حانیه قاسمیان، خبرنگار گروه جهان‌شهر: چند ساعتی از سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی در پارلمان این رژیم نگذشته بود که آژیر‌های خطر در سراسر تل‌آویو به صدا در آمدند. در این سخنرانی نتانیاهو ادعا کرده بود 80 درصد از توان موشکی حزب‌الله را از بین برده است. او همچنین تلویحاً تأکید کرد لبنانی‌ها باید زیر آتش به مذاکرات آتش‌بس ادامه دهند. چند ساعت از این ادعا‌ها نگذشته بود که حزب‌الله با حملات موشکی و پهپادی خود اراضی اشغالی و پایتخت رژیم جعلی را در بهت فرو برد.
رسانه‌های صهیونیستی روز دوشنبه گزارش دادند حمله موشکی به کلان‌شهر تل‌آویو منجر به تلفات و خسارات گسترده به ساختمان‌ها شده است، درحالی‌که حزب‌الله لبنان اعلام کرد که نقاط نظامی حساس را در این منطقه هدف قرار داده است.
گزارش‌های صهیونیستی از شنیده شدن صدای ۴ انفجار در تل‌آویو خبر دادند. ارتش رژیم‌صهیونیستی نیز اعلام کرد تحقیقات اولیه نشان می‌دهد بخشی از موشکی که از لبنان شلیک شده بود، رهگیری و در رمات‌گان سقوط کرده است. رادیوی ارتش نیز از قول رئیس سازمان آتش‌نشانی و نجات رژیم‌صهیونیستی تأیید کرد خسارات زیادی به اموال منطقه وارد شده است. این اظهارات یک روز پس از سخنرانی نتانیاهو، در کنست رژیم‌صهیونیستی مطرح شد که در آن گفت ارتش بین ۷۰ تا ۸۰ درصد از سامانه موشکی حزب‌الله را منهدم کرده، اما تأکید کرد حزب‌الله همچنان توانایی‌های موشکی خود را حفظ کرده است. برخلاف گزارش‌های برخی نهادهای رژیم درباره سرنوشت موشک لبنانی، اما حاییم سرگروف، فرمانده پلیس منطقه رمات‌گان، روایت متفاوتی ارائه داد و گفت حادثه مربوط به رهگیری موشک نبوده، بلکه یک برخورد مستقیم با موشک سنگین بوده است.
از سوی دیگر، کانال ۱۲ رژیم‌صهیونیستی گزارش داد سامانه دفاع هوایی موفق به رهگیری یک موشک بالستیک شلیک‌شده از لبنان نشده و این موشک در منطقه بنی‌براک، در شرق تل‌آویو، سقوط کرده است. این شبکه تأیید کرد این موشک از نوع سنگین بوده است. ارتش رژیم‌صهیونیستی نیز اعلام کرد روز دوشنبه ۱۷۰راکت و موشک از لبنان به سمت رژیم‌صهیونیستی شلیک شده است.
جبهه داخلی رژیم‌صهیونیستی اعلام کرد آژیر‌های خطر در کلان‌شهر تل‌آویو و بیش از ۱۰۰ شهر و شهرک دیگر از جمله منطقه خلیج حیفا در شمال تل‌آویو به صدا درآمدند.
روزنامه یدیعوت آحرونوت گزارش داد فعالیت فرودگاه بن‌گوریون در تل‌آویو متوقف شده و نشست‌وبرخاست هواپیما‌ها به دلیل به صدا درآمدن آژیر‌های خطر متوقف شده است. همچنین هواپیما‌هایی که قصد فرود داشتند مجبور به بازگشت و چرخیدن در آسمان شدند. در مقابل، حزب‌الله اعلام کرد با پهپاد‌های انتحاری نقاط نظامی حساسی را در تل‌آویو هدف قرار داده و تأکید کرد جزئیات بیشتری از این عملیات را در آینده اعلام خواهد کرد. حزب‌الله همچنین از حمله دوم خود به پایگاه شراغا در شمال شهر عکا و منطقه کریوت در شمال حیفا خبر داد. علاوه بر این، تجمع نیرو‌های صهیونیستی در جنوب شهرک خیا و تجمع دیگری در شهرک مرگلیوت را نیز هدف قرار داده است.
