علی مزروعی، خبرنگار گروه نقد روز: جاوید رحمان حقوقدان پاکستانیالاصل است که از سال 2018 بهعنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران فعالیت میکند و در این مدت نیز مطالب زیادی علیه ایران منتشر کرده است. او اوایل مردادماه ماموریتش پایان یافت و جای خود را به مای ساتو ژاپنی داد. کمتر از یک ماه از پایان مسئولیتش بهعنوان میهمان ویژه در نشستی حاضر شد که منافقین بهمناسبت گزارش ضد ایرانی پایانی رحمان در سمت گزارشگر ویژه سازمان ملل در پاریس برگزار کرده بودند. جاوید رحمان که با انتشار مطالبی بهویژه در مورد اعدامهای دهه 60 منافع این سازمان را پیگیری میکرد با حضور در این نشست پرده از ارتباط خود با منافقین و مریم رجوی برداشته و شغل اصلی که در قالب «گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران» داشته را علنی کرد. البته آنطور که سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان گفته است همسویی آشکار او با منافقین تحت عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل بارها به مقامات این سازمان اعلام شده بود. تداوم رویکردهای جاوید رحمان در اظهارات مای ساتو ژاپنی، گزارشگر وزه جدید سازمان ملل در امور حقوق بشری ایران نشان میدهد مقامات این نهاد به ظاهر بیطرف بینالملل شاید برای کاهش نزاع با ایران چهرههای شناخته شده را از جلو تریبون کنار بزنند، اما در رویکردهای ضد ایرانی خود تغییر جهت نداده و با افراد جدید مسیر تقابلی پیشین را ادامه میدهند. به بهانه علنی شدن ارتباط گزارشگر سابق سازمان ملل با منافقین بد نیست ضمن مرور فعالیتهای ضد ایرانی جاوید رحمان، اثرات گزارشهایی که با هدف گسترش دامنه تحریمهای ضد ایرانی در نهادهای بینالمللی تولید میشود، بررسی شود.
دستورکارهای ضد ایرانی جاوید رحمان
جاوید رحمان بهعنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در ارائه اطلاعات جعلی علیه ایران نقش فعالی ایفا کرده و در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، چندین گزارش مفصل ارائه داده است. جاوید رحمان در گزارشهایی مدعی اعدام کودکان و نوجوانان زیر سن قانونی در ایران شده و بدون اینکه دراینباره سندی ارائه داده باشد از ایران خواسته تا قوانین خود را با استانداردهای بینالمللی حقوق کودک همسو کند. این گزارشگر حقوق بشر سازمان ملل در گزارشهای جعلی ضد ایرانی خود همچون سایر فعالان خارجنشین حقوق بشری مطالبات زنان و قومیتها را نیز دستاویز اتهامزنی به ایران قرار داده است. رحمان در رابطه با اعتراضات ۱۴۰۱ در ایران نیز چندین گزارش و بیانیه منتشر کرده است. پس از مرگ مهسا امینی و آغاز اعتراضات، جاوید رحمان چندین بیانیه فوری صادر کرد که در آنها از سرکوب اعتراضات و استفاده از نیروی مرگبار توسط نیروهای امنیتی ایران ابراز نگرانی کرد. این بیانیهها معمولا در قالب واکنش سریع به تحولات روزانه و هفتههای اول اعتراضات بودند. جاوید رحمان در قالب گزارشهای دورهای که به شورای حقوق بشر سازمان ملل و مجمع عمومی سازمان ملل متحد ارائه میدهد نیز به موضوع اعتراضات ۱۴۰۱ پرداخته و حداقل دو گزارش در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ دراینباره ارائه داده است. تعداد دقیق گزارشها ممکن است بهطور دقیق قابل تعیین نباشد، اما مجموعهای از بیانیهها، گزارشهای دورهای و همچنین گزارشهای ویژه در این زمینه منتشر شدهاند. این گزارشها بهعنوان بخشی از وظایف رحمان در مستندسازی ادعاهای حقوق بشری ضد ایرانی منتشر شده است.
پروژه سفیدنمایی منافقین با حمله به اعدامهای دهه 60 ادامه مییابد
احمد شهید، گزارشگر ویژه اسبق سازمان ملل پیش از این با جلسهای که با سازمان منافقین گذاشته بود از ارتباط منافقین با عاملان سازمان ملل پردهبرداری کرده بود. او در جلسه به اعضای سازمان تضمین داده بود تا پرونده اعدامهای دهه 60 از دستورکار سازمان ملل خارج نشود. این پروژه همچنان تداوم داشته و یکی از پروژههای جاوید رحمان بهعنوان رابط غیررسمی سازمان منافقین و سازمان ملل، اعمال محکومیتهای بینالمللی علیه تهران به بهانه اعدام تروریستهای این سازمان بوده است. جاوید رحمان در گزارشهای خود به اعدامهای سال ۱۳۶۷ اشاره کرده و این موضوع را بهعنوان یکی از نقضهای جدی حقوق بشر در تاریخ ایران مورد بررسی قرار داده است. او در این گزارشها بر لزوم تحقیق مستقل بینالمللی درباره این اعدامها تاکید کرده و بهطور مداوم خواستار پاسخگویی مقامات ایرانی برای این اعدامها شده است. رحمان همچنین از دولت ایران خواسته است که اطلاعات بیشتری در مورد این وقایع منتشر کرده و افراد مسئول را پاسخگو کند. تکرار ادعاهای جاوید رحمان توسط مای ساتو ژاپنی نشان میدهد با تغییر افراد قرار نیست رویکرد تخاصمی سازمان ملل علیه ایران پایان یابد. گزارشگر ویژه جدید سازمان ملل در امور حقوق بشری ایران در گفتوگویی که با بیبیسی فارسی داشته اعلام میکند او پس از اتفاقات 1401 تمایل زیادی برای گرفتن این مسئولیت پیدا کرده و معتقد است زمان مناسبی برای برعهده گرفتن این مسئولیت توسط یک زن به وجود آمده است. مای ساتو اعلام میکند او قرار است در تکمیل گزارشی که جاوید رحمان در مورد اعدامهای دهه 60 به شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه داده طی دو ماه آینده گزارش دیگری را به مجمع عمومی سازمان ملل ارائه کند.
