سیدمهدی طالبی، خبرنگار گروه جهانشهر: جنگ اوکراین برای اردوگاه غرب کم بود که عملیات 7 اکتبر مقاومت اسلامی غزه بر آن سوار شد و بهدنبالش اقدامات عراق، لبنان و یمن معادلات را پیچیدهتر کرد. بایدن قرار بود از خاورمیانه خارج شود و به سروقت اژدهای زرد در شرقآسیا برود اما به ناچار در باتلاقی گرفتار شد که صهیونیستها برای واشنگتن آماده کرده بودند. شرایط نشان میدهد غرب آسیا هنوز شگفتانههایی دارد که برای دولت بایدن رو نکرده است. در چنین فضایی دولت بایدن نافرمانی داخلی را کم داشت که قفل آن مرحله نیز باز شد. رسانههای آمریکا میگویند درگیریها میان دولت جو بایدن و «گرگ آبوت»، فرماندار ایالت تگزاس بر سر مرزهای جنوبی باعث ایجاد نگرانیهایی درباره احتمال بروز درگیری داخلی در این کشور شده است. دیوان عالی آمریکا بهتازگی از تصمیم دولت بایدن برای ملزم کردن تگزاس به برداشتن سیمخاردار و دیگر موانع احداثشده در طول نقاط مرزی که با هدف جلوگیری از ورود مهاجران غیرقانونی ایجاد شده بود، حمایت کرده است اما آبوت از این حکم تبعیت نمیکند و کارزار تندی را علیه بایدن به راه انداخته تا حتی صحبت از درگیری شدید داخلی و توسعه آن به میان بیاید.
دعوا بر سر چیست؟
دولت فدرال آمریکا به رهبری جو بایدن رئیسجمهور و گرگ ابوت فرماندار تگزاس دو طرف دعوا هستند. به دلیل تنش در رابطه دولت مرکزی (فدرال) و دولت محلی ایالت، این موضوع دارای اهمیت شده است زیرا علیرغم برتری نهایی دولت فدرال بر دولت محلی، توازن میان اختیارات این دو سطح حکومتی، حساس تلقی میشود.
موضوع تنش، اختلاف بر سر «ایجاد موانع مرزی» است. فرماندار تگزاس، دستور داده تا موانعی در مناطق مرکزی با مکزیک ایجاد شوند تا مهاجران نتوانند از آنها عبور کرده و به خاک این ایالت قدم بگذارند. دولت بایدن اما مخالف ایجاد این موانع بوده و در تلاش برای جمعآوری آنهاست. ادعای دولت، مشکلات زیستمحیطی و انسانی این موانع است.
طرفی که تنش را به روال حقوقی کشانده، ایالت تگزاس است. این ایالت در ماه اکتبر از دولت بایدن به دلیل آنچه تخریب عمدی بخشهایی از دیوار مرزی خود با مکزیک توسط مقامات فدرال، اعلام شده است، شکایت کرد. دولت نیز متقابلا این پرونده را به دادگاه عالی ارجاع داد. این دادگاه با پنج رای در برابر چهار رای، حکم خود را به نفع دولت فدرال صادر کرده و اعلام کرد ماموران فدرال حق دارند درصورت لزوم از سد مرزی ایجاد شده در ایالت تگزاس عبور کنند.
گرگ ابوت، فرماندار جمهوریخواه تگزاس از سال 2021 حرکتی برای مبارزه با مهاجرت با نام «عملیات ستاره تنها» را آغاز کرده است، اما تنشها از اواخر سال 2023 از سال سوم به بعد شدت گرفته و از 10 ژانویه به لحاظ میدانی و فیزیکی نیز اوج گرفته است. در این تاریخ مقامات تگزاس عملا مسیر گشت مرزی ایالات متحده را از منطقه 2.5 مایلی در ایگل پس که شاهد موجی از عبور مهاجران بودند مسدود کردند. این مسیر با دروازهها و سیم تیغ محصور شده است که مانع دسترسی گشت مرزی میشود.
گرت ابوت فرماندار تگزاس ادعا میکند ایالت تحت کنترلش با «تهاجم» از سوی مهاجران روبه رو شده است؛ برترال راس، استاد حقوق در دانشگاه ویرجینیا و مدیر مرکز کارش میگوید: «استدلالی که ابوت میخواهد بیان کند - که مهاجرت از طریق مرز به منزله یک عمل تهاجم است - تفسیر بسیار گستردهای از کلمه تهاجم است.»
