محمد رئیسزاده، رئیس کل سازمان نظام پزشکی معتقد است باید اولویت دولت چهاردهم برای حوزه بهداشت و درمان این باشد که این حوزه و جامعه پزشکی را یک فرصت بدانند نه یک تهدید. وی در این باره توضیح داد: «بهداشت و درمان باید هم بهعنوان فرصتی برای خدمت به مردم در حوزه بهداشت و درمان و ایجاد امنیت سلامتی و هم فرصتی برای اعتلای وجهه کشور در حوزه پزشکی است که ما تاریخچه بسیار درخشانی بهلحاظ تمدنی در آن داشته و هم توانمندی قابلتوجه و زبانزدی را در عرصه جهانی در حوزه پزشکی داریم. همچنین باید این حوزه را فرصتی برای تقویت اقتصاد کشور بدانیم. اگر آنطور که باید به اقتصاد سلامت پرداخته شود هم در داخل و هم در خارج میتوانند فرصت اقتصادی بینظیری برای کشور در حوزه های صادرات دارو، تجهیزات پزشکی، تکنولوژیهای آموزشی و درمانی، حوزه «هلپتوریسم» و حوزه دیپلماسی سلامت ایجاد کنند و این حوزه یکی از موفقترین عرصهها باشد، بنابراین باید این موضوع را بهعنوان یک موقعیت و فرصت دانست.
نکته بعد که باید در اولویت قرار گیرد، توجه به نیروی انسانی حوزه سلامت است که در این چندسال مغفول واقع شده، یعنی آنطور که بایدوشاید به نیروی انسانی در مقایسه با دارو، تجهیزات و بیمارستان نپرداختهایم. منظور از نیروی انسانی دستیاران و رزیدنتها، نیروهای طرحی، مهاجرت، فرصتهای شغلی و نیروهایی که در مناطق محروم خدمت میکنند، استخدام در حوزه پرستاری، نیروهای بهداشت، درمان و اعضای هیاتعلمی و همه بخشهایی است که مربوط به نیروی انسانی میشود، چون تمام سرمایه حوزه سلامت کشور، نیروی انسانی است. سرمایه اصلی ما بیمارستان و ساختمان و تجهیزات نیست، آنها ابزار کارند. اگر نیروی انسانی نباشد هیچکدام از اینها بهدرد نخواهند خورد.
نکته بعدی توجه به اسناد بالادستی است. دولت آینده محور حرکت و فعالیت را اسناد بالادستی قرار دهد. این درست نیست که یک مقام مسسئول از طرف خودش طرحهای خلقالساعه ارائه دهد و بودجههای کشور را صرف آن کرد و هدر داد تا آزمونوخطا کند و بعد از مدتی بگوید این طرح به این دلیل که فلان ارگان مسئولیتهایش را انجام نداده یا استقبالی از آن نشده به سرانجام نرسیده، مثل همین طرح سلامت خانواده که معلوم نیست از کدام سند بالادستی و بر چه اساسی ارائه شده؟ معاون محترم وزیر هم میگوید، چون پزشکان از این طرح استقبال نکردهاند ما مشکل داریم. شما طرحی را که پزشکان از آن استقبال نمیکنند چطور میخواهید اجرا کنید؟ اصلا چرا این طرح را راهاندازی کردهاید؟ چه کسی پاسخگوی بودجههای هزینهشده برای این طرح است؟ باید به اسناد بالادستی و ریلگذاریهایی که انجامشده توجه کنیم و نیازی به ریلگذاری جدید نداریم.
