فرهیختگان: روزهایی را سپری می‌کنیم که جنگ بر سر «صفر»های بیشتر، فوتبال باشگاهی ایرانی را در لبه پرتگاه قرار داده است. بحران نداشتن VAR، عدم آمادگی و استانداردسازی چند ورزشگاه محل برگزاری مسابقات لیگ برتر، ضعف در برنامه‌ریزی مسابقات و تدوین تقویم یکساله و نبود امکانات سخت‌افزاری و... به کنار، حالا با «قفل»ترین بازار نقل و انتقالات تاریخ فوتبال کشور روبه‌رو هستیم.
در این فضا آن کاری هم که مدیران فوتبالی می‌کنند با چیزی که در بازار در جریان است فاصله از زمین تا آسمان دارد. تجربه سالیان گذشته و فصل قبل هم هیچ کمکی به درست شدن اوضاع نکرده و فوتبال عملا در ناکجا‌آبادی گرفتار شده که مسیر مشخصی برای خروج از آن مقابل خود ندارد.
بلاتکلیفی محض 12 باشگاه یا مدیرعامل ندارند یا سرمربی یا هردو!
در بین 16 باشگاه لیگ برتری، 12 تیم یا سرمربی ندارند یا مدیرعامل! پرسپولیس گاریدو اسپانیایی را سرمربی کرده اما هنوز مجوزش صادر نشده است. باشگاه استقلال با سرپرست مدیرعاملی کار را جلو می‌برد و مدیرعامل رسمی ندارد.
تراکتور هم نه سرمربی دارد و نه مدیرعامل؛ سعید مظفری‌زاده البته سرپرستی اداره باشگاه را برعهده گرفته است. ملوان بدون مدیرعامل و سرمربی است. نساجی نه مالک دارد نه مدیرعامل و نه سرمربی!
سپاهان بعد از استعفای مورایس هنوز تصمیمی برای کادرفنی خود نگرفته است. استقلال خوزستان، گل‌گهر سیرجان و آلومینیوم اراک سرمربی ندارند. مدیرعامل شمس آذر قزوین بازداشت شده و سعید دقیقی سرمربی موفق این باشگاه هم از هدایت این تیم استعفا داده است. خیبر هم مدیرعامل ندارد.
ذوب‌آهن هم با اینکه گفته با محمدربیعی ادامه می‌دهد اما شایعات زیادی اطراف آنها وجود دارد. مس رفسنجان هم در کانون حاشیه و شایعه به خاطر درگیری در پرونده فساد است. طبیعی است که تمام این بلاتکلیفی‌ها تاثیر مستقیم در بازار نقل و انتقالات تابستانی داشته است.
قرارداد ستاره‌های پرسپولیس با تراکتور ملغی شد؟
در 24 ساعت گذشته اخبار ضد و نقیض زیادی درباره احتمال بازگشت برخی از بازیکنان جدا‌شده پرسپولیس منتشر شد. به‌ویژه دانیال اسماعیلی‌فر و علیرضا بیرانوند. این ماجرا اهالی فوتبال را البته مقابل یک سوال مهم قرار داد:
آیا قرارداد امضا‌شده تراکتور با ستاره‌های پرسپولیس تعهدآور است؟ با ابلاغ دستورالعمل جدید آیین‌نامه نقل و انتقالاتی جواب این سوال منفی خواهد بود. این سه نفر قبل از پایان لیگ برتر بیست و سوم قراردادی داخلی با تراکتور امضا و حتی شنیده شد که پول نقد هم از مالک این باشگاه گرفته‌اند. در حالی که همه منتظر رونمایی رسمی باشگاه تبریزی از خریدهای جنجالی جدید خود بودند، قوانین جدید نقل و انتقالاتی همه معادلات را بر هم زد.
ماجرا از این قرار است که باشگاه تراکتور با این بازیکنان قرارداد دو‌ساله امضا کرده ولی قانون می‌گوید که بازیکنان بالای 30 سال فقط می‌توانند قرارداد یکساله داشته باشند. پس این توافق اولیه قابلیت ثبت و پیگیری قانونی در سازمان لیگ نداشته و عملا ملغی‌شده به حساب می‌آید. پس ترابی و اسماعیلی‌فر از نظر قانونی مشکلی برای بازگشت به پرسپولیس ندارند و از بین آنها اخبار غیررسمی حکایت از این موضوع داشته که دانیال تا این لحظه برخلاف ترابی پشیمان شده و بدش نمی‌آید با پس دادن پول زنوزی یک سال دیگر با پرسپولیس تمدید کند.
