مطهرهسادات قاسمی، خبرنگار گروه دانشگاه: سالهاست که دانشجویان مختلف دغدغههای مربوط به عدم وجود شغل متناسب با رشته تحصیلی و ناکارآمدی دروس دانشگاهی را مطرح میکنند. هر چقدر که زمان بیشتر گذشت و جوانان با معضلات اقتصادی بزرگتری روبهرو شدند این مساله نیز برای آنها اهمیت دوچندانی پیدا کرد؛ تاجایی که شاهد عدم تمایل افراد به ادامه تحصیل در دانشگاهها بودیم. در واقع آنها سعی داشتند با حضور در حوزههای دیگر شغلی یا ابداع مسیری جدید برای دستیابی به فرصتهای شغلی و کسب درآمد از میزان دغدغه خود در رابطه با بیکاری بعد از فارغالتحصیلی بکاهند. در این بین رویداد صدرا دانشگاه آزاد از دیماه 1401 با هدف معرفی دانشجویان به صنعت و بازار کار، به واحدهای دانشگاهی ابلاغ شد تا مسیر میانبری باشد برای دانشجویانی که دغدغه شغل و مهارتآموزی دارند. این روزها واحدهای مختلف دانشگاه آزاد سرگرم برگزاری رویداد صدرا برای دانشجویان خود هستند. در ادامه گفتوگوی «فرهیختگان» با ستار سلامی معاون پژوهش و فناوری واحد تهران مرکزی، داود ثمری معاون علم و فناوری واحد علوموتحقیقات و محمد دوستار رئیس دانشگاه آزاد استان گیلان را درباره جزئیات رویداد صدرا میخوانید.
700 دانشجو برای حضور در فرصتهای شغلی ثبتنام کردهاند
ستار سلامی، معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی با اشاره به برگزاری رویداد صدرا بیان کرد: «رویداد صدرا بهمنظور آشنایی دانشجویان با طرح پویش، ثبتنام و تعامل آنها با بنگاهها صنعتی و اقتصادی-اجتماعی در دیماه 1401 توسط سازمان مرکزی به واحدها ابلاغ شد. ما در واحد تهران مرکز اولین رویداد علوم و فناوریهای همگرا و کوآنتومی را پیشرو داشتیم، به همین دلیل تصمیم گرفتیم درتاریخ 2 تا 4 دیماه رویداد صدرا یک را بهعنوان اولین رویداد موضوعی صدرا برگزار کنیم زیرا همواره این رویداد در واحدهای دیگر دانشگاه آزاد برای عموم رشتهها برگزار میشد.»
وی در ادامه گفت: «با شرکتهایی که در حوزه فتولیک، لیزر و فناوریهای کوانتمی فعالیت دارند مذاکره کردیم تا غرفههایی را در راستای تعامل دانشجویان با صنعت در بخش نمایشگاهی رویداد صدرا برپا کنند. همچنین با ارائه فرمهایی به شرکتها دانشجویان میتوانند برای حضور در فرصتهای شغلی ایجادشده ثبتنام کنند. با اینکه رویداد صدرا یک در رشتههای خاصی برگزار شد اما آمارها تا روز دوم رویداد نشان میدهد که 700 دانشجو برای حضور در فرصتهای شغلی ثبتنام کردهاند. در این رویداد غرفههایی را نیز برای رشتههای فنی و مهندسی در نظر گرفتیم که دانشجویان این رشتهها نیز از نمایشگاه صدرا بهرهمند شوند. در حال حاضر 30 غرفه برای رویداد صدرا یک برپا شده است.»