چه نوع موشکی تل‌آویو را هدف قرار داد و دلایل ناکامی در رهگیری آن چه بود؟
درباره نوع موشک‌های به‌کاربرده‌شده کارشناسان نظامی بر این باورند که حمله موشکی حزب‌الله به سمت تل‌آویو در شامگاه دوشنبه با موشک «مَلَک» انجام شده باشد؛ موشکی که به دلیل قدرت تخریبی بالا شناخته می‌شود.
فایز الدویری، ژنرال بازنشسته و تحلیلگر نظامی در تحلیل خود برای شبکه الجزیره عربی توضیح داد موشک مَلَک دارای کلاهک انفجاری ۲۵۰ کیلوگرمی است و برد آن به ۲۵۰ کیلومتر می‌رسد. این موشک در مقایسه با موشک‌های «نصر» و «فادی» از دقت بیشتری برخوردار است. او افزود میزان خطای این موشک حدود ۵ متر است و احتمال فروپاشی ساختمانی را که هدف اصابت این موشک حزب‌الله قرار گرفته باشد، رد نکرد.
با این حال، رسانه‌های لبنانی به نقل از یک منبع صهیونیستی اعلام کردند موشکی که از لبنان شلیک شده و در تل‌آویو فرود آمده، احتمالاً از نوع «فاتح ۱۱۰» بوده است؛ موشکی که ساخت ایران است و مستقیماً توسط تهران برای مقاومت لبنان ارسال شده است.
شبکه ۱۲ رژیم‌صهیونیستی به نقل از پلیس گزارش داد موشک سقوط کرده در بنی‌براک، شرق تل‌آویو بزرگ بوده و پس از ناکامی در رهگیری آن به‌طور مستقیم اصابت کرده و منجر به جراحات شده است. پلیس همچنین اعلام کرد نگرانی‌هایی از فروپاشی یک ساختمان در رمات‌گان، تل‌آویو وجود دارد. بر اساس این گزارش، شش نفر بر اثر این حمله زخمی شده‌اند که وضعیت برخی از آن‌ها بین شدید و متوسط است. در خصوص ناکامی در رهگیری این موشک، کارشناسان نظامی از جمله حسن جونی توضیح می‌دهند که سامانه گنبد آهنین از سه بخش اصلی تشکیل شده است: «رادار، واحد پیگیری و واحد شلیک.» او توضیح داد که واحد پیگیری وظیفه دارد محل احتمالی اصابت موشک را تعیین کند و اگر تشخیص داده شود که موشک به منطقه‌ای باز سقوط می‌کند، هشدار صادر نمی‌شود. به گفته او ممکن است ناکامی به دلیل عملکرد واحد شلیک سامانه گنبد آهنین باشد که نتوانسته موشک مهاجم را رهگیری و منهدم کند. همچنین الدویری درباره مکانیزم عملکرد این سامانه گفت: «سامانه گنبد آهنین به‌گونه‌ای طراحی شده که موشک دفاعی با برخورد به کلاهک موشک مهاجم، آن را در هوا منفجر کرده و ترکش‌ها را پراکنده می‌کند. هرچه رهگیری در ارتفاع بالاتری انجام شود ترکش‌ها در منطقه وسیع‌تری پخش می‌شوند؛ اما آسیب کمتری وارد می‌کنند.» باید به این نکته در فهم سامانه گنبد آهنین توجه داشت که در برخی موارد، موشک دفاعی ممکن است بخش پشتی موشک مهاجم را هدف قرار دهد که در این حالت، بخش جلویی حاوی مواد منفجره سقوط کرده و احتمال انفجار آن، هنگام برخورد با یک سطح سخت افزایش می‌یابد.
الدویری همچنین تأکید کرد که سامانه گنبد آهنین -که برای مقابله با موشک‌ها و گلوله‌های خمپاره‌ای در محدوده ۴ تا ۷۰ کیلومتر طراحی شده است- تضمین دفاعی ۱۰۰ درصدی ارائه نمی‌دهد. او اثربخشی این سامانه را بین ۶۰ تا ۶۵ درصد برآورد کرده و گفت همچنان احتمال ۳۵ تا ۴۰ درصدی وجود دارد که موشک مهاجم به هدف خود برخورد کند.
