کیانا تصدیقمقدم، خبرنگار گروه فرهنگ: چراغهای سالن یکی پس از دیگری روشن میشود و صدای موسیقی جایش را به دست و سوت مخاطبان میدهد. مردم یکییکی سالن را ترک میکنند و درباره کنسرت بعدی خواننده مورد علاقهشان حرف میزنند. این اشتیاق نسبت به کنسرت نشان از ارتباط گرفتن مخاطب ایرانی با موسیقی دارد. نوایی که با روزمره مردم گره خورده و به عضوی جداییناپذیر از زندگی ما تبدیل شده است. اجراهای صحنهای در این میان یکی از مهمترین زیرمجموعههای حوزه موسیقی محسوب میشود و طرفداران مختص به خودش را هم دارد. تجربه در این زمینه ثابت کرده که مخاطبان بدون در نظر گرفتن قیمت بالای بلیت کنسرت همچنان در سالنها حاضر میشوند. البته این موضوع را نباید اینطور برداشت کرد که مخاطبان صرفاً به خاطر داشتن علاقه به یک حوزه، همیشه دنبالکننده آن میمانند.
در شرایط امروز جامعه و باوجود معضلات اقتصادی، بهمرور اولویت و سلیقه مخاطبان تغییر میکند. اتفاقی که در حوزههای مختلف هم رخ داده است. برای مثال، افزایش قیمت در حوزه نشر بهمرور باعث حذف کتاب از سبد فرهنگی خانوادهها شده و نمونههای اینچنینی باید زنگ خطری برای مسئولان فرهنگی باشد تا چارهای برای پیشگیری از تکرار اتفاقی که در حوزههای دیگر افتاده پیدا کنند. این نگرانی بهانهای شد تا قیمت بلیت و درآمدی که برگزاری کنسرت از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان آبانماه داشته را بررسی کنیم.
قیمت بلیت کنسرت؛ زنگ خطری برای مسئولان فرهنگی
نگاهی به سایتهای فروش بلیت کنسرت نشان میدهد که قیمت بلیتها از ۲۰۰ هزار تومان شروع میشود و تا ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان ادامه دارد. یعنی اگر بخواهیم میانگین قیمت بلیت در سال ۱۴۰۳ را بگیریم به عدد ۶۵۰ هزار تومان میرسیم. این قیمت در سال ۱۴۰۲ رقم ۵۰۰ هزار تومان بوده است. البته این موضوع را باید بیان کرد که قیمتهای مطرحشده بر اساس دو سایت ایران کنسرت و هنرتیکت است. در بعضی سایتهای فروش دیگر که اسامی آشنایی هم ندارند، این قیمتها به ۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان هم میرسد اما ما مبنای گزارش را سایتهای رسمی فروش بلیت کنسرت دانستیم.
قیمت بلیت ۲۰۰ هزار تومانی تقریباً در هیچ سالنی جایی ندارد و اگر هم باشد تعداد آن به انگشتان دست هم نمیرسد و بیشتر به سالنهای شهرستانها مربوط میشود. کف قیمت در شهرستانها ۲۰۰ و سقف آن تا ۷۰۰ هزار تومان است. این رقم اما در تهران از ۳۵۰ هزار تومان شروع میشود و تا ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان (در حالت خوشبینانه) ادامه دارد. یعنی اگر بخواهیم بگوییم با قیمت میانگین ۶۵۰ هزار تومان در تهران، یک خانواده ۴ نفره میخواهند به کنسرت بروند، ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان تنها برای خرید بلیتها نیاز دارند. یعنی با احتساب حداقل دستمزد ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی، یک خانواده با دو فرزند باید ۲۲ درصد حقوقش را به کنسرت اختصاص دهد و آن هم اگر دغدغههای دیگر اجازه این خرج را بدهد. در نتیجه اتفاقی که میافتد این است که کنسرتها مختص به یک قشر خاص شده و از زندگی طبقه متوسط بهطور کامل حذف میشود. به همین دلیل است که مسئولان فرهنگی باید برای افزایش قیمت بلیت کنسرت چارهای پیدا کرده و این هنر را برای همه مردم و در هر طبقهای حفظ کنند.
بازار داغ کنسرت در سال ۱۴۰۳
به ماههای پایانی سال ۱۴۰۳ نزدیک میشویم، ایام عزاداری را پشت سر گذاشتیم و مناسبتهای پیشرو خبر از گرم شدن بازار خوانندگان میدهد. از ابتدای سال ۱۴۰۳ تا پایان آبانماه ۳۳۴۳ اجرای صحنهای برگزار شده و ظرفیت سالنهایی که موسیقی در آن اجرا میشود از ۶۵۰ و تا ۲۵۰۰ نفر است. یعنی اگر میانگین سالنها را بگیریم به عدد حدودی ۱۶۰۰ نفر میرسیم. با میانگین قیمت ۶۵۰ هزار تومانی بلیت کنسرت و ظرفیت حدودی ۱۶۰۰ نفری هر سالن، در ۸ ماهی که گذشت ۵ میلیون و ۳۴۹ هزار نفر به کنسرت رفتهاند که بر اساس این آمار، درآمد ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومانی برای این صنعت برآورد میشود. البته باید این موضوع را در نظر گرفت که تعدد برگزاری کنسرت در شهرستانها میتواند این آمار را تغییر دهد و برای اینکه خطا در به دست آوردن آمار و ارقام کمتر باشد، میانگین قیمت بلیت و ظرفیت کنسرت گرفته شده است.
براساس گزارشی که شهریور ماه در «فرهیختگان» نوشتیم، در سال ۱۴۰۲ بیش از ۴ میلیون نفر به کنسرت رفتند و آمار ۸ ماهه سال ۱۴۰۳ بیانگر افزایش تعداد مخاطبان کنسرت در سال جاری است و به نظر میرسد مسئولان باید با سیاستگذاریهای مناسب مخاطبان این حوزه را حفظ کنند و با تصمیمهایی که منجر به گرانی بلیت میشود، زمینه قهر مخاطب با کنسرت را فراهم نکنند.