فاطمه طاری‌بخش، خبرنگار گروه دانشگاه: خیریه‌های دانشگاهی یکی از مهم‌ترین مراکزی هستند که در حال و روز فعلی اقتصادی کشور هم به دانشجو و دانشگاه‌ها و هم به مردم جامعه کمک می‌کنند. خیریه‌های دانشگاهی درست در جایی بین متخصصان و کارشناسان خبره و مردم و نیازمندان جامعه ایستاده‌اند و چاله‌هایی که در این بین وجود دارد را پر می‌کنند. در این گزارش به سراغ 4 خیریه برتر اولین مهرواره ملی برای ایران رفته‌ایم تا از فعالیت‌ها و تاریخچه خیریه باخبر شویم.
گروه‌های جهادی و خیریه از ۲۹ استان با بیش از ۸۰۰ مرکز در کشور در این رویداد شرکت کردند که در پایان از گروه‌ها و دبیران استان‌های برتر در برگزاری مهرواره «برای ایران» تقدیر به عمل آمد. مرکز خیریه الزهرا(س) از دانشگاه صنعتی شریف، مرکز خیریه افق مهربانی از دانشگاه تبریز، مرکز خیریه همای رحمت دانشگاه علوم پزشکی گناباد، مرکز خیریه خیرین سلامت دانشگاه علوم پزشکی شیراز و مرکز خیریه حامیان سلامت دانشگاه بیرجند با توجه به شاخص های ارزیابی در ۵ محور اصلی و صحت‌سنجی میدانی به عنوان برترین مراکز خیریه دانشگاهی معرفی شدند.
محرومیت‌زدایی به افق مهربانی در تبریز
خیریه افق مهربانی دانشگاه تبریز
خیریه افق مهربانی به دست جمعی از دانشجویان تازه ورود به دانشگاه تبریز در استان آذربایجان غربی شکل گرفت. حسن هاتف یکی از اصلی‌ترین افرادی است که در راه‌اندازی این مجموعه دست داشته و از دوران مدرسه، فعالیت خیر خود را کلید زده است. در همان سال‌های 96، صحبت‌های رهبری که درباره کار خودجوش و آتش به اختیار بودن را می‌شنود، به دنبال محرومیت‌زدایی در حاشیه شهر می‌رود. حسن هاتف، مسئول خیریه افق مهربانی هدف اصلی خیریه را محرومیت‌زدایی در بخش آموزش بیان می‌کند و می‌گوید: «زمانی که ما پای کار آمدیم فهمیدیم اوضاع از چیزی که فکر می‌کردیم وخیم‌تر است. در دوران کرونا نیز محرومیت بیشتر شد و تقریبا دو سال در بحث آموزش بودیم اما مشکلات بیشتری در جامعه وجود داشت که مجبور شدیم به آنها نیز ورود کنیم» این خیریه در حال حاضر بیشتر به افراد ناتوان کمک می‌کند و تا جایی که بتواند سعی به توانمندسازی نیازمندان دارد. افق مهربانی، خانوارهایی که به هیچ عنوان اعضای آن توان کار ندارند را هدف قرار داده است. خیریه علاوه‌بر فعالیت‌هایی که در این سال انجام داده، علاوه‌بر آن برای بعد رسانه‌ای نیز اهمیت قائل شده و در پویش‌های خود از فضای مجازی نیز کمک می‌گیرد. اثر فضای مجازی این‌طور است که ممکن است پویشی را راه‌اندازی کنند و دیگر استان‌ها نیز به آن پویش بپیوندند و هاتف این موضوع را یکی از شاخص‌ترین فعالیت‌های گروه می‌داند. مهم‌ترین چالشی که افق مهربانی با آن روبه‌روست این است که نتوانسته مکانی را برای اسکان داشته باشد و مجبور هستند تا دفتری را اجاره و مبلغی بالای 10 میلیون تومان پرداخت کنند. در پویش‌های مختلف نیز از هیچ بنیاد دولتی کمک نگرفته