سیدمهدی طالبی، پژوهشگر حوزه بین‌الملل: مقاومت لبنان زنده است و دشمن را درهم می‌کوبد؛ این مهم‌ترین پیام حمله سهمگین یکشنبه شب به یکی از مقرهای مخفی تیپ گولانی در استان حیفا بود. عملیات مزبور ده‌ها نفر تلفات برجای گذاشت و صهیونیست‌ها را در بهت فروبرد. آنها که پس از چند هفته وارد کردن ضربات پیاپی به مقاومت لبنان قصد داشتند با ورود زمینی از جنوب این کشور میوه اقدامات خود را بچینند، مجبور شدند ده‌ها کیلومتر عقب‌تر، برانکاردها و آمبولانس‌ها را صف‌به‌صف به مقر گولانی اعزام و راهی بیمارستان‌های مختلفی کنند. در خصوص عملیات مقاومت علیه مقر گولانی در شهر «بنیامینا» گفتنی‌هایی وجود دارد که در ادامه از نظر می‌گذرانید.
جغرافیای بحث‌برانگیز حمله کجاست؟
بنیامینا شهری کوچک با 16 هزار نفر جمعیت است که به صورت زمینی 46 کیلومتر و هوایی 35 کیلومتر با شهر حیفا فاصله دارد و در جنوب آن واقع شده است. این منطقه تقریبا در 40 کیلومتری شمال منطقه شهری تل‌آویو قرار داشته و بین این شهر و حیفا واقع شده است.
شهید سیدحسن نصرالله، دبیرکل فقید حزب‌الله لبنان در جریان جنگ سال 2006 تهدید کرده بود در صورت متوقف نشدن حملات، تهاجم راکتی این گروه به حیفا و «فراتر از حیفا» خواهد رفت. فراتر از حیفا می‌تواند شامل تل‌آویو نیز بشود اما «فراتر از حیفا» به کار رفته تا به نقاط مابین حیفا و تل‌آویو اشاره کند؛ زیرا تل‌آویو یک هدف اصلی در مقاومت است که در زمان اوج فشارهای رژیم به آن حمله خواهد شد. ضربات سنگین رژیم به مقاومت لبنان و ورود زمینی به این کشور باعث شده مقاومت فراتر از قواعد زدوخورد مرزی که طی یک سال گذشته از زمان آغاز جنگ طوفان الاقصی بین طرفین حاکم بود، به سمت درگیری با قواعد جنگی حرکت کند؛ وضعیتی که در آن حیفا و فراتر از این شهر زیر ضربه می‌رود.
اهمیت یگانی که هدف قرار گرفت، چه بود؟
در شامگاه روز یکشنبه 22 مهر (13 اکتبر) یکی از واحدهای تیپ گولانی هدف قرار گرفت. برای فهم ابعاد این ضربه، باید به جایگاه این تیپ در ساختار نیروی زمینی رژیم پرداخت.
نیروی زمینی ارتش رژیمصهیونیستی دارای 6 تیپ فعال پیاده‌نظام و 4 تیپ فعال زرهی است. کادر این تیپ‌ها، نظامیان رسمی رژیمند. ارتش از تیپ‌های ذخیره نیز بهره می‌برد که اعضایش، نظامیان ذخیره‌اند. نظامیان ذخیره افرادی‌اند که در بخش غیرنظامی مشغول به کارند اما در سال روزهایی به‌عنوان موظفی برای فعالیت در یگان داشته و در صورت بروز بحران به خدمت نظامی فراخوانده می‌شوند. بر این اساس، بدنه اصلی یگان زمینی رژیم به لحاظ حرفه‌ای بودن تیپ‌های فعال و به لحاظ جمعیتی، تیپ‌های ذخیره‌اند. از میان 10 تیپ فعال صهیونیست‌ها، دو تیپ گولانی و گفعاتی از دیگران مشهورترند که از میان این دو نیز شهرت گولانی بالاتر است.
