ندا اظهری، مترجم: هرسال آموزش عالی دنیا دستخوش تغییراتی می‌شود تا به‌واسطه اصلاحاتی که دولت‌ها در آن ایجاد می‌کنند بتوانند زمینه پیشرفت بیشتر و سهولت تحصیل را برای دانشجویان فراهم کنند. در سال 2023 که کم‌کم به روزهای پایانی آن نزدیک می‌شویم، آموزش عالی آمریکا بعد از اتفاقاتی که درخلال جنگ رژیم‌صهیونیستی با فلسطینی‌ها رخ داد، بالا و پایین‌های زیادی را پشت سر گذاشت. بعد از تظاهرات و اعتراض‌هایی که از سوی دانشجویان و استادان در دل دانشگاه‌ها رخ داد، برخی روسای دانشگاه‌های برجسته به دلیل کم‌کاری در مدیریت این اعتراض‌ها از سمت خود استعفا دادند یا اخراج شدند. از این رو با سیاست‌هایی که روسای جدید در دانشگاه‌ها برقرار کردند، آموزش عالی شاهد برخی تغییرات در بخش ثبت‌نام دانشجویان در دانشگاه‌ها، کاهش بودجه‌ها، آزمون‌های دانشگاهی و... بود.
گسترش هوش مصنوعی در دانشگاه‌ها
دانشگاه‌های آمریکا امسال شاهد پیشرفت‌هایی در زمینه هوش مصنوعی در چند جبهه بودند. کالج‌ها همچنان به بحث پیرامون چگونگی تنظیم و آموزش استفاده صحیح از هوش مصنوعی مولد مانند ChatGPT به دانشجویان ادامه می‌دهند. در این بین موسسات عالی از این فناوری‌ها در بسیاری از فعالیت‌های خود، از ارزیابی و به کارگیری و پذیرش این فناوری گرفته تا مداخلات هدفمند هوش مصنوعی برای دانشجویان بهره می‌گیرند. ابزارهای هوش مصنوعی برای بهبود و ساده‌سازی عملکردهای اداری، سفارشی‌سازی و پشتیبانی از یادگیری دانشجویان، تکمیل خدمات سلامت رفتاری و کمک به استادان در فرآیند تحقیقات‌شان کمک می‌کند. بسیاری از موسسات، دوره‌های هوش مصنوعی را در برنامه‌های درسی خود وارد کرده‌اند و درحال‌حاضر مدارک کارشناسی و کارشناسی‌ارشد را در زمینه یادگیری ماشینی یا هوش مصنوعی ارائه می‌دهند. قوی‌ترین برنامه‌ها شامل محتوایی در مورد چالش‌های علمی، اخلاقی و قانونی ناشی از استفاده از فناوری هوش مصنوعی است. دانشگاه‌ها در سال 2023 به روند رو به رشد خود در این حوزه ادامه دادند و استادان بیشتری را با تخصص در هوش مصنوعی استخدام کردند و نیز به‌شکل ایجاد موسسه‌های جدید در قالب مراکز تحقیقات چندرشته‌ای در حوزه‌های پزشکی، امنیت سایبری، کشاورزی، تغییرات آب‌وهوایی، اجرای قانون، سلامت روان، علوم مادی، حقوق و امور مالی عمل می‌کنند.
پایان پذیرش نژادپرستانه دانشجویان
درست است که در بعضی دانشگاه‌های آمریکا، سفید و سیاه درکنار هم به تحصیل می‌پردازند اما درمجموع آمریکا از موضوع نژادپرستی رنج می‌برد و در سال‌های گذشته شاهد کشتار سیاهپوستان به دست سفیدپوستان بوده‌ایم. اما به گزارش forbes این موضوع تا جایی پیش‌رفته که کار به اعمال محدودیت‌هایی برای ثبت‌نام و پذیرش دانشجویان سیاهپوست هم رسیده است. دادگاه عالی آمریکا در سال 2023 سیستم پذیرش دانشجویان را اصلاح کرد. آمریکا ازجمله کشورهایی است که نژادپرستی هنوز جایگاه ویژه‌ای دارد و برخی دانشگاه‌های مطرح در پذیرش خود شرط رنگین نبودن پوست را می‌گنجانند که در سال جاری قرار بر آن شده که این مشکل برطرف شود. این تصمیم با پذیرش منصفانه دانشگاه هاروارد و کارولینای شمالی صورت گرفته که پذیرش در آنها جنبه نژادپرستانه داشته است. براساس این تصمیم محافظه‌کارانه، بسیاری از کالج‌های آمریکا موظف شده‌اند بدون تخطی از قانون و برای دستیابی به پذیرش عادلانه دانشجویان، پذیرش‌ها را بسته به نژاد آنها انجام دهند. اما این تصمیم و تغییری که داده شده، باعث نگرانی برخی روسای‌دانشگاه‌ها شده است. آنها از این مساله می‌ترسند که مبادا دولت پا را فراتر بگذارد و به بررسی نژادی دانشجویان و نفوذ این معیار در حوزه‌های دیگری چون کمک‌های مالی، برنامه‌های تابستانی ویژه، برنامه‌های درسی و حتی استخدام بپردازد.
