ندا اظهری، مترجم: چندی پیش که در جلسه کمیته آموزش مجلس نمایندگان آمریکا از دریافت بودجه یک میلیارد و 500 میلیون دلاری مرکز خاورمیانه دانشگاه هاروارد از نهادها و دولت‌های خارجی صحبت‌هایی به میان آمد، زمینه را فراهم کرد تا پرده از راز بودجه‌های خارجی که به سایر دانشگاه‌های آمریکا هم سرازیر می‌شود، برداشته شود. موضوعی که در حالت عادی سخنی از آن در مجامع بین‌المللی به میان نمی‌آید و در اخبار نیز به این مساله پرداخته می‌شود که بیشتر دانشگاه‌های آمریکا یا به واسطه بودجه‌های دولتی یا موقوفه‌هایی اداره می‌شوند که از خیریه‌ها و خیرین به آنها اعطا می‌شود. اما با مطرح شدن این بحث، موضوع با جدیت بیشتری دنبال شد. البته سال‌ها پیش هم چند باری خبر از دریافت بودجه‌های میلیارد دلاری دانشگاه‌های آمریکا از کشورهای خاورمیانه عنوان شده بود اما در حال حاضر، به نظر می‌رسد این موضوع جدیت بیشتری پیدا کرده است. اما نکته‌ای که در این میان بیش از همه توجه را به خود جلب می‌کند، اطلاعات مبهم و اغلب حذف‌شده‌ای است که وجود دارد و کارشناسان به درستی نمی‌توانند آمار دقیقی از میزان کمک‌های مالی و مراکز اهداکننده این کمک‌ها به دست آورند و حتی زمان دقیقی برای آنها در دست نیست که همین امر باعث شده برخی، دانشگاه‌های آمریکا را متهم به رفتارهای یهودستیزانه به دلیل دریافت کمک‌های مالی از خاورمیانه کنند؛ انگشت اتهامی که بیشتر به سوی دانشگاه‌های مطرح آمریکا گرفته شده است.
 
   نیمی از کمک‌های مالی متعلق به خاورمیانه است
به گزارش universityworldnews، وقتی از رئیس دانشگاه هاروارد پیرامون دریافت بودجه از کشورهای خارجی سوال می‌شود، او در پاسخ این موضوع را نفی نکرده و عنوان می‌کند که ما از فارغ‌التحصیلان سراسر دنیا بودجه دریافت می‌کنیم. اما از قرار معلوم بودجه‌های خارجی دانشگاه هاروارد تنها نوک کوه یخ دانشگاه‌های آمریکاست و موضوع بسیار فراتر از یک دانشگاه مطرح است. دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکا قریب به 19 میلیارد از منابع خارجی دریافت کرده‌اند که این مبالغ نه در جایی به ثبت رسیده و نه گزارشی از زمان دریافت این مبالغ عنوان شده است. علاوه‌براین، براساس گزارش وزارت آموزش عالی آمریکا در تاریخ 6 آوریل 2023، کل میزان کمک‌های مالی به دانشگاه‌ها تا آن تاریخ به چیزی حدود 47 میلیارد دلار رسیده است. در آخرین گزارش وزارت آموزش عالی آمریکا که به 13 اکتبر سال جاری برمی‌گردد، تازه‌ترین مبلغ کل رسیدهای دریافت کمک‌های مالی بدون تاریخ، حدود 22 میلیارد دلار برآورد شده است که درمجموع تمام کمک‌های مالی تا امروز حدود 51 میلیارد دلار می‌شود. بیش از 50 درصد از این مبلغ از سوی دولت‌های خاورمیانه به دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکا اعطا شده است.

   کمک 5 میلیارد دلاری خاورمیانه به دانشگاه‌های آمریکا
افزایش میزان وجوه گزارش نشده کمک‌های مالی اعطا شده به کالج‌ها موضوع تازه‌ای نیست و طبق بررسی‌های صورت گرفته، این روند به پیش از سال 2019 برمی‌گردد. در آن سال پرده از این واقعیت برداشته شد که میلیاردها دلار از بودجه دانشگاه‌های آمریکا را دولت‌های خارجی ازجمله کشورهای خاورمیانه تامین می‌کنند و گزارشی هم از آن منتشر نشده است. وزارت آموزش عالی، پورتال آنلاینی را ایجاد کرد تا در آن، دانشگاه‌ها ملزم به ثبت دریافت کمک‌های مالی و اسامی اهداکنندگان، نوع کمک‌های مالی و تاریخ دریافت وجوه بودند. برآوردهای صورت گرفته حکایت از آن دارد که بین سال‌های 2014 تا 2019، هفت میلیارد دلار از مجموع 18 میلیارد دلاری که دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکا دریافت کرده بودند، مخفیانه بوده و گزارشی از آنها به ثبت نرسیده است. بین سال‌های 2014 و 2019، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی دست‌کم 4 میلیارد و 400 میلیون دلار به چند کالج آمریکایی کمک مالی کردند. با احتساب کمک‌های اهدایی از سوی کشورهای خاورمیانه طی بیش از پنج سال، بیش از پنج میلیارد دلار از سوی کشورهای خاورمیانه به دانشگاه‌های آمریکایی کمک مالی صورت گرفته است. علاوه‌بر خاورمیانه، چینی‌ها هم در زمره مهم‌ترین سرمایه‌گذاران دانشگاه‌ها و کالج‌های آمریکا به شمار می‌روند.

