ندا اظهری، مترجم: از اکتبر سال گذشته که اعتراضهای دانشگاهی دنیا بهویژه آمریکا آغاز شد، دانشجویان و برخی اعضای هیاتعلمی خواستار توقف جنگ و حملات رژیمصهیونیستی به نوار غزه شدند. اما بیشتر این اعتراضها و تجمعات با مداخله مقامات دانشگاهی و نیروهای امنیتی و پلیس متوقف و پراکنده شد. اما این تازه اول راه بود و با تداوم و حتی شدت گرفتن حملات به غزه و ادامه کشتار مردم بیپناه فلسطینی، معترضان دست از اعتراض نکشیدند و مطالبه خود را وسیعتر کردند و آن زمان بود که علاوهبر اینکه خواستار توقف این جنگ بودند، از دانشگاههای خود خواستند تا دست از همکاری و تعامل با رژیمصهیونیستی، دانشگاهها، شرکتها و مراکز نظامی و دفاعی آنها بردارند. اینجا بود که بخش پنهانی از روابط دانشگاههای آمریکا در تقابل و تعامل با رژیمصهیونیستی آشکار شد و اعتراضها در کنار درخواست توقف جنگ علیه مردم غزه، سمت و سوی دیگری هم پیدا کرد. معترضان در شعارهایی که سر میدادند خواستار قطع بودجههای دانشگاههای خود شدند که در شرکتهای مختلف صهیونیستی سرمایهگذاری کردند و این بودجه اغلب صرف تحقیق و توسعه و تامین سلاحها و تسلیحات نظامی استفادهشده در جنگ علیه مردم غزه میشود. علاوهبر این، بخشی از تحقیق و توسعه شرکتهای نظامی و دفاعی صهیونیستها هم در در دانشگاههای آمریکا انجام میشود.
به گزارش thenation، مجموعه نظامی- صنعتی آمریکا که بزرگترین پایگاه صنعتی ارتش جهان را شکل میدهد و تقریبا صادرات نیمی از کل سلاحهای فروختهشده در بازار جهانی را برعهده دارد، بدون کمک دانشگاههای آمریکا نمیتوانست کاری از پیش ببرد و در مسیر تولید این سلاحها و تسلیحات، مهندسان و دانشمندان با تحصیلات دانشگاهی نقش تاثیرگذاری را ایفا میکنند. این پروژه متکی بر هزاران پروژه تحقیقاتی است که از سوی پنتاگون تامین مالی شده و توسط دانشگاهیان سراسر کشور انجام شده است. بخش زیادی از جنایتهایی که رژیمصهیونیستی در نوار غزه و علیه فلسطینیها انجام میدهد، با سلاحهای ساخت آمریکا و فناوریهای نظامی پیشرفته صورت میگیرد و بهنوعی دانشمندان و محققان آمریکایی در بیشتر ابعاد این ماجرا، از تحقیق و توسعه، طراحی تا ساخت تسلیحات نقش دارند؛ بنابراین در تمام حملاتی که از سوی صهیونیستها در غزه انجام میشود، سایه آمریکا هم دیده میشود.
میانبر رساندن دانشجویان به بازار کار
نقش پررنگی که جنگافروزی در اقتصاد دارد، دانشگاهها را تشویق میکند تا فعالان این صنعت را آموزش دهند. بهعنوان مثال در ایالتی مانند «کنتیکت»، تولیدکنندگان سلاحهای نظامی مانند ریتون، الکتریک بووت، سیکورسکی، 12.5 درصد از کل تولید ناخالص داخلی آمریکا را تشکیل میدهند و هسته اصلی پایه صنعتی و مالیاتی این ایالت را به خود اختصاص میدهند. ایالت «کنتیکت» در سال 2014، قریب به 400 میلیون دلار برای معافیت مالیاتی به شرکت چندملیتی «یونایتدتکنالوجیز» اعطا کرد. این شرکت در حال حاضر با شرکت ریتون ادغام شده تا شرکت دیگری تحت عنوان «رکس» را راهاندازی کنند. از این رو، جای تعجب نیست که دانشگاه «کنتیکت» که برجستهترین دانشگاه این ایالت محسوب میشود، بهطور عمیق هم در پژوهشهای جنگی و هم در تبدیل دانشجویان به فعالان صنعت جنگی مشارکت دارد. شرکتهایی چون «پرت اندویتنی» و ریتون همراه با نیروی هوایی آمریکا، میلیونها دلار در زمینه موشکها، زیردریاییها و جتهای جنگنده در دانشگاه کنتیکت سرمایهگذاری کردهاند. برترین کارفرمایانی که از دانشکده مهندسی این دانشگاه فارغالتحصیل شدهاند، در شرکتهایی چون لاکهید مارتین و الکتریک بوت فعال هستند. البته این دانشگاه استثنا نیست بلکه این رویه رایجی است که دانشگاهها طی میکنند تا با ایجاد مشارکتهای شرکتی، دانشجویان را از کالجهای خود بهطور مستقیم وارد شرکتهای فعال در حوزه فناوری کنند و به نوعی مسیر را برای اشتغال دانشجویان کوتاهتر میکنند. تولیدکنندگان اسلحه در آمریکا معمولا از توانمندی دانشجویانی بهره میبرند که در عصر بدهیهای شهریهای بالا و شهریههای سرسامآور، به راحتی با دریافت بورسیه دورههای کارآموزی با درآمد خوب و فرصتهای شغلی، پس از فارغالتحصیلی جذب میشوند.
