ندا اظهری، مترجم: دنیای پژوهش‌های علمی، چشم‌انداز گسترده و همواره در حال تغییری را ارائه می‌دهد. توانایی شناسایی این که این پژوهش‌ها کجا اتفاق می‌افتند و نیز برای پیگیری حوزه‌های تخصصی نوظهور، مزیت مشخصی را برای مدیران، سیاست‌گذاران و افرادی فراهم می‌کند که نیاز به نظارت، حمایت و پیشبرد انجام تحقیقات در مواجهه با منابع محدود دارند. به این منظور، در آخرین روز‌های سال 2024، پایگاه Clarivate تازه‌ترین یافته‌های یازدهمین گزارش سالانه خود را با عنوان «جبهه‌های پژوهشی» با همکاری آکادمی علوم چین و کتابخانه ملی علوم منتشر کرده است. منظور از جبهه‌های پژوهشی، خوشه‌هایی از مقالاتند که اغلب با یکدیگر در منابع دیگر مورد استناد قرار می‌گیرند. این الگو که به‌عنوان «هم‌استناد» شناخته می‌شود، نشان می‌دهد که مقالات یک پیوند شناختی یا نقطه اشتراک دارند مانند یک مفهوم، فرضیه، روش یا داده‌های تجربی.  جبهه‌های پژوهشی شامل هسته‌ای از مقالات با استناد بالا هستند که از نظر استناد در زمینه موضوعی مقالات حوزه خود (دسته‌بندی ESI) و در همان سال انتشار جزء ۱درصد برتر محسوب می‌شوند. تجزیه و تحلیل جبهه‌های تحقیقاتی نقطه عطفی برای توجه به جلوه‌های مهم علمی و شناسایی آخرین پیشرفت‌ها و جهت‌گیری‌های علمی حوزه‌های مختلف علمی است. در ارائه این گزارش، تحلیلگران ابتدا 22 حوزه موضوعی را در شاخص‌های اساسی علوم در 11 حوزه تخصصی گسترده ادغام کردند. آن‌ها تحلیل‌های خود را با بیش از 120 هزار جبهه پژوهشی آغاز کردند که نمایانگر مقالات منتشرشده و مورداستناد بین سال‌های 2018 و 2023 هستند. گام بعدی نیز انتخاب جبهه‌های حاوی مقالات اصلی بود که هم جدید و هم مورد استناد باشند. درنهایت، این تجزیه و تحلیل، 110 جبهه پژوهشی به ویژه جبهه‌های فعال یا برتر و نیز 15 جبهه پژوهشی در حال ظهور را ایجاد کرد. علاوه بر فهرست کردن تمام 110 جبهه پژوهشی در 11 حوزه تخصصی، فصل‌های مرتب این گزارش شامل بررسی‌های دقیق جبهه‌های منتخب، ازجمله رتبه‌بندی کشور‌ها و مؤسسات برجسته‌ای است که مشارکت‌های آن‌ها در هسته اصلی هر جبهه و مقالات استنادشده قرار گرفته‌اند. 

علوم کشاورزی، گیاهی و دامی

10 جبهه پژوهشی برتر در حوزه علوم کشاورزی، گیاهی و دامی شامل چهار زیررشته تنظیم ژن‌های گیاهی، تغذیه دامی، علوم و مهندسی غذایی و پایش اکولوژیک جنگل می‌شود. زیرشاخه تنظیم ژن گیاهی شامل پنج جبهه پژوهشی برتر است. علاوه بر این، سه جبهه پژوهشی برتر این حوزه نیز روی یه مسیر پژوهشی کلیدی شامل تشخیص آلودگی‌های غذایی، موادمغذی غذایی و مهندسی تخمیر موادغذایی است. درواقع جبهه‌های پژوهشی در زیررشته تنظیم ژن گیاهی اساساً روی تنظیم رشد و توسعه و تنظیم ایمنی متمرکزند. تأثیر تلقیح میکروبی بر رشد گیاه و مقاومت به تنش در میان 10 جبهه برتر پژوهشی این حوزه، بالاترین تعداد مقالات اصلی را داراست و مکانیسم مقاومت به بیماری گیرنده ایمنی NLR گیاهی نیز بالاترین میزان استناد‌ها را از آن خود کرده است. 

67 درصد مقالات اصلی از آن چینی‌ها

مقاله اصلی «تشخیص، تنظیم و عملکرد اصلاح RNA N6- متیل آدنوزین در گیاه» به اصلاح شیمیایی RNA متیل آدنوزین اشاره می‌کند. این مقاله پراستناد در میان 33 مقاله اصلی، حدود 500 استناد را به خود اختصاص داده است. این مقاله که در سال 2018 از سوی شرکت توالی‌یابی RNA موسوم به Oxford Nanopore Technologies Ltd منتشر شد، نوعی روش توالی‌یابی مستقیم RNA نانوحفره را معرفی کرد. این مقاله در سال 2024، حدود 33 بار مورد استناد قرار گرفته است. در بین کشور‌ها و مؤسسات برتر تولیدکننده مقالات اصلی، چین با 22 مقاله که 67 درصد از کل مقالات را تشکیل می‌دهد، پیشتاز است. پس از آن هم آمریکا با 11 مقاله قرار دارد و سایر کشور‌ها کمتر از 5 مقاله اصلی تولید کرده‌اند. در عین حال، مؤسسات پرکار نیز شامل دانشگاه پکینگ با 7 مقاله اصلی و سهم 21.2 درصدی در رده نخست و پس از آن دانشگاه‌های شیکاگو و مؤسسه پزشکی هاوارد هیوز در آمریکا نیز به اتفاق هم با تولید 5 مقاله اصلی و سهم 15.2 درصدی در جایگاه دوم قرار گرفته‌اند. همچنین آکادمی علوم چین نیز با 4 مقاله اصلی و سهم 12.1 درصدی در رده بعدی جای گرفته است. 