توانمندی‌های نظامی حزب‌الله
حملات موشکی و پهپادی دوشنبه شب که سامانه‌های پدافندی رژیم تل‌آویو از رهگیری عمده آن بر نیامدند، بار دیگر پرسش‌ها را درباره زرادخانه موشکی و پهپادی این گروه برانگیخت. توانایی‌های نظامی حزب‌الله در سال‌های اخیر شاهد پیشرفت چشمگیری بوده است که برخی آن را تغییردهنده قواعد درگیری با رژیم‌صهیونیستی توصیف کرده‌اند. حزب‌الله از هفتم اکتبر گذشته از بسیاری از سلاح‌های جدید در حملات خود به رژیم‌صهیونیستی استفاده کرده که این امر نشان‌دهنده تغییراتی در شکل جنگ بین دو طرف است.
جنگ پهپاد‌ها
بر اساس برآورد‌های مرکز تحقیقات آلما در رژیم‌صهیونیستی در سال ۲۰۲۱، حزب‌الله در آن زمان بیش از ۲۰۰۰ پهپاد چندمنظوره در اختیار داشته است. این پهپاد‌ها که در چندین مورد درگیری‌های اخیر به کار گرفته شده‌اند، نقش کلیدی ایفا کرده‌اند. شهید نصرالله، دبیرکل فقید حزب‌الله اعلام کرده بود پهپاد‌های هجومی انتحاری برای اولین‌بار در جنگ اخیر استفاده شده‌اند. از ۷ اکتبر ۲۰۲۳، ارتش رژیم‌صهیونیستی حدود ۱۹ حادثه جدی مربوط به پهپاد‌هایی که از جنوب لبنان به سمت رژیم‌صهیونیستی پرتاب شده‌اند، ثبت کرده است.
پهپاد‌های حزب‌الله شامل مدل‌های مختلفی با قابلیت‌های شناسایی و هجومی هستند، از جمله مدل‌های مرصاد ۱ و مرصاد ۲ که نسخه‌های بومی‌شده پهپاد‌های ایرانی مهاجر ۲ و مهاجر ۴ هستند و برد آن‌ها بین ۵۰ تا ۱۵۰ کیلومتر است. پهپاد ایوب که به افتخار حسین ایوب از طراحان نظامی حزب‌الله نام‌گذاری شده است بردی بین ۱۷۰۰ تا ۲۴۰۰ کیلومتر دارد و می‌تواند تا هشت بمب دقیق هدایت‌شونده حمل کند. مدل‌های دیگر شامل پهپاد انتحاری ابابیل و پهپاد حسان هستند که مأموریت‌های شناسایی عمیقی را در خاک فلسطین اشغالی انجام داده‌اند.
زرادخانه موشکی حزب‌الله
بر اساس بسیاری از تخمین‌ها حزب‌الله لبنان مسلح‌ترین و قوی‌ترین گروه غیردولتی در جهان محسوب می‌شود و همواره در حال به‌روزرسانی و گسترش زرادخانه موشکی خود است. این حزب دارای زرادخانه‌ای عظیم از موشک‌هاست که اندازه دقیق آن مشخص نیست؛ اما تخمین‌های رژیم‌صهیونیستی حاکی است توان موشکی حزب‌الله بیش از ۱۵۰ هزار موشک است. در نوامبر ۲۰۲۳، شهید نصرالله از ورود موشک جدیدی به نام برکان ۲ به میدان نبرد خبر داد. بنا بر اظهارات شهید نصرالله، موشک‌های برکان قادر به حمل کلاهک‌هایی با وزن ۳۰۰ تا ۵۰۰ کیلوگرم مواد منفجره‌اند. زرادخانه موشکی حزب‌الله همچنین شامل صد‌ها موشک دقیق با قدرت تخریبی بالاست که می‌توانند به عمق رژیم‌صهیونیستی برسند و اهداف را با دقت زیاد و حاشیه خطای کم هدف قرار دهند.
