فاطمه عزیزآبادیفراهانی، عضو سابق هیئت امنای کتابخانههای عمومی کشور: خداوند متعال را شاکرم که توفیق یافتم در دولت مردمی، با حکم رئیسجمهور شهید، آیتالله دکتر رئیسی، بهعنوان عضو هیئتامنای نهاد کتابخانههای عمومی کشور با این مجموعه فرهنگی ارزشمند و تأثیرگذار بیشتر آشنا شوم و در مسیر توسعه عملکرد، نظارت و ارزیابی این نهاد فرهنگی قرار بگیرم. به روح بزرگ شهید عظیمالشان خدمت، سلام و درود میفرستم و امید دارم تمامی تلاشهای صورتگرفته در این دوره، مورد رضایت خداوند متعال و دستاوردی اثربخش در مسیر پیشرفت و تحقق عدالت فرهنگی در کشور باشد.
نخست باید تأکید کنم در این دوره اهتمام ویژهای از سوی نهاد و سایر اعضای هیئتامنای کتابخانههای عمومی کشور مبنی بر برگزاری جدی و کاربردی جلسات، خارج از وجه تشریفاتی صورت گرفت تا جلسات بصورت فصلی و کاملاً عملیاتی برگزار شده و به مسائل و موضوعات جاری کتابخانههای عمومی پرداخته شود. بررسی گزارشهای دبیرکل محترم نهاد، جناب آقای رمضانی درخصوص کلان مسألههای نهاد، به تصمیمگیری و ریلگذاری صحیح تا حد زیادی کمک کرد تا از طریق مصوبات کارآمد، موضوعات مهم کتابخانههای عمومی مورد بررسی قرار گرفته و تا حد زیادی حل و فصل گردیده یا در مسیر اقدام قرار گیرد.
تصویب برنامه و بودجه سالانه نهاد، پیگیری مشکل دبیرخانه انجمن و پذیرش ساختار ادارات کل استانی، رفع نیاز ساختمان یا زمینهای متعلق به دیگر سازمانها و دستگاهها در اجرای ماده (20) «آییننامه اجرایی قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی کشور»، اعلام نظر درخصوص متن قانون پیشنهادی تأسیس و نحوه اداره کتابخانههای عمومی، پیگیری تنظیم احکام مناسب در حوزههای فرهنگ، هنر و فضای مجازی به منظور درج در برنامه هفتم توسعه، بررسی وضعیت کتابخانههای مرزی، بررسی طرح آمایش کتابخانههای عمومی ایران در بستر WebGIS، بررسی طرح اصلاح ساختار نهاد، بررسی چگونگی تحقق «کتابخانه عمومی دیجیتال»، بازآموزی کتابداران، طراحی دورههای آموزشی متناسب با نیاز، تصویب مصوبات لازم درخصوص جذب نیروهای انسانی، تصویب اصلاح آییننامه اداری و استخدامی، حسابرسی صورتهای مالی نهاد طی سالهای 1396 الی 1399، تصویب سند جامع فناوری اطلاعات و... ازجمله مصوبات مهم این دوره بود.
نظم برگزاری جلسات بهصورت فصلی وفق قانون تأسیس نهاد و پیگیری صورت گرفته به منظور اجرای مصوبات از دیگر توفیقات این دوره از جلسات هیئتامنا بود.
در این دوره توفیق حاصل شد تا اعضای هیئتامنا، در چند آیین افتتاح کتابخانههای عمومی یا بازدیدهای استانی از کتابخانههای عمومی حضور یابند. آنچه در تیم مدیریتی جوان و خلاق این مجموعه دیدم، شوق همراهی و پیوستگی با مردم کتابخوان، بهویژه کودکان و نوجوانان این مرز و بوم و جریانسازی فرهنگی با محوریت کتاب بود. امروز این نهاد مفتخر است بهعنوان بزرگترین و عمومیترین ساختار خدمترسان فرهنگی در حوزه کتاب و کتابخوانی و کتابخانه، از پرچمداران اصلی ترویج کتاب و کتابخوانی در کشور باشد و همچنان به افقهای روشن بیندیشد.