نیمی از مقالات مورد استناد در اختیار چینی‌ها

از نظر استناد به مقالات، چین با 664 مقالات مورد استناد و سهم 42 درصدی و آمریکا با 471 مقاله مورد استناد و سهم 30 درصدی به‌طور قابل‌توجهی جلوتر از سایر کشور‌ها بوده و بیشترین مشارکت را دارند که بیانگر تمرکز بالا و علاقه پژوهشی در این رشته است. انگلیس و آلمان به‌طور فعال دنباله‌رو هم بوده و رتبه دوم را از نظر خروجی مقالات مورد استناد به خود اختصاص داده‌اند. در میان مؤسسات برتر نیز، آکادمی علوم چین با 89 مقاله مورد استناد و سهم 5.6 درصدی پیشروست و پس از آن، مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه با 71 مقاله مورد استناد و سهم 4.5 درصدی در رده دوم قرار گرفته است. نکته جالب اینجاست که از 10 مؤسسه برتر، 5 مؤسسه و دانشگاه با بالاترین مقالات مورداستناد در این موضوع متعلق به چینی‌هاست. 

پزشکی بالینی

10 جبهه برتر پژوهشی در پزشکی بالینی عمدتاً روی کاربرد ایمونوتراپی یا داروهای هدفمند مولکولی در سرطان، بیماری آلزایمر، آسم و دیابت تمرکز دارند. وضعیت فعلی هوش مصنوعی و چشم‌انداز کاربرد آن در پزشکی بالینی، به عنوان مثال در دندانپزشکی، نیز در 10 رتبه برتر منعکس شده و با توجه به توسعه فناوری هوش مصنوعی، انتظار می‌رود تأثیر آن بر پزشکی بالینی افزایش یابد. مقاله «درمان سه‌گانه فیبروز کیستیک» با 42 مقاله اصلی، بالاترین تعداد مقالات اصلی را در بر گرفته است. در این میان، مقاله «درمان هدفمند یا ایمونوتراپی برای درمان کارسینوم کبدی غیرقابل برداشت» نیز با مجموع 17831 استناد، بالاترین استناد را از آن خود کرده است. 

‌سهم 85 درصدی آمریکایی‌ها از مقالات اصلی پزشکی بالینی‌

مقاله «داروهای آنتی بادی مونوکلونال برای درمان بیماری آلزایمر اولیه» با 13 مقاله اصلی، یک کارآزمایی بالینی فاز 3 و 18 ماهه را مشخص می‌کند که در مجله «نیوانگلند» در سال 2022 منتشر شده و نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد داروی lecanemab به نقطه پایانی بالینی اولیه و تمام نقاط پایانی بالینی ثانویه کلیدی در کارآزمایی‌های بالینی دست یافته است. در میان کشورهای برتر تولیدکننده مقالات اصلی در این جبهه کلیدی، آمریکا با 11 مقاله اصلی و سهم 84.6 درصدی، رتبه نخست برترین ارائه‌دهندگان مقالات اصلی را به خود اختصاص می‌دهد که بیانگر مزیت بالای این کشور در توسعه داروهای جدید بیماری آلزایمر است. پس از آن، انگلیس با 6 مقاله اصلی و سهم 46.2 درصدی در رده دوم قرار گرفته است. همچنین، بیش از نیمی از مؤسسات برتر تولیدکننده مقالات اصلی در آمریکا مستقر هستند، به گونه‌ای که دانشگاه «ییل» با 5 مقاله اصلی و سهم 38.5 درصدی در رتبه نخست قرار گرفته است. پس از آن، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی با 4 مقاله اصلی و سهم 30.8 درصدی، رتبه دوم را کسب کرده است. از جمع 6 مؤسسه و دانشگاه برتر دنیا که در زمینه تولید مقالات اصلی فعال‌اند، 6 دانشگاه آمریکایی هستند. 

