زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: مراکز هدایت شغلی و کاریابی در دانشگاه را باید مهم‌ترین و تنهاترین راهی دانست که به صورت رسمی امکان برقراری ارتباط میان صنایع، بخش‌های مختلف جامعه و دانشجویان را فراهم می‌کند. مراکزی که با رصد استعدادها و شناخت دقیق استعدادهای دانشجویان از یک سو و دانستن نیاز بخش‌های مختلف در حوزه نیروی انسانی، می‌توانند سهم بسزایی در رفع چالش‌های مرتبط با اشتغال فارغ‌التحصیلان داشته باشند. همین مولفه باعث شده تا این مراکز در دانشگاه‌های مختلف برنامه‌های متنوعی را برای افزایش مهارت‌های دانشجویان برگزار کنند که از جمله آن می‌توان به ایجاد مدارس مهارتی اشاره کرد. موضوع دیگر تغییرات سرفصل‌های مهارتی است که به عنوان یکی از کارویژه‌ها از سوی این مراکز دنبال می‌شود. در این گزارش مدیران دو مرکز هدایت شغلی دانشگاه‌های صنعتی اصفهان و شهرکرد در قالب سیزدهم نشست تجارب و برنامه های مراکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی دانشگاهها به بیان اقدامات صورت‌گرفته و چشم‌انداز پیش‌روی این مراکز پرداخته‌اند که در ادامه می‌خوانید.
امیر اخوان، معاون اجرایی ارتباط با صنعت دانشگاه صنعتی اصفهان و مدیر مرکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی:
سرفصل درس مهارت‌های نرم شغلی را آماده کرده‌ایم
برای اینکه در این مرکز بتوانیم فعالیت‌هایمان را سازمان‌دهی کنیم، از سامانه‌ای تحت عنوان کاردان به نشانی kardan. iut. ac. ir استفاده کرده‌ایم. به این سایت در حال حاضر سه سامانه متصل هستند که اولین آن، سامانه کارآموزی است. بعد از آن سامانه کاریابی را داریم که به‌نوعی سامانه کاریابی و شبکه‌سازی است تا از این طریق دانشجویان بتوانند در یک روند ساده‌تری شرکت‌ها و صنایع مورد نظر خودشان را پیدا کنند. این سامانه کارآموزی تابستان 1402 برای اولین‌بار اجرایی شد. در مقابل سامانه کاریابی را داریم که این سامانه هم اجرا شده و قرار است طی یکی دو ماه آینده دانشجویان بتوانند اطلاعات خودشان را وارد کرده و شرکت‌ها و صنایع هم می‌توانند از اطلاعات این سامانه استفاده کنند. قسمت دیگر این سامانه، بحث شبکه‌سازی است. ما در این سامانه دسترسی‌های مربوط به اساتید را باز خواهیم کرد و عملا افراد با نقش‌های مختلف از دانشجو گرفته تا استاد و کارشناس ارتباط با صنعت، به این سامانه دسترسی خواهند داشت. البته برای هر نقش متناسب با نیازی که وجود دارد، دسترسی‌هایی تعریف شده است.
از سامانه که بگذریم، یکی از فعالیت‌های مهمی که امسال در قالب مرکز هدایت شغلی انجام دادیم، برگزاری نمایشگاه کاروتک بود. در این نمایشگاه از حدود 40 شرکت و صنایع بزرگی که در سطح استان بودند، مانند گروه صنعتی انتخاب، شرکت ملی پالایش، شرکت ایریسا، شرکت صااوپتیک یا صاایران دعوت کردیم؛ ویژگی مهم این نمایشگاه هم آن بود که سعی کردیم تا از توانمندی‌های دانشجویان در روند برگزاری آن استفاده کنیم.
