مهران زارعیان، خبرنگار: فیلم تازه وحید جلیلوند که متاسفانه شرایط اکران عادلانه نصیبش نشد، یک تجربه موفق در قصهگویی و همزمان یک تجربه ناموفق در انتقال پیام سیاسی است. «شب، داخلی، دیوار» از این جهت فیلمی تماشایی است که به خوبی از پس یک روایت دشوار مبتنیبر جریان هذیانگونه ذهنی برمیآید که مشابه نمونههای خارجی مثل «جزیره شاتر»، «باشگاه مشتزنی» و «دشمن»، واقعیت و رویا (بخوانید کابوس) را در هم میآمیزد و قصهاش را بیلکنت جلو میبرد. البته شاید بتوان یکی دو مورد قایم کردن حفرههای منطقی پشت این فرم وهمآلود و ذهنی را به یاد آورد اما قابل اغماض است. (مثل ماجرای اسلحه که دکتر برای شخصیت اصلی میآورد.) در این میان بهره گرفتن از یک فضای زمخت و بیرحم (به معنای هانکهای کلمه) با خشونتی سرد که نمودش را در تمهید دراماتیک بیماری صرع زن، نابینایی شخصیت اصلی، دکور خانه خصوصا با آن کابینتهای فلزی، جنس بازی نوید محمدزاده و کاتهای ماهرانه فیلم با موتیف صدای آزاردهنده و اضطرابآور کوبیدن در میبینیم، بسیار به فیلم کمک کرده تا به فرمی متناسب با قصه دست پیدا کند. مشکل فیلم اما جایی است که یک مضمون ملتهب و خواهناخواه سیاسی، مطابق پسند بخش قابل توجهی از جامعه را به صورت خام در فیلم رها میکند.
فیلمی که آشکارا به سراغ سوژهای رفته که در این زمانه وجه سیاسی دارد، چرا باید اصرار داشته باشد که از قصهاش سیاستزدایی کند بهطوریکه تا این حد عقبه آدمها و فضاها در فیلم بدون هویت باشد؟ اینکه فیلمساز برای فرار از ممیزی از بیان مختصات دقیقتری از شرایط سیاسی و اجتماعی مد نظرش امتناع کرده، توجیه معقولی نیست، چون اولا ذات این سوژه جنبه سیاسی دارد که در فیلم بهطور مینیمالمآبانهای (بخوانید مینیمال تقلبی) کمرنگ شده و ثانیا در هر حال فیلمی با این ایده قابل پیشبینی بوده که به تیغ ممیزی برخورد کند و حیف بود فیلمساز حرفش را تا این حد ابتر بیان کرده است. این حتی به منطق پلات اولیه نیز صدمه زده است؛ چراکه باورپذیر نیست یک پرونده صرفا پلیسی تا این حد بغرنج و پر آب و تاب شود که در داستان ذهنی این همه خدم و حشم برای یافتن زن بسیج شوند و در داستان واقعی این همه مجازات و عقوبت در پاسخ به تمرد پلیس (آن هم باانگیزه انسانی و معقول) به وجود بیاید. جدا از اینکه به گمانم فیلم دچار یک نگاه سانتیمانتال به تم پرطرفدار فرد در برابر سیستم شده است که در واقعیت سخت محلی از اعراب ندارد.
شماره ۴۰۸۵ |
صفحه ۱۳ |
فرهنگ و هنر
دانلود این صفحه

خشونتی سرد و پوچ پشت دیوارها