‌سهم 53 درصدی آمریکا در تولید مقالات مورد استناد پزشکی بالینی‌

از نظر مقالات مورد استناد، آمریکا با 707 مقاله مورد استناد و سهم 52.7 درصدی، رتبه نخست را از آن خود کرده است. بعد از آن، انگلیس با 215 مقاله مورد استناد و سهم 16 درصدی در رده دوم جا خوش کرده است. چین نیز که در بیشتر جبهه‌های برتر پژوهشی پیشگام بوده است، در حوزه پزشکی بالینی با 167 مقاله مورد استناد و سهم 12.4 درصدی، رتبه سوم را کسب کرده است. 10 مؤسسه برتر تولیدکننده مقالات مورد استناد تحت سلطه 6 مؤسسه آمریکایی و 4 مؤسسه اروپایی هستند. در این بین، دانشگاه هاروارد با 114 مقاله مورد استناد و سهم 8.5 درصدی، رتبه نخست و دانشگاه کالج لندن با 93 مقاله مورد استناد و سهم 7 درصدی، در رده دوم قرار گرفته است. 

علوم زمین

در گزارش سال 2024، محققان 10 جبهه برتر پژوهشی را در حوزه علوم زمین بررسی کردند. در حوزه زمین‌شناسی، «پتانسیل فنی و توسعه برای ذخیره‌سازی هیدروژن» و «ویژگی‌های بقا و استخراج غنی‌سازی عناصر خاکی کمیاب در زغال‌سنگ» هر دو بیانگر نیاز‌های استراتژیک ملی‌اند که به‌طور گسترده‌ای توسط کشور‌های مختلف مورد تأیید قرار می‌گیرند و می‌توانند به‌طور مؤثر توسعه مواد و تکنولوژی تجهیزات و صنایع با فناوری برتر را به دنبال داشته باشند. مقاله «پتانسیل فنی و توسعه برای ذخیره‌سازی هیدروژن» با 40 مقاله، بالاترین تعداد مقالات اصلی را به خود اختصاص داده است. مقاله «منحنی‌های کالیبراسیون سن رادیوکربن، مجموعه داده‌ها و کاربرد‌ها» نیز با 4200 استناد بالاترین میزان استناد به مقالات را در بر گرفته است. 

استرالیایی‌ها با 55 درصد مقالات اصلی علوم زمین 

مقاله «پتانسیل فنی و توسعه برای ذخیره‌سازی هیدروژن» 40 مقاله اصلی را به خود اختصاص داده که از این بین، 14 مقاله، مقالات مروری‌اند. این مقاله که از سوی مؤسسه تحقیقات اقتصاد معدنی و انرژی و آکادمی علوم لهستان منتشر شده تا امروز، بیشترین استناد را به خود جلب کرده است. در این جبهه پژوهشی، استرالیا با 22 مقاله اصلی، 55 درصد از کل مقالات اصلی منتشرشده در این حوزه را تشکیل می‌دهند. پس از آن نیز عربستان با 12 مقاله اصلی و سهم 30 درصدی در رده دوم قرار گرفته است. در این جبهه پژوهشی، ایران نیز در رده ششم حضور دارد و با 5 مقاله اصلی، سهم 12.5 درصدی را از کل مقالات ایفا می‌کند و آمریکا بعد از ایران با 4 مقاله اصلی و سهم 10 درصدی در رده هفتم جای گرفته است. در میان برترین مؤسسات تولیدکننده مقالات اصلی نیز دانشگاه استرالیایی «ادیث کوان» با 16 مقاله اصلی و سهم 40 درصدی در رده نخست قرار داشته و در همکاری بین‌المللی با کشور‌های خلیج‌فارس مبتنی بر منابع برای افزایش نفوذ دانشگاهی خود مشارکت داشته است. از میان 16 مقاله اصلی که این دانشگاه تولید می‌کند، 12 مقاله با همکاری مؤسسات عربستانی، 5 مقاله با همکاری ایران و 3 مقاله با مؤسسات عراقی تولید شده‌اند. 

چینی‌ها با سهم 27 درصدی در  مقالات مورد استناد

درمورد کشور‌هایی که بیشترین مقالات مورد استناد را در حوزه علوم زمین تولید می‌کنند چین به‌طور فعال با 297 مقاله مورد استناد و سهم 27.1 درصدی جایگاه نخست را از آن خود کرده است. پس از آن هم استرالیا با 179 مقاله مورد استناد و سهم 16.4 درصدی در رده دوم، آمریکا با 166 مقاله مورد استناد و سهم 15.2 درصدی در رده سوم و عربستان سعودی با 129 مقاله مورد استناد و سهم 11.8 درصدی در رده چهارم قرار گرفته‌اند. از نظر برترین مقالات مورد استناد تولیدشده از سوی مؤسسات و دانشگاه‌ها نیز، دانشگاه «ادیث کوان» استرالیا با 101 مقاله مورد استناد و سهم 9.2 درصدی در رده نخست قرار گرفته و پس از آن، دانشگاه نفت و موادمعدنی ملک فهد از عربستان سعودی نیز با 79 مقاله مورد استناد و سهم 7.2 درصد رده دوم را از آن خود کرده است. 

