سیدمهدی طالبی، پژوهشگر حوزه بین‌الملل: رسانه‌های عبری مانند کانال 12 تلویزیون رژیم‌صهیونیستی و هاآرتص گزارش داده‌اند، آمریکا قصد دارد سامانه ضدموشکی تاد در سرزمین‌های اشغالی نصب کند. همزمان برخی منابع ادعا کرده‌اند واشنگتن هنوز تصمیم نهایی خود را نگرفته و شروطی دارد که تل‌آویو برای استقرار تاد باید به آنها تن دهد، ازجمله اشتراک‌گذاری اطلاعات نسبت به حملات احتمالی‌اش در منطقه و به‌ویژه علیه ایران.
در جریان عملیات وعده صادق2 ایران طی حمله ترکیبی - که همراه با رخنه در سامانه‌های پدافندی رژیم‌صهیونیستی و حمله با موشک‌های پرسرعت به رادارها بود - موفق شد چند موضع مهم هوایی و اطلاعاتی صهیونیست‌ها را درهم بکوبد یا تهدید کند. این رسوایی نظامی که با انتشار گسترده تصاویر اصابت موشک‌های ایران نیز همراه بود، تل‌آویو و متحدانش را به سمت اصلاح زیرساخت‌های دفاع هوایی سوق داده است.
در ادامه به بررسی سامانه تاد و اهداف احتمالی مطرح‌شدن خبر استقرار آن در سرزمین‌های اشغالی پرداخته شده است.
تاد علیه چه موشک‌هایی به کار می‌رود؟
سامانه موشکی تاد برای مقابله با طیف مختلفی از موشک‌های بالستیک به کار می‌رود. موشک‌های بالستیک به سه دسته کوتاه‌برد، میان‌برد و قاره‌پیما تقسیم می‌شوند که تاد می‌تواند با کوتاه‌بردها و میان‌بردها درگیر شود. این سامانه تنها قادر به مقابله با موشک‌های بالستیک قاره‌پیما نیست؛ این موشک‌ها بردی فراتر از 5500 کیلومتر دارند. گفته می‌شود تاد می‌تواند با موشک‌هایی با برد هزار تا 5500 کیلومتر مقابله کند. موشک‌های بالستیک با برد زیر هزار کیلومتر را که ارتفاع کمتری از سطح زمین می‌گیرند، سامانه‌های پدافندی دیگری مانند پاتریوت، فلاخن داوود یا پیکان-2 می‌توانند رهگیری کنند. از سوی دیگر رهگیری موشک‌های بالستیک قاره‌پیما که ارتفاع زیادی از سطح زمین می‌گیرد و در نزدیکی جو سرعت بالایی دارند، به‌وسیله سامانه‌ها و موشک‌های دیگر به‌جز تاد انجام می‌شود.
ویژگی‌های سامانه
رادار سامانه تاد می‌تواند اهداف را از فاصله هزار کیلومتری کشف و رهگیری کند. کشف موشک از چنین فاصله‌ای زمان کافی برای مقابله را در اختیار سامانه سریع تاد قرار می‌دهد. برد موشک رهگیر تاد 200 کیلومتر و حداکثر ارتفاع آن 150 کیلومتر است. این برد و ارتفاع درگیری نشان می‌دهد سامانه، موشک‌های پرتابی را در مرحله نهایی، یعنی زمانی که می‌خواهند وارد جو شده و به سمت هدف شیرجه بزنند، هدف قرار می‌دهد.
تفاوت تاد با پاتریوت و اس-400
سامانه پدافند هوایی و موشکی پاتریوت - که امروزه بیشتر در قالب پاتریوت نوع 2 و 3 در دسترس است - با طیف متنوعی از اهداف هوایی مقابله می‌کند. این سامانه‌ها توسعه‌یافته‌اند تا علاوه‌بر موشک‌های بالستیک تاکتیکی، با موشک‌های کروز و جنگنده‌های نسل پنجم با قابلیت رادارگریزی نیز مقابله کنند. بااین‌حال تاد منحصرا برای مقابله با موشک‌های بالستیک به کار می‌رود و از آن برای رهگیری دیگر پرتابه‌ها، چه موشک‌های کروز و چه جنگنده‌ها استفاده نمی‌شود.
این دو سامانه تنها در رهگیری موشک‌های بالستیک با یکدیگر اشتراک دارند؛ اما در همین حوزه نیز وظایف متفاوتی برعهده گرفته‌اند. سامانه موشکی پاتریوت وظیفه رهگیری موشک‌های بالستیک کوتاه‌برد و تاکتیکی را برعهده دارد، درحالی‌که وظیفه تاد، رهگیری موشک‌های دوربردتر است.
سامانه‌های پدافندی پاتریوت با نمونه‌های اس-300 و اس-400 ساخت روسیه، اچ کیو-9 ساخت چین و همچنین یک سامانه اروپایی مشابه است، اما تاد با همه این سامانه‌ها تفاوت دارد. نمونه مشابه تاد، سامانه پدافند هوایی آروا ساخت رژیم‌صهیونیستی است. در این میان باید به این مسئله توجه داشت که سامانه آروا مانند دیگر سامانه‌های پدافندی رژیم، با توان فنی و مالی آمریکا ساخته شده و به نام صهیونیست‌ها به بهره‌برداری رسیده است.
