زینب مرزوقی، خبرنگار گروه جامعه: فقط کافی است که کلید واژه «پتروشیمی ایلام» را در گوگل جست‌وجو کنید. در میان آدرس و سایت این پتروشیمی و لینک‌های باربط و بی‌ربط خبرهایی از خودکشی کارگران این پتروشیمی نیز دیده می‌شود. روز گذشته خبرگزاری ایلنا در گزارشی از خودکشی دو کارگر دیگر این کارخانه خبر داد و نوشت در دو سال اخیر مجموعا شش کارگر در کارخانه پتروشیمی ایلام دست به خودکشی زده‌اند. براساس گزارش ایلنا، دو خودکشی اخیر ناموفق بودند و کارگران در آی‌سی‌یو به سر می‌برند. ایلنا نوشته است انگیزه و دلیل خودکشی این دو کارگر نیز اخراج است. ظاهرا از یک ماه گذشته زمزمه‌هایی درباره اخراج 13 کارگر پیچیده بود و سرانجام پنجشنبه، پیمانکار آن 13 کارگر را اخراج می‌کند. کارگرانی که دست به خودکشی زده‌اند نیز جزء همان کارگران اخراجی هستند. جواد نوروزی و مصطفی عباسی پس از اخراج در کارخانه خودشان را به دار آویخته‌اند و دلیل به دار آویختن در کارخانه نیز این بود که اعلام کنند انگیزه‌شان از خودکشی اخراج بود. گفته می‌شود این کارگران 8 تا 18 سال سابقه کار در در این پتروشیمی دارند و مساله‌شان این است وقتی پس از 18 سال، یک‌شبه حقوق 10 میلیون تومانی کارگری هم قطع می‌شود، پس به چه امید زنده باشند؟
کارگران گفته‌اند تنها امید مردم آن منطقه کارگری در پتروشیمی است. برای همین آن13 نفر در یک ماه اخیر به هر دری زده‌اند و به سراغ هر نهاد، ارگان و مسئول در استان رفته‌اند اما چیزی دستگیرشان نشده و درنهایت اخراج شده‌اند. کارگران چوار ایلام می‌گویند: «بنویسید کارگران کارخانه برای جلب توجه خودکشی نمی‌کنند. همه راه‌ها را رفته‌اند و چون راه دیگری برایشان نمانده به اینجا رسیده‌اند. بنویسید بعضی از ما حتی وصیتنامه خود را هم نوشته‌ایم.»
چند ماه گذشته پس از خودکشی حیدر محسنی، شورای تامین ایلام برای جلوگیری از بروز مجدد چنین اتفاقی تصمیم به جابه‌جایی برخی از مدیران حراست و ممنوع‌الورود کردن تعدادی از مدیران شرکت گرفت. اما با این وجود، در فاصله چهار ماه بار دیگر دو تن از کارگران این شرکت دست به خودکشی زدند. البته پتروشیمی چوار ایلام در واکنش به گزارش ایلنا جوابیه‌ای منتشر کرد و در آن اعلام کرد کارگرانی که دست به خودکشی زده‌اند از طریق پیمانکار با این شرکت همکاری می‌کردند. در جوابیه پتروشیمی چوار ایلام آمده است: « 1. دو کارگری که اخیرا در شرکت پیمانکاری «نورهان صنایع» قصد خودکشی داشتند ارتباط مستقیم کاری با شرکت پتروشیمی ایلام نداشته‌اند و با اتمام پیمان و پروژه طبیعتا پیمانکار و نیروهای پیمانکاری بایستی مجتمع را ترک نمایند.
2. خبرگزاری ایلنا توضیحات تکمیلی درخصوص دلایل اقدام به خودکشی و تاریخ پایان پروژه همکاری مجتمع پتروشیمی ایلام با پیمانکاران را از شرکت «نورهان صنایع» پیگیری می‌نمود که نفرات تحت مدیریت آن شرکت اقدام به خودکشی نموده‌اند، نه پتروشیمی ایلام!
3. پدیده خودکشی متاثر از عوامل مختلفی است که جامعه‌شناسان و روانشناسان می‌توانند اظهارنظر کارشناسی داشته باشند اما درخصوص خودکشی شش فرد مذکور در چوار که اسامی آنان در ایلنا ذکر شده است باید گفت دلایل خودکشی این افراد هیچ ارتباط مستقیمی با پتروشیمی ایلام نداشته است و دستگاه‌های متولی می‌توانند اظهارنظر نمایند.
4. موضوع بیکاری و خودکشی در استان محروم ایلام یک موضوع اپیدمی و نگران‌کننده است اما پتروشیمی ایلام با اشتغال برای بیش از دو هزار نفر نقش پررنگی در کاهش آمار بیکاری داشته است و تاکنون این مجتمع در جهت تعدیل نیروی انسانی اقدام به اخراج هیچ کارگری ننموده است و موارد مطرح‌شده در آن رسانه کذب است.