علوم زیستی‌

10 جبهه برتر پژوهشی در حوزه فناوری پژوهش‌های زیستی شامل پیش‌ساختار پروتئین با استفاده از هوش مصنوعی، فناوری تجزیه و تحلیل ارتباطات سلولی، مرگ سلولی، نشانگرهای زیستی پیش‌بینی‌کننده برای خطر بیماری و مرگ، و سایر پژوهش‌ها می‌شوند. در میان حوزه‌های تخصصی، فناوری ویرایش ژنوم همواره یک حوزه برجسته پژوهشی در حوزه علوم زیستی بوده است. مقاله «کوپروز» عنوان نوعی بیماری پوستی پیشرفت‌کننده است که در آن، مجراهای ریز خونی زیر پوست صورت منبسط شده و حالت قرمز به صورت می‌دهد. این مقاله با 30 مقاله اصلی، بالاترین تعداد مقالات اصلی را به خود اختصاص داده است. با تفاوت فاحشی که در این میان وجود دارد، مقاله «پیش‌بینی ساختار پروتئینی توسط هوش مصنوعی» نیز با 16580 استناد، بالاترین نرخ استنادها را از آن خود کرده است. 

‌سهم 100 درصدی آمریکا در  مقالات اصلی علوم زیستی‌

مقاله «ساعت اپی‌ژنتیک»، پیری اپی‌ژنتیک را اندازه‌گیری کرده و اطلاعاتی را در مورد سن تقویمی و بیولوژیکی ارائه می‌دهد. این مقاله 13 مقاله اصلی و 4424 استناد را به خود اختصاص داده و در سال 2019 منتشر شده است. از دیدگاه کشورها و مؤسساتی که مقالات اصلی را تولید می‌کنند، آمریکا با مشارکت در هر 13 مقاله اصلی و سهم 100 درصدی در تولید این مقالات، رده نخست را در تولید مقالات اصلی حوزه علوم زیستی به خود اختصاص داده است. پس از آن، انگلیس با 8 مقاله اصلی و سهم 61.5 درصدی در رتبه دوم قرار گرفته است. همچنین از نظر مؤسسات و دانشگاه‌های تولیدکننده مقالات اصلی، 7 دانشگاه آمریکایی حضور دارند. در این بین، دانشگاه کلمبیا با 7 مقاله اصلی و سهم 54 درصدی، رتبه نخست را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، کالج سلطنتی لندن نیز با 5 مقاله اصلی و سهم 38.5 درصدی در رده دوم قرار گرفته است. 

80 درصد دانشگاه‌های تولیدکننده مقالات مورد استناد علوم زیستی آمریکایی‌اند‌

در جبهه علوم زیستی و تولید مقالات استنادی، آمریکا فعال‌ترین کشور است به طوری که با 1227 مقاله مورد استناد، سهم 53.3 درصدی را به خود اختصاص داده است. علاوه بر این، انگلیس نیز با 342 مقاله مورد استناد و سهم 14.9 درصدی با اختلاف فاحشی که با آمریکا دارد، در رده دوم جای گرفته است. پس از آن، چین با 331 مقاله مورد استناد و سهم 14.4 درصدی، رتبه سوم را به دست آورده است. همچنین در میان 10 مؤسسه برتر تولیدکننده مقالات مورد استناد، 8 مؤسسه از آمریکا مستقر بوده و دو مؤسسه باقی‌مانده نیز از آن سوئد و آلمان هستند. به این ترتیب، دانشگاه کالیفرنیا، لس‌آنجلس با 175 مقاله مورد استناد و سهم 7.6 درصدی، رتبه نخست را از آن خود کرده و پس از آن نیز دانشگاه هاروارد با 174 مقاله و تنها یک اختلاف با دانشگاه نخست، و با سهم مشابه 7.6 درصدی، رده دوم را کسب کرده است. 

اکولوژی و علوم محیطی

10 جبهه برتر پژوهشی در حوزه اکولوژی و علوم محیطی در دو زیرحوزه علوم اکولوژی و علوم زیست‌محیطی قرار می‌گیرند. در میان 10 جبهه برتری که برای این حوزه شناسایی شده است، مقاله «تشخیص ویروس SARS-CoV-2 در فاضلاب و نظارت اپیدمیولوژیک کووید- 19 براساس فاضلاب» با 48 مقاله اصلی، بیشترین تعداد مقالات اصلی و با 10547 استناد، بالاترین میزان مقالات مورد استناد را به خود اختصاص داده است. 

50 درصد مقالات اصلی از آن چینی‌ها

مقاله «سرنوشت زیست‌محیطی و سمیت زیست‌محیطی اقلام فرسوده تایر» که در مجله «پژوهش‌های آب» در سال 2018 منتشر شده است، دارای 18 مقاله اصلی بوده و 367 مرتبه مورد استناد قرار گرفته که آن را به‌عنوان مهم‌ترین مقاله اصلی در این جبهه پژوهشی مورد بررسی قرار داده است. در بررسی این جبهه، چین با 9 مقاله اصلی که نیمی از گزارش‌های بنیادی را تشکیل می‌دهند، بزرگ‌ترین مشارکت‌کننده در این جبهه برتر به شمار می‌رود. بعد از آن هم آمریکا و آلمان هر کدام با 4 مقاله اصلی و سهم 22.2 درصدی در رده دوم قرار گرفته و هر کدام تقریباً یک‌چهارم مقالات اصلی را تشکیل داده‌اند. در بین ناشران و مؤسسات انتشاراتی، دانشگاه جنوب شرقی چین 4 مقاله اصلی را با سهم 22.2 درصدی ارائه داده است و پس از آن، 6 دانشگاه «باپتیست» هنگ‌کنگ، دانشگاه واشنگتن، دانشگاه فناوری ژجیانگ چین، دانشگاه ایالتی واشنگتن و انجمن هلمهولتز هر کدام با 2 مقاله اصلی و سهم 11.1 درصدی در رده‌های بعدی جای گرفته‌اند. 

