میشود؛ چراکه دغدغه بسیاری از دانشگاهها، حوزه کنسولی بوده، چون که این عمل پروسه طولانی دارد. به همین دلیل سال گذشته دفتر امور کنسولی در واحد دانشگاهی کرج افتتاح شده است.»
رئیس دانشکده بینالمللی دانشگاه آزاد واحد کرج اظهار کرد: «بسیاری از دانشجویان بینالمللی سایر دانشگاههای استان البرز نظیر دانشگاههای خوارزمی، علمیکاربردی، پیامنور و... برای انجام کارهای کنسولی دانشجویان بینالمللی خود، باید به واحد دانشگاهی کرج مراجعه کنند؛ این عمل در راستای خدماترسانی به دانشجویان و همچنین برای جذب رضایت دانشجویان واحد کرج نیز بسیار مؤثر بوده؛ چراکه شاهد مراجعه دانشجویان بینالملل از بقیه واحدها به واحد دانشگاهی خود هستند.»
او دربارۀ چالش دانشجویان خارجی برای تحصیل در ایران اظهار کرد: «از مهمترین چالشها، مبحث امکانات و خدمات رفاهی از جمله سامانههای بانکی، تلفن همراه و بحث مشکل صحبت به زبان فارسی است؛ غیر فارسی زبانان با چالشهایی در گذشته روبهرو بودند.»
برناکی درباره مواردی که کمک به حل مشکلات ذکر شده دانشجویان خارجی میتوان انجام داد، گفت: «با ارائۀ خدمات خوب و روان و همچنین ارتباط در طول شبانه روز با دانشجویان، یعنی دانشجویان هر زمانی که مشکل و چالش داشته باشند میتوانند از طریق شماره تلفنی که در اختیار دارند با من یا کاربران دانشکده بینالملل در تماس بوده تا رسیدگیهای لازم انجام شده تا لحظهای نگران یا مستأصل نباشند.»
او توضیح داد: «تماس دانشجویان در طول شبانهروز با دانشگاه نکته اصلی بوده و در این زمینه هدفگذاری نیز انجام شده و همچنین چالشها و مسائل موجود قبلاً مطرح شده است؛ از تابستان امسال سامانهای در راستای رفع چالشها ایجاد شده و با راهاندازی سامانه سفیران، این دوره به خوبی پیش خواهد رفت.»
برناکی در پاسخ به سؤال دیگری مبنیبر اینکه دانشگاه آزاد چگونه میتواند سهم بیشتری از هدفگذاری برنامه هفتم در جذب دانشجویان خارجی داشته باشد، تصریح کرد: «دانشگاه آزاد با توجه به واحدهای گستردهای که دارد و با توجه به شبکهسازی در داخل دانشگاه و واحدهای برونمرزی، از ظرفیت بالایی برخودار است؛ همافزایی بین دانشگاه آزاد در کنار هماهنگی با معاونت بینالملل، در شناخت بازارهای هدف و مصوب شدن برنامه کاربردی کمک کرده و این عمل با هدایت محمدی، معاون بخش بینالملل دانشگاه آزاد در حال انجام است.»
رئیس دانشکده بینالملل علوم پزشکی آزاد تهران: پذیرش دانشجویان بینالملل در کارشناسی پزشکی و جراحی آغاز شد
مریم اسلامی، عضو هیئتعلمی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران و رئیس دانشکده بینالملل دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران است که بهعنوان یکی از مدیران موفق در زمینه دانشکدههای بینالمللی ایران انتخاب شده است. او درباره اساس و فاکتور انتخاب دانشکده بینالمللی تهران از بین دانشکدههای دیگر گفت: «دانشکدههای بینالملل در حوزه علوم پزشکی، تازه تأسیس بوده و از ملاکهای مهم انتخاب این دانشکده، راهاندازی، تجهیز و تأسیس رشتههای جدیدی مثل رشته MBBS بوده است. این رشته برای اولینبار در دانشگاه آزاد مورد استفاده قرار گرفته است. این رشته MBBS مشابه رشته پزشکی خودمان بوده و بیشتر مختص کشور هندوستان و پاکستان بوده و در این کشورها رواج دارد.»
