ایمان عظیمی، خبرنگار گروه فرهنگ: اولین مناظره انتخاباتی ترامپ با نامزد جدید دموکرات‌ها، کامالا هریس، سه‌شنبه دهم سپتامبر در مرکز ملی قانون اساسی در فیلادلفیا برگزار می‌شود. این مناظره را شبکه ای‌بی‌سی برگزار می‌کند؛ شبکه‌ای که مالکش، ابیگل دیزنی، نوه والت دیزنی است. این اتفاق در حالی روی می‌دهد که شرکت‌های خصوصی به‌عنوان کارگردان صحنه رقابت سیاسی در ایالات متحده پس از نمایش فضاحت‌بار جو بایدن در اولین و تنها مناظره انتخاباتی ۲۰۲۴ در برابر دونالد ترامپ از وی روی گردانده و به فکر تعویض وی با کامالا هریس افتادند. شکل برگزاری مناظره‌های انتخاباتی در آمریکا تا حدود زیادی با دیگر کشورها -که قائل به برگزاری انتخابات و مناظره هستند- متفاوت است. در ایالات متحده تامین‌کننده‌های مالی احزاب حرف اول و آخر را برای ورود به عرصه انتخاب رئیس‌جمهور دارند و نامزدهای دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه به ناگزیر باید برای حضور در نقطه کانونی میزانسن سیاست تخم‌مرغ‌های خود را درون سبد شرکت‌های خصوصی و رسانه‌های وابسته به آنها جای دهند تا به بازی گرفته شوند. طبیعی هم بود که کهولت سن بایدن و حواس پرتی‌های مکررش، کارش را تمام می‌کند. اما سازوکار حضور شرکت‌های خصوصی و رسانه‌های آنها در صحنه سیاست آمریکا، خاصه انتخابات و همین‌طور میزان کنترل آنها بر این عرصه چگونه است؟ مدل و شیوه برگزاری مناظره‌ها در ایالات متحده به چه شکل است؟ و کدام شبکه‌ها می‌توانند این مهم را پوشش دهند؟ برای پاسخ به این سوال‌ها ابتدا باید نحوه حضور نامزدها در مدل آمریکایی انتخابات را مورد بررسی قرار دهیم.
وقتی پول نداری بزن به چاک
مناظره‌های انتخاباتی در آمریکا برای تعیین رئیس‌جمهور در دو سطح درون‌حزبی و در ادامه، ملی برگزار می‌شود. به گزارش سی‌بی‌اس نیوز و به نقل از دنیای اقتصاد حضور افراد در مناظره‌های درون‌حزبی یک شرط اساسی دارد و آن هم این است که هر نامزد به صرف عضویت در حزب مربوطه نمی‌تواند در قامت یک رئیس‌جمهور بالقوه در مناظره‌های انتخاباتی شرکت کند، مگر اینکه از حضور 65 هزار کمک‌کننده مالی برخوردار باشد و از آن سود ببرد. به گزارش بی‌بی‌سی ریچارد نیکسون در رقابت‌های انتخابات ریاست‌جمهوری سال 1972 بیش از دو برابر رقیب خود در حزب دموکرات یعنی جرج مک‌گاورن و شش برابر کارزار انتخاباتی خود در سال 1960 پول خرج کرد و درنهایت به پیروزی دست یافت. در طرف دیگر ماجرا، کمپین باراک اوبامای دموکرات برای خواباندن مچ رقبایش بیش از هر نامزد دیگری در تاریخ انتخابات ریاست‌جمهوری در ایالات متحده هزینه کرد و به‌عنوان اولین رئیس‌جمهور سیاه‌پوست آمریکا سوگند خورد. استیفن جین.وین، استاد بازنشسته دانشگاه جرج تاون در بخشی از کتاب «آیا این نوع انتخابات دموکراتیک است؟» با اشاره به هزینه یک و نیم میلیارد دلاری کمپین‌های انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال 2016 دلایل پرخرج بودن این کارزارها را هزینه برای تبلیغات تلویزیونی و اینترنتی، نظرخواهی، جمع‌آوری کمک‌های ملی از طریق ارسال نامه و ایمیل، جمع‌آوری و تحلیل داده‌های مربوط به آرا و سازماندهی طرفداران در اطراف و اکناف کشور عنوان کرد. درواقع تب تند انتخابات در این کشور سود بسیار زیادی را نصیب شرکت‌های مشاوره سیاسی، رسانه‌ها و همین‌طور شبکه‌های اجتماعی می‌کند و باعث می‌شود در طرف دیگر ماجرا شانس