روز یکشنبه، «مرکز نظامی آماده‌سازی و نگه‌داری ۷۲۰۰» هدف قرار گرفت که طی آن 67 نظامی زخمی شده و 4 نفر نیز کشته شدند؛ مجموع تلفات 71 نفر. تیپ‌ها در ساختار نظامی رژیم بین 2 تا 5 هزار نفر نیرو دارند که باید تیپ گولانی را حائز حداکثر نیرو در قالب آنها فرض کرد. اگر گولانی دارای 5 هزار نیرو باشد، در عملیات بنیامینا در حدود 1.5 درصد این یگان کشته یا زخمی شدند. گفته می‌شود کماکان 53 نفر از زخمی‌ها از بیمارستان مرخص نشده‌اند که حال 7 نفر از آنها وخیم است. گولانی در روز 7 اکتبر نیز ضربه‌ای سنگین متحمل شد. در این روز 72 نفر از سربازان گولانی کشته شدند. مشهورترین تیپ صهیونیست‌ها از روز 7 اکتبر در مرزهای غزه و سپس در جریان تهاجم زمینی به این منطقه و حالا حمله به لبنان ضرباتی پیاپی دریافت کرده است.
پدافند صهیونیست‌ها خواب بود؟
محل پرتاب پهپادهای مقاومت در خاک لبنان نامشخص است اما آنچه معلوم است، پهپاد فاصله نزدیک به 100 کیلومتری مرز تا شهر بنیامینا را به راحتی طی کرده است. پهپاد لبنانی نه‌تنها مسیری را بر فراز خاک لبنان که تحت رصد راداری و نظارت پهپادی رژیم است طی کرده بلکه موفق شده ده‌ها دقیقه بر فراز سرزمین‌های اشغالی پرواز کند. رادیو ارتش رژیم ادعا کرده پهپاد مقاومت با سرعت 370 کیلومتر بر ساعت فاصله 95 کیلومتر از مرزهای لبنان و فلسطین اشغالی تا مقر گولانی در بنیامینا را طی کرده است؛ این سرعت نشان می‌دهد پهپاد لبنانی دستکم 15 دقیقه آزادانه در آسمانی به‌شدت حفاظت‌شده پرواز کرده است.
مقامات و رسانه‌های صهیونیست در توجیه این شکست استدلال کرده‌اند هنوز به سامانه تخصصی مقابله با پهپاد دسترسی ندارند. منابع صهیونیست می‌گویند آنها تاکنون از سامانه‌های چندگانه که برای مقابله عمومی با طیف متنوعی از اهداف تولید شده‌اند، برای مقابله با پهپادها بهره گرفته‌اند؛ ازجمله گنبد آهنین که برای رهگیری گلوله‌های توپ، خمپاره و راکت‌ها توسعه یافته اما اخیرا شاهد ارتقا برای رهگیری پهپادها نیز بوده است. با این وجود گنبد آهنین و به‌طور کلی سامانه پدافندی صهیونیست‌ها از یک مشکل بزرگ رنج می‌برد.
داده‌های عملیات اربعین چه نقشی در طراحی حمله داشت؟
تل‌آویو به دلیل دشواری‌های موجود و کمبود منابع نسبت به نیازها، به جای استقرار پدافند در مناطق، دست به ایجاد خط پدافندی زده است. به عبارت دیگر اگر برخی از پرتابه‌ها، به‌ویژه پهپادها از این خط پدافندی عبور کنند، دیگر به سادگی قابل رهگیری نیستند. این خطوط پدافندی شاید اگر راکتی از دست‌شان بگریزد با توجه به ارتفاع بالای راکت و همچنین رهگیری‌اش در طول مسیر بتوانند مجددا با شلیک موشک به مقابله با آن بپردازند اما وضعیت درخصوص پهپادها متفاوت است. گفته می‌شود روش مقاومت لبنان برای ارسال پهپاد به عمق سرزمین‌های اشغالی پرتاب تعداد زیادی راکت به همراه پهپادهاست. راکت‌ها خط پدافندی را مشغول کرده و پهپادها به آسانی از دست آنان می‌گریزند.