سلامی با اشاره به نحوه تعامل بین دانشجویان و شرکتها اظهار کرد: «تعاملات بین دانشجویان و شرکتهای حضوریافته نیز به این شکل است که افراد فرمهایی حاوی شماره تماس، رشته تحصیلی و مشخصات فردی را تکمیل کرده و همزمان در سامانهای که توسط دانشگاه طراحی شده بارگذاری میکنند. پس از آن شرکتها برای مصاحبه، دانشجویان علاقهمند را دعوت کرده و با توجه به آن جلسه، دانشجویان مورد نیاز و تایید خود را انتخاب خواهند کرد. همچنین یک قرارداد سهجانبه بین دانشگاه، دانشجو و واحد حمایتکننده منعقد میشود. به ازای هر دو واحد طرح پویش، دانشجو موظف است 240 ساعت در آن واحد ماموریتی را انجام دهد که در مقابل این ساعات کاری برای دانشجو گواهینامهای توسط دانشگاه صادر خواهد شد. در صورت رضایت واحد صنعتی نیز دانشجو میتواند همزمان با تحصیل در موقعیت شغلی خود استخدام شود.»
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز با بیان اینکه تعداد فرصتهای شغلی ایجادشده بستگی به میزان جذب دانشجویان پس از مصاحبه حضوری دارد، تشریح کرد: «قطعا رویداد اصلی صدرا دو الی سه برابر این رویداد برای جذب دانشجویان پتانسیل دارد. شرکتهایی زیادی نیز از جمله حضوریافتگان نمایشگاه صدرا یک نیز برای حضور در رویداد اصلی اعلام تمایل کردهاند. همچنین شرکتهای مستقل و فعال در حوزه رشتههای فنی در این نمایشگاه حضور خواهند داشت.» او با بیان برنامههای جانبی نمایشگاه صدرا یک گفت: «همکاریهایی با واحدهای صنعتی و حامی داریم. برای مثال برخی از اعضای هیاتعلمی واحد تهران مرکز مدیرعامل یا عضو هیاترئیسه شرکتها هستند. ما از آنها خواستهایم که این شرکتها بهعنوان واحد فناور در مرکز رشد یا در قالب شرکت دانشبنیان در سرای نوآوری واحد تهران مرکز مستقر شوند. محصول شرکتی که در مرکز رشد حضور پیدا کند تجاریسازی نشده و در این راستا نیاز به حمایت دانشگاه دارند که پس از استقرار شرکت، دانشگاه در قالب سهامدار شرکت کار خود را آغاز میکند. در کنار نمایشگاه صدرا بدینگونه با شرکتها و واحدهای صنعتی تعامل داریم.» سلامی با اشاره به زمان برگزاری رویداد صدرا دو، اظهار کرد: «رویداد صدرا دو با حضور همه رشتهها اوایل اسفندماه سال جاری برگزار خواهد شد که قاعدتا نسبت به دوره قبل خود نمایشگاه گستردهتری بوده و تعداد شرکتهای حضوریافته نیز افزایش خواهد داشت. احتمالا نسبت به رویداد صدرا یک شاهد حضور دوبرابری شرکتها در این دوره باشیم.» معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد واحد تهران مرکزی در پایان با اشاره به عدم مهارت برخی دانشجویان برای حضور در فرصتهای شغلی و طرح پویش، بیان کرد: «برای این چالش دو راهکار داریم. دورههای آموزش کوتاهمدت و دیگری مدارس عالی مهارتی؛ پس از به نتیجه رسیدن فرآیند مصاحبه و جذب دانشجو، به شناسایی بخشهای ناموفق در جذب دانشجو و عدم مهارت افراد میپردازیم و این قسمتها را با آموزشهای کوتاهمدت که مجوز برگزاری آنها را نیز داریم پوشش خواهیم داد. در مقیاس بزرگتر و پیشرفتهتر نیز بحث مدارس عالی مهارتی مطرح میشود. این مدارس را میتوانیم در محیط دانشگاه بهصورت مشترک با شرکتهای مورد نظر تاسیس کنیم. در این شرایط دانشجویان مهارت لازم برای حضور در دورههای کارورزی را کسب کرده و در طرح پویش شرکت خواهند کرد.»
