معین احمدیان، دبیر گروه فرهنگ: براساس خبری که منتشر شده، سریال تلویزیونی «غریبه» جایگزین «سرزمین مادری» می‌شود و احتمالا هفته آینده اولین قسمت آن از شبکه سه سیما پخش خواهد شد. این سریال که تولید گروه حادثه‌ای مرکز سیما فیلم است را سروش محمدزاده کارگردانی کرده است. جواد فرحانی تهیه‌کنندگی این سریال را برعهده دارد و گفته می‌شود به تازگی تصویربرداری این عاشقانه پلیسی به پایان رسیده است.
تا اینجایی که خواندید، خبری ساده است که در مورد تولید و پخش یک سریال در تلویزیون اطلاع‌رسانی می‌کند؛ اما نکته قابل تامل، شنیده‌هایی است که در مورد فیلمنامه و فیلمنامه‌نویس این کار به دست ما رسیده است. عباس نعمتی که نامش در سال‌های نه‌چندان دور پرحاشیه شده بود، فیلمنامه سریال «غریبه» را نوشته است. اما مگر نعمتی کیست و چرا قرار گرفتن نامش کنار این سریال در این مقطع زمانی مهم است؟ و دیگر اینکه چرا در معرفی و اطلاع رسانی، تلاش شده نام این نویسنده پنهان شود؟ چرا نسبت این شخص با مدیران فعلی تلویزیون، مهم و قابل ردیابی است؟ قضیه به سال 1398 برمی‌گردد و نسبتی که این شخص با وحید جلیلی، قائم‌مقام فعلی سازمان صداوسیما داشت. روزهایی که سریال «بوی باران» از تلویزیون پخش می‌شد و وحید جلیلی در فضای رسانه‌ای کشور، انتقادات تندی در مورد حضور عباس نعمتی برای نویسندگی این سریال مطرح کرد و آن را نمونه‌ای واضح از جریان نفوذ در تلویزیون تعبیر کرد.
نعمتی یکی از نویسندگان سریال «بوی باران» است که پخش آن اوایل تابستان 98 از شبکه یک سیما آغاز شد. منتقدان این سریال به استناد نظر برخی از مخاطبان، نسبت به تلخی بیش از حد روایت آن اعتراض داشتند. اما عمده تعریضی که مطرح می‌کردند، معطوف به نویسندگی نعمتی برای این سریال نبود و می‌گفتند چرا فردی که سال 1378 به اتهام نوشتن یک نمایشنامه موهن محکوم شده است، حالا باید نویسنده سریالی 70 قسمتی برای تلویزیون شود. وحید جلیلی که سال ۹۸ سردبیری مجله راه را برعهده داشت در گفت‌وگویی با امیرحسین ثابتی به این موضوع اشاره کرد و گفت: «طرف به اتهام توهین به امام زمان زندان افتاده و بعد از آزادی در گلوگاه سیمافیلم می‌نشیند و صدها میلیاردتومان به او می‌دهند که هرچه خواستی خودت و رفقایت بسازید. اینها تحلیل نیست و واقعیت‌هایی است که وجود دارد.»
جلیلی در آن تابستان داغ، در یادداشتی جنجالی ضمن انتقاد از ساخت سریال بوی باران در تلویزیون، نوشت: «رسانه ملی ۱۵میلیارد تومان سفارش می‌دهد سریالی مثل بوی باران بسازند تا در اوج جنگ نرم، این را فرو کند در ذهن ملت؛ یک تصویر کثیف و سیاه از جامعه ایرانی. آقای رسانه ملی که دولت را نقد می‌کنی که نفوذ تا کجایت رسیده، بوی باران را هم ببین تا بفهمی جریان نفوذ تا کجای خودت رسوخ کرده است!» در بخش دیگری از این یادداشت آمده است: «می‌دانید بعضی از عوامل این سریال، سال‌ها پیش به اتهام توهین به معصومین(ع) تا مرز محکومیت به اعدام هم رفتند، ولی مدیریت مدبر و مدعی رسانه ملی اینها را می‌برد در حساس‌ترین جایگاه‌های مدیریتی صداوسیما می‌نشاند و دست‌شان را باز می‌گذارد که هر بلایی خواستند بر سر خانواده‌های بی‌پناه ایرانی بیاورند.»