جدایی دانشگاه از جنگ، خودکشی نظامی است
گزارشهای اخیر نشان میدهد که دانشگاه «جانز هاپکینز» بیش از دوبرابر بیشتر از مبلغی که از قراردادهای دفاعی در یک دهه گذشته دریافت کرده، از شهریههای دانشجویی به دست آورده است. بودجه پنتاگون بهتنهایی تقریبا یکچهارم کل درآمد دانشگاه را تشکیل میدهد. علاوهبراین، از بعد از اتفاق 11 سپتامبر، دولت آمریکا بهطور مداوم بین 45 تا 60 درصد از بودجه چند میلیارد دلاری تحقیق و توسعه خود را صرف پژوهشهای دفاعی خود کرده است. در سال 2023، حدود 46 درصد از بودجه تحقیقاتی دولت فدرال به پنتاگون اختصاص یافت که بسیار بیشتر از سایر سازمان دولتی این کشور بوده است. صدها مدرسه تحقیقاتی، پژوهشهایی را در دستورکار دارند که بودجههای آن توسط پنتاگون تامین میشود و این بودجه، بخش قابلتوجهی از بودجه دانشگاهها را بهویژه در دانشگاههای بزرگ پژوهشی به خود اختصاص میدهند. این وضعیت طی 15 سال گذشته در دانشگاههای پژوهشی دولتی شدت گرفته که همین امر، هم دانشجویان و هم استادان غیررسمی را در وضعیت دائمی بیثبات قرار داده است. بهطورکلی، بیثباتی، وابستگی به هزینههای بیسابقه پژوهشی وزارت دفاع و نیز وابستگی به تولیدکنندگان سلاحهای نظامی را تقویت میکند که همواره مشتاق استخدام فارغالتحصیلان بدهکار هستند. اختصاص بودجههای نظامی در مسیر تولید سلاح، دانشگاه و صنایع جنگی را به یکدیگر نزدیک کرد. جنگ یک پروژه جانبی نیست که دانشگاه بتواند آن را کنار بگذارد یا از آن صرفنظر کند. برای بسیاری از مدارس و دانشکدهها، بهویژه دانشگاههای بزرگ پژوهشی، کنار گذاشته شدن از جنگ به معنای خودکشی سازمانی محسوب میشود. در جنون جنگ سرد پس از جنگ جهانی دوم، دانشگاه به یک گره مهم از مجموعه نظامی- صنعتی نوظهور تبدیل شد. بخش عمده منابع مالی تحقیقات ناب علمی که با ملاحظات نظامی تعیین شده، از بودجههای نظامی تامین شده و تعداد بسیار کمی از افرادی که روی تحقیقات علمی پایه فعالیت میکنند، در مسیرهای نظامی کار نمیکنند. روابط بین ارتش و دانشگاه در دهه 1970 تحت فشار اقدامات ضدجنگی کاهش یافت. اما صنعت جنگ به دلیل گسترش شدید دولت امنیت ملی پس از 11 سپتامبر، نقش خود را دوباره تقویت کرد.
بوئینگ؛ شریک قدیمی نیروی دفاعی اسرائیل
یکی از اعضای هیاتعلمی دانشگاه «لانگبیچ» در ایالت کالیفرنیا عنوان کرده است که کمپانی بوئینگ که یکی از شرکای دیرینه نیروی دفاعی رژیمصهیونیستی محسوب میشود، مدیریت این دانشگاه را در اختیار گرفته است. کالج مهندسی و دانشکده بازرگانی این دانشگاه تحت فشارهای دوگانه ریاضت اقتصادی و نظامیگری، به معنای واقعی کلمه به کارخانه تولید نیروی کار کمپانی بوئینگ تبدیل شده است. درنتیجه، بوئینگ بیش از هر شرکت دیگری فارغالتحصیلان دانشگاه لانگبیچ را به استخدام خود درمیآورد. در حال حاضر در شورای مشورتی دانشکده مهندسی این دانشگاه سه عضو از بوئینگ، دو عضو از شرکت ریتون و دو عضو از شرکت صنایع هوافضایی«نورثروپگرامان» حضور دارند.
