ابوالفضل مظاهری، دبیر گروه دانشگاه: تب بازی‌های المپیک اگرچه دیر اما بالاخره با درخشش ورزشکاران کشتی‌گیر و تکواندوکار در کشور ما هم بالا رفت و در واپسین روزهای پاریس 2024 همه در انتظار خبرهای خوب دیگری از موفقیت ایرانی‌های حاضر در دهکده بازی‌ها هستند. دفتر خاطرات این رقابت‌ها هم اگرچه در روزهای نخست، تلخ باز شد اما در روزهای پایانی با شیرینی ورق خورد. آوردگاه‌های جهانی ورزش به جز تاثیر مستقیمی که بر تقویت روحیه غرور و همبستگی ملی و نشاط عمومی جامعه دارند، محل به رخ کشیدن توسعه سرمایه‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های کشورها در حوزه ورزش هستند. از این‌رو نحوه تیم‌سازی از سنین پایه، آماده‌سازی و شرکت در مسابقات بزرگ ورزشی فارغ از نتیجه برای سیاستگذاران و مدیران ورزشی درس‌های مختلفی دارد. مساله «ورزش دانشگاه» یکی از همین درس‌های آموزنده برای ماست. حوزه‌ای از ورزش که در فضای کشور ما نه از توجه خاصی برخوردار است و نه برنامه‌ریزی ویژهای نسبت به آن وجود دارد تا خروجی‌های برتر آن راهی به تیم‌های برتر و رقابت‌های جدی‌تر داشته باشند. در ایامی که ما شانزدهمین المپیاد فرهنگی ورزشی دانشگاه‌های کشور را تقریبا با همان روال معمول در اصفهان برگزار کردیم، رسانه‌های آمریکا از حضور پرتعداد دانشجویان دانشگاه‌های این کشور در المپیک نوشتند.
از هر 4 ورزشکار آمریکا، 3 نفر دانشگاهی هستند
آمریکا تا پایان روز سیزدهم رقابت‌ها در صدر جدول مدال‌های المپیک ایستاده است. 30 طلا، 38 نقره و 35 برنز حاصل کار تیم 529 نفره ورزشکاران آمریکایی است که براساس اعلام کمیته ملی المپیک این کشور از هر 4 ورزشکار، 3 نفر تجربه بازی در سطح دانشگاهی را دارند. پایگاه خبری CNBC در گزارشی، به 11 کالج با بیشترین تعداد ورزشکار در المپیک پاریس پرداخته که در صدر این جدول نام استنفورد با 37 نفر به چشم می‌خورد. مطرح‌ترین ورزشکار این دانشگاه کیتی لدکی است که حالا به‌عنوان پرافتخارترین ورزشکار زن تاریخ المپیک شناخته می‌شود. او اکنون فارغ‌التحصیل رشته روانشناسی است و در روند حرفهای ورزش او نمی‌توان نقش تیم‌های دانشگاهی را نادیده گرفت. بعد از استنفورد دانشگاه کالیفرنیا با 17 ورزشکار، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی مشهور به یو‌اس‌سی با 16 نفر و یوتی یا دانشگاه تگزاس در آستین با 14 نفر دانشگاه‌هایی هستند که بیشترین تعداد را از بین 529 ورزشکار المپیکی آمریکا به خود اختصاص دادند. در این لیست 11 تایی، هاروارد، دانشگاه فلوریدا و دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا با 13 نفر، دانشگاه کالیفرنیا و دانشگاه ویسکانسین با 12 نفر و دانشگاه‌های ویرجینیا و کنتاکی با 11 نفر حضور دارند. آن‌گونه که این پایگاه خبری روایت کرده 169 کالج و دانشگاه در تیم امسال المپیک آمریکا سهمی دارند که البته برخی‌شان در تربیت ورزشکاران چند رشته به‌صورت ویژه تخصص دارند، مثل دانشگاه ایالتی اوهایو که سه دانشجو و فارغ‌التحصیلش در تیم پنج نفره تپانچه بادی از این دانشگاه هستند یا دانشگاه هاروارد که همه اعضای تیم آمریکا از دانش‌آموختگان و دانشجویان این دانشگاهند.
