سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: این روزها اتفاقات جدیدی در دانشگاه آزاد درحال رخ دادن است؛ اتفاقاتی که قرار است شکل و شمایل فعالیت و ارتباط دو حوزه آموزش عمومی و آموزش عالی را تغییر دهد. تا پیش از این حرف از «مدرسه» و «دانشگاه» دو بحث متفاوت و دو «خط» جدا از هم بود. اما حالا قرار است این دو خط به هم برسند و به گفته دکتر طهرانچی بهاصطلاح در هم تنیده شوند تا در مقابل تحولات اجتماعی فناورانه نقشآفرینی کنند. برای رسیدن به این هدف یعنی نقشآفرینی در تحولات، مدارس باید پشتوانه و دانشگاهها نیز عرصه داشته باشند. به همین دلیل بحث «پایه و عرصه» در دانشگاه آزاد شکل گرفته است. مدلی که قرار است در دانشکدههای تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد دنبال شود. درست مثل اتفاقی که در رشته پزشکی دانشگاه اتفاق میافتد و دانشجویان پزشکی در «عرصه» که همان بیمارستانهاست مهارتآموزی میکنند. حالا دانشجویان دانشکدههای تعلیم و تربیت نیز قرار است در مدارس که عرصه محسوب میشوند مهارتآموزی کنند. مدل دانشگاه آزاد دانشکدههای تعلیم و تربیت اسلامی است که نگاه پایه و عرصه دارد و مدارس سما جزئی از محیط عرصهاند. این مدارس در مدل جدید، مدیر و رئیس مدرسه خواهند داشت که مدیر امور اجرایی و رئیس مدرسه امور محتوایی و خلق الگو را دنبال میکنند. در حال حاضر در دانشگاه آزاد 15 دانشکده تعلیم و تربیت در استانهای مختلف تأسیس شدهاند. در این گزارش در گفتوگو با رؤسای سه دانشکده تعلیم و تربیت استانهای فارس، یزد و زنجان به جزئیات اقدامات انجامشده در این دانشکدهها در مدل عرصه و پایه پرداختهایم که در ادامه از نظر میگذرانید.
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی استان فارس خبر داد
راهبری علمی فعالیتهای تربیتی مدارس توسط استادان
دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی استان فارس در واحد شیراز از شهریور سال گذشته و با تعیین معاونان و تصویب چارت کار خود را آغاز کرد. در حال حاضر ۲۱ عضو هیأتعلمی در دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی واحد شیراز مشغول به همکاریاند و در کل استان فارس بالغبر ۱۲هزار و ۳۰۰ دانشجو در رشتههای وابسته به دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی مشغول به تحصیلند. محمد شعبانی، رئیس دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی استان فارس در گفتوگو با «فرهیختگان» در ابتدای سخنان خود با بیان اینکه این دانشکده از شهریورماه ۱۴۰۲ رسما با استقرار مکانی و نیروی انسانی و ساختار در واحد شیراز مستقر شد، گفت: «در راستای تحقق مفاد سند تحول و تعالی دانشگاه و در پاسخگویی به دانشگاه جامعهپرداز، تمدنساز، حلکننده مسائل، کارآفرین و... مأموریتهای دانشکده بازتعریف شد. در این فرایند جلسات متعدد تبیینی با اعضای هیأتعلمی، مدیران گروهها، مدیران و معلمان مدارس و... برگزار شد. در این جلسات مأموریتهای دانشکده و مفاد سند تحول و تعالی دانشگاه و اساسنامه دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی بازخوانی و تبیین شد.»او با بیان اینکه برای دانشکده دو نفر از اساتید صاحبنام و فعال بهعنوان معاون علمی و فرهنگی دانشکده و معاون پشتیبانی عرصههای تربیتی انتخاب شدهاند، تصریح کرد: «این افراد مأموریت کاستن فاصله بین حوزه نظر و عمل تربیتی را بهجد دنبال میکنند و در همین راستا به تدوین الگوی تربیتی احسن ناظر بر سه بعد رشد احسن (رشد همهجانبه شخصیت یادگیرندگان)، سواد احسن (همه مؤلفههای سواد ) و تربیت احسن (همه ساحتهای تربیت مندرج در اسناد بالادستی ازجمله سند تحول بنیادین آموزشوپرورش) مختص استان فارس پرداخته شده است. این الگوی تربیتی در نشستهای متعدد علمای تربیت دانشکده واکاوی و بررسی و قالب نهایی آن با راهبردها و راهکارها درحال عملیاتی شدن است و بهجد به کم کردن فاصله بین عرصه نظر و عمل کمک خواهد کرد.»
