فرهیختگان: 7 اکتبر 2023 مبدأ بسیاری از تحولات منطقهای و جهانی است. در میان همه جنایتهایی که رژیمصهیونیستی علیه مردم مظلوم فلسطین روا داشته، اما جنایتهای پس از 7 اکتبر در ردیف سیاهترین جنایتهای تاریخ بشریت قرار گرفته است. گرچه اغلب دولتهای عرب و مسلمانان نسبتا سکوت و دیپلماسی بیفایده را با رژیمصهیونیستی و کارفرمای آن یعنی آمریکا در پیش گرفتهاند، اما در این میان انصارالله یمن و حزبالله لبنان بیشترین هزینه را در حمایت از فلسطین دادهاند. گرچه ممکن است در ظاهر کسانی اسرائیل را پیروز این نبرد ظالمانه بدانند، اما علاوه بر اینکه وجهه این رژیم و حامیان آن در میان افکار عمومی جهان به شدت تخریب شده، حمایتهای انصارالله یمن و حزبالله لبنان و دیگر گروههای مقاومت از فلسطین نسبتا برای اسرائیل گران تمام شده است. یکی از تبعات این پاسخهای نظامی به رژیمصهیونیستی، کاهش سطح امنیت این رژیم در سطح دریا و هواست. براساس آمارهای رسمی رژیمصهیونیستی، طی یکسال اخیر تردد کشتیها در بنادر این رژیم کاهش بیش از 30درصدی و تردد مسافران بینالمللی در فرودگاههای اصلی رژیم کاهش 44درصدی داشته است. افزایش شدید هزینههای حملونقل و بیمه جابهجایی بار، از دیگر تبعات این جنگ نابرابر برای رژیم اسرائیل بوده که در افزایش هزینه بنگاهها و خانوار نقش قابلتوجهی داشته است.
بنادر اصلی اسرائیل
آناتومی دریایی اسرائیل عمدتا توسط 3 بندر اداره میشود که جزء شلوغترین بنادر جهان به حساب میآیند و امکان فعالیت اقتصادی عظیمی را برای این رژیم فراهم میکنند. حیفا، اشدود و ایلات بهعنوان بنادر اصلی اسرائیل با نقشهای متمایز ظاهر میشوند که درمجموع قدرت دریایی اسرائیل را شکل میدهند. آمارها نشان میدهد حدود 34 درصد از بار جابهجا شده توسط بنادر اسرائیل توسط بندر حیفا و 46 درصد آن توسط بندر اشدود جابهجا میشود و سایر جابهجاییها با بنادر ایلات و... است.
بندر حیفا
حیفا که در شمال اسرائیل در امتداد دریای مدیترانه واقع شده، از زمان بازسازی آن در سال 1948، یک مرکز دریایی بوده. همچنین نقش محوری در ترافیک مسافری و عملیات کشتیهای کروز ایفا میکند. بندر طبیعی در آبهای عمیق آن را به دروازهای مهم برای کالاها و مسافر تبدیل میکند. بندر حیفا مجهز به دو پایانه کانتینری و دو پایانه چند باری است. این بندر دارای مدرنترین امکانات دروازه کامیون 17 خطی است که امکان جابهجایی همزمان چندین وسیله نقلیه باری را فراهم میکند. علاوهبر این، گنجاندن پایانه حملونقل ریلی در پسکرانه این بندر، کمک زیادی به حمل بار در این بندر میکند. این امکانات متنوعی ازجمله پایانه مسافربری، اسکله ماهیگیری، باشگاه قایقرانی، اسکله ورزشی، سیلوهای غلات و پایانه مواد شیمیایی را ارائه میدهد. تنها در سال 2018، بندر حیفا تقریبا 30 میلیون تن بار شامل 1.46 میلیون کانتینر را جابهجا و جابهجایی 240000 مسافر را تسهیل کرد. در جولای 2022 با پیشنهاد 4.1 میلیارد شیکل توسط منطقه ویژه اقتصادی بندر آدانی و گدوت، خصوصیسازی بندر حیفا انجام شد. هدف از این اقدام تبدیل بندر حیفا به یک بندر کانتینری برتر است که با بنادر ایالات متحده در تسهیل تجارت جهانی بین قارهها رقابت کند. کنسرسیومی به رهبری گروه آدانی، 100 درصد سهام شرکت بندر حیفا را خریده است.