تولید یک‌سوم مقالات پراستناد توسط چینی‌ها

چین با مجموع 280 مقاله اصلی مورد استناد حدود یک‌سوم کل این مقالات (30.4 درصدی) را تشکیل داده و بالاترین میزان استناد‌ها را به خود اختصاص داده است. آمریکا و آلمان هم به ترتیب با 198 و 104 مقاله مورد استناد و سهم 21.5 درصدی و 11.3 درصدی، رده‌های دوم و سوم را از آن خود کرده‌اند. در میان برترین مؤسسات تولیدکننده مقالات پراستناد نیز، چهار مؤسسه چینی حضور دارند و آکادمی علوم چین با 45 مقاله پراستناد و سهم 4.9 درصدی بیشترین سهم را داراست. پس از آن هم انجمن هلمهولتز آلمان و مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه نیز به ترتیب با 36 و 24 مقاله و سهم 3.9 درصدی و 2.6 درصدی در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. 

‌شیمی و علم مواد‌

10 جبهه برتر پژوهشی در حوزه شیمی و علم مواد در سال 2024، حوزه‌های تخصصی شیمی انرژی، کاتالیزور و سطوح/رابط‌ها، و شیمی مواد را مورد توجه قرار می‌دهد. در زمینه شیمی انرژی، چهار جبهه پژوهشی انتخاب شده‌اند که سلول‌های خورشیدی، سلول‌های سوختی، باتری‌های جریانی و باتری‌های یون فلزی را بررسی می‌کنند. در میان 10 مقاله برتری که در حوزه شیمی و علوم مواد به عنوان مقالات برتر انتخاب شده‌اند، مقاله «طراحی آندهای روی فاقد دندریت برای باتری‌های آبی دارای روی-آهن» با 41 مقاله، بالاترین تعداد مقالات اصلی و نیز با 19689 مقاله مورد استناد، بیشترین تعداد مقالات مورد استناد را در این جبهه پژوهشی از آن خود کرده است. 

‌چینی‌ها در تولید مقالات اصلی شیمی و علم مواد سهم 88 درصدی دارند‌

در جبهه‌های برتر پژوهشی حوزه شیمی و علم مواد، چین 36 مقاله اصلی را تولید کرده که با توجه به سهم 88 درصدی، به طور قابل توجهی بیشتر از هر کشور دیگری در فهرست اعلام شده است. پس از آن، آمریکا با 8 مقاله اصلی و سهم 19.5 درصدی و استرالیا با 6 مقاله اصلی و سهم 14.6 درصدی در رده‌های دوم و سوم جا خوش کرده‌اند. در میان 10 مؤسسه برتر تولیدکننده مقالات اصلی در این حوزه نیز 8 دانشگاه چینی قرار گرفته و یکی از مؤسسات استرالیایی و دیگری آمریکایی هستند. آکادمی علوم چین با 7 مقاله و سهم 17.1 درصدی در رده نخست قرار گرفته است. بعد از آن، دانشگاه جنوب مرکزی چین هم با 6 مقاله و سهم 14.6 درصدی در جایگاه دوم برترین مؤسسات قرار گرفته است. 

‌هر 10 دانشگاه برتر در مقالات پراستناد چینی‌اند

در مورد مقالات مورد استناد حوزه شیمی و علم مواد نیز، چینی‌ها یک سر و گردن بالاتر از سایر کشورها هستند به طوری که چین با تولید 4047 مقاله مورد استناد و کسب سهم 83 درصدی با اختلاف فاحشی نسبت به آمریکا با 484 مقاله مورد استناد و سهم 10 درصدی که در رده دوم قرار گرفته، جا خوش کرده است. علاوه بر این، از منظر برترین مؤسسات و دانشگاه‌های ارائه‌دهنده مقالات مورد استناد در این حوزه، هر 10 دانشگاه برتر چینی هستند که در این بین، آکادمی علوم چین با 678 مقاله مورد استناد و سهم 14 درصدی در رده نخست قرار گرفته است. پس از آن، دانشگاه جنوب مرکزی با 306 مقاله مورد استناد، سهم 6.3 درصدی را تشکیل داده است. 