شعبانی درخصوص استفاده از اساتید و دانشجویان در این دانشکده اظهار کرد: «در راستای تحقق مأموریتهای جدید دانشکده، طرح پویش که ارتباط مستقیم بین حوزه نظر و عمل برقرار میکند در دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی با پوشش دادن بیش از ۵۰ درصد دانشجویان دورههای کارشناسی ناپیوسته و پیوسته در نیمسال گذشته اجرا شد که دانشجو ضمن حضور در کلاسهای درس از روزها و وقتهای آزاد خود نیز در مدارس و دیگر عرصههای مرتبط تجارب عملی کسب میکند و شعار «هر دانشجو یک مهارت، یک تخصص» نیز تحقق یافت. علاوهبر این از ظرفیت دانشجویان دوره دکترای تخصصی جهت تدریس در دورههای کارشناسی استفاده شایسته شد که مزایای بسیاری داشته است.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد استان فارس درخصوص اقدامات این دانشکده در حوزه پژوهشی نیز بیان کرد: «در حوزه پژوهشی برای اولینبار در حوزههای تعلیم و تربیت اسلامی دو فصلنامه علمی با عناوین Biannual Journal of Islamic Approaches in Education به زبان انگلیسی و مجله تعلیم و تربیت احسن به زبان فارسی مصوب شده و درحال انتشار یافتههای نوین پژوهشی در حوزه تعلیم و تربیت اسلامی است که پشتوانه نظری قویای برای فعالیتهای تدریس و یادگیری اساتید، دانشجویان، معلمان و دانشآموزان فراهم خواهد ساخت.»
او ادامه داد: «علاوهبر این از اساتید پایه خواسته شده با کمک دانشجویان تحصیلات تکمیلی مسائل جاری و بنیادین عرصههای آموزشی و تربیتی را احصا و ضمن تمرکز موضوعات پایاننامهها بر این مسائل بهنحوی خوراک علمی برای حل مسائل و مشکلات نظام تربیتی فراهم سازند و مجریان برنامههای علمی در سامانه پایش را نیز تغذیه موضوعی کنند.» به گفته شعبانی یک همایش ملی با عنوان مدارس اثربخش نیز به تصویب رسیده که با برگزاری آن میتوان به نشر یافتههای پژوهشی در این عرصه کمک شایانی کرد.رئیس دانشکده تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد استان فارس در پاسخ به این سؤال که برنامه کلی شما برای تحقق اتصال عرصه به پایه در این دانشکده چیست، توضیح داد: « براساس اساسنامه برنامه راهبردی دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی استان فارس تدوین و در نشستهای تخصصی چکشکاری و تصویب شده است.» او درخصوص محورهای این برنامهها گفت: «مهمترین محور آن توسعه و ارتقای کیفی فعالیتهای تربیتی مدارس و دانشگاه است. هر عضو هیأتعلمی موظف شده در یکی از مدارس در قامت رئیس مجتمع آموزشی یا مدرسه درکنار مدیر به راهبری علمی فعالیتهای تربیتی بپردازد. دانشجویان با حضور در کلاسهای درسی مدرسه به تکمیل آموختههای نظری و کسب تجارب عملی مشغول شدهاند و این باقوت ادامه دارد.» شعبانی بیان کرد: «توسعه کمی هنرستانها، مدارس ابتدایی و متوسطه در شهرستانها و نواحی پرتقاضا مدنظر قرار گرفت. همچنین 10 مدرسه و هنرستان جدید مجوز آن اخذ و انشاءالله شروع به کار خواهند کرد. همچنین هرم ناقص هیأتعلمی دانشکده و گروههای آن با جذب اعضای هیأتعلمی وابسته ترمیم یافته و ارتقا پیدا خواهد کرد.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان:
دانشجویان با راهنمایی استادان به مسائل مدارس پاسخ میدهند