قسمت دیگری از فعالیت‌هایی که ما در مرکز هدایت شغلی انجام می‌دهیم، به دوره‌های مهارتی عمومی مرتبط می‌شود. دورههایی مثل کار تیمی، ایده‌پروری و خلاقیت، اصول و فنون مذاکره و... که سال گذشته در دانشگاه ما برگزار شد. همچنین تابستان سال گذشته هم باز به‌نوعی یک مدرسه تابستانه را در قالب کارآفرین‌شوی تابستانه برگزار کردیم. در اصل هدف‌مان این است که بتوانیم رویدادهای ترویجی را برگزار کنیم تا از این طریق به‌نوعی فرهنگ کارآفرینی و اشتغال را در دانشجویان ایجاد کند.
نکته دیگری که باید مدنظر قرار بگیرد، بحث سرفصل‌های دروس است. وزارت علوم آیین‌نامه‌ای را برای دانشگاهها ارسال کرده و در آن به دانشگاهها تکلیف کرده که یک‌سری درس‌های مهارتی مثل کاربینی و مهارت‌های نرم شغلی و نیز کارآفرینی به چارت درسی دانشکده‌های مختلف اضافه شود. با بررسی‌هایی که انجام دادیم، توانستیم سرفصل درس مهارت‌های نرم شغلی را آماده کنیم و امروز معاونت آموزشی دانشگاه دنبال این است تا بتواند این درس را در چارت درسی دانشجوها قرار دهد. نکته مهمی وجود دارد و آن هم اینکه اضافه کردن یک درس جدید به چارت درسی دانشکده‌های مختلف واقعا کار سختی است. یکی از بحث‌های مهمی که به نظرم همچنان جای کار زیادی دارد، بحث رویدادهای ترویجی است که باید وجود داشته باشد. یکی از گلوگاه‌هایی که ما در برگزاری دوره‌ها داریم، استقبال دانشجوهاست.
تقی جاودانی، مدیر امور فناوری دانشگاه شهرکرد:
کافه کارآفرینی دانشگاه با استقبال دانشجویان همراه شده است
سعی می‌کنم به اختصار درباره فعالیت‌های یک سال اخیر مرکز هدایت شغلی و کاریابی تخصصی دانشگاه برایتان بگویم. سعی می‌کنم قبل از اینکه رویکرد ارائه کارکرد باشد، بحث انتقال تجربه باشد که دوستان قطعا بهتر از دانشگاه ما عملیاتی‌اش کرده‌اند. ما هم در این دانشگاه برگزاری نمایشگاه کار را داریم که همه ساله و گاهی در یک سال بیش از یک‌بار برگزار شده است. آخرین نمایشگاه کاری که به صورت حضوری برگزار شد، مربوط به آذر امسال بود؛ چراکه ما از دوران شروع کرونا این نمایشگاه را در پلتفرم دانشگاه به صورت مجازی اجرا کرده بودیم. در نمایشگاه امسال از حدود 50 شرکت برای حضور دعوت کردیم که 27 شرکت با اعزام 53 متخصص در آن شرکت کردند. در این نمایشگاه حدود 275 مصاحبه شغلی انجام شد که در نهایت 25 دانشجو به صورت پاره‌وقت توسط شرکت‌ها جذب شدند، البته باید این را هم ملاک قرار داد که هدف نمایشگاه کار در سطح دانشگاهها ایجاد شغل و معرفی دانشجو به صنعت نیست.
مورد بعدی حضور مرکز هدایت شغلی ما در نمایشگاه خدمات کسب‌وکار استانی بود. برای اولین‌بار در استان چهارمحال‌وبختیاری نمایشگاه خدمات کسب‌وکار با همت اداره کل صمت و حمایت استانداری برگزار شد و ما نیز مانند دیگر دانشگاهها در این نمایشگاه حاضر شدیم.