 نجوم و اخترفیزیک

10 جبهه برتر پژوهشی در حوزه نجوم و اخترفیزیک طیف گسترده‌ای از موضوعات را شامل می‌شود ازجمله امواج گرانشی، کیهان شناسی، سیاه چاله‌ها، ماده تاریک و انرژی تاریک و بررسی‌های کهکشانی. همچنین تجزیه و تحلیل نظری و تشخیص امواج گرانشی نیز در این جبهه پژوهشی پیشرفت قابل توجهی را نشان داده است. 10 مقاله نیز در این جبهه معرفی شده که در این میان، مقاله «امواج گرانشی حاصل از ادغام سیاه چاله‌های دوتایی و خواص سیاه چاله‌ها» با 27 مقاله اصلی، بالاترین مقالات اصلی را در این حوزه از آن خود کرده است. همچنین مقاله «ویژگی‌های اجرام فشرده حاصل از موج گرانشی LIGO-Virgo» با استناد 3358، بالاترین استنادها را به خود اختصاص داده است. در این میان، مقاله «کشش ثابت هابل و کیهان شناسی» که در سال 2021 منتشر شده با 10 مقاله اصلی و 2120 استناد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. 

80 درصد مقالات اصلی نجوم و اخترفیزیک در انحصار آمریکایی‌ها

براساس تعداد مقالات اصلی ارائه‌شده، آمریکا با 8 مقاله و سهم 80 درصدی در حوزه نجوم و اخترفیزیک پیشگام است و پس از آن هم فرانسه با 7 مقاله اصلی و سهم 70 درصدی و انگلیس نیز با 5 مقاله اصلی و سهم 50 درصدی در رده‌های دوم و سوم قرار گرفته‌اند. همچنین در این جبهه، سه دانشگاه برتر پژوهشی در زمینه تولید مقالات اصلی معرفی شده‌اند که نخست، دانشگاه جانز هاپکینز با 7 مقاله اصلی و سهم 70 درصدی قرار گرفته و بعد از آن نیز مرکز پژوهش‌های علمی فرانسه با 7 مقاله اصلی و سهم 70 درصدی در رده دوم و دانشگاه سوربون فرانسه نیز با 5 مقاله اصلی و سهم 50 درصدی در رده سوم جا خوش کرده است. 

آمریکایی‌ها صدرنشین مقالات مورد استناد نجوم و اخترفیزیک

در مورد استناد به مقالات، آمریکا با 355 مقاله مورد استناد و سهم 29 درصد، رده نخست را به دست آورده است. بعد از آن نیز انگلیس با 220 مقاله مورد استناد و سهم 18 درصدی دومین جایگاه را از آن خود کرده است. درباره مؤسسات و دانشگاه‌های برتر نیز مؤسسه ملی فیزیک هسته‌ای ایتالیا با 132 مقاله مورد استناد و سهم 11 درصدی رتبه اول را بین 10 دانشگاه برتر به دست آورده است. همچنین، مرکز ملی پژوهش‌های علمی فرانسه با 128 مقاله مورد استناد با سهم 10.5 درصدی دومین رده را به خود اختصاص داده است. 

ریاضیات

حوزه ریاضیات شامل ثبات و استحکام در کنترا پیش‌بینی مدل مبتنی بر داده است که موضوعات مختلفی را چون الگوریتم‌های یادگیری عمیق برای حل معادلات دیفرانسیل جزئی، استنتاج آماری و انتقال بهینه با استفاده از فاصله «واسرشتاین»، کاربرد شبکه‌های عصبی عمیق در پردازش داده‌های با ابعاد بالا و تقریب عملکرد و... را دربرمی‌گیرد. 10 جبهه برتر پژوهشی در حوزه ریاضیات معرفی شده که در این میان، مقاله «روش کنترل مصنوعی تقویت‌شده» و «الگوریتم‌های یادگیری عمیق برای حل معادلات دیفرانسیل جزئی» با 9 مقاله اصلی بالاترین تعداد مقالات اصلی را از آن خود کرده‌اند. مقاله دوم با 7300 استناد بالاترین تعداد استنادها را به دست آورده است. 

یک‌سوم مقالات اصلی ریاضیات را آمریکا و آلمان تولید می‌کنند 

مقاله «ثبات و استحکام در کنترل پیش‌بینی مدل مبتنی بر داده» که در سال 2019 منتشر شده، 6 مقاله اصلی و 533 استناد را از آن خود کرده و در این حوزه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از نظر کشورهای تولیدکننده مقالات اصلی، آمریکا و آلمان هرکدام با تولید 2 مقاله اصلی و کسب سهم 33.3 درصدی در رده‌های اول و دوم جای گرفته‌اند. پس از آنها ایتالیا، اسپانیا، سوئیس و هلند هرکدام با یک مقاله و سهم 16.7 درصدی در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در سطح نهادی نیز، دانشگاه اشتوتگارت آلمان و دانشگاه برکلی آمریکا هرکدام با ارائه دو مقاله اصلی و کسب سهم 33.3 درصدی رتبه اول و دوم را کسب کرده‌اند. علاوه بر این، 8 مؤسسه دیگر از ایتالیا، اسپانیا، سوئیس، آلمان، هلند و آمریکا هرکدام با یک مقاله اصلی و سهم 16.7 درصدی رده‌های بعدی را کسب کرده‌اند. 

