فرهیختگان: طی چند هفته گذشته پرستاران به دلیل عدم پرداخت مطالبات، وضعیت بد پرداختی و معیشتی‌شان در بیمارستان‌های مختلف کشور دست به اعتصاب زدند. اعتصاب‌های اخیر از یکی از بیمارستان‌های استان البرز شروع شد و رفته‌رفته به کلانشهرهای دیگر کشور رسید. آن‌گونه که پرستاران بیمارستان‌های دولتی شیراز پیش از این به «فرهیختگان» گفته بودند، اعتراضات آنها در شیراز به چندماه پیش بازمی‌گردد و چندین بار روبه‌روی استانداری، دانشگاه علوم پزشکی و دفتر امام‌جمعه تجمع کرده بودند، تا اینکه چند هفته قبل یکی از پرستاران بیمارستان‌های دولتی شیراز خودکشی کرد. پس از گذشت چند روز از خودکشی پرستار شیرازی، یک بهیار در یکی دیگر از بیمارستان‌های شیراز دست به خودکشی زد. پس از این دو خودکشی در فاصله چند روز، تعدادی از پرستاران بیمارستان چمران شیراز پیشنهاد اعتصاب را مطرح کردند و این مساله عنوان شد که در شیفت‌هایشان حضور پیدا نکنند. در آخر هم این اتفاق  افتاد و 15 مرداد حدود 90 تا 95 درصد از پرستاران بیمارستان چمران شیراز در شیفت‌های کاری‌شان حاضر نشدند و اعتصاب‌ها به حدی جدی شد که رفته‌رفته دیگر کلانشهرهای کشور نیز دست به اعتصاب زدند. 

البته در این بین اعتصاب‌های پرستاران در میان خود این قشر، مخالف و موافقان خودش را داشت و علی‌رغم تاکید بر عدم احقاق حقوق پرستاران از سوی وزارت بهداشت ولی باز هم ماجرا مخالف داشت. اعتصابات پرستاران و اعتراض به وضعیت پرداختی‌ها و مطالبات‌شان رسانه‌ها را نیز پای کار آورد و این بار انعکاس مطالبات پرستاران نیز جدی‌تر بود. از مهم‌ترین مطالبات پرستاران، اصلاح پایه حقوق و اصلاح رقم اضافه‌کارشان بود. وضعیت پایه حقوق پرستاران نسبت به پوشش تخت‌هایی که خدمات سلامت ارائه می‌دهند، همخوانی ندارد و رقم اضافه‌کار پرستاران نیز رقم عجیبی است. به گفته خود پرستاران، پرستاران شهرهای مختلف کشور برای هر یک ساعت اضافه کار تنها 23 الی 25 هزار تومان دریافت می‌کنند و نهایت دریافتی هر پرستار، حتی یک پرستار باسابقه کار چند ساله، 12 الی 15 میلیون تومان است. با توجه به حجم بالای کار و ارقام ناعادلانه پرداختی به پرستاران، اغلب پرستاران کشور دیگر تمایلی به همکاری با بیمارستان‌های دولتی ندارند و به سمت بخش خصوصی روانه می‌شوند و بر همین اساس نیز بار روی دوش پرستارانی که در بیمارستان‌های دولتی باقی می‌مانند، چندبرابر می‌شود. 

