ندا اظهری، مترجم: از ماه‌های پیش که اعتراضات دانشجویی در اقصی نقاط دنیا به‌ویژه آمریکا شدت گرفت، دانشگاه‌ها هر آنچه داشتند به کار گرفتند تا مانع ادامه اعتراض‌ها در دل دانشگاه شوند. مقامات دانشگاهی از بازداشت و زندانی گرفته تا تعلیق و اخراج و حتی ضرب وشتم را به کار بستند اما تنها به‌طور موقت می‌توانست معترضان را ساکت کند و مدتی بعد، بار دیگر اعتراض‌ها از جایی دیگر سر باز می‌کرد. اما آمار‌ها نشان می‌دهد که دانشگاه‌ها به‌رغم اینکه توانسته‌اند در ماه‌های اخیر با راهکار‌هایی، تعداد اعتراض‌های دانشگاهی علیه حملات رژیم‌صهیونیستی به نوار غزه را کاهش دهند، اما به‌طور کامل هم در توقف آن موفق عمل نکرده‌اند. موضوعی که پزشکیان در مراسم روز دانشجو به آن اشاره کرد و از کم‌توجهی دانشجویان ایرانی به موضوع فلسطین تلویحاً گلایه داشت. او در بخشی از سخنانش گفت: «برای من خیلی محل سؤال بود که چرا در دانشگاه‌های آمریکا و اروپا نسبت به بی‌عدالتی و جنایت و کشتار صهیونیست‌ها در فلسطین و غزه فریاد بلند شد، اما در دانشگاه‌های ما آن‌گونه که باید اعتراضی را شاهد نبودیم. فرض کنید ما بد هستیم، ولی اینکه در یک جایی یک عده جانی و افرادی که دم از حقوق بشر و انسانیت و آزادی می‌زنند، زن و بچه و پیر و جوان را بمباران می‌کنند، آیا نباید به آن اعتراض کنیم؟»
بررسی روزنامه آمریکایی نیویورک‌تایمز نشان می‌دهد با وجود کاهش تعداد برنامه‌ها و تجمعات اعتراضی اما هنوز دانشگاه‌های آمریکا به اشکال گوناگونی محل ابراز اعتراضات دانشجویان بوده‌اند. تظاهرات حامیان فلسطین در پردیس‌های دانشگاهی آمریکا در سال 2024 و از زمان تشدید اعتراض‌های دانشجویی در 17آوریل با تجمع در دانشگاه کلمبیا آغاز شد. اعتراض‌های دانشجویی در 45 ایالت از 50 ایالت و ناحیه کلمبیا به وقوع پیوسته است که تا 6 می، تقریباً در 140 پردیس دانشگاهی آمریکا در قالب برگزاری کمپ‌های اعتراضی، تجمع‌های دانشجویی، اعتصاب یا تحصن صورت گرفت. علاوه بر آمریکا، اعتراض‌های دانشگاهی در بیش از 25 کشور دیگر نیز برپا شده است. با توجه به اینکه دولت‌های مختلف رویکرد‌های متفاوتی نسبت به این موضوعات از خود نشان می‌دهند هنوز مشخص نیست با روی کار آمدن ترامپ به‌طور رسمی نوع برخورد با انتقادات و اعتراض‌ها چگونه خواهد شد. اما نظراتی که به‌تازگی از سوی متحدان ترامپ در کنگره و کابینه بیان شده، حکایت از انحراف بیشتر او از حمایت از آزادی بیان و تجمعات حمایتی از هجوم رژیم‌صهیونیستی به نوار غزه و فلسطین است.
اعتراض‌ها کمتر شد؛ تمام نه!