حمایت از محکومیت غیرقانونی حمید نوری در سوئد
پس از محکومیت غیرقانونی حمید نوری در دادگاه سوئد به حبس ابد، جاوید رحمان ضمن انتشار بیانیهای حمایتی دراینباره در گزارشی به سازمان که سایت سازمان مجاهدین نیز آن را منتشر کرده مدعی نقش داشتن نوری در صدور احکام اعدام اعضای سازمان مجاهدین در دهه 60 شد و ضمن جنایت خواندن این اعدامها از سازمان ملل برای حمایت از کمپینهای ضد ایرانی که آن را «تلاشهایی برای حسابرسی به نقض حقوق بشر در ایران» خوانده بود، درخواست کرد. جاوید رحمان در بیانیهای که در حمایت از محکومیت حمید نوری در دادگاه سوئد نگاشته از دیگر دولتهای خواسته است تحقیقات مشابه در مورد آنچه «نقض جدی حقوق بشر در ایران» خوانده را بهعهده گیرند.
نقش گزارشگر ویژه در تکمیل پروژه فشار به ایران
درحالیکه سازمان ملل برای بررسی جنایات رژیمصهیونیستی در غزه، گزارشگر ویژهای تعیین نکرده در رویکردی تبعیضآمیز در مورد ایران چنین سمتی طراحی شده تا بستری برای ارائه گزارشهای غرضورزانه فراهم آید. ارائه گزارشهای حقوق بشری به شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد تاثیرات متعددی در زمینه اعمال فشار بر ایران دارد. در ادامه برخی از این تاثیرات مورد اشاره قرار میگیرد:
1- جلبتوجه بینالمللی: گزارشهایی که به شورای حقوق بشر ارائه میشوند، توجه جامعه بینالمللی، رسانهها، سازمانهای غیردولتی و دولتهای دیگر را به اتهامات ادعایی علیه ایران جلب میکنند.
2- فشار دیپلماتیک: ارائه گزارش به شورای حقوق بشر میتواند منجر به افزایش فشار دیپلماتیک بر ایران شود. کشورهای عضو سازمان ملل متحد ممکن است از این گزارشها برای محکوم کردن نقض حقوق بشر در ایران و اعمال تحریمهای دیپلماتیک یا اقتصادی استفاده کنند. این فشار با هدف انزوای ایران و واداشتن تهران به تغییر رفتار صورت میگیرد.
3- تصویب قطعنامههای محکومیت: یکی از نتایج ارائه گزارش به شورای حقوق بشر ممکن است تصویب قطعنامههایی ضد ایرانی در شورا باشد. این قطعنامهها گرچه الزامآور نیستند، اما فشار سیاسی بر ایران وارد میکنند و میتوانند بهعنوان مبنایی برای اقدامات بعدی کشورهای عضو یا سازمانهای بینالمللی مورد استفاده قرار گیرند.
4- تامین منابع مالی برای کمپینهای ضد ایرانی: گزارشهای حقوق بشری میتوانند بهانهای برای جلب حمایتهایی به نفع گروهها و شخصیتهای ضد ایرانی باشد. این حمایت ممکن است به شکلهای مختلفی از جمله تامین منابع، فشار برای آزادی زندانیان سیاسی یا ارائه پناهندگی به چهرههای تحت تعقیب صورت گیرد. استقبال منافقین از گزارشهای جاوید رحمان نشان میدهد آنها انتفاع خوبی از مواضع او بردهاند.
5- تحریک به انجام تحقیقات جانبدارانه: یکی از پیامدهای مهم گزارشها میتواند تحریک به انجام تحقیقات مستقل درباره ادعاهای حقوق بشری در ایران باشد. این تحقیقات ممکن است توسط نهادهای بینالمللی یا گروههای وابسته به دولتهای غربی انجام شود و نتایج آنها میتواند برای اعمال فشار بیشتر بر ایران استفاده شود.
6- تقویت مکانیسمهای حقوق بشری: ارائه گزارشهای منظم به شورای حقوق بشر میتواند به تقویت مکانیسمهای حقوق بشری در سطح بینالمللی کمک کند. این امر به ایجاد استانداردهای دوگانه و همچنین اعمال فشار بر کشورها برای رعایت این استانداردها منجر میشود.
.gif?v=0)