پاسخ نعمتی به نامه انتقادی وحید جلیلی هم در نوع خودش جالب بود. او در گفت‌وگویی که با خبرآنلاین داشت، گفته بود: «وحید جلیلی گفته بوی باران نماد نفوذ در صداوسیماست. من از ایشان خواهش می‌کنم اسناد و مدارکی که دارند را به حراست سازمان صداوسیما، وزارت اطلاعات یا اطلاعات سپاه که وظیفه ذاتی‌شان مبارزه با جیسون رضائیان‌ها و نفوذ است ارائه کنند. از عزیزان حراست و اطلاعات هم خواهش می‌کنم یک جلسه ناهار این بزرگوار را صدا کنند و مدارک نفوذ و جیسون رضائیان‌ها و رضایت سی‌آی‌ای و موساد را از سریال بوی باران از ایشان بخواهند و بررسی سند و اعتبارسنجی کنند. اگر درست می‌گفت برخورد کنند و اگر براساس مدارک و اسناد نبود، اعلام کنند. بالاخره ما باید فرقی بین یافته و بافته بگذاریم.»
جدال قلمی وحید جلیلی و عباس نعمتی در رسانه‌ها که بالا گرفت یکی از اعضای ناظر و فعال در حوزه نظارت بر فیلمنامه‌های سیما مدعی شد فعالیت عباس نعمتی در صداوسیما ممنوع شد. اما حالا بعد گذشت کمتر از 5 سال از آن روزها، دوباره نام عباس نعمتی نویسنده آن سال‌های تلویزیون مطرح است. دشمن دیروز وحید جلیلی که به نماد نفوذ در صداوسیما تعبیرش می‌کرد حالا در صداوسیمایی کار می‌کند که جلیلی به‌عنوان قائم‌مقام در آن حضور دارد. شنیده شده عباس نعمتی فیلمنامه اولیه سریال غریبه را سال 98 نوشته و در چند سال گذشته، بعد از چندین بار رفت‌وبرگشت و اصلاح نهایی، این سریال جلوی دوربین رفته است.
نمی‌دانیم که این پایان دعوای جلیلی نعمتی را باید به فال نیک گرفت و امید داشت که برخی از ایده‌های پیشینی تیم تحول صداوسیما در حال اصلاح و به‌روز‌رسانی است یا که نه این استثنایی بوده که از دست مدیران در رفته است. با این حال می‌توان گفت آنچه اتفاق افتاده، نمونه عینی دیگری از برخورد سخت مدیران فعلی تلویزیون با دیوار واقعیت است که پیش از این، در رویه بازگشت ستاره‌های تلویزیونی هم دیده شد. جلیلی که پیش از دوره مسئولیتش در سازمان صداوسیما، نقدهای جدی با عنوان سلبریتیسم سخیف را مطرح کرده و گفته بود جریان ارتجاعی حاکم بر صداوسیما یعنی اینکه برای حضور فلان چهره سینمایی در شب یلدا با هم رقابت می‌کنند؛ حالا به حدی از رواداری رسیده که از اینفلوئنسرها برای حضور در شب یلدا و نوروز تلویزیون دعوت می‌شود و اعتراضی هم ندارد. ایده‌هایی که جلیلی خارج از ساختار مدیریتی مطرح می‌کرد حالا در معرض آزمون‌های واقعی مدیریت قرار گرفته و سروشکل دیگری پیدا کرده است. تلویزیون برای طی این مسیر، اگرچه متحمل هزینه‌های بسیاری شده اما دوربرگردان مدیران، بار دیگر تصمیم‌گیری برای اجرای رویه‌های اصلاحی را به همان مسائل پیش از سال 1400 بازگردانده است و حالا مدیران رسانه ملی می‌توانند در چهارچوب‌های نظری واقعی، مسائل ریشه‌ای تلویزیون را حل کنند و به‌دور از نظریه‌های توهمی، فکری به حال اصلاح فرآیندهای تولید و پخش محتوای تلویزیونی کنند.
سریال «غریبه» به نویسندگی عباس نعمتی، کارگردانی سروش محمدزاده و تهیه کنندگی جواد فرحانی به زودی از شبکه سه سیما پخش می‌شود. پژمان بازغی و حمید گودرزی از جمله بازیگران این مجموعه هستند.