آیا تاد قبلاً به سرزمین‌های اشغالی ارسال شده است؟
در خبرهای مختلف از ارسال تاد به سرزمین‌های اشغالی صحبت شده اما قطعیت و شفافیت بالایی در خصوص آنها وجود ندارد. این خبرها شامل حضور تاد در سرزمین‌های اشغالی برای رزمایش می‌شود که می‌تواند به این معنا باشد که پس از پایان رزمایش‌ها، سامانه از فلسطین اشغالی خارج شده است.
خبرهای دیگر نیز حکایت از نصب رادار تاد دارد که بدون سایر اجزا مستقر شده است. سامانه تاد از اجزای مختلفی مانند رادار، اتاق فرماندهی، لانچرهای موشکی و موشک‌های رهگیر تشکیل شده که رادار آن به دلیل پیشرفته بودن، به شکل مجزا نیز به فروش می‌رسد و قابل‌استقرار است.
باتوجه‌به برخورداری صهیونیست‌ها از سپر دفاع موشکی مخصوص به خود و همچنین عدم استقرار گسترده سربازان آمریکایی در سرزمین‌های اشغالی، احتمال وجود این سامانه در سرزمین‌های اشغالی اندک است. هرچند باید به این موضوع نیز توجه کرد که علی‌رغم استفاده رژیم از سامانه داخلی فلاخن داوود، پاتریوت آمریکایی نیز در سرزمین‌های اشغالی مستقر است.
اهداف انتشار خبر و استقرار
در خصوص دلایل و اهداف انتشار خبر یا حتی ارسال خود سامانه به سرزمین‌های اشغالی، نکاتی وجود دارد که در ادامه آمده‌اند.
1. خبر استقرار تاد می‌تواند فریب باشد. یورونیوز گزارش کرده یوسی ملمان، روزنامه‌نگار صهیونیست با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس مدعی شده که حمله برنامه‌ریزی‌شده رژیم به ایران تا استقرار کامل سامانه ضدموشکی تاد انجام نخواهد شد. او در ادامه ادعاهای خود آورده اگر تل‌آویو متعهد نشود که به سایت‌های هسته‌ای و نفتی حمله نکند، واشنگتن با استقرار این سامانه دفاع موشکی موافقت نمی‌کند. در همین راستا تحلیل‌هایی منتشرشده که ادعا می‌کنند خبر ارسال تاد به سرزمین‌های اشغالی به این معناست که صهیونیست‌ها به زمان زیادی برای استقرار این سامانه نیاز دارند و تا اتمام این دوره دست به اقدام علیه تهران نمی‌زنند.
احتمال دارد محور آمریکایی - صهیونیستی باخبر ارسال سامانه تاد، به‌زعم خود بخواهد به تهران القا کند که تل‌آویو تا زمان اصلاح پدافند خود دست به اقدام علیه ایران نمی‌زند؛ بخش دیگر فریب نیز در حوزه حمله است، زیرا اصلاح پدافند رژیم در ظاهر به این معناست که تل‌آویو تصمیم گرفته پاسخش دارای سویه نظامی پررنگی باشد.
ممکن است رژیم از رهگذر این فریب، به دنبال ترکیبی از حملات امنیتی شامل تحرکات تروریستی و خرابکاری در تأسیسات کشور باشد و همچنین دست به فعالیت‌هایی در حوزه سایبری بزند و بر همین اساس تلاش می‌کند تا حد ممکن تمرکز تهران را تقسیم کند و بیشتر آن را به سمت حوزه نظامی بکشاند.
البته در این فضا باید هوشیاری بالایی داشت، زیرا جنگ روانی و تلاش صهیونیست‌ها دارای لایه‌های مختلفی است.
2. ایران در عملیات وعده صادق2 رادار سامانه‌های ضدموشکی آروا 2 و 3 را هدف قرار دارد. این سامانه‌ها دارایی رژیم بوده و کاربران صهیونیست هدایت‌شان را برعهده داشتند. پیش‌تر نیز رادار سامانه‌های پاتریوت در سرزمین‌های اشغالی هدف قرار گرفته بودند؛ اما وضعیت این عملیات‌ها با شرایط کنونی متفاوت است.
در خبرها آمده آمریکا قرار است به شکل فوری تاد را در سرزمین‌های اشغالی مستقر کند. این شکل استقرار حاوی دو نکته است؛ نخست آنکه سامانه در قالب قرارداد فروش یا اجاره در اختیار رژیم قرار داده نمی‌شود و دارایی مستقیم آمریکاست و دوم آنکه فرصتی برای آموزش به نظامیان صهیونیست برای استفاده از این سامانه وجود ندارد و کاربران آمریکایی هدایت آن را برعهده خواهند داشت.
آمریکا و رژیم امیدوارند در صورت وقوع عملیاتی مشابه وعده صادق2، ایران به این دلیل که سامانه تاد دارایی آمریکا بوده و حمله به آن می‌تواند منجر به جراحت نظامیان آمریکایی شود، از این کار خودداری کرده تا سامانه مزبور بدون مشکل فعالیت کند.
3. سامانه تاد اغلب در کشورهایی نصب‌شده که نظامیان آمریکایی در آنجا حضور پرتعداد داشته و واشنگتن به دلیل منافعش، در صورت بروز جنگ فراگیر از این کشورها حمایت سنگین می‌کند. ارسال تاد بر همین مبنا می‌تواند تهدید آمریکا نسبت به ورود مستقیمش به منازعه در سرزمین‌های اشغالی و شامات باشد.