نامزدی که بیشتر به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم پول خرج می‌کند برای اقامت در کاخ سفید افزایش یابد. از سال 2010 به این طرف با مجوز دیوان عالی، شرکت‌های تجاری و اتحادیه‌های کارگری این فرصت را پیدا کردند که به شکل نامحدود مبالغی را صرف فعالیت‌های انتخاباتی کنند. این اتفاق موجب شد دست نامزدها برای جلب حمایت‌های مالی از طرف سرمایه‌گذاران مالی بازتر شود و گروه‌هایی به اسم «ابرکمیته‌های فعالیت سیاسی» به وجود بیایند. البته این تنها سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نیستند که می‌توانند به نامزدها کمک کنند، بلکه آنها می‌توانند برای مخارج خود دست به دامن بودجه دولتی هم بشوند ولی استفاده از این امکان چندان به نفع نامزدها نیست؛ چون در این‌صورت باید محدودیت‌های موجود را به جان بخرند و مراقب هزینه‌‌هایشان باشند. استفاده از بودجه دولتی به‌‌خصوص در رقابت‌های درون‌حزبی به ضرر نامزدی که از این پول‌ها بهره می‌برد تمام می‌شود. در سال 2000 سناتور مک‌کین با جرج دبلیو بوش بر سر نامزدی حزب جمهوری‌خواه رقابت می‌کرد ولی چون از کمک مالی دولت برای به سامان رساندن فعالیت‌های انتخاباتی‌اش استفاده می‌کرد نتوانست گوی سبقت را از رقیب پولدارترش برباید و درنهایت شکست را قبول کرد. این پول بود که مشخص کرد چه کسی وارد کارزارهای انتخاباتی بشود و چه فردی صحنه را ترک کند. درواقع استفاده بیشتر از منابع مالی و برخورداری از سرمایه شخصی افراد تاثیر زیادی در ترکیب نهایی نامزدها برای حضور در مناظره‌های تلویزیونی می‌گذارد. عمر سیاسی بایدن یا هر فرد دیگری در متن سیاست آمریکا تا زمانی که کمپانی‌ها و شرکت‌های عظیم مالی چتر حمایت مالی‌شان را از سر ایشان برندارند ادامه خواهد داشت، درغیر این‌صورت بازیگران بی یال و دم سیاست هیچ فرقی با شهروندان عادی نخواهند داشت. بی‌علت نبود که ابیگل دیزنی، نوه والت دیزنی و یکی از افراد تاثیرگذار روی شبکه ABC حمایتش از نامزد دموکرات‌ها برای حضور در انتخابات 2024 را منوط به کناره‌گیری جو بایدن از صحنه رقابت‌ها عنوان کرد.
مختصری از تاریخچه برگزاری مناظره‌های تلویزیونی در آمریکا
اولین مناظره و یکی از مهم‌ترین مناظره‌های تلویزیونی تاریخ میان دو نامزد جمهوری‌خواه و دموکرات از جریان اصلی سیاست آمریکا یعنی ریچارد نیکسون و جان اف.کندی در تاریخ 26 سپتامبر 1960 برگزار شد. تاثیر مناظره اول به قدری زیاد بود که تکلیف انتخابات در آن دوره را مشخص کرد و اسم کندی را به‌عنوان سی‌وپنجمین رئیس‌جمهور آمریکا از کالج آرای الکترال بیرون آورد. اما برخلاف تصور عموم، مناظره‌های تلویزیونی پس از سال 1960 به‌صورت منظم برگزار نشد و این رویه تا سال 1988 ادامه داشت. در سال‌های 1964، 1968 و 1972 هیچ مناظره‌ای شکل نگرفت و در سال‌های 1976، 1980 و 1984 هم شکل ایجاد این رویداد بسیار ضعیف و بدون برنامه بود. همین مساله لزوم ایجاد یک سازوکار جدید، تحت عنوان «کمیسیون مناظره‌های تلویزیونی» را به وجود آورد. تحقیقات صورت‌گرفته در دانشگاه‌های هاروارد و جرج‌تاون نشان داد که مردم خواهان برگزاری یک مناظره اساسی میان نامزدها هستند. همین اتفاق رهبران کمیته حزب دموکرات و جمهوری‌خواه را بر آن داشت تا به فکر تاسیس کمیسیون مناظره‌های انتخاباتی بیفتند. این کمیسیون که به اختصار از آن تحت عنوان CPD یاد می‌شود از ۱۹ فوریه ۱۹۸۷ تاکنون هر