ابوت در بیانیهای که روز چهارشنبه منتشر شد، با استناد به ماده 4 قانون اساسی به ایالتها تضمین میکند که دولت فدرال «از هر یک از آنها در برابر تهاجم محافظت خواهد کرد»، گفت: «دولت فدرال پیمان بین ایالاتمتحده و ایالاتمتحده را شکسته است.»
او با اتکا به نقض عهد دولت فدرال در موضوع مهم دفاع از ایالت در برابر تهاجم، اقدام خود در نافرمانی از دولت را مشروع قلمداد میکند. فرماندار تگزاس بایدن را متهم میکند که «هیچ کاری برای جلوگیری از تهدیدهای خارجی مانند کارتلهایی که میلیونها مهاجر غیرقانونی را از مرزها قاچاق میکنند، انجام نمیدهد.»
دنباله سیاسی و نظامی
دونالد ترامپ رئیسجمهور سابق آمریکا و اصلیترین گزینه نامزدی حزب جمهوریخواه در انتخابات ریاستجمهوری آتی، به علاوه 25 فرماندار جمهوریخواه-نیمی از ایالتها- از تصمیم ایالت تگزاس حمایت کردهاند.
این ایالتها گفتهاند حاضر هستند برای مبارزه با مهاجرت، نیروهای گارد ملی خود را به تگزاس اعزام کنند. این اتفاق بیسابقه نیست. کسانی مانند ران دسانتیس در سال گذشته چنین اقدامی را با اعزام 100 عضو گارد ملی انجام دادهاند.
در آمریکا کنترل ارتش و پلیس فدرال، در دستان دولت مرکزی است اما پلیس محلی، از شهرداریها و ساختارهای جزئی محلی پیروی کرده و مسئولیت گارد ملی برعهده فرمانداران ایالتهاست.
آنچه به صحبتها درباره «وقوع جنگ داخلی» دامن زده است، موضوع استفاده ایالتها از گارد ملی خود برای نافرمانی از دولت مرکزی است. موضوع استقلال تگزاس از آمریکا نیز برخوردار از دنبالهای سیاسی بوده که ریشه در سابق مستقل بودن این کشور پیش از پیوستن به آمریکا دارد.
نسبت سیاسی با ترامپ
یکی از اصلیترین عوامل موفقیت ترامپ در جلب نظر رایدهندگان طی انتخابات ریاستجمهوری 2016، تمرکز وی بر موضوع «مهاجران» بود. او به دنبال تقویت مجدد این ابزار برای استفاده در انتخابات ریاستجمهوری 2024 است.
بر همین اساس ترامپ اوایل هفته گذشته، بسته اصلاحات مهاجرتی را که مدتها به دنبال آن بود و با ظرافت مذاکره شده بود، متوقف کرد. این بسته که در آستانه تصویب توسط جمهوریخواهان رد شد، میتوانست شدیدترین حفاظتها از مرز را اعمال کند.
ترامپ مرزها را به ستون مرکزی مبارزات انتخاباتی خود تبدیل کرده است و متعهد شده است که درصورت انتخاب مجدد در سال جاری، آن را نظامی کرده و مهاجران را به صورت دستهجمعی اخراج کند. او وعده داده پس از بازگشت به کاخ سفید بلافاصله بزرگترین عملیات اخراج مهاجران را کلید میزند.
وحشتآفرینی نظامی
جمهوریخواهان بنابه دلایلی مانند اقدام متقابل دربرابر شدت عمل لیبرالها در حزب دموکرات به دنبال نشان دادن چنگ و دندان به رقیب خود هستند. این مواجهه خشونتآمیز در حوزه نظامی صورت میگیرد اما نه به شکل گرم بلکه بهصورت نرم.
جمهوریخواهان تلاش خود برای وحشتآفرینی نظامی را به مرزها و نسبت به دشمن خارجی-مهاجران و کارتلهای قاچاق-معطوف کردهاند تا به استفاده از ابزار نظامی در محیط داخلی بر علیه رقیب متهم نشوند.
نگرانی عمیق جمهوریخواهان از چیست؟
لیندسی گراهام سناتور تندرو عضو حزب جمهوریخواه زمانی گفته بود جمهوریخواهان به دلیل قاعده جمعیتی کمتر، به دشواری میتوانند رای آورده و وارد قدرت شوند؛ بهویژه وقتی پای رای اکثریت کشور برای مسئولیت ریاستجمهوری در میان باشد. به نظر میرسد جمهوریخواهان در وهله نخست تلاش دارند با کاهش سرعت مهاجرات، از تشدید تغییر موازنه جمعیتی در میان قاعده طرفداران دو حزب جلوگیری کرده و همچنین با ابزارسازی خارج از صندوق رای، توان اثرگذاری سیاسی خود را حفظ کنند. مهاجران پس از ورود به آمریکا لزوم تابعیت این کشور را دریافت نمیکنند، اما فرزندان و نسلهای بعدی آنها براساس اعطای حق شهروندی براساس خاک (محل تولد) به شهروندی آمریکا در میآیند. از این رو قاعده غیرجمهوریخواه و نزدیک به دموکراتها در آمریکا افزایش مییابد. به همین دلیل جمهوریخواهان برای آینده خود میجنگند. با اینحال جمهوریخواهان برای مشروعیت، این جنگیدن را مرتبط با ملیگرایی معرفی میکنند.