30 درصد مقالات مورد استناد در ریاضیات از آن چینی‌ها

از نظر مقالات مورد استناد نیز، چین با تولید 123 مقاله مورد استناد و سهم 30.4 درصدی، فعال‌ترین کشور در ردیابی و پیشبرد پژوهش‌ها در این حوزه محسوب می‌شود. بعد از آن هم آمریکا با 107 مقاله مورد استناد و سهم 26.4 درصدی در رده دوم جای گرفته است. علاوه بر این، مؤسسه فناوری فدرال سوئیس در زوریخ با 25 مقاله مورد استناد و سهم 6.2 درصد رتبه نخست را کسب کرده است. بعد از آن هم دانشگاه اشتوتگارت آلمان با 21 مقاله و سهم 5.2 درصدی رده دوم را از آن خود کرده است. در این رده‌بندی، چین و ایتالیا هرکدام سه مؤسسه دارند. 

‌فیزیک‌

فیزیک بر زیرشاخه‌های فیزیک نظری، فیزیک نیمه‌رسانا، فیزیک عالی نیمه‌رساناها و فیزیک عالی تمرکز دارد. از 10 مقاله برتر پژوهشی که در این حوزه معرفی شده‌اند، مقاله «ابررساناهای کاگوم  AV3Sb5 » با ارائه 45 مقاله اصلی، بالاترین تعداد مقالات اصلی را از آن خود کرده است. همچنین، مقاله «دستگاه‌های قدرت Ga2O3» نیز با 44 مقاله اصلی، 7990 استناد را به خود اختصاص داده است. 

‌نیمی از مقالات اصلی فیزیک از آن هلند است‌

مقاله «محاسبات کوانتومی نیمه‌رسانا» 23 مقاله اصلی و 3736 استناد را به خود اختصاص داده است. هلند و آمریکا فعال‌ترین کشورها در این جبهه هستند به طوری که نویسندگان مستقر در دو کشور به ترتیب در 12 و 11 مقاله اصلی شرکت کرده و سهم 52.2 درصدی و 47.8 درصدی را کسب کردند. همچنین، در میان مؤسسات و دانشگاه‌ها دانشگاه فنی «دلفت» با 12 مقاله اصلی و سهم 52.2 درصدی، رتبه نخست را از آن خود کرد. بعد از آن، سازمان پژوهشی علوم کاربردی هلند با 8 مقاله اصلی و سهم 34.8 درصدی در رده دوم جای گرفت. همچنین از 10 مؤسسه برتر، نیمی از آن‌ها مؤسسات و دانشگاه‌های آمریکایی هستند و ژاپن میزبان سه مؤسسه بوده و هلند و کانادا هر کدام دو مؤسسه برتر را در این فهرست دارند و استرالیا، چین و آلمان نیز هر کدام یک دانشگاه برتر در اختیار دارند. 

‌یک‌سوم مقالات مورد استناد فیزیک متعلق به آمریکایی‌ها‌

از نظر مقالاتی که به مقالات اصلی استناد می‌کنند، آمریکا پربارترین کشور است و با تعداد مقالات مورد استناد بیشتر نسبت به سایر کشورها، 432 مقاله مورد استناد را در بر گرفته و سهم 31 درصدی را از آن خود کرده است. بعد از آن، چین با 268 مقاله مورد استناد و سهم 19.2 درصدی را به دست آورده است. همچنین در مورد برترین مؤسسات و دانشگاه‌ها در حوزه مقالات مورد استناد، آکادمی علوم چین با 119 مقاله مورد استناد و سهم 8.5 درصدی، رتبه نخست را از آن خود کرده است. بعد از آن دانشگاه «نیو سوث ولز» استرالیا با 114 مقاله مورد استناد و سهم 8.2 درصدی در رده دوم و سپس دانشگاه فنی «دلفت» هلند با 112 مقاله مورد استناد و سهم 8 درصدی در رده سوم قرار گرفته است.

علم اطلاعات

علم اطلاعات به طور عمده بر ارتباطات و شبکه‌های نسل بعدی، تئوری و کاربردهای هوش مصنوعی و طراحی نوآورانه سخت‌افزار هوش مصنوعی تمرکز دارد. از چهار حوزه تخصصی برتر که روی ارتباطات و شبکه‌های نسل بعدی متمرکز شده‌اند، حسگر و ارتباطات یکپارچه به عنوان یک جبهه برتر جدید ظهور کرده است. از 10 جبهه برتر پژوهشی که برای حوزه علم اطلاعات معرفی شده، مقاله «پهپاد در شبکه‌های بیسیم آینده و رایانش لبه‌ای و طراحی بهینه آن» با 36 مقاله اصلی، بالاترین تعداد مقاله و مقاله «چالش‌های فنی کلیدی سطح بازتابی هوشمند در سیستم‌های ارتباطی بیسیم مانند G6» با 12404 استناد، بالاترین میزان استنادها را به خود اختصاص داده است. 