عباس قنبری، رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان نیز در ابتدای سخنان خود گفت: «دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان، جزء پنج دانشکدهای است که در مرحله اول تصویب و بهعنوان یکی از دانشکدههای مؤثر شناخته شد؛ مؤثر از این جهت که «عرصه» آن یعنی مدرسه درکنارش قرار دارد. این مدرسه یکی از مدرسههای الگوی دانشگاه آزاد محسوب میشود که تحتعنوان بوستانهای علوی و فاطمی فعالیت دارند. این مدرسه الگوی خاص آموزشی را دنبال و عرصه خوبی برای اساتید و دانشجویان ایجاد کرده تا آنها بتوانند در فضای مدرسه کارآموزی و کاربینی خود انجام دهند.» او با بیان اینکه درکنار این دانشکده 25 مدرسه سما داریم، اضافه کرد: «این مدارس قرار است عرصههای تجربهآموزی برای اساتید و دانشجویان دانشکده تعلیم تربیت اسلامی استان زنجان را فراهم کنند.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان با تأکید بر اینکه در دل دانشکده ظرفیت خوبی داریم، ادامه داد: «ساختار نیروی انسانی این دانشکده مانند اساتیدی با رتبههای بالا یا دستیارانی از دانشجویان دکتری در کمک به جریان دانشی عرصه و پایه فعالیت دارند. اینها فرصتهایی است که باعث شده بتوانیم فضای دانشگاه کارآمد و سرآمد را در فضای عمومی استان زنجان بهعنوان یک دانشگاه پاسخگو به محیط پیرامون خود برای بسیاری از مشکلات و نظام مسائل حوزه آموزشی و پرورشی استان زنجان داشته باشیم.»
او با بیان اینکه در این میان یکسری اتفاقات پژوهشی هم رخ میدهند، اظهار کرد: «این اتفاقات اعم از برگزاری استارتاپها، بوتکمپها و برگزاری کارگاههای تخصصی است که بتوانند بخشی از مشکلات بهروز شده آموزشی را در فضای عمومی آموزشوپرورش استان حلوفصل کنند.» به گفته قنبری فرایند تأسیس اندیشکدههای تعلیم و تربیت در حوزه تخصصی کودک و نوجوان نیز در این دانشکده آغاز شده است.
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان خاطرنشان کرد: «همچنین پیگیر اخذ مجوز برای دو نشریه علمی پژوهشی و علمی ترویجی را در فضای عمومی دانشکدهایم تا بتوانیم داشتهها و تولیدات علمی خودمان را در این نشریات در اختیار افکار عمومی قرار دهیم.»
او بیان کرد: «دانشکده تعلیم و تربیت اسلامی قرار است بتواند نظام مسائل موجود را برای شناسایی مشکلات، چالشها و بررسی دقیق مسائلی که در فضای عرصه اتفاق میافتد، حل کند. این دانشکدهها درنهایت قرار است مسیری را طی کنند تا درنهایت علم را با عمل بهصورت توأمان بهعنوان یک حرفه دقیق در این حوزه در اختیار کسانی که در این حوزه دانشجویند قرار دهند.» قنبری افزود: «با دوستان آموزشوپرورش رایزنیهایی انجام دادهایم که آموزشهای تخصص کوتاهمدت را برای معلمهایی که در دستگاه اجرایی آموزشوپرورش استان زنجان برگزار کنیم. ظرفیتهای دانشگاه فرهنگیان و شعبههایی که در استان وجود دارند، محدودند و ما با این اقدام میتوانیم به تربیت نیروی انسانی ماهر و دقیق در این زمینه برای حوزه آموزشوپرورش کمک کنیم. اگر قرار باشد در فضای تمدنی رشد سریعتر حرکت کنیم، نیاز است آموزشوپرورش را چابکتر کنیم تا بتوانیم مفاهیم روز آموزشی و پرورشی در این عرصهها و پایهها به مخاطبان خودمان که دانشجویانند ارائه کنیم.»