پس از ایجاد اخلال در تظاهرات و اردو‌های اعتراضی دانشجویان در طرفداری از فلسطینی‌ها در ترم بهار، کالج‌ها و دانشگاه‌ها قوانین مربوط به اعتراضات و مقابله با آن‌ها را تشدید کرده، ورودی‌های دانشگاه را مسدود و مجازات‌های سخت‌تر و سنگین‌تری را برای معترضان صادر کرده‌اند. در این میان به نظر می‌رسد قوانین و مجازات‌های سخت‌گیرانه دانشگاه‌ها در مواجهه با اعتراض‌های دانشگاهی تا حدی توانسته از تعداد اعتراض‌ها و تجمعات اعتراضی دانشجویان بکاهد. طبق آماری که از سوی دانشگاه هاروارد منتشر شده، دانشگاه‌های آمریکا در ترم پاییز کمتر از 950 رویداد اعتراضی را پشت سر گذاشتند که در مقایسه با 3000 رویداد اعتراضی در ترم بهار کاهش نشان می‌دهد. زمانی که دانشجویان در پاییز امسال بار دیگر اعتراض‌های خود را به حملات صهیونیست‌ها به نوار غزه آغاز کردند، مدیران دانشگاهی اغلب قوانین جدیدی را مورد اجرا قرار دادند که در پاسخ به ناآرامی‌های ترم بهار ایجاد شده بود. بروز چنین صحنه‌های اعتراضی در دانشگاه‌هایی که زمانی فعالیت‌های دانشجویان خود را جشن می‌گرفت، حالا به دلیل شدت اعتراض‌ها به جایی رسیده است که باید دست به دامن راهکار‌هایی برای جلوگیری از فعالیت‌های اعتراضی دانشجویان معترض خود شوند. در سال گذشته به دنبال اعتراض‌های گسترده دانشگاهی، حدود 3000 دانشجو بازداشت شدند درحالی‌که تعداد بازداشت‌شده‌های امسال با توجه به کاهش یک‌سومی تعداد اعتراض‌های دانشجویی، تنها 50 مورد شده و کاهش چشمگیری را نشان می‌دهد. با توجه به کمتر شدن تعداد اعتراض‌ها از حجم خشونت و تهاجم‌ها نیز در مقابله با معترضان کاسته شده است.
تغییر در روند مقابله با معترضان
کالج‌ها و دانشگاه‌های آمریکا به‌طور قابل توجهی موضع خود را نسبت به سرکوب تظاهرات تغییر داده‌اند. به‌عنوان مثال با شروع ترم پاییز دانشگاه کلمبیا دسترسی به پردیس اصلی خود را محدود کرد. دانشگاه «نورث وسترن» نیز سیاست جدیدی را برای تظاهرات و آزادی بیان اتخاذ و اعلام کرد هیچ کس حق ایجاد اختلال و ممانعت و جلوگیری از انجام فعالیت‌های معمول دانشگاه را ندارد. اما در این بین گروه کوچکی از اعضای هیئت‌علمی مستقر در این دانشگاه، در 20 نوامبر، به‌طور عمدی سیاست‌های جدید این دانشگاه را با برگزاری یک اعتراض کوچک در میدان مرکزی محوطه دانشگاه نقض کردند. طبق قوانین این دانشگاه تظاهرات دانشجویی پیش از ساعت 3 بعدازظهر ممنوع است. علاوه بر این دانشگاه موارد دیگری هم وجود دارد؛ به‌عنوان مثال، 4 دانشجوی دانشگاه «ایلینویز» به‌تازگی در دو جلسه استماع پیش از برگزاری جلسه شرکت کردند. دانشجویان به دلیل شرکت در کمپین‌های اعتراضی دانشگاهی با اتهامات خرابکارانه ممکن است به سه سال حبس محکوم شوند. همچنین در ویرجینیا، پلیس به منزل دو دانشجوی دانشگاه «جورج میسون» هجوم بردند که در اعتراض به حملات رژیم‌صهیونیستی با رنگ روی دیوار‌ها، جملات اعتراضی نوشته بودند و این دو دانشجو چهار سال از ورود به دانشگاه محروم شدند.
واکنش به اعتراضات خاموش کتابخانه‌ای
در دسامبر 2023، حدود 100 دانشجوی دانشگاه هاروارد به طرفداری از مردم فلسطین و غزه در کتابخانه Widener این دانشگاه اعتراضات خاموش و غیرخرابکارانه‌ای را کلید زدند؛ به‌طوری که بروشور‌هایی را به پشت لپ‌تاپ‌های خود چسباندند یا برگه‌هایی حاوی جملات اعتراضی را روی میز گذاشتند و قریب یک ساعتی را به این شکل به مطالعه پرداختند. درست است که این شیوه اعتراضی، بزرگ‌ترین اعتراض در این دانشگاه نبوده اما مقامات هاروارد را برای کنترل و لغو این شیوه اعتراضی به دردسر انداخت. دانشگاه هاروارد برای مقابله با آن‌ها، به‌طور موقت ده‌ها دانشجو و عضو هیئت‌علمی را پس از شرکت در اعتراض خاموش کتابخانه‌ای از ورود به کتابخانه منع کرد. در این میان دانشگاه‌های پنسیلوانیا و ایندیانا نیز تلاش‌هایی را برای مقابله با تظاهرات خاموش انجام داده‌اند.