جنگ داخلی و استقلالطلبی
آشوب جمهوریخواهان در محیط داخلی (تصمیم ایالت تگزاس و حمایت نیمی از ایالتها از آن)، مماس بر مرز (به چالش کشیدن حق دولت فدرال در کنترل مرزها) و دارای اثرات خارجی (درگیری با جامعه آمریکای لاتین) مستقل از دولت مرکزی، نشاندهنده توانمندی و اراده آنها برای بهکارگیری این توانمندی است.
جمهوریخواهان تقریبا توانایی خود در اداره یک دولت عمیق برای به چالش کشیدن دیگر نهادها، با ظرفیتهای استقلالطلبی همانند ایالتهای جنوبی در دوره جنگ داخلی و همچنین امکان سیطره بر دولت مرکزی با خشونت را به رخ همه کشیدهاند.
دعوای آنگلوساکسونها و لاتینها در مهاجرت
غرب به دو دسته آنگلوساکسونها و لاتینها تقسیم میشود که این تقسیمبندی در آمریکا نیز به نوعی وجود دارد؛ هرچند با تفاوتهایی. زیرا منظور از لاتینتباران در آمریکا بیشتر از اینکه با اروپاییتباران مرتبط باشد، به جوامع آمریکای لاتین ربط دارد. سفیدپوستان 60 درصد جمعیت و لاتینتباران که با توجه به زبان اسپانیایی هیسپانیک نامیده میشوند، 19 درصد جمعیت آمریکا را تشکیل میدهند. نبض جمعیتی سفیدپوستان را مهاجران شمال و شمال غرب اروپا مانند بریتانیاییها، آلمانیها و هلندیها در دست دارند. در میان لاتینتباران، هرچند اسپانیاییها نیز حضور دارند اما غلبه با جوامع آمریکای لاتین بهویژه مکزیکیهاست. سفیدپوستان یا جریان آنگلوساکسونی نگران هستند با تداوم مهاجرت از جوامع آمریکایی و همچنین آسیا، نسبت جمعیتی آنها کاهش یابد. پیشبینی شده تا 2060، نسبت سفیدپوستان به 40 درصد میرسد که دوسوم کمتر از سهم کنونی آنهاست. در این صورت تسلط آنها بر آمریکا از دست رفته و از میان لاتینتباران و آسیاییتباران، لاتینها با توجه به جمعیت بسیار بیشتر و سابقه حضور طولانیمدتتر میتوانند به قدرت بیشتری دست یابند.
معضل مهاجرت به دلیل تغییر دموگرافی جمعیتی مورد تایید نخبگان آمریکایی است اما جمهوریخواهان به دلیل رویکرد محافظهکارانه مواضع تندتری داشته و دموکراتها به دلیل تاثیرپذیری از غیرسفیدپوستان، نگاههای ملایمتری به مهاجرت دارند.
براساس آخرین آمار سرشماری، آمریکا دارای 45 میلیون نفر مهاجر است که 13.6 درصد کل جمعیت میشود که مشابه یک قرن قبل است. با اینحال این مشابهت فریبانگیز است. براساس گزارش موسسه سیاست مهاجرت، در سال 1965، 9.6 میلیون مهاجر در ایالات متحده تنها پنج درصد از جمعیت را تشکیل میدادند. اکنون بیش از 45 میلیون مهاجر نزدیک به 14 درصد از کل کشور را تشکیل میدهند. در دهه 1960 تصویر مهاجران در آمریکا تفاوتهای بسیاری با امروز داشت. در سال 1960 طبق گزارش موسسه سیاست مهاجرت، بیشترین گروه مهاجران ایتالیاییها و پس از آن آلمانیها و کاناداییها بودند. امروز اما بزرگترین گروه مکزیکیها و دومین گروه هندیها هستند. چینیها و ویتنامیها بهعنوان جوامع آسیایی، جزء 10 کشور با تعداد بالای مهاجران در آمریکا هستند. چیزی که این تغییر را رقم زده، تغییر سیستم مهاجرتی است. به مدت چند دهه سیستم سهمیهبندی کنگره برای پذیرش مهاجران که در سال 1924 وضع شده بود، به نفع مهاجران شمال و غرب اروپا تنظیم بود. این وضعیت در سال 1965 تغییر کرد و قانون مهاجرت و ملیت در قالب جدیدی به اجرا در آمد که در آن مهاجران بسیار ماهر در اولویت قرار گرفتند. این امر راه را برای میلیونها مهاجر غیراروپایی برای آمدن به ایالات متحده هموار کرد. تغییر قوانین به همراه نزدیکی جغرافیایی آمریکای لاتین و بروز بحران در این منطقه که واشنگتن نیز در آن نقش داشته، باعث شده تعداد مهاجران بهویژه لاتینتباران که توانمندیهای سیاسی نیز دارند، افزایش یابد.