اهمیت ورزش برای دانشگاه‌های آمریکا
یکی دیگر از نقاط حائز توجه در کنار برنامه‌ریزی ورزشی، لیگ‌های جذاب دانشگاهی در سه سطح و اختصاص میزان مشخصی از بودجه دانشگاه -مثل سهم حدود پنج درصدی ورزش از بودجه دانشگاه میشیگان - اهمیتی است که از سمت دانشگاهها نسبت به حوزه ورزش داده می‌شود. شاید اگر خواسته مبینا نعمت‌زاده، مدال‌آور برنزی تکواندو درخصوص علاقه‌اش به تحصیل در دانشگاه نبود، همین چند خبر از روسای دانشگاهها و مدیران آموزش عالی هم در سایت‌ها دیده نمی‌شد. درحالی‌که موفقیت ورزشکاران بسیاری از دانشگاهها در صدر اخبار و اتفاقات پایگاه‌های اینترنتی آنها دیده می‌شود و در این ایام نخستین مطلب و تصویری که به چشم می‌آید. البته این رویه محدود به دانشگاه‌های آمریکا نیست، سایت دانشگاه‌های کشورهای اروپایی مثل انگلیس هم با تولید مطالب مختلفی از حضور دانشجویان فعلی و سابق خود در رقابت‌های امسال به تولید محتوا پرداختند.
رصد آخرین موفقیت‌های المپیکی ورزشکاران دانشجو
وبگاه Ncaa یا اتحادیه ملی ورزش دانشگاهی یکی دیگر از سایت‌های نزدیک به فضای دانشگاهها محسوب می‌شود که با دقت ویژهای نه‌تنها حضور دانشجویان آمریکایی بلکه شرکت‌کنندگان سابق در لیگ‌های دانشجویی این اتحادیه را هم رصد می‌کند. این وبگاه گزارش داده که یک هزار و 100 دانشجوی امروز و دیروز دانشگاه‌های آمریکا امروز برای 125 تیم و کشور در فضای المپیک به رقابت می‌پردازند. براساس آمار این اتحادیه، دوومیدانی با 406 نفر، شنا با 223 نفر، بسکتبال با 150 نفر، گلف و فوتبال هرکدام با 65 نفر، رشته‌های ورزشی هستند که بیشترین تعداد ورزشکار را به خود اختصاص دادند. از حیث کشورها هم بیشترین تعداد مربوط به آمریکاست و بعد هم کانادا، استرالیا، نیجریه، جامائیکا و آلمان پنج کشوری هستند که تعداد بیشتری از ورزشکاران مسابقات دانشجویی آمریکا شرکت کردند و حالا با پرچم کشورشان در المپیک برای مدال مبارزه می‌کنند.
ورزش دانشگاه را دریابید
برای ما که به شنیدن صحبت‌های کلیشه‌ای در زمان ناراحتی از پایان تلخ کار ورزشکاران‌مان عادت کردیم، تکرار ساده‌ترین کار ممکن است. اما اگر عزم جدی برای تغییر داشته باشیم ورزش دانشگاهی می‌تواند یکی از مسیرهای جدی تربیت ورزشی باشد. مسیری که آورده‌اش منحصر به مدال‌های آسیایی و جهانی نیست؛ فضای دانشجویی دانشگاهها نیازمند تزریق نشاطی است که می‌تواند از این طریق تقویت شود. آخرین آمار از وضعیت سلامتی دانشجویان ایرانی هم حرفهای مهمی برای شنیدن دارد که تغییر و اصلاح وضعیت آن با دو واحد درس تربیت بدنی ممکن نیست. ورزش دانشگاه امروز نیازمند برنامه‌ریزی، اختصاص بودجه و مدیران توانمندی است که آن را فارغ از یک رفع‌تکلیف ببینند و ایده‌های جذابی برای آن ارائه کنند. وضعیتی که در شرایط فعلی چه از حیث اختصاص بودجه و تامین مالی و چه از حیث نیروی انسانی و برنامه‌ریزی در فضای دانشگاهی شوخی به نظر می‌رسد. امکانات ورزشی دانشگاهها می‌تواند به شکل بهتری هم در خدمت نشاط دانشجویان قرار گیرد و هم در جهت توسعه ورزش قهرمانی کشور؛ اگر به جای نگاه تشریفاتی و لوکس تبدیل به دغدغه‌ای شود که می‌تواند هدفگیری چند نشان را به‌صورت همزمان برای دانشگاه به همراه داشته باشد.