بندر اشدود
ضربان قلب اقتصادی رژیمصهیونیستی از بندر اشدود میزند، جایی که پیشرفتهای تکنولوژیکی و قابلیتهای جابهجایی محموله با هم همگرایند. اشدود، شهری که ریشههای آن به فلسطین باستان بازمیگردد، از سال 1948 به یک مرکز شلوغ در جنوب غربی رژیمصهیونیستی تبدیل شده است. از نظر تاریخی، این شهر بخشی از پنتاپولیس فلسطینی بوده است. در طول اعصار، اشدود شاهد فرمانروایان مختلفی بود، از آشوریان گرفته تا مصریان تحت فرمان فرعون و فرمانروایان مسلمانان. بندر اشدود که در سال 1956 تأسیس و در سال 1968 ثبت شد، بهعنوان یک بازیگر مهم در صحنه بینالمللی دریایی بهویژه در رقابت برای صدرنشینی با بنادر آلمان است. بندر مصنوعی این شهر که از سال 1965 عملیاتی شده، بهعنوان بزرگترین بندر اسرائیل عمل میکند و میلیونها تن بار و بیش از یک میلیون کانتینر را در سالهای گذشته جابهجا کرده است. موقعیت استراتژیک اشدود در 40 کیلومتری تلآویو، موقعیت آن را بهعنوان یک دروازه اقتصادی حیاتی تثبیت میکند. بندر اشدود از زمان تأسیس توسط شرکت بندر اشدود مدیریت میشود.
بندر ایلات
بندر ایلات که در سال 1952 تأسیس شد، نقشی کلیدی در میان بنادر اسرائیل دارد و تجارت را بهویژه با کشورهای خاور دور تسهیل میکند. نقش محوری آن در ارائه مسیر مستقیم کشتیرانی اسرائیل به اقیانوس هند و دور زدن کانال سوئز است. انسداد سال گذشته کانال سوئز که باعث ایجاد یک کابوس تجاری جهانی و اختلال در زنجیره تأمین جهانی و میلیاردها دلار ضرر به شرکتهای کشتیرانی و تجاری شد، بخشی از آن توسط این بندر کنترل و مدیریت شد. درحال حاضر اسکادران 915 قایقهای گشتی نیروی دریایی اسرائیل در اینجا مستقر است که بر اهمیت استراتژیک آن تأکید دارد. درحالیکه ترافیک بندر ایلات نسبتا کم است و با چالشهایی مانند دوری از مرکز کشور و عدم اتصال راهآهن مواجه است، رویدادهای اخیر آسیبپذیری آن را برجسته کرده است. در اکتبر 2023، انصارالله یمن بندر و شهر ایلات را هدف قرار دادند که منجر به کاهش شدید فعالیت کشتیرانی در این بندر شد که نشاندهنده حساسیت بندر به تنشهای ژئوپلیتیکی است.
کاهش ۷۳ درصدی گردشگران خارجی
مرور آمار زیر هم خالی از لطف نیست. براساس آمارهای رسمی تعداد گردشگران خارجی رژیمصهیونیستی درحالی در هشتماهه نخست ۲۰۲۴ به ۶۷۲ هزار نفر رسیده که این تعداد در هشتماهه نخست سال ۲۰۲۳ حدود دو میلیون و ۵۲۵ هزار نفر بوده است. به نوشته رسانههای صهیونیستی، کاهش ۷۳ درصدی تعداد گردشگران خارجی این رژیم، آسیب چشمگیری به مشاغل خرد حوزه خدمات زده است. همچنین به گفته تحلیلگران، موضوع فقط این نیست. مسئله اصلی، فقدان امنیت است که موجب کاهش شدید رتبه اعتباری رژیمصهیونیستی شده که خود بهعنوان دافعه برای سرمایهگذاران خارجی عمل میکند. تبعات کاهش 73 درصدی تعداد گردشگر رژیمصهیونیستی آنجایی آشکار میشود که آثار آن روی کسبوکارها را بررسی کنیم. براساس گزارش شرکت اطلاعات تجاری Coface