این بزرگ‌ترین شانس برای پرسپولیسی‌ها خواهد بود و به همین خاطر است که مدیران باشگاه هم حرکتی عجولانه برای انتخاب جانشین ترابی و اسماعیلی‌فر نداشتند. هرچند تا اعلام رسمی تصمیم این بازیکنان درباره وضعیت نهایی باید صبر کرد.
بیرانوند و دروازه‌های بلاتکلیف لیگ برتر
داستان علیرضا بیرانوند به یک کلاف سردرگم در فوتبال ایران تبدیل شده است. بیرو نه‌تنها خودش، پرسپولیس و تراکتور بلکه چند باشگاه دیگر را هم روی هوا معلق نگه داشته است. اما چرا؟
او قرارداد یکساله با پرسپولیس داشت و با اقدامی جنجالی (احتمالا به خاطر پیشنهاد قابل توجه تراکتور) آن را یکطرفه فسخ کرد. باشگاه پرسپولیس بلافاصله از غیرقانونی بودن فسخ و آماده کردن لایحه برای پیگیری سفت و سخت قانونی حرف زد. در صورت شکایت و موفقیت حقوقی در این پرونده، بیرانوند که شایعه شده در ترکیه با زنوزی دیدار خواهد داشت، علاوه‌بر جریمه نقدی سنگین، 4 ماه محروم می‌شود و باشگاهی هم که او را به خدمت گرفته از دو پنجره نقل و انتقالاتی محروم خواهد شد. پس خطر ریسک انعقاد قرارداد با این دروازه‌بان جنجالی بسیار بالاست.
به همین خاطر است که پرونده بازگشت بیرو به پرسپولیس هنوز بسته نشده اما دارای پیچیدگی‌های خاص خودش است. آخرین خبرها نشان می‌دهد او ابتدا درخواست پرداخت 20 میلیارد کمتر از پیشنهاد تراکتور داشت که با مخالفت پرسپولیس روبه‌رو شد و سپس شنیده شد قبول کرده با سقف 24 میلیارد تومانی به همراه آپشن قانونی پرسپولیس در این فصل قراردادش را تمدید کند با این شرط که هوادار متمول هم هوای او را داشته باشد. همه اینها در شرایطی است که بیرانوند تمام احترام و اعتبار خود را نزد هواداران پرسپولیس از دست داده و خیلی‌ها تمایلی به بازگشت او ندارند. ضمن اینکه هر قراردادی حتی یک ریال بالاتر از قرارداد فسخ‌شده قبلی، مدیران پرسپولیس را در مظان اتهام همکاری با بیرو برای افزایش قرارداد قرار می‌دهد. به‌ویژه با آن ماجرای جنجالی اضافه شدن الحاقیه که زوایای مشکوک رسیدگی‌نشده زیادی دارد.
تاثیر وضعیت بیرانوند در نقل و انتقالات دروازه‌بان‌های لیگ برتری هم در نوع خود جالب است. سپاهان بدش نمی‌آید نیازمند با آن قرارداد 90میلیاردی را به باشگاهی دیگر بدهد و او را به پرسپولیس در ازای ارونوف به همراه احمدزاده پیشنهاد داد.
پرسپولیس از تراکتور پیشنهاد معاوضه بیرانوند و حسین پورحمیدی را دریافت و آن را قبول نکرد و الان یک گزینه بسیار خوب روی میز به اسم امیر عابدزاده برای خودش دارد. فولاد خوزستان با گل‌محمدی هم منتظر هستند تا اگر تکلیف بیرانوند با تراکتور و پرسپولیس به نتیجه نرسد و سرخ‌ها این دروازه‌بان را نخواستند برای جذب او نامه بزنند. پس درآمدزایی از انتقال بیرانوند الان یکی از گزینه‌های روی میز پرسپولیس خواهد بود.
