علی مزروعی، خبرنگار گروه نقد روز: رژیمصهیونیستی همزمان با ترور فرماندهان مقاومت عملیات روانی را نیز با هدف تضعیف روحیه رزمندگان آغاز کرده و هر روز دروغ جدیدی را منتشر میکند. یک روز فرمانده سپاه قدس را نفوذی خوانده و از این دروغ کلاهی برای تفرقه بین جبهه مقاومت میبافد و روز دیگر همین سناریو را برای رئیس دفتر سیاسی حماس میچیند. در فضای نبرد چنین رویکردی از جانب جبهه مقابل امری بدیهی است اما اینکه برخی شخصیتها و رسانههای داخلی نیز عامدانه و جاهلانه همین خط خبری را دنبال کنند، مسئلهای است که به راحتی نباید از کنار آن گذشت.
خط تخریب ابو ابراهیم در توییتر
تصاویری که از مبارزه لحظات پایانی یحیی سنوار منتشر شد، نشان داد برخلاف ادعای رسانههای صهیونیستی او نهتنها در تونلها مخفی نشده و اسرا را بهعنوان سپر انسانی استفاده نکرده بود بلکه تا آخرین گلولهاش را در خط مقدم جنگیده و حتی اینکه با یک چوب شکسته هم به مبارزه با تجهیزات اسرائیلی برود فرصت مبارزه را از دست نمیدهد. همزمان این تصاویر یک رسوایی هم برای دروغگویانی به بار آورد که سنوار را جاسوس اسرائیل معرفی میکردند. برخی اکانتهای توییتری که با این قبیل مواضع شاذ توانستهاند برای خود مخاطبی دست و پا کنند به بلندگوی تلآویو تبدیل شده و عملیات روانی اسرائیل را ضریب میدهند. این اکانتها بعد از آنکه با شهادت یحیی سنوار رسوا شدند اکنون منتقدان خود را تخریب کرده و به نحوی موضعگیری میکنند که انگار یک عذرخواهی هم دیگران به آنها بدهکارند. عبدالرضا داوری که از زمان انتخابات تاکنون حجم انبوهی از محتوای جعلی را با هدف تخریب رقبای سیاسی بازنشر میداد با پایان انتخابات و معطوف شدن توجهات به جنگ در لبنان و غزه از مواضع انتخاباتی به تحلیل جنگ غزه رو آورده و بعضا مواضعی گرفته است که انگار رقیب انتخاباتی جدید او جبهه مقاومت است.
این کاربر پرسروصدای توییتر در مطلبی مسلط بودن این شهید به زبان عبری را بهانهای برای متهم کردن او به ارتباط با اسرائیل قرار داده و مینویسد: «یحیی سنوار به زبان عبری تسلط دارد و در دوران حبس در اسرائیل رابط زندانیان با مقامات اسرائیلی بود. سنوار، فرمانده عملیات طوفان الاقصی است که بدون اطلاع و هماهنگی با اسماعیل هنیه و حزبالله لبنان این عملیات را به راه انداخت و اقدامات پرهزینه او، علامت سوال بزرگی را مقابلش میگذارد.» کاربر دیگر با نام بهمن هدایتی که او هم مخاطبان چندهزار نفره در پلتفرم ایکس دارد در کامنتی اظهارات غلط داوری را تکمیل کرده و بهعنوان احتمالی بدبینانه میگوید: «یحیی سنوار جاسوس اسرائیل بوده است.» پس از اعلام خبر شهادت ابوابراهیم داوری در توییتر خود اظهارات غلطش را اینگونه توجیه میکند: «سنگینی شهادت سیدحسن نصرالله و پیچیدگی صحنه باعث شد عدهای از جمله امثال من، مقطعی کوتاه، درباره مجاهدت و اخلاص فرمانده کبیر یحیى السنوار دچار تردید شویم. امیدوارم خداوند منان، این تردید را از کارنامه اخرویمان بزداید و ما را با شهدای راه قدس محشور نماید.»
بهروز عزیزی، کاربر توییتری دیگری که خود را خبرنگار اعتدالگرا معرفی کرده است نیز اتهامات جعلی علیه شهید یحیی سنوار را تکرار میکند تا نشان دهد خیلی هم نباید درمورد مشی اعتدالی که او مدعی داشتنش است، مطمئن بود. او در توییت خود پس از آنکه اسرائیل را برنده قاطع عملیات 7 اکتبر میخواند انگشت اتهامزنی را به سمت رئیس دفتر سیاسی حماس نشانه رفته و میگوید: «احتمال نمیدهید یحیی سنوار که بدون هماهنگی با دفتر سیاسی حماس، ایران و حزبالله دست به این حمله زد، جاسوس اسرائیل باشد؟ ایلای کوهنها شاخ یا دم ندارند.» عزیزی نیز همچون داوری پس از برملا شدن جعلی بودن اتهاماتش از خدا طلب بخشش کرده و مینویسد: «خدایا ما را ببخش که لحظهای هرچند کوتاه در صدق مجاهدت یحیى السنوار شک کردیم. شهادتت مبارک، روزی کودکان غزه علم تو را بر خواهند داشت.» او البته این نیاز را احساس نکرده که باید از چندهزار نفر مخاطبی که مطلب دروغ برایشان منتشر کرده عذرخواهی کند.