برگزاری بزرگترین رویداد جذب نیروی دانشگاهی با حضور 50 شرکت
داود ثمری، معاون علم و فناوری دانشگاه آزاد واحد علوموتحقیقات در گفتوگو با «فرهیختگان» با اشاره به برگزاری رویداد صدرا بیان کرد: «ارتباط صنعت با دانشگاه یکی از اهداف مهم واحد علوموتحقیقات و بهتبع آن دانشگاه آزاد است زیرا یکی از بزرگترین دغدغههای سیل عظیم دانشجویانی که این دانشگاه تحصیل میکنند بحث اشتغال و بازار کار است.»
وی افزود: «رویداد صدرا مخفف صنعت، دانشگاه و راه اشتغال است که برای اولین بار در برخی از واحدهای دانشگاه آزاد برگزار شد و ما نیز این رویداد را برگزار خواهیم کرد. در تلاشیم به سمتی حرکت کنیم که میزکار واحد علوموتحقیقات در طول سال تداوم داشته باشد. صنایعی که نیازمند نیروی انسانی هستند و دانشجویانی که قابلیت جایگزینی در این نیازها را دارند به دانشگاه اعلام میکنند. در این راستا سامانهای در سایت واحد علوموتحقیقات آماده کردهایم، دانشجویان علاقهمند وارد این سامانه شده و اطلاعات خود را از جمله دورههای که گذراندهاند، تخصصها و مهارتها را وارد میکنند. این تعاملی است که بین دانشگاه و بخش صنعت اتفاق خواهد افتاد.» ثمری با اشاره به هدف اصلی دانشگاه آزاد از برگزاری طرح صدرا گفت: «برای مثال بسیاری از دستگاهها و شرکتهای دولتی نیازمند برنامهنویس کامپیوتر هستند. در واحد علوموتحقیقات این قابلیت را داریم و دانشجویانی هستند که میتوانند نیازهای برنامهنویسی را برطرف کنند. هدف اصلی رویداد صدرا این است که بتوانیم ارتباط بین دانشگاه و صنعت را تحکیم بخشیده و در کنار آن مسیر اشتغال دانشجویان را باز کنیم.» وی افزود: «رویداد صدرا یک برنامه پذیرفتهشده در نظام آموزش عالی است. دانشگاههای دولتی خوب هم این برنامه را برگزار کرده و از آن با عنوان میزکار تعبیر میشود. فکر میکنم با توجه به استقبالی که وجود دارد بتوانیم بزرگترین رویداد جذب نیرو دانشگاهی را در واحد علوموتحقیقات برگزار کنیم. بهتازگی دانشگاه شریف نیز این برنامه را با حدود کمتر از 30 شرکت برگزار کرد اما پیشبینی ما این است که بیش از 50 شرکت و دستگاه دولتی نیازمند نیروی کار در رویداد صدرا حضور پیدا کنند.» ثمری در ادامه گفت: «واحد علوموتحقیقات قابلیتهای بسیار ممتاز و خوبی را بین واحدهای دانشگاهی دارد و دانشجویانی هم که در این واحد دانشگاهی مشغول به تحصیل هستند اکثرا میتوانند در حین درس خواندن مشغول به کار نیز بشوند. این یکی از اهداف دیگرمان است که امیدواریم در واحد علوموتحقیقات محقق شود.» معاون علم و فناوری دانشگاه آزاد واحد علوموتحقیقات اظهار کرد: «پیشبینی ما این است که حداقل 500 دانشجو بهواسطه طرح صدرا در دستگاههای نیازمند کار دانشجویی مشغول به کار شوند ولی امیدواریم که از این عدد بگذریم و اتفاق خوبی را رقم بزنیم. نکته بعدی این است که در واحد علوموتحقیقات اکوسیستم فناوری و نوآوری شکل گرفته و تعداد زیادی واحد، هسته و شرکت دانشبنیان در مراکز رشد و سراهای نوآوری مستقر هستند که تمایل دارند نیروی انسانی خود را از بین دانشجوهای خودمان جذب کنند و این مطالبه را دارند.» وی افزود: «این اتفاق خوبی است که اکوسیستمی در واحد علوموتحقیقات وجود دارد و در کنار آموزش، پژوهش و فناوری به مساله کارآفرینی نیز توجه میشود زیرا به مرور باید خودمان را از دانشگاههای نسل دو جدا و به سمتی حرکت کنیم که به دانشگاههای نسل سه و چهار تبدیل