   کمک‌های میلیاردی در جیب دانشگاه‌ها
پنج دانشگاه برتری که از کمک‌های مالی اهدایی از کشورهای خاورمیانه بهره‌مند شده‌اند، شامل دانشگاه «کارنگی ملون» (پیتزبورگ) با دریافت یک میلیارد و 400 میلیون دلار، دانشگاه «کورنل» با یک میلیارد و 200 میلیون دلار، دانشگاه «هاروارد» با 894 میلیون دلار، دانشگاه MIT با 859 میلیون دلار و دانشگاه «تگزاس A&M» (تگزاس) با دریافت نیم میلیارد دلار بوده‌اند. بعد از این تعداد هم پنج دانشگاه دیگر شامل دانشگاه «یال» (نیوهیون، کنتیکت) 495 میلیون و 800 هزار دلار، دانشگاه «نورث وسترن» (در حوالی شیکاگو، ایلینویز) 402 میلیون دلار، دانشگاه جانز هاپکینز (بالتیمور، مریلند) 401 میلیون دلار، دانشگاه «جورج تاون» (واشنگتن دی‌سی) 379 میلیون و دانشگاه شیکاگو 364 میلیون دلار تا آخر مارس 2020 دریافت کرده‌اند. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که طی سه سال گذشته مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در دانشگاه‌های آمریکا تا 55 درصد رشد داشته است. تحلیلگران عنوان کرده‌اند که همین تامین مالی دانشگاه‌های آمریکا از سوی کشورهای خاورمیانه می‌تواند دلیل فرسایش برخی هنجارهای دموکراتیک و یهودی‌ستیزی در دانشگاه‌های این کشور باشد و این گونه است که دانشگاه‌های دریافت‌کننده کمک‌های مالی از این کشورها به مرور تحت تاثیر این سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرند.

   حذف اطلاعات از پورتال وزارت آموزش عالی
آنچه در فرآیند گزارش دهی کمک‌های مالی دریافت‌شده از سوی دانشگاه‌ها عجیب به نظر می‌رسد، این است که وزارت آموزش عالی، گزارش نام اهداکنندگان را متوقف کرده و دیگر مشخص نیست چه کشورهایی به دانشگاه‌های آمریکا کمک مالی ارائه کرده‌اند؛ این در حالی است که در سال‌های اخیر چنین امکانی در یک پورتال اختصاصی در نظر گرفته شده بود و برخی تحلیلگران برای کارهای تحقیقاتی خود، اطلاعات آن را دانلود کرده بودند. بنابراین حذف چنین اطلاعات مهمی از سوی وزارت آموزش عالی عجیب به نظر می‌رسد. میزان اطلاعاتی که از پورتال وزارت آموزش عالی حذف شده، شامل نام بیش از پنج هزار و 200 اهداکننده مالی به دانشگاه‌های آمریکا و چهارهزار و 100 تاریخ دریافت این کمک‌ها به دانشگاه‌هاست. اما این فرآیند حذف اطلاعات، درحالی صورت گرفته است که تاریخ جدیدی برای دریافت‌های تحت قراردادها از زمان گزارش از سپتامبر 2020 اضافه نشده است.
گزارش‌هایی که از سایت وزارت آموزش عالی حذف شده تا سپتامبر 2020 چیزی بالغ بر 29 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده بود و حتی برای تحقیق در این زمینه هم اطلاعاتی در دسترس نیست. از این رو، برخی تحلیلگران عنوان کرده‌اند که پیش‌تر مبلغ کمک‌های مالی اهدایی به دانشگاه‌های آمریکا از سوی دولت‌های خارجی از جمله خاورمیانه، 22 میلیارد دلار برآورد شده بود اما با حذف اطلاعات از روی پورتال، نمی‌توان به‌درستی رقم دقیقی را بیان کرد و نمی‌توان آنها را ردیابی کرد که چه میزان کمک مالی از سوی کدام اهداکنندگان پرداخت شده و تنها نام کشور مشخص است. بدون وجود این اطلاعات تحلیلگران نمی‌توانند کمک‌های مالی را برآورده کرده یا حتی از تکمیل قراردادها نیز مطلع نخواهند شد. وزارت آموزش عالی درحالی اطلاعات ثبت‌شده از کمک‌های مالی پرداخت‌شده به دانشگاه‌های آمریکا را از روی پورتال حذف کرده که قرار بود این پورتال، به ترویج شفافیت مالی بپردازد؛ از این رو این سوال پیش می‌آید که چگونه می‌توان چنین اطلاعات مهمی را حذف کرد؟ زمان دریافت کمک‌های مالی مشخص نیست و تنها قرارداد، مبالغ و دانشگاه‌ها وجود دارد. به‌عنوان مثال، اگر قرارداد یک کمک مالی 500 میلیون دلاری در پورتال وجود داشته باشد، مشخص نیست برای چه هدفی انتقال یافته، چه زمانی (در چه فصل یا چه سالی) پرداخت شده و آیا به‌طور یک‌جا یا جداگانه واریز شده است.
اما از قرار معلوم این ناهنجاری‌ها در سایت وزارت آموزش عالی تنها به حذف اطلاعات واریزی کمک‌های مالی خارجی به دانشگاه‌های آمریکا ختم نمی‌شود بلکه طبق نظر تحلیلگران، اطلاعات 19 کالج در آمریکا که در آوریل 2023 اطلاعات خود را گزارش کرده بودند نیز از پورتال حذف شده است. درست است که این مبلغ خیل قابل‌توجه نبوده و درمجموع حدود 74 میلیون دلار را شامل می‌شد اما گویا این اطلاعات ثبت‌شده حذف شده و نشان داده نمی‌شود. شواهد بیانگر آن است که چنین اتفاقی بی‌سابقه بوده و تاکنون حذف اطلاعات در پورتال وزارت آموزش عالی مشاهده نشده است.

