ایمان عظیمی، خبرنگار گروه فرهنگ: فصل فوتبالی جدید هم از راه رسیده است و بسیاری از علاقهمندان به این رشته برای تماشای مسابقه تیم یا تیمهای محبوب خود ثانیهشماری میکنند. حال چه اتفاقی رخ میدهد اگر در حین تماشای بازی فوتبال درآمد خوبی هم به دست بیاوریم؟ طبیعتا در این اوضاع اقتصادی خیلی مطلوب بهنظر میرسد که خورههای فوتبالی با یک تیر دو نشان بزنند و در هنگام تماشای بازیها یا حتی رسیدگی به امور روزانه درآمد هم به دست بیاورند. به همین دلیل این اتفاق امکان مناسبی را برای کانالهای شرطبندی یا به اصطلاح «بت» مهیا میکند تا آنها با امید به ارائه بستههای پیشنهادی و تبلیغات اغواکننده پول زیادی به جیب بزنند و دست کاربران این سایتها را در حنا بگذارند. فوتبال مهیجترین ورزش دنیاست و از شبکه مالی بسیار گستردهای هم برخوردار است و در تمام این سالها بر تعداد مخاطبانش نیز اضافه شده است و طبیعی هم هست که در اقتصاد ورزش سهم بسیار زیادی از پول در گردش را به خود اختصاص دهد، اما بخش قابل توجهی از این سرمایه متعلق به دستهای ناپیدایی است که منشا اصلی آنها بهراحتی قابل ردیابی نیست. در ابتدای امر این جذابیت و پیشبینیناپذیری فوتبال است که همچون یک فیلم سینمایی جذاب و سرگرمکننده مخاطبان را پای گیرندههای تلویزیون نگه میدارد و موتور گردانندگان سایتهای قمار و شرطبندی را برای سود بیشتر و خالی کردن جیب دیگری روشن میکند. مدیران و صاحبان سایتهای قمار و بتهای تلگرامی برای کشاندن مردم پای میز قمار از دو طریق اقدام میکنند. چشم بعضی از مردم درست یا غلط به دهان فلان بازیگر یا بهمان سلبریتی است و به علت علاقه وافری که به این افراد دارند هر پیشنهادی که آنها در قالب تبلیغ به مخاطبان خود ارائه دهند را چشمبسته قبول میکنند. از طرف دیگر تبلیغات بت در فضای مجازی، بهخصوص در کانالهای تلگرامی با بسامد بالا و حجم ترافیک بسیار زیادی پی گرفته میشود و هیچ نقطه پایانی برای آن وجود ندارد، حتی اگر نخواهیم تبلیغات این سایتها را به چشم ببینیم هم آنها جلو ما ظاهر میشوند و عرض اندام میکنند. برای درک مکانیسم عضوگیری، نحوه فعالیت و شیوه جابهجایی امکانات سختافزاری و نرمافزاری فراوانی لازم است تا هدف گردانندگان این بتها که کلاهبرداری از ایرانیان داخل کشور است به سرانجام برسد. ما در ادامه این گزارش به نحوه کارکرد سایتهای قمار میپردازیم.