اقدامات و فعالیتهای نهاد کتابخانههای عمومی در سالهای اخیر بهویژه سه سال گذشته منجرشده کتابخانههای عمومی بهمثابه «پایگاه فعال و اثرگذار فرهنگی- اجتماعی» معرفی شوند و با ارائه خدمات متنوع و نوین، با استفاده از تجهیزات روز، ضمن استفاده از قالبهای جذاب و مخاطبپسند فرهنگی، هنری و رسانهای؛ در ترویج فرهنگ کتابخوانی و خواندن تأثیرگذار باشند و بر این اساس یکی از نقاط حساس و مهم در کار فرهنگی دقیق، هوشمندانه، منسجم و دارای انتظام در موضوعات مختلف اجتماعی، دینی، فرهنگی و... به شمار روند.
به نظرم مهمترین توفیقات کسبشده نهاد کتابخانههای عمومی کشور در سهسال گذشته میتوانند در بخشهای ساختاری، ترویجی، توسعهای و معیشتی دستهبندی شوند:
اقدامات ساختاری
اقدامات انجامشده در راستای تبدیل مسئله کتابخوانی به مسئله دولت، ابلاغ سند ملی خواندن و ترویج مطالعه توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی به دبیری نهاد کتابخانههای عمومی کشور (از طریق تشکیل کارگروهها با حضور نمایندگان21 دستگاه)، طراحی اپلیکیشن جامع کاربران، پیگیری طرح اصلاح قانون تأسیس و آییننامه اجرایی نهاد، گسترش تعاملات صورتگرفته با مجلس شورای اسلامی، توجهات ویژه دولت به کتابخانههای عمومی و...
اقدامات ترویجی
خدماترسانی به عشایر، طراحی برنامههای مختص کودکان و نوجوانان، برنامههای ترویجی، فرهنگی و رسانهای جذاب و اثربخش، ساخت برنامه تلویزیونی هدهد سفید، نقاشی نقاشی، تولیدات اقلام فرهنگی هدهد سفید، جشنواره نشان هدهد سفید، جشنواره قصهگویی نهال امید و...
اقدامات توسعهای
توسعه کمّی کتابخانههای عمومی (3680 کتابخانه با ساخت و بهرهبرداری 255 کتابخانه در این سه سال)، نهضت ایجاد کتابخانههای مرکزی استانها (13 استان)، گسترش ناوگان کتابخانههای سیار (57 باب)، ایجاد 13 باب کتابخانه ویژه کودک، آموزش و توانمندسازی نیروی انسانی، اصلاح مدل آموزشی، توسعه روابط بینالملل، برگزاری سه همایش بینالمللی و...
اقدامات معیشتی
افزایش 15 درصدی فوقالعاده ویژه کتابداران، اعمال فوقالعاده مناطق جنگی، تعجیل در رتبه و طبقه این مناطق که پیشتر پرداخت نمیشد، اعمال حق مناطق مرزی، مناطق کمترتوسعهیافته (که پیشتر پرداخت نمیشد)، تبدیل وضعیت استخدامی و...
تفاهمنامه بین نهاد و دانشگاه آزاد
یکی از مهمترین مصوبات در آخرین جلسه هیئتامنا، انعقاد تفاهمنامه همکاری با دانشگاه آزاد در ابعاد علمی، پژوهشی و فرهنگی بود که به لطف الهی و درایت مسئولان هر دو مجموعه این تفاهمنامه به امضا رسید و با تأکید ریاست محترم دانشگاه آزاد، جناب آقای دکتر طهرانچی برای اجرایی شدن در دستور کار قرار گرفت.
براساس اقداماتی که ذکر شد، چرخه توسعه خدمات و شبکه کتابخانهای کشور بهعنوان یک مجموعه کامل و توانمند در تأمین نیازهای فرهنگی، اجتماعی، آموزش عمومی و سرگرمی در کشور تعریف شده است که این مهم با همت جهادی کارکنان و کتابداران این نهاد انجامشده و بسیار قابلتقدیر است.
از اینکه فرصت مغتنم خدمت به مردم شریف ایران نصیب گردید، خداوند مهربان را سپاسگزارم و توفیق اعضای جدید هیئتامنای این نهاد را خواهانم. امید دارم در این دوره نیز شاهد توسعه عملکردی و اعتلای جایگاه ارزشمند نهاد کتابخانههای عمومی کشور باشیم.