این پهپادها احتمال دارد در لحظه عبور از فراز خط پدافندی شناسایی نشده یا در صورت شناسایی، پس از مدتی به دلیل ارتفاع پایین مجددا از صفحه رادار محو شوند؛ اتفاقی که صهیونیست‌ها مدعی‌اند در روز یکشنبه رخ داده است. برخی منابع در رژیم ادعا کرده‌اند پهپاد مزبور برای مدتی شناسایی شده اما پس از لحظاتی فورا از صفحه رادار محور شده است. پدافند خطی صهیونیست‌ها در برابر پهپادها پیش از این نیز برای آنها فاجعه آفریده بود. در جریان عملیات اربعین مقاومت لبنان در 4 شهریور که در انتقام از ترور شهید «فؤاد شکر» فرمانده نظامی این گروه صورت گرفت، پرتاب همزمان 320 راکت به همراه 20 پهپاد باعث شد تمام پهپادها از خطوط پدافندی عبور کنند. تعدادی از این پهپادها به یک پایگاه موشکی حمله کردند و دستکم 6 پهپاد به منطقه گالیلوت رسیده و به مقر یگان شنود الکترونیک رژیم موسوم به 8200 اصابت کردند. منابع امنیتی اروپایی تأیید کرده‌اند که 22 نفر در جریان این حمله کشته و 74 نفر زخمی شدند. این اتفاق نشان می‌دهد پهپادهای مقاومت لبنان اگر خطوط پدافندی رژیم در شمال سرزمین‌های اشغالی را پشت سر بگذارند، تا تل‌آویو با خطر قابل توجهی مواجه نمی‌شوند. بر همین اساس داده‌هایی که در جریان عملیات اربعین به دست آمد، نقش مهمی در طراحی عملیات بنیامینا داشت.
چه پهپادی؟
نوع پهپاد شرکت‌کننده در عملیات مشخص نیست. برخی منابع ادعا کرده‌اند پهپاد ابتدا موشک پرتاب کرده و سپس خود نیز به صورت انتحاری به سمت هدف شیرجه رفته. با توجه به برخی اطلاعات ادعا شد پهپاد مزبور ساخت روسیه بوده است. با توجه به انتشار گسترده این اخبار در فضای مجازی نمی‌توان به آنها اتکا کرد. برخی از تحلیلگران گمانه‌زنی کرده‌اند پهپاد عملیات بنیامینا احتمالا از نوع «شاهد-107» بوده که به تازگی وارد خدمت نظامی گسترده در محور مقاومت شده است. این پهپاد نسبت به پهپادهای انتحاری مشابه نسل قبل مقاومت دارای ابعاد کوچک‌تر، سرعت بالاتر، هدایت دقیق‌تر، بدنه پیشرفته‌تر و کلاهک قدرتمندتری است. رادیو ارتش رژیم نیز ادعا کرده پهپاد مزبور از نوع مهاجر-2 بوده که براساس نیاز عملیاتی، تغییراتی در آن اعمال شده است.