شویم. همچنین معتقدم واحد علوموتحقیقات قابلیت این را دارد که دانشگاه کارآفرین باشد زیرا یکی از مولفههای کارآفرینی این است که بتوانیم در این اکوسیستم، فرآیند کارآفرینی و جذب ایدههای خوب را داشته باشیم تا براساس آن شرکتهایی که نیاز به جذب نیرو دارند نیز در کنار دانشگاه قرار بگیرند.» ثمری با اشاره به ویژگیهای رویداد صدرا، تشریح کرد: «با رویداد صدرا یک ارتباط و گفتوگوی دوطرفه بین دانشجویان و صاحبان مشاغل رخ میدهد، یعنی ذات وجودی نمایشگاه این است که خود افراد در این دو بخش یکدیگر را ببینند و شاید برخی مصاحبههای کاری در همان محل نمایشگاه نیز انجام شود. همچنین برخی از مراکزی که برای حضور در نمایشگاه صدرا اعلام آمادگی کردند مدل خاصی از جذب نیرو را دارند. برای مثال مرکز ملی انفورماتیک که یکی از مراکز مهم بانک مرکزی است بنا دارند در سه روز نمایشگاه مسابقه کدنویسی برگزار کرده و از بین برترینهای این مسابقه نیروی کار خود را جذب کنند.» وی افزود: «تقریبا این تلنگر به بخش صنعت خورده که نیروی خوب، متخصص و ارزانقیمت را میتواند از بین دانشجوها انتخاب و جذب کند. در برنامه صدرا استقبال صنایع و دانشجویان بسیار حائز اهمیت است.» ثمری ادامه داد: «همزمان با رویداد صدرا برگزاری کارگاههای آموزشهای تخصصی در حوزه کارآفرینی و توسعه استارتاپها را خواهیم داشت و درحال رایزنی هستیم که صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی نیز در نمایشگاه غرفهای داشته باشند و شرکتهای استارتاپی به بحث تامین مالی کمک کنند. تفاوت کارآفرینی دانشگاهی با غیردانشگاهی این است که در کارآفرینی دانشگاهی حتما یک ایده نوآورانه داریم که براساس آن شرکتهای دانشبنیان کارهای کارآفرینان را انجام میدهند. لذا در راستای آشنایی با اکوسیستم فناوری و نوآوری، دانشجویان نیازمند ورکشاپهایی هستند؛ این کارگاهها طراحی شده و در طول برگزاری نمایشگاه صدرا برگزار خواهند شد.» وی افزود: «اگر برخی از دانشجویان نیز ایدههایی برای راهاندازی بیزینس شخصی داشته باشند، میتوانیم آنها را پس از بررسی و تایید در مرکز رشد واحد علوموتحقیقات پذیرش کنیم. شرکتها و دستگاهها در طرح صدرا ممکن است از مسیر کارآموزی، طرح پویش و استخدام نیروی مورد نیاز خود را جذب کنند. این دستگاهها و شرکتها معتقدند که باید فرآیند آموزش به دانشجویان جذبشده را نیز انجام دهیم تا این افراد در شرایط شغلی ماندگار باشند. همچنین با توجه به اینکه فرآیند اشتغال و کارآفرینی به سمت پلتفرمها و خدمات رایانهای حرکت میکند، دانشجویان کدنویس و برنامهنویس شانس بیشتری برای جذب در فرصتهای شغلی ایجادشده، دارند زیرا نیاز بازار به این نوع مشاغل زیاد است.» معاون علم و فناوری دانشگاه آزاد واحد علوموتحقیقات با اشاره به اینکه ممکن است برخی دانشجویان مهارتهای لازم برای حضور در فرصتهای شغلی را نداشته باشند، بیان کرد: «بسیاری از شرکتهای حاضر در نمایشگاه آکادمیهایی دارند که دانشجویان در ابتدا آموزش میبینند. ما نیز در نظر داریم حداقل مهارتها را با برگزاری دورههای مختلف به دانشجویان آموزش دهیم. البته این مساله منعطف به توافق واحد علوموتحقیقات با شرکتهای حاضر در رویداد صدراست تا با همکاری یکدیگر این برنامههای آموزشی را طراحی کنیم. طبیعتا نمیتوانیم دانشجویی را که حتی الفبای برنامهنویسی را یاد نگرفته به یک دستگاه یا شرکت نیازمند نیروی کار معرفی کنیم.»