تخریب المان‌های صهیونیستی در 9 دانشگاه
اعتراض‌های کتابخانه‌ای مانند اعتراضی که در دانشگاه هاروارد اتفاق افتاد، در سایر دانشگاه‌ها مانند «تولین» و «تگزاس» در «آستین» آمریکا نیز اتفاق افتاده است. دانشجویان معترض در این دانشگاه‌ها، تابلو‌های نواری حاوی پیام‌های اعتراضی نظیر «نسل‌کشی، بودجه شهریه ماست» را روی لپ‌تاپ‌های خود قرار داده‌اند. در این میان، سخنگوی دانشگاه هاروارد اعلام کرده است که بیانیه ژانویه 2024 که از سوی مدیر این دانشگاه صادر شده بود، به‌وضوح نشان می‌دهد تظاهرات در کتابخانه‌ها یا سایر فضا‌های دانشگاهی که به‌منظور فعالیت‌های آکادمیک مورد استفاده قرار می‌گیرند، مجاز نیست. علاوه‌براین، مقامات دانشگاهی در «نورث وسترن» و «کالیفرنیا» برای محدود کرد اعتراض‌ها و به دنبال آن، ممنوعیت حضور ساختار‌های غیرمجاز در محوطه دانشگاه، اقدام به ویرانی «سوکّوت» در خلال «جشن آلونک‌ها» به‌عنوان جشن برداشت محصول یهودیان کرده‌اند که این مسئله، اعتراض دانشجویان یهودی را نیز به دنبال داشت و معتقد بودند دانشگاه تنها به محدود کردن اعتراض‌های دانشجویی اهمیت داده و مناسبات مذهبی برای آن‌ها اهمیتی ندارد. دانشجویان معترض و حامی فلسطین تابلو‌هایی را روی این آلونک‌ها اضافه کرده بودند که روی آن نوشته شده بود: «از تسلیح رژیم‌صهیونیستی دست بردارید.» به نظر می‌رسد به دلیل ممنوعیت استقرار ساختار‌های غیرمجاز، این «سوکّوت»ها در 9 دانشگاه حذف شده‌اند.
به‌رغم تمام تبلیغاتی که دانشگاه‌های خارجی از جمله دانشگاه‌های آمریکایی در مورد موفقیت خود در کنترل اعتراض‌ها داشته‌اند، اما به نظر می‌رسد برخی چیز‌ها تغییر نکرده‌اند و به همان روال قبلی در حال انجام است. هنوز هم توافق اندکی پیرامون ایمن بودن یک دانشگاه مطرح است. «کوپل»، رئیس دانشگاه ایالتی «مونتکلر» آمریکا عنوان کرده است: «حضور افسران پلیس مستقر در دانشگاه برای مقابله با تظاهرات دانشجویان به منظور محافظت از افراد حاضر در دانشگاه از جمله معترضان ضروری است. آن‌ها در نوامبر، برای مهار دانشجویان معترض، موانعی را در محوطه دانشگاه جاگذاری کردند. تظاهرات در محوطه دانشگاه به طور مسالمت‌آمیزی دنبال می‌شود و دانشجویان معترض نیز مسئولانه در آن مشارکت کرده‌اند.» این در حالی است که برخی اعضای انجمن‌های دانشگاهی از کوپل خواسته‌اند تجمعات و اعتراض‌های حمایتی از فلسطین را به طور کلی ممنوع کند. اما او تاکنون در مقابل این فشار‌ها مقاومت کرده است. به‌رغم اینکه دانشگاه‌ها نسبت به سرکوب اعتراض‌های دانشجویی اقداماتی را انجام می‌دهند، اما مدیران و اعضای هیئت علمی معتقدند دولت فدرال به رهبری ترامپ نیز می‌تواند تغییرات بیشتری را در مؤسسات و دانشگاه‌ها با شرایط ملتهب ایجاد کند. اما هنوز ابهاماتی در آینده این روند وجود دارد.
کنترل معترضان به بهانه حفظ امنیت
در این بین، دانشگاه «بلومینگتون» ایتالیا نیز برخی از دانشجویان و اعضای هیئت علمی را که در مراسم شمع‌افروزی در حمایت از مردم فلسطین شرکت کرده بودند، تحت یک قانون جدید تحت تدابیر انضباطی قرار داد و ممنوعیت فعالیت‌های اعتراضی بعد از 11 شب را اعلام کرد. مدیران دانشگاه پنسیلوانیا و افسران پلیس حاضر در پردیس دانشگاهی، در حالی که بست‌های کمربندی در دست داشتند، به معترضان هشدار دادند که فضای اعتراضی را ترک کنند. در دانشگاه ایالتی «مونتکلر» در نیوجرسی نیز برای کنترل تجمعات، تعداد افسران پلیس را در محوطه دانشگاه افزایش داده است به طوری که تعداد آن‌ها اغلب از شرکت‌کنندگان در تظاهرات هفتگی نیز بالاتر رفته است. معترضان در این دانشگاه، پلاکارد‌هایی را با عکس کودکان شهید شده در غزه در دست دارند. یکی از دانشجویان این دانشگاه که معتقد است حضور این افسران پلیس در دانشگاه که به گفته دانشگاه برای حفظ امنیت است، بیشتر برای تحت کنترل درآوردن معترضان صورت گرفته است. دانشجویان فارغ‌التحصیل دانشگاه هاروارد، در اعتراض نسبت به 13 دانشجویی که به دلیل فعالیت‌های اعتراضی از فارغ‌التحصیلی در دانشگاه هاروارد در کمبریج منع شده بودند، پرچم‌های فلسطین را در دست گرفتند و شعار می‌دادند.