تشدید تنش؛ پیام روشن آمادگی حزب‌الله
پس از تشدید مجدد موج حملات رژیم تل‌آویو به غیرنظامیان در لبنان، افزایش حملات موشکی حزب‌الله لبنان به مواضع رژیم‌صهیونیستی، از جمله حملات به تل‌آویو، شهر صفد و شهرک کرمیئل، پیامی روشن از سوی مقاومت مبنی بر توانایی و آمادگی برای ورود به یک رویارویی گسترده در صورت لزوم است. در تحلیلی از وضعیت نظامی در جبهه لبنان باید تأکید کرد این عملیات‌ها پاسخی مستقیم به حملات رژیم‌صهیونیستی به بیروت است و بازتاب‌دهنده سیاست «پایتخت در برابر پایتخت» است. باید همچنین به این نکته اشاره کرد این حملات سنگین موشکی هم‌زمان با ارائه پاسخ منعطف دولت لبنان به پیش‌نویس آمریکا در مذاکرات جاری انجام شده است. حزب‌الله با این حملات درصدد ارسال این پیام است که این انعطاف به هیچ عنوان نشان‌دهنده ضعف مقاومت یا حزب‌الله نیست، بلکه پیامی دوگانه است که بیانگر پذیرش راه‌حل‌های صلح‌آمیز بدون از دست دادن عناصر قدرت است. حزب‌الله پس از حملات موشکی و پهپادی دوشنبه‌شب تصریح کرد در پاسخ به تشدید حملات رژیم‌صهیونیستی به بیروت مواضع نظامی رژیم‌صهیونیستی را هدف قرار داده است.
در خصوص سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم‌صهیونیستی، در کنست که مدعی شد ۸۰ درصد از توان موشکی حزب‌الله نابود شده است، باید این ادعا را تلاشی برای نمایش قدرت در برابر افکار عمومی رژیم‌صهیونیستی دانست و در نظر داشت که حملات اخیر خلاف این ادعا را ثابت کرده و نشان می‌دهد مقاومت همچنان توانایی‌های خود را حفظ کرده است. حزب‌الله با این حملات پیامی روشن فرستاده است که اگر نظراتش درمورد پیش‌نویس آمریکا مد نظر قرار نگیرد، آماده تشدید کامل در تمامی زمینه‌هاست. همچنین باید در نظر داشت حزب‌الله همواره از استراتژی تدریجی در استفاده از قدرت و انتخاب اهداف بهره برده است.
غافلگیری‌های میدان
بر مبنای استراتژی تشدید تدریجی می‌توان پیش‌بینی کرد در روز‌های آتی درصورت ادامه تخاصم و حملات رژیم‌صهیونیستی شاهد غافلگیری‌هایی متعددی از سوی مقاومت باشیم. می‌توان بر اساس تحلیل عملکرد مقاومت لبنان تاکنون انتظار داشت که ادامه تجاوز رژیم‌صهیونیستی با پاسخ‌هایی مواجه خواهد شد که شامل غافلگیری‌های میدانی و حملات گسترده‌تر به مناطق شهری رژیم‌صهیونیستی از جمله تل‌آویوست. همچنین باید در نظر داشت تشدید حملات هم‌زمان با پیشنهاد مذاکره و آتش‌بس از سوی آمریکا به دولت لبنان معنایی مبنی بر تمایل مقاومت به تثبیت اقتدار خود دارد. درمورد تشدید حملات رژیم‌صهیونیستی به شهر صور در جنوب لبنان نیز باید اشاره کرد این حملات تلاشی از سوی رژیم‌صهیونیستی برای فشار به لبنان در یک مرحله حساس مذاکره است. حملات موشکی حزب‌الله پیامی دارد مبنی بر اینکه مقاومت از موضع قدرت مذاکره می‌کند و نه از موضع ضعف و این مسئله مقاومت را قادر می‌سازد تا در صورت ادامه جنگ از سوی رژیم‌صهیونیستی بر روند تشدید تأثیر بگذارد. حزب‌الله از استراتژی رویارویی طولانی‌مدت پیروی می‌کند که شامل حفظ کارت‌های فشار و غافلگیری‌هایی متناسب با تحولات میدان و مراحل جنگی است. رژیم‌صهیونیستی از ابتدای اکتبر گذشته عملیات زمینی در جنوب لبنان را آغاز کرد تا حزب‌الله را از مرز دور کند؛ اما نیرو‌های آن پیشرفت محدودی داشتند زیرا از آن زمان با مقاومت شدید حزب‌الله مواجه شده و ده‌ها کشته داده‌اند.