5. از شش مورد خودکشی ذکرشده دو مورد که هیچ‌گونه ارتباط شغلی مستقیم یا غیرمستقیم با پتروشیمی ایلام نداشته‌اند و یک مورد خودکشی دیگر در خارج از شرکت و به دلایل غیرشغلی به وقوع پیوسته است که مراجع ذی‌صلاح می‌توانند اظهارنظر نمایند. در یک مورد خودکشی نفر پیمانکاری پتروشیمی، به اطلاع افکار عمومی می‌رساند نامبرده براساس تصمیم کمیته انضباطی تعلیق شده بود و نه اخراج.
6. انتشار نحوه خودکشی در کارخانه و محیط صنعتی توسط آن رسانه تشویق کارگران در جهت اقدام به خودکشی محسوب می‌شود و آن رسانه می‌توانست کارگران را ترغیب و آگاه کند که از طریق اداره کار و مراجع مربوطه مطالبات خود را پیگیری نمایند نه با شکستن تابوی خودکشی!»
هیچ مسئولی جوابگوی خودکشی‌ها نبود
«فرهیختگان» اما برای پیگیری و صحت‌سنجی خبر منتشرشده در ابتدا با دو نماینده مجلس شورای اسلامی ایلام، یعنی سارا فلاحی و علی‌‌اکبر بسطامی تماس گرفت اما ظاهرا فعالیت‌های دیگر نماینده‌ها مهم‌تر از وقایع استان است و هیچ یک حاضر به مصاحبه درباره موضوع نشدند. البته مشاور فلاحی از جلسه این نماینده مجلس با وزارت بهداشت درباره این موضوع خبر داد ولی به هر روی، هیچ یک از نمایندگان ایلام نسبت به این خبر واکنشی نشان ندادند. همچنین استاندار و معاون امور اجتماعی این استان نیز درباره این موضوع حاضر به گفت‌وگو نشدند. در این بین اما روابط‌عمومی استانداری ایلام خبر خودکشی‌ها را مربوط به چند ماه اخیر دانست و گفت این خبر به‌واسطه فضای مجازی امروز دست‌به‌دست شده است! در این میان مدیرکل بهزیستی هم نسبت به آمار و صحت‌وسقم جریان اظهار بی‌‌اطلاعی کرد و مسئول امر را علوم پزشکی و پزشکی قانونی این استان خواند. تقریبا از دهه 80 موضوع خودکشی در استان ایلام به‌عنوان یک آسیب اجتماعی مطرح شد. در سال97 نیز ایلام رتبه اول خودکشی در کشور و جهان را به خود اختصاص داد و اعلام شد اکثر خودکشی‌ها موفقیت‌آمیز بوده‌اند. براساس داده‌های منتشرشده بیش از 89 درصد خودکشی‌ها در ایلام عموما در میان بازه سنی 15 تا 34 سال رخ داده است.
ایلام و خبرهای تلخ خودکشی
به لحاظ الگوی سنی خودکشی در استان ایلام روند تقریبا ثابتی را طی کرده است اما به لحاظ جنسیتی امروزه خودکشی آقایان افزایش پیدا کرده و در مقابل خودکشی زنان کاهش یافته است به‌طوری که امروزه 46 درصد اقدام‌ها توسط آقایان و 54 درصدشان توسط خانم‌ها صورت می‌‌گیرد. خودسوزی، روشی که تا چند سال پیش متداول‌ترین شیوه برای پایان دادن به زندگی به‌ویژه برای زنان بود حالا جایش را به روش‌های دیگر داده، اما همچنان در این استان خودسوزی هم رواج دارد. به گفته نماینده ایلام در شورای عالی استان‌ها دلیل اصلی خودکشی‌ها در ایلام فقر است. براساس پژوهش منتشرشده در سال96 و در مجله انستیتو تحقیقات بهداشتی از اول فروردین سال ١٣٩٠ تا پایان سال ١٣٩٥ جمعا 129 مورد اقدام به خودسوزی در دو بیمارستان شهر ایلام پذیرش داده شده‌اند. پایین‌ترین سن اقدام به خودسوزی ١١سال و بیشترین سن اقدام ٩٥ سال بوده است. 53 درصد از زنان اقدام‌کننده در بین گروه سنی 35-20سال بودند (با میانگین سنی ٢٤ سال)
در سال 99 محمد نوذری، معاون سیاسی و امنیتی وقت استانداری ایلام گفته بود: «دهه ۷۰ خودکشی در این استان جنبه زنانه داشته است.» او ادامه داد: «در اواخر دهه ۸۰ و ۹۰ این مساله در مردان بیشتر شد. اکنون خودکشی بین زنان و مردان ایلامی برابر است اما اقدام به خودکشی در زنان بیشتر و خودکشی منجر به فوت در مردان بیشتر است.» در سال‌های اخیر با وجود اینکه از سوی مسئولان نسبت به آمار خودکشی در ایلام ابراز نگرانی شده اما با این وجود راه‌حل و علاج کار همچنان گمشده موضوع خودکشی‌های ایلام است.