چالش‌های مالی و کاهش بودجه‌های دانشگاهی
مشکلات مالی آموزش عالی همچنان گسترده‌تر می‌شود و با افزایش تعداد کالج‌ها و دانشگاه‌ها، این مراکز آموزشی مجبورند طرح‌های دانشگاهی خود را به اتمام برسانند، جایگاه‌های هیات‌علمی را حذف کنند، اعلام نیاز مالی کرده و حتی به دلیل کسری‌های شدید مالی، دانشگاه را تعطیل کنند. دانشگاه‌های دولتی و خصوصی، موسسات کوچک و بزرگ، و کالج‌ها در تمام نقاط کشور وضعیت نابسامانی داشتند و این وضعیت اقتصادی تنها به موسسات و دانشگاه‌های معدودی از آموزش عالی محدود نمی‌شود. کاهش درازمدت نرخ ثبت‌نام دانشجویان، همه‌گیر شدن ویروس کرونا، عدم قطعیت در میزان بودجه‌های دولتی و بدبینی مردم نسبت به ارزش دانشگاه‌ها، صدها کالج را وادار کرده تا به شیوه خود تلاش کنند از پس ضررهای مالی خود برآیند. اما شواهد بیانگر آن است که مشکلات مالی در هیچ کجای آموزش عالی آمریکا به اندازه دانشگاه ویرجینیای غربی نبوده است به‌طوری که این دانشگاه در مواجهه با کمبود بودجه 45 میلیون دلاری، مجبور شد 28 طرح دانشگاهی را متوقف و 143 جایگاه هیات‌علمی را حذف کند. سایر موسسات نیز مانند دانشگاه دی پاول، آریزونا، میامی، مینه سوتا، راتگرز، نبراسکا و دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا به کمبود بودجه خود در سال 2023 اعتراف کردند که تمام این دانشگاه‌ها درمجموع قریب 100 میلیون دلار کسری بودجه را اعلام کرده‌اند.
بازگشت ثبت‌نام دانشجویان به اوج
بعد از سال‌ها که آموزش عالی دنیا ازجمله آمریکا با کاهش رقم ثبت‌نام دانشجویان روبه‌رو بود، به‌نظر می‌رسد نرخ ثبت‌نام دانشجویان در ترم پاییز دانشگاه‌ها در سال 2023 برای اولین‌بار بعد از همه‌گیری کرونا افزایش یافت. آمارها نشان می‌دهد که تعداد دانشجویان دانشگاه‌های آمریکا در مقطع کارشناسی در سال 2023 در مقایسه با 2022 با رشد 2.1 درصدی مواجه شده و ثبت‌نام فارغ‌التحصیلان نیز نسبت به سال قبل 0.7 درصد رشد داشته است.
این درحالی است که تمام بخش‌های آموزش عالی آمریکا شاهد این افزایش و رشد بوده‌اند، به‌طوری‌که کالج‌های دولتی دوساله، بیش از نیمی از رشد کل ثبت‌نام در مقطع کارشناسی را به خود اختصاص دادند. اما به‌رغم رشد ثبت‌نامی‌ها، تعداد دانشجویان سال اول 3.6 درصد کاهش یافته است.