او در پاسخ به این سؤال که با توجه به مبحث اتصال عرصه به پایه در دانشگاه آزاد، نقش دانشکدهها در رویکرد جدید دانشگاه و مدیریت مدارس چگونه تعریف شده است، توضیح داد: «چگونگی اتصال پایه به عرصه و برعکس مسئله مهمی است. البته برای این مسئله، نظامنامه دقیقی تدوین نشده اما استانها بهواسطه ظرفیتهایی که دارند خودشان کارهایی را شروع کردهاند. سازمان مرکزی دانشگاه آزاد طرحی را با عنوان استادشاگردی مطرح کرده و بر این مسئله تأکید میکند یک استاد چگونه میتواند در این عرصه با دانشجویان خود مؤثر باشد و معلمهای پایه ما چگونه میتوانند در فضای عرصه تجربههای خودشان را بهصورت عملی به دانشجویان نشان دهند.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان خاطرنشان کرد: «ما محیطی را ایجاد کردهایم تا دانشجوها با راهنمایی اساتید و در گروههای مشخص وارد شوند و بدون دخالت کردن در مسائل آموزش، فقط اتفاقات آموزشی را که در این عرصه میافتد ببینند، اساتید تحلیل کنند و مواردی را که لازم است مطرح کنند. مانند همان روشی که دانشجویان در بیمارستان و به همراه اساتید بر بالین بیمار میروند، تب و احوالات فردی او را بررسی میکنند و درنهایت هم اساتید توصیه میکنند بهطور مثال اگر چنین اتفاقی رخ داد این داروها را تجویز کنند. درواقع روش ما در وهله اول مشاهده و تفسیر آن مشاهداتی است که میتوانیم روی آن کار کنیم.»
او گفت: «خوشبختانه اتفاقی که رخ داده این است که دانشگاه یکسری اماکن در اختیار دارد که بهواسطه آنها، فضای فراختری برای این اتفاق ایجاد شده که بخشی از ظرفیت کلاسها میتواند در آن فضایی که به صورتهای شیشهای یا اشکال دیگرند محصور شوند و از پشت آن فضای حائل این بررسیها و مشاهدات را انجام دهند. به عبارت بهتر هندسه کلاسها هم قابلیت انجام این کار را به ما میدهند.»
قنبری تصریح کرد: «دانشآموزانمان ازنظر رفتاری، افت تحصیلی یا موضوعات دیگری که مربوط به رشتههای مختلف این دانشکده میشود، مثلا بیشفعالی و اختلال یادگیری که بهعنوان یک موضوع در فضای آموزشوپرورش ما و برای دانشآموزان مطرح است، درگیرند که در این دانشکده اساتید رشته روانشناسی میتوانند به این مسائل ورود و آنها را تحلیل کنند.» رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان زنجان با بیان اینکه مسائل رفتاری دانشآموزان میتواند در قالب موضوع پایاننامهای و رسالههای تحقیقی دورههای فوقلیسانس و دکترا مطرح شوند، گفت: «همچنین میتواند برای سطوح پایینتر بهعنوان مشاهده، کسب تجربه و موضوعات دیگر شکل بگیرد یا مثلا در مباحث بیامآی، استعدادهای ورزشی، تحصیلی و رفتاری میتوانیم از گروه تربیت بدنی یا گروههای مختلفی که در این دانشکدهاند، کمک بگیریم.»
او در ادامه عنوان کرد: «از سوی دیگر فضای عرصه میتواند مشکلات خود را به دانشکده دهد و این فضای رفتوآمد دانش میتواند فضای بازتری را ایجاد کند تا هم بتوانیم دانشجویان باتجربهای را از دانشگاه فارغالتحصیل کنیم و هم ظرفیت خوبی برای معلمهای پایه خواهد بود تا بتوانند در فضای مربیگری مترقی هم باشند، یعنی خودشان هم یادگیرنده و هم یاددهنده باشند.» او بیان کرد: «البته کار دیگری هم انجام دادهایم؛ مسئولیت علمی هر مدرسه را به یکی از اساتید خود دادهایم که دائما نظارت، پایش و پیگیری را برای مشکلات یا ایدههایی که مطرح شده و میتواند در نظام دانشیمان ورود کنند، انجام دهند.»