در سال 2022، 63.7 میلیون اسپانیایی در ایالات متحده زندگی میکردند که 81 درصد آنها دارای تابعیت آمریکا بودند. نرخ رشد زاد و ولد این جمعیت چندان بالا و نگرانکننده نیست اما نرخ مهاجرت آنها به آمریکا برای راستهای افراطی دلهرهآور است. واشنگتنپست با استناد به یک گزارش جدید نوشته است اداره گمرک و محافظت مرزی آمریکا با اجازه به طیف گستردهای از خانوادههای مهاجران و گروههای بزرگسال، بیش از دو میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مهاجر را در دولت جو بایدن از مرز جنوبی وارد این کشور کرده است. با اینحال دولت بایدن نیز دلایلی برای دفاع از خود دارد. دادههای وزارت امنیت داخلی دولت دموکراتها نشان میدهد که آنها بیش از چهار میلیون نفر که از گذرگاههای مرزی عبور کردهاند را طی سه سال گذشته به کشورهای خود بازگردانده یا از آمریکا خارج کردهاند.
اهمیت تگزاس
در میان 50 ایالت آمریکا، تگزاس جزء مهمترین و مشهورترین ایالتهاست. تگزاس پس از کالیفرنیا، دومین ایالت پرجمعیت و پس از آلاسکا، دومین ایالت بزرگ آمریکاست. جمعیت تگزاس 30.7 میلیون نفر است که تقریبا 9 درصد جمعیت 339 میلیون نفری آمریکاست. این جمعیت تقریبا معادل 40 درصد جمعیت انگلیس و فرانسه است. تگزاس با وسعت 696 هزار کیلومتر مربع، 7 درصد خاک آمریکا را تشکیل میدهد. این وسعت 8 درصد بزرگتر از فرانسه و تقریبا سه برابر بریتانیاست. به لحاظ اهمیت سیاسی، اگر نیویورک در شمالشرق، فلوریدا در جنوبشرق و کالیفرنیا در تمام غرب دارای اهمیت است، تگزاس در جنوب دارای اهمیت است. همچنین این ایالت دارای مرز زمینی با مکزیک است که شاهد جنگهای بسیاری بوده و امروزه نیز بزرگترین کریدور مهاجرت در جهان به حساب میآید. آنچه تگزاس را از دیگر ایالتهای آمریکا متمایز میکند، سابقه استقلال آن است. شعار تگزاس «ایالت تک ستاره» به همین موضوع اشاره دارد. تگزاس سوابق استقلالطلبانه تاریخی دارد. برای نخستین مرتبه تگزاسیها در همان ابتدا که مکزیک از امپراتوری اسپانیا مستقل شدند، قصد داشتند کشور خود را تشکیل داده و تحت کنترل مکزیکیها نروند. آنها اما بهزودی و با کمک آمریکا موفق شدند مکزیکیها را شکست داده و از سال 1836 تا 1945، در مدت 10 سال در قالب کشور «جمهوری تگزاس» استقلال را تجربه کنند. آنچه درباره سابقه استقلال تگزاس اهمیت دارد، وابسته بودن این موضوع به آمریکاست. جدایی تگزاس از مکزیک توسط آمریکا تحریک میشد. مقامات آمریکا مهاجرت شهروندانشان به تگزاس را تشویق کرده و حتی تعدادی از مقامات سیاسی نیز به این منطقه رفته و ساکن شدند. از این رو سابقه استقلال تگزاس ریشههای عمیقی در آمریکا دارد. این ایالت زمینههای قدرتمندی در اتصال به حوزه آمریکای لاتین دارد. در تگزاس 12 میلیون نفر یا تقریبا 40 درصد جمعیت لاتینتبارند.