نگرانی از تشدید فشار‌ها از سوی ترامپ
این تغییرات در پی شکایات حقوق مدنی فدرال، دادخواهی‌ها و رسیدگی‌های مخرب کنگره صورت گرفته است که دانشگاه‌ها را پس از تمجید برخی از معترضان از حماس و درخواست خشونت علیه رژیم‌صهیونیستی، به تحمل یهودی ستیزی متهم می‌کند. برخی دانشجویان و استادان از این قبیل اقدامات دانشگاه به منظور برقرار فضایی آرام‌تر برای تحصیل استقبال کرده‌اند. برخی دیگر نیز سکوت نسبی را ماحصل تلخ سرکوب اعتراض‌های طرفداران فلسطین می‌دانند. این گروه نسبت به این مسئله ابراز نگرانی کرده‌اند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا که به عنوان یکی از نامزد‌ها از سوی دانشگاه‌ها برای غلبه بر رادیکال‌ها وارد میدان شده، بتواند فشار‌ها را نسبت به دانشجویان معترض افزایش دهد که این امر حتی می‌تواند حضور و تحصیل دانشجویان معترض را در دانشگاه‌های این کشور با چالش بزرگی همراه کند.
در بسیاری از موارد، دانشگاه‌ها قوانینی را اجرا می‌کنند که پیش از شروع سال تحصیلی اتخاذ کرده بودند. در حالی که اقداماتی که دانشگاه‌ها در پیش گرفته‌اند ویژگی‌های متفاوتی دارند، اما به‌طورکلی، محدودیت‌هایی را برای مکان و زمان وقوع اعتراض‌ها و شکل آن‌ها اعمال می‌کنند. «تود وولفسون»، رئیس انجمن استادان دانشگاهی آمریکا و دانشیار مطالعات رسانه در دانشگاه «راتگرز»، در واکنش به اقدامات کنترل‌گری و محدودیت‌های اعمال شده از سوی دانشگاه‌های آمریکا، آن را موجب ترس و هراس مردم دانسته و عنوان کرده است: «محدودیت‌های اعمال شده، این احساس را در دانشجویان ایجاد می‌کند که تحت مراقبت و نظارت هستند و به نظر می‌رسد درجه شدیدی از خودسانسوری در دل دانشگاه‌ها در حال رخ دادن است.» برخی تکنیک‌هایی که معترضان در ترم گذشته برای ادامه اعتراض‌های خود در پیش گرفتند، در سال تحصیلی جاری با واکنش‌های سخت‌گیرانه مواجه شده‌اند. در دانشگاه «مینه سوتا» قریب‌به 11 نفر پس از اشغال یکی از ساختمان‌های دانشگاهی دستگیر شدند.
صرف‌نظر از قوانین برای مجازات دانشجویان
رئیس کالج «پومونا» در کالیفرنیا، از اختیارات بالایی برای اجرا نکردن روند استاندارد انضباطی استفاده کرده و تلاش کرد برخی از معترضان طرفدار فلسطین که ساختمانی را در 7 اکتبر سال جاری تصرف کردند، تعلیق یا ممنوع کند. سخنگوی این کالج، اقدامات غیرانضباطی و غیرمعمول دانشگاه را موجه دانست؛ چرا‌که معتقد است اشغال دانشگاه از سوی دانشجویان معترض نه تنها اموال این دانشگاه را تخریب کرده، بلکه ایمنی و امنیت سایر دانشجویان را نیز تهدید کرده و باعث ایجاد اختلال در روند برگزاری کلاس‌های دانشگاهی شده است. این سخنگو همچنین اعلام کرده است که دانشگاه به دانشجویان معترض فرصت داده تا نسبت به اتهاماتی که علیه آن‌ها وارد شده، پاسخگو باشند.