زمان‌بندی عملیات بنیامینا چه می‌گوید؟
زمان تهاجم لبنانی‌ها شامل چند زمان‌بندی و محیط زمانی است. به لحاظ محیط زمانی، عملیات در حین ورود زمینی به جنوب لبنان رخ داده و مقاومت با حمله به بنیامینا به نوعی اعلام کرد یگان مجری را در هرکجا که باشد مجازات می‌کند. به لحاظ زمان‌بندی، تهاجم تنها یک روز پس از آن صورت گرفت که آمریکا تأیید کرد سامانه دفاع موشکی تاد را به سرزمین‌های اشغالی ارسال می‌کند. این ارسال اهداف متعددی دارد؛ ازجمله تهدید آمریکا به ورود مستقیم به درگیری‌ها و نشانه‌ای از آمادگی رژیم برای پاسخ به وعده صادق۲ پس از ترمیم دفاع هوایی. ضربه پهپادی به یک مقر مخفی با پهپاد نشان داد نقطه استقرار کاربران تاد نیز می‌تواند مورد هدف قرار گیرد. گفته می‌شود ۱۰۰ آمریکایی همراه تاد به سرزمین‌های اشغالی می‌روند. حمله با پهپادها همچنین به واشنگتن تأکید کرد دفاع موشکی کاری از پیش نخواهد برد زیرا پهپادها حاضرند.
وضعیت معادله ضاحیه در برابر حیفا
کشانده شدن حملات مقاومت به حیفا و هدف‌گیری شهرک‌نشینان که به مرگ چند نفر آنان منجر شد، باعث شده صهیونیست‌ها چند روزی به بیروت حمله نکنند. با این‌حال روز گذشته پس از هدف‌گیری سالن غذاخوری تیپ گولانی، به شکل سنگین اهدافی را در جنوب و ازجمله در استان بقاع درهم کوبیدند. رعایت خطوط قرمز توسط صهیونیست‌ها در حمله به بیروت حتی برای چند روز نشان می‌دهد حمله به عمق سرزمین‌های اشغالی و حیفا کار خود را کرده است. در معادله پیشین میان مقاومت لبنان و رژیم، جنوب لبنان در برابر الجلیل، ضاحیه بیروت در برابر حیفا و تمام بیروت ازجمله فرودگاهش در برابر تل‌آویو قرار داشت. صهیونیست‌ها با عملیات‌های سنگین علیه مقاومت لبنان طی هفته‌های اخیر سعی در برهم زدن این معادله داشتند که ناکام ماندند.
نکات
عملیات بنیامینا دارای ابعاد مهمی است که در ادامه تلاش شده برخی از آنها مورد شناسایی و بررسی قرار گیرند.
۱. حمله نه در اصابت، بلکه در زنجیره اراده، طراحی و اجرا حائز اهمیت است. مقاومت لبنان ابتدا موفق شده مقر کوچک و اعلام نشده گولانی را در شهرکی کم‌جمعیت شناسایی کند، سپس دست به شناسایی اماکن مختلف در آن زده است. حمله به غذاخوری این مرکز نشان‌دهنده اشراف مقاومت بر این بخش‌هاست. از سوی دیگر، لبنانی‌ها درست در زمان حضور نظامیان در این محل به آن حمله کرده‌اند که نشان می‌دهد اطلاعات دقیق و لحظه‌ای از صحنه داشته‌اند. با توجه به اهمیت حمله به چنین نقطه‌ای با تبعات گسترده، اطلاعات مزبور به فرماندهی و سران عالی مقاومت لبنان رسیده و دستور اجرا از سوی آنان ابلاغ شده است. این روند با توجه به ترور مقامات عالی سیاسی و نظامی حزب در هفته‌های اخیر اهمیت دوچندانی دارد.
۲. ایران در عملیات‌های وعده صادق گام به گام اهداف خود را توسعه داده است. در وعده صادق هدف نمایش قدرت بود و در وعده صادق2 تعداد انبوهی از موشک‌ها به زمین نشست و هدفش تجهیزات و تأسیسات حساس دشمن بود. در سایه تهدیدات رژیم نسبت به حمله به اهداف ایران در انتقام از عملیات وعده صادق2، محور مقاومت با عملیات بنیامینا به اطلاع تل‌آویو رسانده هدف عملیات بعدی کشتار وسیع خواهد بود و امکان آن نیز فراهم است.