دغدغههای مردم در حوزه درمان باید رفع شوند
رئیسزاده در ادامه با بیان اینکه بحث بهداشت و پیشگیری و مبارزه با عوامل خطرزا و ایجاد بیماریها باید جزء اولویتها باشد، گفت: «این مساله، مسیر و راهکار دارد و مسیرش این است که توجه و اقدامات در حوزه بهداشت باید ناظر به شاخصها باشد. شاخصهای جمعیتی و مرگومیر، شاخصهای پوشش سلامت، شاخصهای مربوط به نیروی انسانی حوزه سلامت و شاخصهای دسترسی به خدمات باید نصبالعین مسئولان حوزه بهداشت و درمان- از وزیر تا رئیس شبکه و خانه بهداشت- باشند و براساس آن شاخصها اقدام و نظارت کنند و ارزشیابی شوند. دولت، وزیر بهداشت را باید براساس شاخصها ارزیابی کند. با اینها که چقدر سفر استانی رفته، چقدر بیمارستان افتتاح کرده و چقدر تبلیغات تلویزیونی انجام داده نباید ارزیابی شود. هم در مجلس و هم در دولت و هم در سایر دستگاههای نظارتی باید عملکرد مسئولان حوزه بهداشت و درمان براساس شاخصها سنجیده شود، مثلا شاخصها در روزی که مسئولیت را تحویل میگیرند در نقطه «آ» قرار دارد و سال دیگر باید در نقطه «ب» باشد. اگر نبود این کار اشکال دارد و اگر بود جای تقدیر و تشکر دارد. غیر از این هدر دادن منابع و از ریل خارجشدن صورت گرفته است.
اولویت دیگر باید بحث آموزش باشد که کیفیت آموزش پزشکی ما که همه سرمایه جامعه پزشکی است باید حفظ شود. نباید درخواستهای مقطعی برخی ارگانها یا خوشایند برخی مدیران بالادستی به قیمت فدا شدن کیفیت آموزش پزشکی در کشور باشد. نکته دیگر شفاف شدن ساختار وزارت بهداشت است. بیعدالتی، تبعیض، سوءاستفاده، رانتخواری و رانتبازی نباید در حوزه بهداشت و درمان باشد و به جوانان شاغل در این حوزه باید توجه ویژهای شود و ساختارهایی مثل تقسیم نیروی انسانی در زمان طرح، امتحانها، آزمونها و فرصتهای آموزشی باید شفاف شود. نکته بعدی این است که فکر عاجلی برای برخی رشتههای تخصصی شود که در مرز بحران قرار دارند- مثل رشتههای بیهوشی، جراحی قلب و جراحی اطفال- که تمایلی برای ورود به آنها وجود ندارد باید این امر در اولویت باشد که با کمبود نیروی انسانی مواجه نشویم.
همچنین دغدغه مردم در حوزه درمان باید رفع شود. مطلبی که مقاممعظمرهبری فرمودند ما میخواهیم اگر خانوادهای بیمار دارد جز رنج بیمارداری رنج دیگری نداشته باشد. این هم باید جزء اولویتها باشد و راهحلش این است که دسترسی مردم به نیروی درمانی، تخت، دارو و تجهیزات تسهیل شود و دغدغهای نداشته باشند. همچنین در هزینه درمان دغدغهای نداشته باشند که آن هم به منابع مالی در حوزه سلامت و اصلاح تعرفهها و حذف روابط ناسالم میان جامعه پزشکی و بیمار و اصلاح این روابط، حذف برخی رابطههای نادرست مثل پدیده زیرمیزیها که آن هم راهکار علمی دارد و راهکارش رسانهای و شعاردادن و هجمه و ناسزا به جامعه پزشکی دادن نیست، بلکه تدبیر و مدیریت نیاز دارد و همه اینها هم دست سیاستگذار و دولتمرد است. این اشکال جامعه پزشکی نیست و اشکال سیاستگذاران و کسانی است که باید براساس اسناد بالادستی نظارت و مدیریت کنند که این کار را نمیکنند و ناهنجاری ایجاد میشود.
نکته آخر بحث دفاع از جامعه پزشکی در مقابل هجمههای رسانهای و حفظ کرامت و شأن جامعه پزشکی است که باید جزء اولویتهای دولت آینده باشد تا بتوانیم در مسیر بهتری به مردم خدمت کنیم. دولت آینده بداند جامعه پزشکی همه ظرفیت و پتانسیلش مربوط به مردم است و باید در خدمت مردم باشد. اگر این جامعه را تقویت کنیم سلامت مردم را تقویت کردهایم. جامعه پزشکی را نباید چیزی جدای از سلامت و مصلحت مردم در حوزه بهداشت و درمان دانست.