Bdi، در یکسالگی آغاز جنگ رژیمصهیونیستی با مردم فلسطین و لبنان، درمجموع 46 هزار کسبوکار مجبور به تعطیلی شدهاند. افزایش نرخ بهره، هزینههای تأمین مالی گرانتر، کمبود نیروی انسانی، کاهش شدید گردش مالی و عملیات، اختلالات لجستیکی و عرضه و کمکهای ناکافی دولت از دلایل اصلی این اتفاق ذکر شده است. این گزارش در ادامه میافزاید تا پایان سال 2024 انتظار میرود تعداد کسبوکارهای تعطیلشده به 60 هزار کسبوکار برسند. این عدد بسیار نزدیک به رکورد تعطیلی 76 هزار کسبوکار در زمان شیوع کووید19 در سال 2020 است. یوئل امیر، مدیرعامل Coface Bdi، به تایمز اسرائیل میگوید: «عملا هیچ بخشی در اقتصاد وجود ندارد که از پیامدهای این جنگ مصون مانده باشد. کسبوکارها با واقعیت بسیار پیچیدهای کنار میآیند؛ ترس از تشدید جنگ همراه با عدماطمینان از زمان پایان جنگ در کنار چالشهای مستمر مانند کمبود کارکنان، تقاضای کم، نیازهای مالی رو به رشد، افزایش هزینههای تدارکات و مسائل لجستیکی و اخیرا ممنوعیت صادرات توسط ترکیه همگی بقای کسبوکارهای اسرائیلی را در این دوره دشوار کردهاند.» به گفته یوئل امیر، عواقب اقتصادی جنگ جاری بلافاصله توسط مشاغل فعال در بخشهای ساختوساز، کشاورزی، گردشگری و سرگرمی احساس شدهاند. طبق این گزارش، از زمان شروع جنگ تاکنون بهدلیل نگرانیهای امنیتی 85 هزار کارگر فلسطینی از صنعت ساختمانسازی اسرائیل کنار گذاشته شدهاند. همچنین بسیاری از کارگران خارجی که در کارگاههای ساختمانی کار میکردند، کشور را ترک کردهاند. این امر باعث شده بسیاری از کارگاههای ساختمانی بهدلیل کمبود کارگر بهطور کامل تعطیل شوند.
کاهش 44 درصدی مسافران هوایی
در کنار گردشگر، صنعت هوایی نیز دیگر بخشی است که آثار جنگ ظالمانه صهیونیستها علیه غزه و لبنان را به تصویر میکشد، بهطوریکه براساس گزارش ماهانه فرودگاه بینالمللی بنگوریون که بزرگترین فرودگاه بینالمللی رژیمصهیونیستی است، تعداد مسافران بینالمللی این فرودگاه طی ژانویه تا اوت ۲۰۲۴ نسبت به مدت مشابه خود درمجموع حدود ۴۴ درصد کاهش یافته است. براساس این دادهها، مسافران بینالمللی این فرودگاه از حدود 17 میلیون نفر در 8ماهه سال گذشته به 9.3 میلیون نفر رسیده است. بیشترین کاهش مسافران این فرودگاه مربوط به ماههای ژانویه 2024، فوریه و ماه مارس به ترتیب با 63، 55 و 53 درصد بوده است. همچنین دادههای فعالیت این فرودگاه بینالمللی نشان میدهد تعداد هوایپماهای بینالمللی واردشده به این فرودگاه از 112 هزار و 410 فروند در 8ماهه سال 2023 با کاهش 40 درصدی به 67 هزار و 655 فروند در 8ماهه امسال رسیده است. بیشترین کاهش ورود هواپیماهای بینالمللی مربوط به ماههای ژانویه، فوریه و مارس با 59، 50 و 47 درصد بوده است. در ماه اوت هم این مقدار بیش از 36 درصد بوده که نسبت به ماههای قبل از آن، رشد داشته است؛ چراکه این میزان در ماه جولای به 27 درصد کاهش یافته بود و در ژوئن نیز 33 درصد بوده است.