3. مواضع گولانی از خط مقدم، عقبه تا مراکز آموزشی زیر آتش است. گولانی نماد قدرت نیروی زمینی است و آسیب به آن ضربه حیثیتی به شمار می‌رود.
4. بهترین راه رژیم برای رهگیری پهپادها استفاده از جنگنده‌هاست. آنها در شناسایی، رهگیری و نابودی پهپادها کارا به حساب می‌آیند اما رژیم جنگنده‌های خود را به بمباران‌ها اختصاص داده است. به نظر می‌رسد مقاومت می‌خواهد در سایه گسترش حملات پهپادی به رژیم، صهیونیست‌ها را وادار کند بخش بیشتری از توان هوایی خود را از تهاجم به سمت دفاع منحرف کنند. به عبارتی دیگر صهیونیست‌ها اگر می‌خواهند کمتر با حوادثی مشابه با عملیات اربعین و بنیامینا مواجه شوند، باید جنگنده‌های خود را به جای بمباران لبنان و غزه، به گشت‌زنی‌های هوایی بفرستند.
5. آزار عمیق صهیونیست‌ها با تنها یک پهپاد نشان داد مقاومت لبنان به حجم گسترده‌ای از مهمات و تعداد زیاد عملیات‌ها نیاز ندارد بلکه با سلاح‌های محدود و ساده می‌تواند نبرد علیه آنها را مدیریت کرد.
6. منابع غربی و صهیونیستی پس از ضربات سنگین به مقاومت از پیجرها گرفته تا ترور شهید سیدحسن نصرالله این‌گونه برداشت کرده بودند که قدرت و نقش بازدارندگی مقاومت لبنان کاهش یافته اما انجام حمله به حیفا، تل‌آویو و زهردار شدن تهاجمات آنها نشان داد مقاومت همچنان قادر به ایفای نقش پیشین خود است. صهیونیست‌ها و متحدان‌شان براساس برداشت خود مدعی بودند زمان حمله مستقیم به تأسیسات هسته‌ای ایران فرارسیده است.
7. جنگ کنونی آینه‌ای است که آمریکا می‌تواند وضعیت خود را در آن پیش‌بینی کند؛ در صورت تشدید درگیری‌ها اگر پیکان حملات به سمت نقاط استقرار نیروهای آمریکایی بچرخد، در نتیجه یک زدوخورد، صدها سرباز آمریکایی کشته یا زخمی خواهند شد.
8. رژیمصهیونیستی با هدف‌گیری غیرنظامیان در لبنان خواهان ایجاد فشار اجتماعی علیه مقاومت است. مقاومت لبنان نیز تلاش دارد با ضربه به شهرهای رژیم، از طریق شهرک‌نشینان فشار اجتماعی علیه دولت نتانیاهو ایجاد کند.
9. نسبت به راکت‌ها، محل پرتاب پهپادها به سختی قابل شناسایی است. پهپادها همانند راکت سوخت زیادی مصرف نمی‌کنند تا از رد دود آن قابل شناسایی باشند. از سوی دیگر کوچک بوده و ارتفاعی نمی‌گیرند تا توسط رادارها از فواصل دور شناسایی شوند.
10. مقاومت روی به استفاده از سلاح‌های کیفی خود علیه رژیم آورده است.
11. اوج‌گیری مقاومت لبنان که با گسترش حملات به حیفا، تکرار تهاجم به نقاطی از شمال تل‌آویو و همچنین عملیات بنیامینا شکل گرفت، نشان می‌دهد لبنان کماکان یک نقطه فرسایش برای صهیونیست‌هاست؛ با این تفاوت که آنان از یک زدوخورد فرسایشی در لبه مرزی به یک جنگ کشیده شده‌اند.
12. رژیم هدف اعلامی خود از حمله به لبنان را بازگرداندن شهرک‌نشینان به شمال عنوان کرده است اما حمله به یک مقر نظامی در عمق سرزمین‌های اشغالی نشان داد برگشتی در کار نخواهد بود.