هدف‌مان ایجاد فضایی بود که دانشجویان بتوانند خارج از محیط دانشگاه با مسائل مرتبط با شغل‌شان و مجوزهای شغلی و مسائلی مرتبط با آن، آشنا شوند. خوشبختانه بیش از 50 درصد از بازدیدکنندگان این نمایشگاه، دانشجویان بودند. نکته‌ای که در این میان وجود دارد، آنکه باید کاری کرد تا برای دانشجو روشنگری شود که او به جای آنکه دنبال استخدام باشد، می‌تواند کسب و کار خودش را راه‌اندازی کند.
مورد بعدی مدرسه کارآفرینی است که امسال به صورت یک تجربه خیلی ویژه‌ای انجام دادیم و با یک ظرفیت محدود 40 نفر این مدرسه را برگزار کردیم. هدف ما از این مدرسه آن بود که تجربه جدیدی برای دانشجویان باشد تا در مرحله اول در دانشجویان خوشه‌های مهارتی ایجاد کنیم. در این مدرسه مهارت‌های اولیه کارآفرینی را به آنها یاد دادیم و در کنار آن سعی کردیم با تکیه بر مسائل روز حوزه سلامت، ایده‌پردازی کنیم و از دانشجویان بخواهیم که با تیم‌های مشارکتی این ایده‌پردازی را انجام دهند و به شکلی تیم‌سازی کنند.
همچنین سلسله برنامه‌هایی هم در راستای توسعه شغل و کسب‌وکار با دانشگاه شهرکرد تعریف کردیم. هدف ما این بود که به‌نوعی دانشجویان دو دانشگاه را به هم نزدیک کنیم، با این نگاه که در حوزه سلامت و حوزه‌های مرتبط با سلامت با توجه به رویکرد جدید کشور و جهان در حوزه سلامت، فناوری اطلاعات و سلامت و استفاده از تجهیزات و تکنولوژی‌های نوین الکترونیکی در سلامت، تیم‌سازی کنیم.
مساله بعدی مشاوره‌های تخصصی هدایت شغلی است که امسال برای سومین سال متوالی برنامه‌هایی را برای آن تعریف و اجرا کردیم. در اینجا باید به این نکته اشاره کنم که دفتر مشاوره تخصصی‌مان دفتر دایری است و در آن ماهی یک بار هم از متخصصان صنعتی و هم از اساتیدی که قراردادهای برون‌دانشگاهی دارند و خودشان مرتبط با صنعت هستند، دعوت می‌کنیم تا در این دفتر حاضر شوند و برنامه‌هایی را به صورت مشترک داشته باشیم.
مساله بعدی استفاده از ظرفیت شبکه مشاوران پارک علم و فناوری است. خوشبختانه ارتباط و تفاهمنامه‌ای با پارک علم و فناوری داریم و به همین دلیل از کل ظرفیت مشاوران پارک علم و فناوری استفاده می‌کنیم. اقدام مهم دیگرمان این است که مشاوره‌های اختصاصی کماکان متناسب با نیازهایی که دانشجویان و هسته‌های نوآور و فناور و تیم‌های مرکز رشدمان دارند، برگزار می‌شود. در کنار این ما فرهنگی را جا انداختیم که طبق آن تمام دانشکده‌هایمان بحث ارائه کارگاه‌های معرفی مشاغل را به عنوان یک الزام برای خودشان تعریف کرده‌اند. درواقع ما در شورای فناوری دانشگاه یکی از وظایف معاونان پژوهش و فناوری دانشکده‌ها را بحث ارائه کارگاه‌های معرفی مشاغل در رشته‌های مختلف گذاشته‌ایم.
برگزاری آزمون‌های متعدد استعدادسنجی که تقریبا این را به صورت روتین در دانشگاه انجام می‌دهیم و مشاوره‌های تخصصی و هدایت‌های تیم به تیم درمورد تیم‌هایی که در مرکز نوآوری‌مان هم قرار دارند هم ذیل مجموعه هدایت شغلی‌مان انجام می‌شود. بحث بعدی بحث دوره‌های مهارت‌افزایی است که خوشبختانه از سال 99 به دنبال شده و هم به صورت مجازی و هم حضوری برگزار می‌شود.