   کمک یک میلیارد و 200 میلیون دلاری قطر به آمریکایی‌ها
یکی از قابل توجه‌ترین بودجه‌ها و کمک‌های مالی که به دانشگاه‌های آمریکا پرداخت شده از سوی قطر به مبلغ یک میلیارد و 200 میلیون دلار بوده اما مبلغ واقعی این کمک مالی دو میلیارد و 200 میلیون دلار ارزیابی شده است. باوجوداین، در آخرین گزارشی که وزارت آموزش عالی آمریکا منتشر کرده، آمار ثبت‌شده از کمک مالی دو میلیارد دلاری قطر به کالج‌های شهر آموزشی دوجه به‌طور مرموزی ناپدید شده است. از 10 دانشگاه و کالجی که به‌تازگی گزارش داده‌اند که مبالغ کمتری از قطر دریافت کرده‌اند، چهار دانشگاه در مرکز آموزشی بین‌المللی امارات در شهر آموزشی دوحه قرار گرفته‌اند که میزبان هشت پردیس شعبه بین‌المللی است و در این میان، شش دانشگاه حضور دارند که توسط دانشگاه‌های آمریکایی اداره می‌شوند. گزارش‌ها از آوریل 2020 حکایت از آن دارد که قطر، یک میلیارد و 900 میلیون دلار به دانشگاه «کرنل» هدیه داده بود درحالی‌که طبق گزارش اکتبر 2023، کمک مالی قطر به یک میلیارد و 180 میلیون دلار رسید که نسبت به چهار سال قبل کاهش یافته است. همچنین کمک‌های مالی قطر به دانشگاه «جورج تاون» هم از 823 میلیون دلار در 2020 به 209 میلیون دلار در سال جاری کاهش یافته است. کمک این کشور خاورمیانه‌ای به دانشگاه «نورث وسترن» هم از 647 میلیون دلار در آمریکا به 43 میلیون دلار کاهش پیدا کرده است. این کمک‌های قطر به دانشگاه «تگزاس A&M» نیز از 792 میلیون دلار به 602 میلیون دلار کاهش نشان می‌دهد.
این مساله از آنجایی حائز اهمیت و نگران‌کننده است که حداقل، گزارش‌ها باید جزئیات گزارش‌های قبلی صادرشده را منعکس کند اما نباید کاهش زیادی نسبت به آمار کمک‌های قبلی نشان دهد؛ این درحالی است که براساس گزارش‌های منتشرشده در اکتبر 2023، گزارش‌های اخیر کاهش دو میلیارد و 200 میلیون دلاری را نسبت به گزارش‌های قبلی نشان می‌دهد. درحال حاضر مبالغ هنگفت اهدایی بالغ بر 22 میلیارد دلار که تاریخ اهدای آنها مشخص نیست استفاده موثر از این داده‌ها را برای کاربران و تحلیلگران به‌شدت به خطر می‌اندازد.

   نگرانی برای شفافیت مالی
تحلیلگران هنوز نتوانسته‌اند دلیلی برای تغییرات رخ‌داده بیایند. اما برخی از آنها مدعی شده‌اند که شنیده‌اند کالج‌ها از ارائه اطلاعات اهداکنندگان رضایت ندارند و به وزارت آموزش عالی فشار می‌آورند که نام اهداکنندگان را افشا نکند. شکاف داده‌ها و ارقام تجدیدنظرشده، این ماجرا را خیلی وخیم‌تر از آن چیزی می‌کند که به نظر می‌رسد. تمام یافته‌های تحلیلگران در کنار هم نشان می‌دهند مجموعه‌ای از منابع مالی قابل توجه خارجی که به‌طور چشمگیری با فرآیندهای یهودستیزانه و ضددموکراتیک در دانشگاه‌ها مرتبطند، از زمانی که در گزارش‌های وزارت نیرو ثبت شده به‌شدت رشد کرده اما از میزان شفافیت آن برای افکار عمومی کاسته شده است.