یکی از تندترین روشها برای اتهامزنی به یحیی سنوار را کاربری با نام وحید جعفری انتخاب کرد. او با منتشر کردن تصویری از یحیی سنوار نوشت: «نفوذی میتونه این شکلی باشه.» او پس از شهادت ایشان در اقدامی متناقض با هشتگ قهرمان من، اینگونه به شهادت یحیی سنوار واکنش نشان داد: «مرد مقاومت، شهادتت مبارک». جعفری پس از رو شدن جعلی بودن اتهاماتش در توییت دیگری نوشت: «چندی پیش توییتی زدم که بعد به نظرم اشتباه رسید و پاکش کردم. من مانند بسیاری دیگر طوفان الاقصی را اشتباه میدانستم و نتایجش نیز همین ارزیابی را تأیید میکند. نظریه نفوذ هم که همواره مطرح بوده اما نشان دادن تصویر یک فرد بهعنوان نمونه، فراتر از تحلیل و اتهامی بود که باید پاک میشد و شد.» او درحالی که با این توییت سعی در انتقال این پیام دارد که صرف پاک کردن توییت کفایت کرده، انتقادات به خود را نبش قبر خوانده و انتشار توییتهایی که دیگر وجود خارجی ندارند را اتهامزنی و پروندهسازی توصیف کرده است.
او البته اشارهای نکرده که آیا زمانی که خودش بدون هیچ استدلالی عکس یحیی سنوار را بهعنوان نفوذی منتشر میکرد نیز کارش مصداق پروندهسازی بود یا نه و اگر بوده پس با استدلال خود او این پروندهسازی قابل نقد است. حالا کسی که با پروندهسازی مخاطب جمع کرده و آنها را تهییج میکند بدون اینکه عذرخواهی کند منتقدان را پروندهساز خوانده و از در اتهامزنی به آنها وارد میشود.
سینهخیز تا آخر
اگرچه برخی از اتهامزنان به شهید سنوار بدون عذرخواهی از مخاطبان از موضع خود عقبنشینی کردند اما چهرههای دیگری نیز بودند که همین مقدار را نیز انجام نداده و مسیر گذشته خود را با روشهای دیگری تداوم دادند. در بین همه اتهام زنندگان به شهید یحیی سنوار، حسین درخشان، فعال توییتری 90 هزار فالووری موضع تندتری داشته است. او حتی پس از شهادت سیدحسن نصرالله نیز مواضع رادیکال و ضد مقاومت خود را تداوم داده است. درخشان در توییتی که پیش از شهادت یحیی سنوار منتشر کرده مینویسد: «میدونستید یحیی سنوار بهخاطر اعدام چهار فلسطینی جاسوس اسرائیل در حماس ۲۰ سال در اسرائیل زندانی بوده و عبری یاد گرفته و زیر و بم سیاست و فرهنگ و ذهنیت اسرائیلی رو میشناسه؟ جالب اینکه در ۲۰۱۱ که قرار بوده به همراه ۱۰۲۵ زندانی دیگه با گیلعاد شلیط معاوضه بشه، رئیس اطلاعات زندان اسرائیل شدیدا مخالف بوده، چون قدرت رهبری و اثرگذاریش رو در زندان روی بقیه میدیده. نکته دیگه اینکه دلیل اصلی آزاد شدنش با وجود ۴ حبس ابدی که براش بریده بودند اینه که فرد اسرائیلیای رو نکشته بوده.» درخشان پس از شهادت یحیی سنوار و زیر سوال رفتن اتهام همکاری با اسرائیل مواضع ضدمقاومت خود را در جهت دیگری تداوم داده و شهید سنوار را همجنس با اشغالگران صهیونیست توصیف میکند و مینویسد: «کشته شدن تصادفی سنوار و ترور نشدنش پس از یک سال هم یهکم عجیبه! نمیخوام بگم آدم اسرائیل بود، ولی شاید فکر میکردند که بهخاطر بیعقلی و تعصب و تکرویش بهتره رئیس حماس بمونه تا آدمی عملگرا و دوراندیش و منعطف.» درخشان که انگار به انتشار مواضع بدون سند عادت کرده و برای خود نیز چهرهای ساخته است در مطلبی که پس از شهادت یحیی سنوار منتشر کرده مینویسد: «او ظاهرا با دست خودش اقلا دو فلسطینی خائن رو خفه کرده و توی زندان هم احتمالا دستور سربریدن چند زندانی خائن رو صادر کرده بوده. درنتیجه اصلا با نصرالله و سلیمانی و حتا هنیه و مشعل قابل مقایسه نیست.» درخشان در مطلب دیگری بدترین توهینها را به فرمانده شهید مقاومت کرده و توصیف قهرمانانه از سنوار را اقدامی عنوان میکند که به پشیمانی منجر خواهد شد. این چهره توییتری در این توییت بیشرمانه و سراسر توهین مینویسد: «حالا بالاخره یه روز دعواهای حماس با حزبالله و ایران و همینطور اختلافات هنیه با سنوار معلوم میشه و از این قهرمانسازی جوگیرانه از یه چریک... که بزرگترین خدمت رو در تاریخ به راست اسرائیل و عمیقترین خیانت رو به آرمان و ملت و سرزمین فلسطین و البته محور مقاومت و ایران کرد پشیمان خواهید شد.»