تامین نیمی از بودجه قراردادهای دفاعی دانشگاهها برعهده دولت
مراکز پژوهشی مانند دانشگاه MIT سالیانه بیش از یک میلیارد دلار در قراردادهای دفاعی آزمایشگاه لینکلن؛ دانشگاه «پناستیت» بهتازگی قراردادی دو میلیارد دلاری را از نیروی دریایی آمریکا به دست آورده؛ دانشگاه «کارنگی ملون» دو میلیارد و 700 میلیون دلار از قرارداد با وزارت دفاع کسب کرده؛ دانشگاه تگزاس، آستین، قراردادی یک میلیارد و 100 میلیون دلاری با وزارت دفاع منعقد کرده است؛ همچنین موسسه فناوری جورجیا، دو میلیارد و 350 میلیون دلار از ارتش آمریکا دریافت کرده که این دانشگاهها و موسسات، برای پیشبرد پژوهشهای جنگی با تکیه بر بودجههای فدرال چنین مبالغی را دریافت کردهاند. مدارس و کالجها بهواسطه اتکا به بودجههای پژوهشی دولتی متعلق به پنتاگون هستند. دولت فدرال بیش از نیمی از پژوهشهای انجامشده در دانشگاهها را مورد حمایت قرار داده و درنتیجه، تعهد ضمنی آمریکا بر لغو تمام بودجههای پژوهشی درمورد موضوع واگذاری بودجهها وجود دارد. بهعنوان مثال دولت فدرال تهدید کرد که اگر دانشکده حقوق هاروارد به جذبشدههای حوزه نظامی اجازه بازگشت به دانشگاه را ندهد، صدها میلیون گرنت مالی را لغو خواهد کرد و اینگونه دانشگاه هاروارد را تحت فشار قرار داد. درنهایت، رئیس دانشگاه حقوق این دانشگاه اذعان کرد از آنجایی که هاروارد نمیتواند از بودجه فدرال صرفنظر کند، با اکراه هم که شده باید این واقعیت را پذیرفت.
نقابی که با از بین رفتن منافع دانشگاهها از چهره آنها افتاد
برخی دانشکدهها در آمریکا، کارخانههای واقعی برای فعالان حوزه صنایع جنگی محسوب میشوند. بهعنوان مثال دانشگاه فلوریدای مرکزی در وبسایت خود به این امر میبالد که پرورشدهنده برتر فارغالتحصیلان صنایع دفاعی و هوافضاست و حدود یکسوم کارکنان محلی شرکت لاکهید مارتین را تامین میکند. فراتر از آنچه بهعنوان آکادمی سنتی در آمریکا متصور میشویم، دهها دانشگاه هستند که تخصص آنها در آموزش دانشجویانی است که بتوانند در حوزههای نظامی یا اطلاعاتی فعالیت کنند. اکوسیستمی از دورههای آنلاین صنعت جنگ در سالهای اخیر به وجود آمده که گاهی بهطور مستقیم توسط وزارت دفاع یا صنعت تامین میشود. دانشگاههای سنتی، دورههای دانشگاهی را برای خدمت به صنعت جنگ تغییر دادهاند. در این میان، دانشگاه «مریلند» در وبسایت خود مدعی شده که حداقل پنج نفر از مدیران سابق شرکت لاکهید مارتین در سمتهای هیاتمدیره در این دانشگاه خدمت کردهاند. مدیرعامل سابق نورثروپگرامان در هیاتامنای دانشگاه MIT حضور دارد. مقیاس سرکوبی که جنبش و اعتراض در طرفداری از فلسطین تجربه کرده، بازتاب تهدیدی است که برای دانشگاه ایجاد میکند. نهادها تنها زمانی به این سطح از خشونت متوسل میشوند که موانع ایدئولوژیک آنها شکسته شود و در برابر حمله به بنیانهای مادی خود آسیبپذیر باشند. نقابی که دانشگاه میزند تا خود را سنگر تفکر انتقادی و آزادی بیان نشان دهد، از بین رفته و آن روی سکه آموزش عالی آمریکا رو شده است. دانشگاهها متقاعد نمیشوند که به منافع خود خیانت کنند.