نحوه عضوگیری سایتهای شرطبندی
فرض کنید میخواهید برای دانلود فیلم سینمایی دلخواه خود از طریق یکی از همین کانالهای موجود در تلگرام اقدام کنید. روی لینک فیلم موردنظر برای دانلود کلیک میکنید، ربات به شما پیغام میدهد که برای دانلود محتوای مربوطه باید عضو کانالهای زیر شوید، شما هم به ناچار این کار را انجام میدهید چون اساسا هیچ امکان دیگری برای دسترسی به فیلم وجود ندارد. معمولا بیشتر این کانالها مربوط به سایتهای شرطبندی فوتبالی است و در میان کانالهایی که در ظاهر هیچ ارتباطی به فوتبال و پیشبینی مسابقات ورزشی ندارند هم فضای نسبتا قابل توجهی از محتوای خود را به قمار و شرطبندی اختصاص میدهند. درنهایت شما برای یک دانلود ساده و حتی دسترسی به محتوایی که خواهانش هستید بدون کمترین اختیار عضو این کانالها میشوید و در معرض خطر قرار میگیرید. معمولا خطرات شرطبندی برای سنین پایینتر بالاخص نوجوانان بیشتر است، زیرا آنها برای پر کردن خلاهای عاطفی و همینطور آغاز یک نوع فعالیت اجتماعی در این راه قدم میگذراند و در پی ترشح آدرنالین، قمار و شرطبندی را تجربه میکنند. حتی کانالهای هواداری تیمهای مطرح ایرانی و خارجی نیز بدون هیچ ابایی به تبلیغ سایتهای قمار دامن میزنند و عضوگیری میکنند. برای مثال سایت «وانایکس بت» -که هیچ ارتباطی هم به شرکت قمار آنلاین بینالمللی به همین نام ندارد، با اغوای مخاطبان خود تحت این عنوان که این مجموعه اسپانسر رسمی باشگاه بارسلونا، پاریسنژرمن و حتی لیگ سریآ ایتالیاست- کاربرانش را وسوسه کرده و وارد این محیط میکند. این سایتها با عناوینی نظیر «به آسانی پولدار شوید» یا «درآمدهای دلاری به دست آورید» مردم را وارد هزارتوی غمانگیزی میکنند که هیچ عاقبت خوشی انتظارشان را نمیکشد. افراد وقتی وارد این سایتها میشوند با ریسک کم و بهرهوری مناسب، پولهای خوبی به دست میآورند و همین اتفاق سبب میشود تا منابع مالی قابل توجهی را در این قتلگاه سرمایه به حساب گردانندگان اصلی این سایتها واریز کنند و وقتی که این اتفاق میافتد کمکم فرد در سراشیبی باخت قرار میگیرد و برای جبران هم که شده پول بیشتری را به قمار اختصاص میدهد.
یک چمدان قمار
شرطبندی براساس ماده ۷۰۵ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) جرمانگاری شده و قانونگذار دراین زمینه اشعار میدارد که: «قماربازی با هر وسیلهای ممنوع و مرتکبین آن به یک تا شش ماه حبس یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم میشوند و در صورت تجاهر به قماربازی به هر دو مجازات محکوم میگردند.» اما با اینحال شبکه گسترده قمار به هر ترتیب ممکن راه خود را پیدا میکند و به فعالیتهای غیرقانونی در این زمینه ادامه میدهد. این سایتها همانطور که گفتیم برای کلاهبرداری از ایرانیان داخل کشور طراحی شدهاند و برای دریافت مبالغ از کاربران خود حسابی فکر کردهاند. کاربران برای پرداختهای مالی خود به این سایتها انتخابهای گوناگونی دارند که ازجمله آنها میتوان به درگاههای مستقیم بانکی، مهندسی معکوس برنامهها و اپهای کارت به کارت، پرداخت براساس پرفکت مانی و وب مانی، پرداخت مبتنیبر ووچرهای نامعتبر و درنهایت پرداختهایی که براساس رمزارزها صورت میگیرد اشاره کرد.