چهارسال یک‌بار برگزار شده و در قامت یک سازمان خصوصی وظیفه سر و سامان دادن به مناظره‌های باکیفیت در سطح ملی را برعهده دارد. اگرچه رهبران دو حزب در ابتدا این سازمان را اداره می‌کردند ولی سال‌ها بعد عملا دست آنها از اداره کمیسیون مناظره‌های انتخاباتی کوتاه شد و دیدگاه حزبی در اداره امور مربوطه کنار رفت. به‌طور معمول محل برگزاری مناظره‌های انتخاباتی در سطح ملی دانشگاه‌ها هستند و در هر دوره اگر اتفاقی نیفتد سه یا چهار مناظره از طریق شبکه‌های تلویزیونی پخش می‌شود. برای مثال، اولین مناظره تلویزیونی در سال 2016 میان هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ توسط شبکه ان‌بی‌سی با مجری‌گری لستر هولت در دانشگاه هوفسترای نیویورک برگزار شد و 84 میلیون بیننده داشت. رسانه‌های مین استریم خبری در این میان نقش بسزایی در پخش مناظره‌های تلویزیونی ایفا می‌کنند و به جز ان‌بی‌سی، سی‌بی‌اس، ای‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، فاکس نیوز، یواس‌ای تودی، سی-اسپان و پی‌بی‌اس هم در این کار دست دارند. مردم آمریکا و افکارعمومی سایر نقاط جهان نیز برای دسترسی به محتوای مناظره‌ها چند انتخاب پیش روی خود دارند؛ 1- تماشای مناظره‌های انتخاباتی با نشستن پای تلویزیون و انتخاب یکی از شبکه‌های ان‌بی‌سی، تله‌موندو، سی‌بی‌اس، ای‌بی‌سی، ام‌اس‌ان‌بی‌سی، فاکس نیوز، سی‌ان‌ان و فاکس بیزینس، 2- استفاده از اشتراک کابلی و آنتن برای مردم داخل آمریکا و 3- استفاده از سرویس پخش مستقیم یوتیوب، توییتر و فیسبوک برای مردم سراسر دنیا.
تمام تخم‌مرغ‌هایت را در سبد رسانه‌های سنتی نگذار
پیش از کناره‌گیری جو بایدن از حضور در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری، رسانه‌های جریان اصلی نظیر سی‌بی‌اس، آسوشیتدپرس، فاکس، ای‌بی‌سی و... ترامپ و بایدن را در قالب بیانیه‌ای مخاطب قرار دادند و از این دو خواستند که در مناظره‌های تلویزیونی شرکت کنند. آنها نوشتند که در این وضعیت هیچ جایگزینی برای مناظره نامزدها وجود ندارد و مردم آمریکا برای آینده کشور خود دل به این اتفاق بسته‌اند. بیان یک نکته ضروری است و آن این است که حضور نامزدها در مناظره‌های تلویزیونی الزامی نیست ولی معمولا آنها شرکت در این اتفاق را از دست نمی‌دهند؛ ولی با این‌حال دونالد ترامپ سابقه جالبی در عدم مواجهه با رقبای انتخاباتی‌اش در دو سطح درون‌حزبی و ملی دارد. او دومین مناظره تلویزیونی‌اش در انتخابات پیشین در برابر جو بایدن را به دلیل ابتلا به کرونا لغو کرد و در رقابت‌های درون‌حزبی نیز شرکت نکرد! این اتفاق حامل یک پیام روشن است: مناظره‌های تلویزیونی هرچند تاثیر مهمی بر رای و نظر مردم آمریکا می‌گذارند، اما همچون گذشته دارای نقشی تمام‌کننده نیستند. مخاطبان مناظره‌های تلویزیونی در دوره‌های قبل بین 70 تا 80 میلیون در رفت‌وآمد بود ولی در حال حاضر و در تنها مناظره میان ترامپ و بایدن در سال 2024 این عدد روی 51 میلیون بیننده فیکس شده است. در محیط امروزی، رسانه‌های سنتی دیگر همچون سابق پرچم‌دار جهت دادن به ذهن بیننده نیستند و این رسانه‌های دیجیتال هستند که به شکل فزاینده‌ای منبع اصلی اخبار لقب گرفته‌اند. رای‌دهندگان در این موقعیت، خود را نسبت به تلویزیون موظف و متعهد نمی‌دانند و اخبار را در قالب کاراکترهای معدود از رسانه‌هایی نظیر ایکس، تلگرام، اینستاگرام و... پیگیری می‌کنند.