قنبری در ادامه در پاسخ به این سؤال که قرار بود بخشی از نیازهای دانشکدهها با کمک اساتید و دانشجویان تأمین شود، در حال حاضر استفاده از دانشجویان و اساتید در فرایند آموزشی دانشکده شما دیده شده است یا خیر، توضیح داد: «بله کاملا، دستیارانی را از دانشجویان دکترا داریم که آزمون جامع را دادند و به این حد از فضای علمی رسیدهاند که میتوانند دانش خود را انتقال دهند. از این منظر از این دوستان استفاده میکنیم. از یکسری اساتید بهعنوان اساتید هیأتعلمی وابسته در فضای کاری خود استفاده میکنیم. برای اساتید ما نیز انگیزههای لازم برای کار برای این عزیزان دیده شده و خود این اساتید نیز الان رغبت بیشتری دارند. شاید خیلی از اساتید ما تابهحال به هر دلیلی در فضای عرصه نبودهاند اما این فرصت ایجاد شده که علم و عمل توأمان تجربه شود. این اتفاق خوبی است که این ظرفیت در استان ایجاد شده و دائما درحال تکامل است.»
او با اشاره به محدودیتها و مشکلاتی که در این زمینه وجود دارد نیز گفت: «دلیل اختلاف در این حوزه اختلاف در سلیقهها یا روشهاست. به عبارتی ممکن است در فضای اجرا، سلیقه دیگری وجود داشته باشد اما آنچه ما دنبال آنیم از این مراحل عبور کرده است و ما از آن گذشتهایم. ما امروز درپی آنیم که ببینیم میتوان راههای دیگری برای بالین مریض (یا همان عرصهها) رقم زد که بتوان این جریان را مستقیمتر و بدونواسطه به مدرسه منتقل کرد و بازخورد آن را از مدرسه به دانشگاه گرفت یا خیر؟»
قنبری تأکید کرد: «همه امیدواریم در این عرصه و پایه بتوانیم تجربههای خودمان را مستند و تبدیل به کتاب و مقاله کنیم. خود این قضیه توسعه علم است، یعنی باید از مرزهای علم در فضای تعلیم و تربیت یک گام جلوتر برویم که در این موضوع فرصت خوبی درحال شکلگیری است.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان یزد:
پایاننامهها باید مشکلی را از «عرصه» حل کنند
سیدعلی مدرسی، رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان یزد درخصوص نقش جدید دانشکده در رویکرد جدید دانشگاه گفت: «نظام آموزشی دانشگاه آزاد براساس سند تحول و تعالی دانشگاه، چرخشی از دانایی به سمت توانایی طراحی کرد. در این برنامه تحولی، همه زیرنظامهای آموزشی دانشگاه پیوست مهارتی خود را پیدا کردهاند. تفاوت بسیار مهمی که زیر نظام تعلیم و تربیت با سایر زیر نظامها دارد، این است که از آنجا که مهارت را باید در عرصه به دانشجو آموزش دهیم، درواقع عرصههای مربوط به حوزه تعلیم و تربیت دانشگاه آزاد در ملک خود شکل گرفت.» او در ادامه نیز اضافه کرد: «مدارس سما (مانند بیمارستان دانشکده پزشکی) ملک دانشگاه محسوب میشوند، بنابراین این کار طبیعیتر و کاملتر انجام میشود و اکنون با سرعت، پیوست و پیوند خود را پیدا خواهد کرد.»
مدرسی با بیان اینکه دانشکده تعلیم و تربیت استان یزد با ظرفیت هزار و 800 دانشجو در رشتههای مختلف در مقطع کارشناسی، کارشناسیارشد و دکتری در حوزه تعلیم و تربیت و معلمی، مشاوره، برنامهریزی درسی، مدیریت آموزشی و سایر رشتهها فعالیت دارد، تصریح کرد: «همچنین 28 مدرسه سما و سه مدرسه سعادت در این استان وجود دارد؛ در این مدارس چهارهزار و 500 دانشآموز درحال تحصیل و 480 کادر آموزشی حضور دارند. به عبارت بهتر پیوند بین دانشکده و عرصه تربیتی در اختیار دانشگاه قرار دارد.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان یزد ادامه داد: «بنابراین بلافاصله شروع به برگزار کردن جلسات تعاملی، تعیین کردن محورهای آموزشی برای رشد معلمان و همچنین استفاده از دانشجویان در سه بعد مهارتی، مهارتآموزی و مهارتورزی کردیم که هرکدام از آنها به 38، 48 و 288 ساعت زمان واحد آموزشی دارد. همچنین باید درسهای عملی را در درون عرصه بگذرانند، بهطور مثال رشته آموزش ابتدایی باید درس آموزش علوم تجربی، آموزش ریاضی و فارسی را در درون مدرسه ابتدایی بگذارند.»