احمد گوهری، دیگر دروازه‌بان طرف قرارداد پرسپولیس هم که سال قبل در آلومینیوم حضور داشت، در صورت رفتن بیرانوند و تبدیل شدن به گلر یک پرسپولیس اعلام کرده حاضر است بماند و اگر بازی به او نرسد به تیم دیگری می‌رود. پس وضعیت دروازه بسیاری از تیم‌های لیگ برتری وقتی مشخص می‌شود که تکلیف بیرانوند روشن شود.
جنگ بر سر پول بیشتر بحران تعیین قیمت
مدیران فدراسیون و نهادهای ذی‌ربط برای اجرای سفت و سخت قوانین جدید نقل و انتقالاتی و رعایت سقف بودجه از سوی باشگاه‌ها اراده جدی دارند. اینکه در این پروژه موفق خواهند شد یا نه سوالی است که گذر زمان جواب آن را مشخص می‌کند.
اعداد و ارقام درخواستی از سوی بازیکنان شاخص نقل و انتقالات به مراتب بالاتر از سقف درنظر‌گرفته‌شده از سوی مدیران باشگاه‌ها است. مثلا یکی از بازیکنانی که سال گذشته قرارداد دو میلیارد تومانی داشته، در حال مذاکره همزمان با دو باشگاه بزرگ ایران است و در شروع کار 100 میلیارد تومان برای دو سال خواسته بود! ولی بعد از اینکه متوجه شد در فوتبال ایران چنین ارقامی به او پرداخت نمی‌شود حالا به همراه مدیر برنامه‌هایش در حال مذاکره همزمان با باشگاه‌های مختلف است تا با یک قرارداد مالی خوب که حداقل 15 برابر دریافتی سال قبل او خواهد بود به تیم جدید ملحق شود.
در این فضای به‌وجود‌آمده به خاطر زیاده‌خواهی چند بازیکن، که کف درخواستی آنها از سقف تعیین‌شده باشگاه‌های بزرگ بیشتر است، بازار نقل و انتقالات تابستانی با چالش بزرگ تعیین قیمت بازیکنان مواجه است. یعنی بقیه بازیکنان و ستاره‌ها معتقدند اگر بازیکنی با یک سال درخشش قرارداد 30 تا 40 میلیارد تومانی امضا می‌کند، چرا آنها باید نصف او دریافتی داشته باشند. پس اکثر بازیکنان هم برای دریافت پول بیشتر مذاکره می‌کنند و توافق نمی‌شود چون قیمت‌ها نامشخص است.
حسابش را بکنید یک مهاجم دیگر هم برای یک فصل درخواست قراردادی معادل 700 هزار دلار کرده است. اگر باشگاه‌ها بخواهند این مبالغ را بپردازند عملا توانایی رعایت سقف بودجه را نخواهند داشت و قرارداد 5 تا 6 بازیکن به سقف خواهد رسید.
زیاده‌خواهی و انحصارطلبی چند ایجنت
هر کدام از بازیکنان فوتبال ایران برای انجام امور اداری و قراردادی خود با یک مدیربرنامه قرارداد بسته‌اند و خیلی از دلالان غیرقانونی کار می‌کنند. برخی از این افراد به‌خاطر ارتباط بسیار نزدیک با سرمربی یا مدیرعامل، با بازیکنان طرف قرارداد ایجنت‌های دیگر شرط می‌گذارند که اگر می‌خواهند به این تیم ملحق شوند باید با مدیربرنامه سرمربی یا ایجنت مورد‌تایید مدیرعامل قرارداد امضا کنند.
یا بازیکنان برای انعقاد و تعیین رقم قرارداد خود سراغ ایجنت‌هایی می‌روند که بتوانند پول بیشتری برای آنها بگیرند. حسابش را بکنید در این بلبشو بعضی از ایجنت‌های مشهور با خانواده چند فوتبالیست جوان تماس گرفته و به آنها گفته‌اند فرزندان‌تان را اجازه ندهید کمتر از 30 تا 40 میلیارد تومان قرارداد ببندند و سرشان کلاه برود. این انحصاری شدن و زیاده‌خواهی دلالان هم تاثیر زیادی در فضای مسموم و بلاتکلیف نقل و انتقالات تابستان 1403 داشته است. البته این نکته را هم نباید فراموش کرد که برخی فعالان در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی هم نقشی اساسی در بازارگرمی‌ها ایفا می‌کنند.