همچنین با سازمان فنی‌و‌حرفه‌ای استان بیش از 57 کارگاه تخصصی برگزار کرده‌ایم که ظرفیت هر کدام از آنها 15 نفر بوده و دلیل این ظرفیت هم این است که همه این کارگاه‌ها به صورت عملی برگزار می‌شود. در کنار آن، بیش از 50 کارگاه مهارتی داشته‌ایم که عمدتا در رشته‌های برق، مکانیک، کامپیوتر، کشاورزی و دامپزشکی بوده است.
بخش دیگر فعالیت‌مان به حوزه آموزشی برمی‌گردد و در اصل گروه‌‌های آموزشی را ملزم کرده‌ایم تا برای اجرای ابلاغ وزارت علوم درباره افزودن دوره‌های کارآموزی و کارورزی به ما راهکار ارائه دهند و تغییر در این حوزه ضرورتی است که باید در سه چهار سال آینده به شکل جدی دنبال شود.
بحث بعدی درباره نشست‌های انتقال تجربه است که برای این ما بیشتر از ظرفیت انجمن‌های علمی‌مان استفاده می‌کنیم. یک تفاهمنامه با معاونت فرهنگی دانشگاه داریم و ذیل دو نهاد زیرمجموعه فرهنگی و معاونت آموزشی با استفاده از ظرفیت برخی دانشجویان موفقی که قبلا فارغ‌التحصیل ما بودند و وارد صنعت شدند، آن را برگزار می‌کنیم.
آخرین مورد هم استفاده از ظرفیت کافه کارآفرینی است که خوشبختانه استقبال خوبی از آن شده، گرچه ظرفیت این کافه‌ها معمولا به دلیل فضایی که تعریف کرده‌ایم، محدود است اما به نظر می‌رسد به اعتمادبه‌نفس و شاید اشتیاقی که لازم است دانشجویان در درون خود داشته باشند، کمک می‌کند.
مورد بعدی بحث ارتباط هدفمند با صنایع است. تفاهمنامه‌های متعددی با صنایع، به دلیل مسائل مختلفی که در دانشگاه در حوزه‌های پژوهش، فناوری، آموزشی، مالی و اداری داریم، اتفاق می‌افتد؛ اما نیم‌نگاهی جدی هم به مساله امضای تفاهمنامه با صنایعی داریم که اینها در رویدادهای تخصصی مرتبط با ایجاد انگیزه در دانشجویان برای حضور در صنایع یا ایجاد اشتیاق در دانشجو برای اینکه در رشته تحصیلی خودش به صورت تخصصی کار کنند، کمک کنند. تقریبا تعداد 90 درصد این صنایع ثابت است و این نشان می‌دهد تعهداتی که آن شرکت‌ها باید داشته باشند، در سطح مناسبی است. استفاده از ظرفیت دستیار فناوری و موقعیتی که دانشگاه شهرکرد به عنوان دانشگاه معین استان دارد کمک کرده این مساله یک مقداری پررنگ‌تر شود.
آخرین نکته این است که فکر می‌کنم ما جزء دانشگاه‌های پیشرو باشیم که از سال 1398 کلیه فعالیت‌های مرتبط با کارآفرینی، هدایت شغلی و تمام مراکزی که ذیل مجموعه امور فناوری هستند را به صورت کاملا الکترونیکی داریم. یعنی تقریبا تمام دورههایی که برگزار می‌کنیم، به صورت الکترونیکی برگزار شده و حتی روند اطلاع‌رسانی و ثبت‌نام، حضور و غیاب اساتید هم به صورت برخط برگزار می‌شود. یعنی تقریبا نیروی انسانی خیلی دخل و تصرفی در این موارد ندارد. همه حوزه‌های مرتبط با فناوری که یک بخشی از آن هدایت شغلی و کاریابی تخصصی است، ذیل این سیستم در حال اجراست.