او درمورد تعداد دانشجویان خارجی و در حال تحصیل در دانشکده علوم پزشکی دانشگاه آزاد تهران توضیح داد: «برای اولینبار در دانشگاه آزاد اسلامی، میزبان حدود 88 دانشجو از کشور هندوستان در این رشته بودهایم که مشابه رشته پزشکی است اما دوره اینترنتی ندارد. کلاسهای این دانشجویان به زبان انگلیسی توسط اساتید برگزار میشود.»
اسلامی با بیان اینکه از ملیتهای دیگر مانند لبنان، افغانستان، هلند و... دانشجوی بینالملل جذب کردهایم، اظهار کرد: «در کل حدود 500 دانشجو در واحد علوم پزشکی دانشگاه آزاد تهران در 9 دانشکده بینالملل در رشتههای دندانپزشکی، داروسازی، پزشکی، پیراپزشکی، پرستاری، مامایی، شیمی و رشتههای مختلف مشغول به تحصیلند.»
رئیس دانشکده بینالملل دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران در رابطه با انجام کار و فعالیتهای مؤثر در انتخاب شدن دانشکده علوم پزشکی افزود: «با حمایت دکتر خوشدل رئیس دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران و معاونتهای دانشگاه، توانستهایم 3 کلاس مخصوص دانشجویان رشته MBBS تجهیز و راهاندازی کنیم. همچنین کارهایی نظیر راهاندازی رشتههای پزشکی، هماهنگی برنامه تحصیلی، برگزاری کلاس درس به زبان انگلیسی توسط اساتید، وارد کردن نام دانشجویان در سامانه ثبتنام، حل مسئله ویزا و کنسول و... بوده است.»
او درمورد چالش اصلی و اساسی دانشجویان خارجی برای تحصیل در ایران و حل چالشهای دانشجویان خارجی اظهار کرد: «مسائل بینالملل بسیار متعدد بوده است از جمله زمان پذیرش، ثبتنام در سامانه، ویزا، کنسول، ورود به دانشگاه، خوابگاه و... از جمله چالشهای دانشجویان خارجی در ایران بوده است. در همایش
برگزار شده چالشها مورد بررسی قرار گرفته و با پیشنهادهای مطرح شده و ایجاد سامانههای جدیدی که دانشگاه از آن رونمایی کرد، در آیندهای نزدیک میتوانیم چالشهای دانشجویان بینالملل را در یک سامانه تجمیع و نسبت به حل آنها اقدام کرد.»
اسلامی در پاسخ به این سؤال که دانشگاه آزاد چگونه میتواند سهم بیشتری از هدفگذاری برنامه هفتم در جذب دانشجویان خارجی داشته باشد؟ توضیح داد: «دانشگاه آزاد به عنوان بزرگترین دانشگاه حضوری در دنیا و جهان اسلام از پتانسیل بالایی برخوردار است و همچنین تجهیزات، امکانات و اساتید بسیار مختلفی را داراست که میتواند نقش پررنگی در حوزه بینالملل داشته باشد، تنها نیازمند این است که مشابه همایشهای برگزار شده با مدیریت جامع و یک تفکر سازمانی از تمام پتانسیلها به بهترین شکل استفاده کند و در عرصه بینالمللی نیز معرفی شود.»
او در پایان گفت: «طرح و برنامههای استراتژیک دانشگاه و برنامههای پنجساله نوشته شده، تغییرات مورد نیاز را مشخص کرده است؛ هر دانشگاه و دانشکدهای مناسب با نوع رسالت خود و با توجه به رشتهها و دانشجویان حاضر در دانشکده، برنامه خاصی را تنظیم کرده است؛ اما در مورد دانشگاه علوم پزشکی نیز تلاش شده تا با توجه به پتانسیلها و امکانات در در دسترس، شرایط را به سمت بهبود پیش برده تا بهترین نمود بینالمللی را داشته باشیم.»