کاهش 33 درصدی فعالیت بنادر در پسا 7 اکتبر
طی یکسال اخیر منطقه دریای سرخ با توجه به حملات انصارالله یمن به صهیونیستها و آسیبی که آنها به کشتیرانی اسرائیل وارد کردهاند، توجه فزایندهای را به خود جلب کرده است. دریای سرخ یک مسیر کشتیرانی مهم برای تجارت جهانی است و بهعنوان یک خروجی دریایی برای بسیاری از کشورها عمل میکند که یا در سواحل آن واقع شده یا از بنادر آن برای حمایت از اقتصاد خود استفاده میکنند. در انتهای شمالی دریای سرخ کانال سوئز قرار دارد که مسیری به دریای مدیترانه است و عوارض دریافتی از کشتیهای عبوری، منبع مهم ارز خارجی برای اقتصاد مصر است. در اواخر اکتبر 2023، انصارالله یمن حملات خود به کشتیهای اسرائیلی را در خلیج عدن با تمرکز بر تنگه بابالمندب و دروازه جنوبی دریای سرخ، آغاز کرد. قبل از حملات انصارالله، حجم تردد کشتیهای تجاری در دریای سرخ حدود 15 درصد از ترافیک تجاری جهانی و حدود 30 درصد از ترافیک کانتینری را تشکیل میداد.
براساس آمارها، انصارالله یمن از 19 اکتبر 2023 تاکنون تعداد زیادی کشتیهای اسرائیلی در جنوب دریای سرخ و تنگه بابالمندب را هدف قرار دادهاند. این حملات شامل شلیک تقریبا 300 هواپیمای بدون سرنشین، 150 موشک کروز و 120 موشک بالستیک و همچنین استفاده از 50 قایق بدون سرنشین انفجاری است. در نتیجه این اقدامات، پنج کشتی بهشدت آسیب دیدند (دو کشتی غرق شدند)، چهار کشتی ربوده شدند و حدود 30 کشتی آسیب جزئی دیدند اما به سفر خود ادامه دادند. حجم تردد کشتیها از طریق تنگه بابالمندب تقریبا 50 درصد کاهش یافته است؛ از حدود 80 کشتی در روز به حدود 35 کشتی. تا آوریل 2024، ترافیک از طریق کانال سوئز حدود 70 درصد کاهش یافته بود. آنطور که اخیرا رئیسجمهور مصر گفته، جنگ رژیمصهیونیستی علیه مردم غزه باعث کاهش بیش از 50 تا 60 درصد از درآمد این کشور از کانال سوئز شده، بهطوریکه مصریها طی 7 تا 8 ماه گذشته بیش از 6 میلیارد دلار درآمد از دست دادهاند. آمارها نشان میدهد کانال سوئز که 12 درصد از کل تجارت جهانی را جابهجا میکند، ازجمله مهمترین راههای درآمد ارزی مصر است. براساس برآوردهای سازمان ملل، انتظار میرود این بحران بین سالهای 2023 تا 2025 تولید ناخالص داخلی مصر را تا 5.2 درصد کاهش دهد. اما نگاهی به آمارهای رژیمصهیونیستی نیز بسیار قابل تأمل است. طبق دادههای سازمان کشتیرانی و بنادر اسرائیل، حجم بارگیری کشتیها در بنادر این رژیم طی سهماهه نخست سال 2024 (آخرین آمار رسمی) کاهش 33 درصدی داشته است. بیشترین کاهش مربوط به بندر ایلات با 71 درصد بوده است. این میزان در دو بندر اصلی رژیم نیز کاهش 38 درصدی در حیفا و کاهش 39 درصدی در بندر اشدود داشته است. لازم به ذکر است این دو بندر سهم 80 درصدی در جابهجایی بار بنادر اسرائیل دارند. در سایر بنادر نیز این میزان کاهش 20 درصدی داشته است. بندر ایلات که جزء بنادر ذخیرهگاهی اسرائیل بوده و برای این رژیم اهمیت زیادی دارد، پس از حملات انصارالله یمن به این بندر و حملات به کشتیهای این رژیم، فعالیتش تا سهماهه نخست امسال کاهش 71 درصدی داشته است. از دیگر تبعات جنگ برای رژیمصهیونیستی، افزایش هزینههای حملونقل تجارت اسرائیل با جهان بهواسطه حملات انصارالله به کشتیهای این رژیم است که موجب شده شرکتهای کشتیرانی و بیمهها مبالغ بسیار بالایی را برای انجام تجارت با اسرائیل مطالبه کنند. افزایش زمان تردد نیز بر میزان مشکلات این رژیم افزوده است.