بیشتر کاهش تحصیل دانشجویان سال اولی در دوره‌های کارشناسی در موسسات غیرانتفاعی دولتی و خصوصی چهارساله رخ داده که به ترتیب 6.9 درصد و 4.7 درصد کاهش را نشان می‌دهد. این موضوع نگرانی‌هایی را برای مدیران آموزش عالی آمریکا به‌وجود آورده که آیا این شرایط نابه سامان به پایان رسیده است یا امسال این رقم ثابت خواهد شد که صرفا یک وقفه کوتاه‌مدت و گذرا از یک رکود طولانی‌تر خواهد بود؟
شکست پروژه لغو بازپرداخت‌های وام دانشجویی
در دوره قبل که کاندیدای ریاست‌جمهوری آمریکا به تبلیغ و ارائه برنامه‌های خود برای بخش‌های مختلف کشور می‌پرداختند، یکی از برنامه‌های بایدن که خیلی هم مورد توجه قرار گرفت، اعمال بخشودگی وام‌های دانشجویی بود که اتفاقا بعد از پیروزی در انتخابات درصدد اجرایی شدن آن برآمد و تا حدودی موفق به انجام آن شد. اما همین تصمیم با مخالفت‌های زیادی مواجه شد. در ماه ژوئن، دادگاه عالی آمریکا به قانون 3-6 رای داد، مبنی‌بر اینکه دولت بایدن با اعلام قصد خود برای لغو 400 میلیارد دلاری وام دانشجویی از اختیارات خود تجاوز کرده است. این یکی از پرونده‌های جنجال‌آفرین دادگاه عالی بود که به طرح بخشودگی وام‌های دانشجویان فدرال از سوی دولت بایدن در سال 2022 مربوط می‌شود. طبق قانون HEROES، وزیر آموزش عالی و دولت قدرت لازم برای لغو وام‌های دانشجویی را ندارد و نمی‌توانند طرح بخشودگی وام‌های دانشجویی را ادامه دهند. این عقب‌نشینی باعث شد دولت آمریکا تلاش خود را برای کمک به این فرآیند متمرکز بر قانون افزایش داده و یک طرح پشتیبان ارائه داده که به‌واسطه آن بتواند از چالش‌های قانونی جان سالم به‌در ببرد و به وعده انتخاباتی رئیس‌جمهور مبنی‌بر بخشش وام‌های دانشجویی عمل کند. دولت بایدن پیشنهاد کرد که به‌جای تمرکز بر قانون HEROES، مفاد قانون آموزش عالی به وزارت آموزش این امکان را می‌دهد که تحت شرایط خاص از بدهی دانشجویان چشم‌پوشی کند. در این میان بایدن گزینه‌های مختلفی را به‌عنوان جایگزین برای کاهش بازپرداخت وام‌های دانشجویی ارائه و برنامه‌ها را برای ارائه تخفیف بدهی به گروه‌های خاصی از وام‌گیرندگان بازنگری کرد.
اعتراض‌های بی‌سابقه دانشگاهی به جنگ صهیونیست‌ها و فلسطینی‌ها
در ماه‌های گذشته که درگیری‌ها و جنگ میان رژیم‌صهیونیستی و فلسطینی‌ها به اوج خود رسید، دانشگاه‌های سراسر دنیا به‌ویژه آمریکا آبستن اعتراض‌ها و تظاهرات گسترده دانشجویان و استادان دانشگاه‌ها بود که در بیشتر موارد با سرکوب مقامات دانشگاهی همراه بود. مدیران پردیس‌های دانشگاهی و کالج‌ها به‌ویژه موسسات محل آموزش نخبه‌های دانشگاهی تلاش کردند از حقوق آزادی بیان دانشجویان و استادان معترض دفاع کنند. این اعتراض‌ها گاه محل درگیر شدن دانشجویان طرفدار دو گروه می‌شد. یکی از چالش‌هایی که دانشگاه‌ها در میان اعتراض‌های ضدصهیونیستی با آن روبه‌رو شده‌اند، تهدید اهداکنندگان کمک‌های مالی به دانشگاه‌ها بود، به‌طوری که مقامات دانشگاهی را تهدید می‌کردند درصورتی‌که این اعتراض‌ها قطع نشود، حمایت‌های مالی خود را به دانشگاه قطع می‌کنند. در هفته‌های گذشته که اوج اخبار مرتبط با دانشگاه‌های برجسته‌ای چون پنسیلوانیا، هاروارد و ام‌آی‌تی بود، رئیس دانشگاه پنسیلوانیا به اتهام مداخله نکردن در سرکوب تظاهرات دانشجویی در محوطه این دانشگاه استعفا داد و رئیس دانشگاه هاروارد هم تا مرز استعفا پیشرفت. گروه‌های خارج از دانشگاه همچنین اطلاعات خصوصی و شخصی دانشجویانی را که اعضای گروه‌های انتشار بیانیه‌های ضدصهیونیستی بودند، در فضای مجازی منتشر و حتی آنها را تهدید به مرگ و خشونت فیزیکی کردند که در زمان شدت گرفتن ناآرامی‌های دانشگاه‌ها به امری عادی تبدیل شده بود. در این برهه زمانی با بسیاری از دانشجویان و استادان متخلف و معترض برخوردهای قانونی صورت گرفت و برای آنها محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی برای تحصیل در دانشگاه مقرر شد و حتی برخی از آنها برای همیشه از تحصیل منع شدند.