800 دانشجو در نمایشگاه واحد تهران غرب اعلام آمادگی کردند
محمد نریمانیراد، رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب با اشاره به برگزاری رویداد صدرا بیان کرد: «رویداد صدرا با مشارکت شرکتهایی برگزار شد که با آنها قرارداد و تفاهمنامه داشتیم. شرکتهایی نیز تمایل داشتند در طرح پویش حضور داشته باشند که از 19 الی 21 آذرماه در سالن ایده تا عمل واحد تهران غرب برگزار شد.» وی افزود: «دانشجویانی که تمایل به همکاری با شرکتها داشتند فرمهای اولیه استخدام را در رشتههای مختلف تکمیل کردند. بهطور کلی استقبال بسیار خوبی از سمت دانشجویان به عمل آمد و حدود 800 نفر در این نمایشگاه نسبت به همکاری با شرکتهای صنعتی تمایل نشان دادند که نتیجه دقیق آن را در روزهای آتی اعلام خواهیم کرد.» نریمانیراد با اشاره به تعداد شرکتهای حضوریافته در رویداد صدرا، اظهار کرد: «با توجه به محدودیت فضا نتوانستیم در خدمت برخی از شرکتها باشیم اما حدود 17 شرکت در رویداد صدرا حضور داشتند و خوشبختانه از طرف مجموعههای صنعتی نیز شاهد استقبال خوبی بودیم. بناست که در تابستان آینده دومین رویداد صدرا را در محوطه باز برگزار کرده و امیدواریم که بتوانیم در خدمت شرکتهای بیشتری باشیم.» وی ادامه داد: «در راستای رویداد صدرا تفاهمنامههایی بین صنعت و دانشگاه امضا و بنا شد دورههای آموزشی و تخصصی توسط دانشگاه برای واحدهای صنعتی برگزار شود. همچنین باب آشنایی و ارتباط بین دانشگاه و صنعت باز شده و صحبتهای اولیه در رابطه با برخی از طرحهای مشترک انجام شد که در آینده به مرور در قالب قرارداد طرح پژوهشی منعقد و پیگیری خواهد شد.» رئیس دانشگاه آزاد واحد تهران غرب با بیان اینکه رسالت طرح پویش مهارتآموزی دانشجویان است، تشریح کرد: «تعلیمات اولیه مربوط به کلاسهای درس بوده و طرح پویش که در راستای رویداد صدرا انجام میشود مقدمهای بر همین مساله مهارت است؛ اگر واحد صنعتی از عملکرد دانشجو راضی بود هم میتواند نیروی کار لازم را پس از گذراندن طرح پویش استخدام کند. بهطور کلی مهارتآموزی همان تعریف طرح پویش است.» نریمانیراد در پایان با اشاره به فضای رویداد صدرا بیان کرد: «استقبال از رویداد صدرا از سمت دانشجویان بسیار عالی بود و افرادی که به دلیل ازدحام نتوانستند در روز اول به نمایشگاه مراجعه کنند در روزهای دوم و سوم حضور پیدا کرده و از غرفهها بازدید کردند. این رویداد شور و حال عجیبی در شرکتها و فضای دانشجویی ایجاد کرد که درحال حاضر هم بحث ادامه پیدا کردن رویداد در کلاسها عنوان میشود. به همین دلیل انگیزه مضاعفی برای برگزاری دورههای بعدی در ما ایجاد شد تا دانشجویان علاقهمند بتوانند با حضور در صنعت مهارت لازم را کسب کرده و پس از فارغالتحصیلی با صنعت بیگانه نباشند.»