برجستهترین شخصیتی که نامش در بین اتهامزنندگان به شهید یحیی سنوار دیده میشود، حسامالدین آشنا است. تصویری از یک توییت او که البته الان روی پیجش قرار ندارد درحال دست به دست شدن در توییتر است. در این مطلب که به نقل از آشنا بازتاب پیدا کرده آمده است، «یحیی زنده و ناپیدا شده است. سیدحسن شهید و پیدا شده است. پیدا کنید ...فروش را.» در این توییت تلویحا به شهید یحیی سنوار تهمت آدمفروشی زده شده است. پس از شهادت حماسی یحیی سنوار، حسامالدین آشنا توییت دیگری منتشر کرده که به نظر میرسد برای از بین بردن اثر رسانهای توییت اولیه باشد: «یحیی میتواند یکسال در غزه دوام بیاورد؛ اگر نفوذ نباشد. سید حسن نمیتواند در ضاحیه در امان باشد؛ اگر نفوذ باشد. پیدا کنید آدمفروش را!» او از تجربه سیاسی خود در این توییت بهره برده و به نحوی موضعش را تشریح کرده که انگار منظورش از آدمفروش شخص دومی غیر از یحیی سنوار بوده است. حال آنکه از توییت اول به وضوح اتهامزنی برداشت میشود و همین امر نیز رئیس سابق مرکز بررسیهای استراتژیک را وادار کرده تا یک توییت واکنشی منتشر کند.
حاشیه امن عاملان جنگ روانی اسرائیل را از بین ببرید
در هنگام نبرد نظامی باید مراقب عملیات روانی دشمن نیز بود و حتی برای آن برنامه داشت. اینکه هرکسی بدون قرارگرفتن در هیچ چهارچوب عملیاتی درمورد میدان نبرد توصیفات و احساسات شخصیاش را بازنشر دهد، نهتنها کمکی به پیشبرد نبرد روانی و رسانهای نمیکند بلکه عرصه را برای هراسافکنی و ایجاد ناامیدی توسط جبهه دشمن باز میکند. این وضعیتی است که به نظر میرسد در فضای رسانهای داخل به آن دچاریم. وقتی دروغ فوت همسر رهبر انقلاب در آستانه نمازجمعه حماسی نصر و دروغ ترور عراقچی پس از فرود حماسی هواپیمای ایرانی در فرودگاه بیروت توسط رسانههای داخلی نیز بازتاب یافته و در ادامه نیز اتهامزنی به نفر اول مقاومت در نبرد غزه در صفحه توییتر شخصیتهای داخلی بازتاب پیدا میکند، یعنی احتمالا پروتکلهای رسانهای در موقعیت جنگی یا تعریف نشدهاند یا جدی گرفته نمیشوند. در چنین فضایی توقع میرود تا افرادی که هر لحظه اطلاعات غلطی به خورد مخاطبانشان میدهند و پس از به بار آوردن رسوایی کوتاه نیامده و دروغ دیگری را بازنشر میدهند از جانب دستگاه قضایی مورد مواخذه قرار گیرند.
این الزام بهویژه در مواردی که مواضع غلط همگام با رویکرد عملیاتی رسانههای غربی اتخاذ میشود، بیشتر باید قابل توجه باشد؛ چراکه در چنین شرایطی صرفا نمیتوان با دیده تسامح به مواضع افراد و رسانهها نگریست و با توجیه خطای سهوی از کنار آن عبور کرد. زمانی که دستهای پشتپرده برای بازنشر دروغهای حداکثری مشهود است با هرگونه بازنشر مواضع همسو با دشمن توسط نیروهای داخلی باید با حساسیت برخورد کرد تا احیانا اگر فردی به بازیچه دشمن تبدیل شده و عامدانه علیه جبهه خودی اقدام میکند گرفتار شده و در میدانی باز برای تداوم جنایات رژیمصهیونیستی و حامیان غربی آن بسترسازی نکند.