تغییر روسای دانشگاه‌ها شدت گرفت
یکی از اتفاقاتی که در سال 2023 بسیار پرتکرار بود، تغییر روسای دانشگاه‌ها به‌واسطه بازنشستگی روسا، استعفا یا برکناری آنها بوده که به‌ویژه در دانشگاه‌های برجسته بسیار خبرساز شد. رئیس دانشگاه استنفورد پس از بررسی طولانی‌مدت تحقیقات علمی او و کشف نقایص اساسی در چند نمونه از تحقیقاتش طی چند سال تالیف، استعفا داد. علاوه‌براین، رئیس دانشگاه تگزاس A&M به دلیل نقشی که در استخدام یکی از روزنامه‌نگاران برجسته سیاهپوست داشت، به‌طور ناگهانی از سمت خود کناره‌گیری کرد. همچنین رئیس دانشگاه ایالتی اوهایو نیز پس از اعلام تصمیم خود در نوامبر گذشته به دلایلی که هنوز مشخص نیست در سال 2023 از سمت خود استعفا داد و به جای او رئیس دانشگاه نبراسکا این سمت را برعهده گرفت. رئیس دانشگاه توماس جفرسون نیز پس از واکنش شدید به دلیل توییت‌های جنجالی خود استعفا داد. اینها تنها نمونه‌هایی از استعفای روسا و برکناری‌های آنهاست که در سال جاری در دانشگاه‌های آمریکا به وقوع پیوسته است که طبیعتا همین تغییر ریاست بسیاری دیگر از تغییر و تحول‌ها را نیز در سیاست دانشگاه‌ها به همراه خواهد داشت.
هدایای میلیون دلاری دانشگاه‌های آمریکا
طبق آمار منتشرشده، حداقل 12 موسسه آموزشی در آمریکا در سال 2023 قریب‌به 100 میلیون دلار یا بیشتر کمک مالی دریافت کردند. بزرگ‌ترین کمک مالی دریافت‌شده مربوط به دانشگاه استونی بروک است که 500 میلیون دلار از بنیاد سیمونز و کالج مک‌فرسون دریافت کرد. این دانشگاه طی دوسال گذشته نیز چنین هدایای مالی را دریافت کرده بود اما این قبیل هدایای مالی کلان تنها ختم به این دانشگاه نمی‌شود و این مبالغ در قالب اهدای مستقیم یا وصیت‌های ملکی اهدا می‌شود. در این میان دانشگاه هاروارد 300 میلیون دلار، دانشگاه ایالتی اوهایو 110 میلیون دلار، دانشگاه ایالتی اوکلاهاما 120 میلیون دلار و دانشگاه ایالتی اوهایو نیز 110 میلیون دلار دریافت کرده‌اند. مدارس آموزشی دانشگاهی شامل دانشگاه شیکاگو، دانشگاه کنتاکی، دانشگاه ایالتی می‌سی‌سی‌پی، دانشگاه دوک، دانشگاه ویرجینیا، دانشگاه سیستم بهداشتی کانزاس و کالج پزشکی آلبرت انیشتین هرکدام 100 میلیون دلار دریافت کرده‌اند.