او تأکید کرد: «بنابراین دانشجویان علوم تربیتی باید دروس محتوایی خود را مانند آموزش دانشجویان پزشکی با یک مدلسازی متفاوت بگذرانند.» او با اشاره به فعالیت اساتید در این مجموعه بیان کرد: «استادان در این روش به سه دسته تقسیم میشوند؛ درواقع بخشنامه استاد- شاگردی توسط معاون علوم تربیتی و مهارتی دانشگاه ابلاغ شد که براساس این بخشنامه استاد- شاگرد، استاد- معلم سرپرست و معلم- راهبر را داریم. به معلمی که سر کلاس آموزش ابتدایی حضور دارد معلم راهبر و به مدیری که مدرسه را اداره میکند معلم سرپرست گفته میشود. استاد آن درس در دانشکده تعلیم و تربیت نیز استاد-شاگرد است. دانشجو بخش مهارتی خود را در درون مدرسه میگذراند. درواقع کلاسهای 300 دانشجو از میان 1800 نفر دانشجویی که دانشکده تعلیم و تربیت استان یزد حضور دارند در مدارس طراحیشده است.»
مدرسی خاطرنشان کرد: «مرحله بعد این است که ما پاویونهای حضور دانشجو در مدارس را داشته باشیم، یعنی دانشجویی که در مدرسه حضور پیدا میکند درکنار حیطه آموزش باید خدمات رفاهی مانند مکانی برای قرار دادن وسایل و استراحت داشته باشد و بتواند از محیط و فضای مدرسهاش بهره ببرد. مدیرمدرسه فقط نباید بهدنبال دانشجو و معلم برود، زیرا بخشی از سوپروایزری آموزش دانشجویان به او مرتبط میشود و آنها درکنار آموزش دروس اصلی، مهارتآموزیها، مهارتورزیها و مهارتبینیها رشد میکنند، درنهایت وقتی دانشجو به ترمهای آخر برسد و درس نهایی کارآموزی که اکنون مهارت بررسی نام دارد، خودش در کلاس تدریس کند.»
رئیس دانشکده تعلیم و تربیت استان یزد درخصوص رفع نیازهای آموزشی با استفاده از دانشجویان و اساتید بیان کرد: «در حال حاضر اساتید در مدرسهها حضور پیدا میکنند معلم مدرسه نیز با حضور در دانشگاه مهارتش را ارتقا میدهد و درنهایت دانشجو در عرصه ورود و از این ظرفیتها استفاده میکند.» او در ادامه توضیح داد: «تمام پایاننامههای مرتبط با حوزه دانشگاه تعلیم و تربیت باید در عرصه تعریف شوند. برنامههای علمی که در پژوهشیار طراحیشده با گرایش عرصه سمایند، مثلا دانشجوی ارشدی که ساکن کرمان است، سمای کرمان باید عرصه مطالعاتی آن باشد. بههرحال نتیجه این پایاننامه باید مشکلی از عرصه را حل کند.»مدرسی در پایان خاطرنشان کرد: «مهمترین کارمان در این حوزه گفتمانسازی و شبکهسازی بود. این شبکهسازی منجر شده که دانشجویان شیوه آموزشی دانشجومحور را از دانشکده طلب کند و دانشکده باید این سرویس مهارتمحورانه را در اختیار آنها قرار دهد، بنابراین باید جذب استاد متناسب با سیستم مهارتمحوری را در دانشکده افزایش دهیم. رشتهها باید در سرفصلها و بخشهایی که مهارتمحوری کمتری دیده شده رشد پیدا کنند، نقطه مهم هدف حرکتی ما این است که برای 135 واحد درسی، پیوست مهارتی در عرصه داشته باشیم.»