پرداخت معوقات و افزایش ضریب ریالی اضافه‌کار در دستورکار دولت

پس از جدی شدن ماجرای اعتراضات، بالاخره وزارت بهداشت برای حل‌وفصل مطالبات وارد ماجرا شد. عباس عبادی، معاون پرستاری وزارت بهداشت 7 شهریور ماه گفت: «بنابر اظهارات رئیس‌جمهور و وزیر بهداشت، دو برنامه «پرداخت معوقات کارکنان نظام سلامت به‌ویژه پرستاران» و «رسیدگی به وضعیت دارو» جزء اولویت‌ها و برنامه‌های وزارت بهداشت در نظر گرفته شده است. برنامه‌های «پرداخت معوقات» و «افزایش ضریب ریالی اضافه‌کار» به‌عنوان برنامه‌های فوری مرتبط با گروه شغلی پرستاران تعریف شده و مابقی موارد مرتبط آنها در لایحه «حمایت مادی و معنوی گروه پرستاری» مورد بررسی قرار می‌گیرد. براساس اولویت‌های وزارت بهداشت، چالش‌ها و مسائل مربوط به گروه شغلی پرستاران در جلسات هیات‌دولت مورد بررسی قرار گرفته است. فرآیند پرداخت معوقات پرستاران که یکی از مسائل آنها به حساب می‌آید از چند روز گذشته آغاز شده و پیش‌بینی‌ها بیانگر این است که پرداخت مطالبات این گروه شغلی، حداکثر تا ۳ هفته آینده به پایان می‌رسد. اعتبار مورد نیاز را محاسبه و به دولت اعلام کرده‌ایم. در حال حاضر در انتظار پرداخت بودجه مورد نیاز این موضوع از سوی سازمان اداری و استخدامی هستیم که روند پرداختی‌ها را تسریع کنیم. بودجه مورد نیاز پرداخت معوقات پرستاران را 7.5 همت اعلام کرده‌ای، اما در انتظار پاسخ دولت برای بودجه تخصیص‌یافته هستیم.» معاون پرستاری وزارت بهداشت بیان کرد: «اصلاح ضریب ریالی اضافه‌کار پرستاران را در دستورکار قرار داده‌ایم. معاونت پرستاری وزارت بهداشت، پیشنهادهای خود را در ارتباط با اصلاح ضریب ریالی اضافه‌کار پرستاران در گذشته مطرح کرده و به تازگی پیشنهاد‌های خود را از طریق وزارت بهداشت به «سازمان اداری و استخدامی کشور»، «شورای امنیت کشور» و «هیات‌دولت» ارسال کرده است. اگر پیشنهادهای وزارت بهداشت تصویب شود، به محض ابلاغ اصلاحیه ضریب ریالی اضافه‌کار پرستاران، بودجه لازم پیش‌بینی شده و تخصیص می‌یابد. مابقی موارد طی لایحه «حمایت مادی و معنوی گروه پرستاری» مورد بررسی قرار می‌گیرد. اوایل خرداد ماه سال جاری، وزارت بهداشت این لایحه را به هیات‌دولت ارسال کرد و همچنین به تازگی این لایحه را به «کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی» و «شورای امنیت کشور» ارسال کرده‌ایم. اگر این لایحه به شکل قانونی در مجلس تصویب شود، بخش عمده‌ای از گلایه‌های پرستاران به شکل قانونی پاسخ داده می‌شود. امیدواریم تصویب لایحه حمایت مادی و معنوی گروه پرستاری به نگه‌ داشتن آنها در نظام سلامت کمک کند.»

تنها پرداختی وزارت بهداشت به پرستاران معوقات بود

براساس پیگیری «فرهیختگان» از پرستاران شهرهای مختلف و گفت‌وگوهای متعدد، تنها اقدام صورت‌گرفته در راستای پیگیری مطالبات پرستاران، پرداخت معوقات آنها بود. آن‌گونه که پیداست معوقات هر پرستار رقمی حدود 10 الی 12 میلیون تومان بوده و تنها اقدام صورت‌گرفته پرداخت این مبلغ است. آنچه که پرستاران را از انجام تعهدات اخلاقی و شغلی منع کرده بود و دلیل اصلی اعتصابات‌شان بود، بی‌توجهی جدی وزارت بهداشت به این قشر از کادر درمان بود. یعنی مشکل پرستاران اساسا آن 10 الی 12 میلیون معوقه نبود، بلکه اصلاح روند معیوب پرداختی‌ها به این قشر با توجه به سختی این شغل است. پرستاری که در طول سال با مشکلات معیشتی دست‌وپنجه نرم می‌کند و برای جبران کمبودهای مالی مجبور به اضافه‌کار است، چگونه قرار است با 12 میلیون تومان، مشکلات معیشتی‌اش را مرتفع کند؟ البته که حل یکباره مشکلات پرستاران امری دور از ذهن است اما این اقدام از سوی وزارت بهداشت، بیش از اینکه پیگیری مطالبات پرستاری باشد، فهم اشتباه از مساله و ماجرای اعتصابات آنها است. مطالبه اصلی امروز پرستاران کشور ترمیم حقوق و شفاف‌سازی سیستم پرداخت تعرفه‌هاست. یعنی وزارت بهداشت به جای تزریق مسکن‌های مقطعی، بالاخره باید زیر بار ترمیم حقوق پرستاران و شفاف‌سازی تعرفه‌ها برود و لایحه «حمایت مادی و معنوی گروه پرستاری» به جد برای اجرا از سوی مجلس و هیات‌دولت پیگیری شود.