پلیس فتا نسبت به هرگونه نقل و انتقال پول به سایتهای قمار و شرطبندی حساس است و از توان خود برای جلوگیری از این امر بهره میبرد ولی این سایتها با پولشویی و همچنین دور زدن سیستم بانکی کشور از مخاطبان هدف خود که در داخل ایران زندگی میکنند مبالغ قابل توجهی را به دست میآورند. استفاده از درگاه مستقیم بانکی به دلیل ثبت تمام اطلاعات و همچنین احراز هویت به نام فرد درخواستکننده کمتر مورد استفاده سایتهای شرطبندی قرار میگیرد، زیرا ردیابی آن کار آسانی است و گردانندگان سایتهای قمار هم برای اجاره درگاه پرداخت قادر به پذیرش این میزان از ریسک نیستند. ولی با وجود این بعضی از سایتهای شرطبندی از درگاه مستقیم بانکی استفاده میکنند، ولی برای اینکه شناسایی و تحت پیگرد قرار نگیرند این امکان را در اختیار کاربران جدید قرار نمیدهند و تنها کاربران قدیمیتر -که مبالغ بالایی در سایت شرطبندی میکنند- به درگاه مستقیم بانکی دسترسی دارند. یکی دیگر از شیوههای جابهجایی پول در بازار مکاره سایتهای شرطبندی بهرهبرداری از امکان مهندسی معکوس برنامههای کارت به کارت است. این شیوه بسیار رایجتر از درگاههای مستقیم بانکی است. در این روش، سایتهای قمار از برنامههای انتقال پول که تقریبا در همه گوشیهای هوشمند نصب هستند سوءاستفاده میکنند و با استخراج API به شبیهسازی برنامههای خود با این اپها میپردازند و به این واسطه با سرورهای موجود ارتباط برقرار میکنند و عملیات کارت به کارت را از کارت کاربر موردنظر به یک کارت بانکی دیگر (ولو اجارهای) به سرانجام میرسانند.
روشهای دیگری هم در این میان دخیل هستند و سایتهای شرطبندی بهواسطه آنها کارشان را پیش میبرند. روش کارت به کارت به شکل خودکار هم همچون روش مهندسی معکوس عمل میکند با این تفاوت عمده که سایت موردنظر به حساب کاربر دسترسی پیدا نمیکند، بلکه بهوسیله نمایش یک کارت اجارهای از کاربر میخواهد تا پول را به آن واریز کند. بعد از انجام این مراحل سایت به شکل کاملا خودکار عمل کرده و حساب شخص را شارژ میکند.
پرفکت مانی هم یکی دیگر از راههای پرداخت در سایتهای شرطبندی به حساب میآید. این سیستم در قالب یک مدل کیف پول الکترونیکی عمل میکند و میتوان از آن برای استفاده در سایتهای قمار بهره فراوانی گرفت. این امکان در میان کاربران از محبوبیت بسیار بالایی برخوردار است، به این خاطر که فرد با استفاده از آن میتواند ارزهای گوناگونی همچون دلار، بیتکوین و حتی طلا را بخرد و کارش را راه بیندازد.
تلگرام و بهار شرطبندی
همانطور که پیشتر اشاره کردیم شرطبندی در تلگرام با افت و خیزهای خود ادامه دارد و معمولا در فصلهای مهم فوتبالی نظیر تورنمنتهایی همچون جامجهانی، یورو و جام ملتهای آسیا و همینطور آغاز فصل فوتبالی در اروپا و ایران اوج میگیرد. مثلا درطول جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه، بازار شرطبندی و قمار در تلگرام حسابی داغ و گسترده بود و وبسایتهای چندساعته همچون قارچ رشد کرده و در طول برگزاری مسابقات در تلگرام تبلیغ میشدند. اما قضیه از جایی بیخ پیدا میکرد که با بالا رفتن شرکتکنندگان در مسابقه عملا هیچ پولی به برندگان پرداخت نمیشد و آنها نیز سرمایه خود را بربادرفته میدیدند. براساس برآوردهای غیررسمی و میدانی موجود در طول ایام برگزاری جام جهانی ۲۰۱۸ سایتهای شرطبندی روزانه حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون تومان خرج تبلیغات میکردند؛ طبیعی مینماید که این هزینه در این سالها با احتساب تورم و شاخصهای اقتصادی موجود بیشتر نیز شده است. خوشبختانه با آگاهی صورتگرفته در این زمینه، مردم بهویژه جوانان و نوجوانان کمتر از سالهای گذشته برای کسب درآمد هنگفت و رویایی که در سر میپرورانند به این قبیل سایتها سر میزنند و بازار تبلیغات سایتهای قمار با کسادی قابل توجهی روبهرو گردیده اما هنوز بهطور کامل نفس شرطبندی اینترنتی به شماره نیفتاده است.