سیدحسین شهرستانی معتقد است هر دو نامزد در اولین مناظره دور دوم ضعیف ظاهر شدند، وی افزود: «بالاخره ما با این جمعیت رای‌دهنده و منهای بخشی از جامعه سر و کار داریم و به هرحال اکنون که مناظره‌ها کمی پشت‌سرهم شده بهترین زمان برای تعیین‌تکلیف نهایی است. با توجه به اینکه اختلاف آرا هم کم است قطعا به هر شکلی که برگزار ‌شود تاثیرگذار خواهد بود. در شب اول اولین مناظرات دور دوم، هر دو کاندیدا ضعیف بودند؛ هر کدام به‌نوعی. پزشکیان ماقبل سیاست بود ولی به هرحال گفتار عوامانه‌اش را مطرح کرد. نمی‌توانیم حتی به آن گفتار بگوییم عوام‌فریبانه، چراکه عوام در نوع خود عوام است و عوام‌فریب نیست؛ چراکه جزء خواصی نیست که بگوییم مفاهیم عمیق سیاسی را می‌فهمد و حالا به زبان عوام می‌‌گوید. این‌گونه نیست. پزشکیان خودش در سیاست عوام است و گفتار خودش را عرضه کرد. درحالی‌که می‌توانست جاذبه داشته باشد؛ زیرا در دور اول جاذبه خودش را نشان داده بود و رای آورده بود. اما وقتی در یک مناظره دوبه‌دو و وقت مبسوطی که در اختیار داشت این حرف‌ها دائما تکرار شود قطعا به ضد خودش تبدیل می‌شود و اثر معکوس دارد، یعنی کاملا آشکار می‌شود که شخصیتی در تراز سیاست‌ورزی عالی نیست، چه برسد به مقام ریاست‌جمهوری.  از آن طرف جلیلی بالاخره توانایی بیان، مجادله، مناظره، مخاطبه، تفهیم، تفاهم، مذاکره و گفت‌وگوی پایینی دارد و چندان نتوانست در بحث چه با مردم، چه مخاطب و چه رقیب خود گفت‌وگوی خوبی پیش ببرد و حرف خودش را به کرسی بنشاند. درحالی‌که دست بالاتر و موقعیت‌های خیلی خوبی داشت ولی اصلا توانایی اینکه به لحاظ بیانی، جدلی، گفت‌وگو و شیوه‌های مناظره از این موقعیت استفاده کند را نداشت. در دقایق نخست انفعال جلیلی و گفتار تخصصی با بیان سخت آمیخته شده بود بسیار توی ذوق می‌زد. از آن طرف هم گفتار عامیانه پزشکیان هم کار می‌کرد. اما هرچه بیشتر گذشت ناترازی دو طرف خودش را نشان داد و گفتار عامیانه نیز خودش را رسوا می‌کند. از سویی دیگر هم موضوع به سمت سیاست خارجه رفت و این حوزه، حوزه تخصص و تبحر جلیلی است. ورق تا حدود زیادی برگشت و تعادلی برقرار شد. فکر می‌کنم به‌طور نسبی با همه ضعف‌هایی که جلیلی داشت نشان داد که پزشکیان اصلا در تراز سیاستمداری نیست که مساله کلان و جمله‌ای درباره سیاست بفهمد و خودش بداند و حرفی فراتر از گفتار چاله‌میدانی بداند. این موضوع مقداری خودش را نشان داد. از آن طرف هم جلیلی نتوانست به اندازه کافی اعتمادی به خودش شکل بدهد یا حرف مردم و درد مردم را مطرح کند. زبان مردم باشد و همدلی و همزبانی مردم را با خود برانگیزد.»