حضور 30 شرکت از استان گیلان در رویداد صدرا
محمد دوستار، رئیس دانشگاه آزاد استان گیلان با اشاره به برگزاری رویداد صدرا در دانشگاه آزاد واحد رشت بیان کرد: «رویداد صدرا از 27 تا 29 آذرماه در واحد رشت برگزار شد. 30 شرکت از استان گیلان در این رویداد حضور یافتند. هدف از رویداد صدرا تقویت رابطه صنعت و دانشگاه و معرفی فرصتهای شغلی صنایع، خدمات و کشاورزی است. همچنین با اجرای طرح پویش فرصت مهارتآموزی در صنعت نیز وجود دارد.» وی افزود: «دانشجویان علاقهمند به حضور در فرصتهای شغلی رویداد صدرا در ابتدا تمایل خود را به دانشگاه اعلام کردند. علاوهبر این امسال از طریق امضای تفاهمنامه با تعدادی از صنایع، در رشتههای مختلف بهخصوص کشاورزی دانشجوی بورسی جذب کردیم. شرکتهای دیگری نیز برای بورس دانشجویان اعلام آمادگی کردهاند که با حضور در رویداد صدرا از طریق گفتوگو با دانشجویان توانستند افراد مورد نظر خود را انتخاب کنند.» دوستار با اشاره به تعداد فرصتهای شغلی ایجادشده در رویداد صدرا واحد رشت اظهار کرد: «رویداد صدرا باید در تمام واحدها و مراکز دانشگاه آزاد در استان گیلان برگزار شود. از کل استان گیلان هزار فرصت شغلی را پیشبینی کردهایم تا با حضور صنایع در این رویدادها بتوانیم در خدمت دانشجویان عزیز باشیم.»
وی ادامه داد: «در کنار رویداد صدرا برنامههای جانبی، کارگاههای آموزشی، مهارتآموزی و سخنرانی برگزار شد و دانشجویان علاقهمند نیز با حضور در این کارگاههای آموزشی توانستند گواهی دریافت کنند. کارگاهها در حوزه صنعت، خدمات، بازار، آشنایی نرمافزارهای اداری در رشته حسابداری، مدیریت، آمار، برق، کشاورزی و... است. همچنین توسط دانشکده مهارت نیز یک دوره مهارتی طراحی کردهایم که البته به سه روز برگزاری نمایشگاه صدرا محدود نمیشود. این دورهها از قبل از نمایشگاه آغاز و تا پایان آذر ادامه داشت. همچنین از دانشآموزان نیز دعوت کردیم که از رویداد صدرا بازدید کنند تا در جریان مسیر شغلی آینده خود قرار بگیرند.» دوستار با اشاره به اینکه ممکن است برخی دانشجویان مهارتهای لازم برای حضور در فرصتهای شغلی را نداشته باشند، تشریح کرد: «طبیعتا از دانشجویی که تا به حال در فضای شغلی فعالیت نداشته است نمیتوان انتظار مهارت بالا داشت. در رویداد امسال تمرکز ما بر دانشجوها بود اما بنا داریم در سال آینده نمایشگاه را به جای دانشگاه در یکی از نقاط پر تردد شهر برگزار کنیم. این مساله باعث میشود افراد علاقهمند غیر دانشجو نیز بتوانند از طریق دانشگاه آزاد اسلامی در این رویداد حضور پیدا کنند.» وی در آخر بیان کرد: «اجرای طرح پویش بهترین فرصتی است که میتوانیم در اختیار دانشجویان قرار دهیم تا خودشان را در حوزه اشتغال محک بزنند. این مساله باعث میشود که تحصیل و انتخاب رشته دانشجویان هدفمند باشد و صنایع نیز نیازمندیهای خود را به دانشگاه اعلام کنند تا بتوانیم رشتههای متناسب با آنها را برای دانشجویان راهاندازی، یا در قالب فرصت مطالعاتی و پروژه و مقالههای دانشجویی نیاز صنایع را برطرف کنیم. صنایع نیز باید این فرصت را در اختیار دانشگاه قرار بدهند.»