73 درصد مقالات اصلی حوزه علم اطلاعات در اختیار آمریکایی‌ها

از بین 10 جبهه برتر پژوهشی، مقاله «تکامل پروتئین هدایت شده به کمک یادگیری ماشینی» که در سال 2019 منتشر شده، با 19 مقاله اصلی و 2990 استناد مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از میان 19 مقاله اصلی در این جبهه تبلیغاتی، آمریکا 14 مقاله را ارائه کرده که بیانگر تسلط آن در این حوزه است. آمریکا همچنین با سهم 74 درصدی رتبه نخست را از آن خود کرده است. بعد از آن آلمان با 3 مقاله اصلی و سهم 15.8 درصدی در رده دوم جای گرفته است. مابقی کشورها نظیر سوئیس، چین، کره جنوبی، سوئد، انگلیس، اسپانیا، جمهوری چک، رژیم‌صهیونیستی و لیتوانی هرکدام با یک مقاله و سهم 5.3 درصدی رده‌های بعدی را به خود اختصاص داده‌اند. در میان مؤسسات برتر نیز دانشگاه هاروارد آمریکا با 7 مقاله اصلی و سهم 37 درصدی، رده نخست و بعد از آن مؤسسه فنی ماساچوست با 4 مقاله و سهم 21.1 درصدی در رده دوم جای گرفته است. در میان 8 مؤسسه و دانشگاه برتر، 7 مؤسسه آمریکایی و تنها یک دانشگاه آلمانی است. 

40 درصد مقالات مورد استناد علم اطلاعات آمریکایی هستند

بررسی کشورهای ارائه دهنده بیشترین مقالات مورد استناد در حوزه علم اطلاعات نیز نشان می‌دهد آمریکا با 705 مقاله مورد استناد و سهم 40.2 درصدی رتبه نخست را از آن خود کرده است. علاوه بر این، چین با 432 مقاله مورد استناد و سهم 24.6 درصدی در جایگاه دوم قرار گرفته است. انگلیس هم با 185 مقاله مورد استناد و سهم 10.5 درصدی سومین کشور این فهرست شناخته شده است. در مورد برترین مؤسسات و دانشگاه‌ها نیز، دانشگاه هاروارد آمریکا با تولید 80 مقاله مورد استناد و سهم 4.6 درصدی رتبه نخست این فهرست را از آن خود کرده است. همچنین، آکادمی علوم چین با 74 مقاله مورد استناد با سهم 4.2 درصدی دومین دانشگاه برتر را در حوزه علم اطلاعات به خود اختصاص داده است. 

اقتصاد، روانشناسی و سایر علوم اجتماعی

در حوزه اقتصاد، روانشناسی و سایر علوم اجتماعی نیز 10 جبهه برتر پژوهشی معرفی شده که بیانگر تلاقی و ادغام فناوری‌های دیجیتال و هوشمند در این حوزه است که بر روندهای پژوهشی مرتبط با سلامت انسان، آب و هوا و موضوعات محیطی تمرکز دارد. در میان 10 جبهه برتر، مقاله «مشکل مصرف موادغذایی فوق فراوری شده» با 35 مقاله اصلی، بالاترین تعداد مقالات اصلی این جبهه و نیز بالاترین میزان استنادها را از آن خود کرده است. 

54 درصد مقالات اصلی از آن برزیل

در میان 10 جبهه برتر پژوهشی معرفی شده، مقاله «مشکل مصرف موادغذایی فوق فراوری شده» مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته که در سال 2018 منتشر شده است. در حوزه تولید بالاترین تعداد مقالات اصلی در این حوزه، برزیل با 19 مقاله اصلی و سهم 54.3 درصدی رتبه نخست را از آن خود کرده و بعد از آن، آمریکا با 9 مقاله اصلی و سهم 25.7 درصدی رده دوم را به دست آورده است. درحالی چین با 2 مقاله اصلی و سهم 5.7 درصد در رده نهم جای گرفته که ایران بعد از چین با همان تعداد مقاله اصلی و سهم 5.7 درصدی رده دهم را به خود اختصاص داده است. در میان برترین مؤسسات و دانشگاه‌ها نیز، دانشگاه سائوپائولوی برزیل با 17 مقاله اصلی و سهم 48.6 درصدی در رده نخست قرار گرفته است. بعد از آن، دانشگاه پاریس‌سیته با 5 مقاله اصلی و سهم 14.3 درصدی در رده دوم جا خوش کرده است. بعد از آن، 5 دانشگاه دیگر فرانسوی با 5 مقاله و سهم 14.3 درصدی رتبه‌های مشترکی را با دانشگاه پاریس‌سیته کسب کرده‌اند. درمجموع، از 11 دانشگاه برتر در این حوزه، 7 دانشگاه فرانسوی هستند. 

یک‌سوم مقالات مورد استناد از آن آمریکا

در بررسی برترین کشورهای تولیدکننده مقالات مورد استناد در این حوزه، آمریکا با 863 مقاله مورد استناد و با سهم 30.1 درصدی رده نخست، برزیل با 639 مقاله مورد استناد و سهم 22.3 درصدی در رده دوم و انگلیس با 352 مقاله مورد استناد و سهم 12.3 درصدی در رده سوم قرار گرفته‌اند. علاوه بر این، دانشگاه سائوپائولو با 293 مقاله مورد استناد و سهم 10.2 درصدی در رده نخست قرار گرفته است. بعد از آن، دانشگاه هاروارد آمریکا با 154 مقاله مورد استناد و سهم 5.4 درصدی در رده دوم و دانشگاه دیکین استرالیا با 125 مقاله مورد استناد و سهم 4.4 درصدی در جایگاه سوم قرار گرفته است.