رای توده مردم هنوز سیال است
شهرستانی معتقد است سعید جلیلی با ویژگی‌هایی که دارد کار را پیش خواهد برد، وی توضیح داد: « جلیلی کار را با همین متانت و روحیه آرامی که راضی‌کننده هم نبود، پیش خواهد گرفت اما باز این رفتار او می‌توانست که آن هیولاسازی و ترسی که از او ساخته شده بود را تا حد زیادی بریزد، یعنی چهره‌ای که از خودش نشان داد چهره‌ای اخلاقی، آرام، متین و غیردعوایی بود. از این جهت کاربرد داشت که در مقابل ماشین نفرت‌پراکنی که ستاد پزشکیان به راه انداخته بود و می‌خواست از جلیلی‌هراسی رای بگیرد، این ماشین را تا حد زیادی متوقف کرد. از آن سو اما رای توده مردم هنوز سیال است، یعنی بین ادبیات انقلابی و ارجاعاتی که جلیلی به آقای رئیسی می‌دهد و از آن طرف با ادبیات عامیانه‌ای که پزشکیان با آن سخن می‌گوید و مسائل مشخص مردم را وسط صحبت مطرح می‌کند، مردد می‌شوند، یعنی خیلی از کسانی که به آقای رئیسی رای داده بودند، این ادبیات را می‌پسندند و این زبان را زبان بیان مسائل و بیان دردهای خودشان می‌دانند. این تردید وجود دارد، اگر پزشکیان یک برچسب محکم و غیرقابل فراری به‌عنوان آدم ناوارد، نابلد و چاله‌میدانی بخورد باعث می‌شود که گفتار مردمی روی منفی خودش را نشان خواهد داد. وقتی جلیلی در صحبت‌هایش مدام تصدیق می‌کند و احسنت می‌گوید و حرف‌های پزشکیان را تایید می‌کند؛ این ناترازی گفتار چاله‌میدانی با گفتار تخصصی آشکار نمی‌شود، یعنی ایشان قرار نیست به پزشکیان بی‌احترامی، بی‌ادبی و توهین کند. نه. همین ادب، احترام و شخصیت موقری که جلیلی دارد، خوب است. قرار نیست جلیلی، احمدی‌نژاد باشد. با متانت و با ادب هم می‌شود نشان داد به مردم که یک طرف دارد بحث چاله‌میدانی و کف خیابانی مطرح می‌کند و یک طرف دیگر مسلط به امور درحال ارائه بحث‌ها به‌درستی است. وقتی دائما درحال تایید دادن است این اختلاف و ناترازی تصحیح نمی‌شود. مسائل سیاسی و امور باید تصریح شوند تا روشن شوند. وقتی تصریح نشوند در بک‌گراند و پس‌زمینه باقی می‌ماند که به درد میدان سیاسی نمی‌خورد. شاید به درد میدان علمی بخورد. جلیلی انگار در گفت‌وگوی علمی حاضر شده، شبیه مشاوره علمی درحال گفت‌وگوست؛ این‌گونه نیست. جلیلی باید موقعیت خودش، رقیب و مساله را تصریح کند. برای موقعیت خودش یک نام و برچسب بگذارد و برای رقیب هم باید برچسب بگذارد. با این ادبیات و جملات نامفهومی که مردم نمی‌دانند چه می‌گوید و با ادبیات غیرصریح در برابر کسی که صریح، لخت و عور و بدون ملاحظه و پیچیدگی و بدون فنون سیاسی صحبت می‌کند، او باید تصریح کند. موقعیت را تصریح کند و این برچسب را بزند که تو داری چاله‌میدانی صحبت می‌کنی و من درحال ارائه صحبت کارشناسی‌شده هستم؛ درحالی‌که ادعای استفاده از کارشناسان را داری. این را می‌شود با بیان نرم تصریح کرد. قرار نیست توهین کرد بلکه باید تصریح کرد. با این نوع ادبیات جلیلی کار سختی دارد.»
شهرستانی معتقد است مناظره چندان به نفع مسعود پزشکیان تمام نشده، وی تصریح کرد: «بالاخره او در دو ساعت گفت‌وگو آشکار خواهد شد که یک طرف مناظره حرف‌های سطحی و بدون صورت‌بندی می‌زند و یک طرف دیگر برنامه‌های خوبی دارد. اما به هرحال در بحث سیاست خارجه که تخصص جلیلی است و در آن بحث زبان باز می‌کند تنها حوزه‌ای است که جلیلی بالاخره حرف برای گفتن دارد و آخرهای مناظره به آن سمت پیش رفت.»

دلیلی برای ریزش آرای پزشکیان وجود ندارد
او البته معتقد است بعد از مناظره اول هم آرای او ریزش نخواهد کرد، وی گفت: «دلیل ویژه‌ای برای ریزش وجود ندارد. بخشی از آرایی که به آقای رئیسی رای دادند شاید ریزش کند. اما هنوز پزشکیان نهج‌البلاغه می‌خواند و به بیانات رهبری تاکید می‌کند و گفتارش مجموعا گفتار عدالتخواهانه نیز هست، البته در کنار گفتار مطالبات طبقه متوسطی. بیشترین معضل او عدم تبحر و تخصص و نمایان شدن این قضیه دوگانه است. در مناظرات شش‌نفره این مساله رو و علنی نشد اما اکنون در مناظره با جلیلی این موضوع عیان شد. این تضادی که بین دو گفتار وجود دارد و افراط در لمپنیسم عیان‌تر شد.»

هیولاسازی از جلیلی ناکام ماند
شهرستانی در پاسخ به این سوال که آیا توانست رای بدنه اعتراضی را با خود همراه کند، گفت: «تلاشش این بود ولی تا حدی هیولاسازی از جلیلی ناکام ماند؛ گرچه در حوزه فیلترینگ و حجاب نتوانست بحث درستی مطرح کند. مشاوره‌های خوبی به جلیلی داده شد اما نتوانست از آن استفاده کند و استفاده هم نمی‌کند. بالاخره این دو حوزه، حوزه‌های اصلی بودند. این دو را نتوانست پاسخ دهد و نتوانست بحثی مطرح کند که ترس‌ها بریزد. در این دو حوزه اصلا موفقیتی نداشت.» 
شهرستانی معتقد است هنوز نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی درمورد مشارکت داشت، وی توضیح داد: «بالاخره مناظرات موثر است. مخصوصا در این شرایط که آرا ایدئولوژیک نیست، یعنی رای سیاسی پشت پزشکیان نیست و از طرف دیگر هم جلیلی نیاز دارد که با مردم ارتباط بگیرد. این امر خیلی سیال است. بنابراین مناظرات مهم است. فکر می‌کنم اگر جلیلی، ابزارهای اولیه گفت‌وگو، مجادله و کلام را استفاده کند به‌راحتی می‌تواند بر رقیب پیروز شود، یعنی امکانات اولیه کلامی و گفت‌وگویی را هم اگر فعال کند، حتی لازم نیست مثل احمدی‌نژاد شود؛ کارهای ساده و دم‌دستی اگر فعال کند، می‌تواند ورق را به‌راحتی برگرداند اما متاسفانه او در این زمینه ضعف‌های زیادی دارد و از مشاوره‌ها هم استفاده نمی‌کند.»