است. هاتف در این‌باره می‌گوید: «ما آخرین‌بار به استاندار آذربایجان شرقی نامه زدیم که از سال 96 فعالیت می‌کنیم و به جای تقدیر و تشکر نیاز به جایی داریم تا در آن ساکن شویم که مناسب خیریه باشد. استاندار نامه‌ای هم به اداره دارایی زد و ما چندین ماه پیگیر بودیم اما نتوانستیم در جایی مستقر شویم.» البته دانشگاه در این راستا می‌تواند به خیریه کمک کند اما کمک‌های دانشگاهی نیز تنها برای گروه‌هایی مناسب است که مقطعی کار می‌کنند و برای خیریه‌ای که به صورت پیوسته فعالیت می‌کند، داشتن مکانی مستقل اهمیت دارد. یکی از برنامههای آینده این خیریه درگیر شدن افراد بیشتر از طریق مدیریت رسانه‌ای است. قرار است اپلیکیشنی طراحی شود تا در موارد مختلف جهادی مانند درمانی و... ، تسهیلگری اتفاق بیفتد. مثلا این پلتفرم می‌تواند دکتر‌هایی که به صورت جهادی درمان انجام می‌دهند را به افرادی وصل کند که نیاز به مداوا دارند.
ساخت مسکن ایتام در خیریه الزهرا
خیریه الزهرا دانشگاه شریف تهران
فعالیت‌های خیریه الزهرا دانشگاه شریف در تهران و در بازه زمانی کرونا به دلیل کمرنگ شدن فعالیت‌های حضوری هیئات، رنگ جدی‌تری به خود گرفت. هدف اصلی آن نیز گسترش انفاق بین جامعه دانشگاهی اساتید، دانشجویان و کارکنان است. این خیریه به‌عنوان مرکز نیکوکاری ذیل کمیته امداد تعریف شده و بخشی از کمک‌های خود را از مردم عادی در محرم و ایام مناسبتی دیگر و بخش دوم کمک‌های خود را از خیرین خاص می‌گیرد. همچنین بیشتر تمرکز این گروه بر مباحث زیرساختی با توجه به ظرفیت کمک‌های مالی فارغ‌التحصیلان دانشگاه شریف و خدام هیات‌هاست. برنامههای زیرساختی و کوتاه‌مدت (ارزاق و دارو و... ) و موردی، با هم در این گروه ترکیب شده و همان‌طور که اشاره شد در این خیریه می‌توان ترکیب زیبایی از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان را مشاهده کرد. محمدمهدی سخایی، مسئول خیریه الزهرا دانشگاه شریف در مورد اولویت‌های کمک‌رسانی می‌گوید: «اولین مساله ما مباحث زیرساختی و مسکن بوده که بیشترین هزینه یک خانوار را تشکیل می‌دهد. در حال حاضر نیز یکی از طرح‌های اصلی که داریم، طرح مسکن ایتام است.» خیریه الزهرا برای مسکن سه طرح، ساخت، خرید و اجاره را دارد. این طرح به صورت ویژه برای خانواده ایتام و ایتام نیازمند تامین می‌شود. پارسال حدود 13 مورد ساخت و خرید در این طرح داشتند و امسال نیز 19 مورد را در سراسر کشور در دست اقدام دارند. در هر منطقه رابط بومی دارند و از طریق این رابط‌ها موارد را بررسی و ارائه می‌دهند. مثلا در خراسان جنوبی، آبادان، سیستان‌وبلوچستان نیز مسکن می‌سازند. از چالش‌هایی که خیریه الزهرا با آن روبه‌رو شده، بحث مسکن است. با توجه به گران بودن هزینه‌ها، در بحث ساخت، هزینه زمین بالا است. اگر بتوانند از مجموعه‌های مختلف زمینی را تهیه کنند، سرمایه اولیه بسیار خوبی برای خیریه خواهد بود تا در بحث مسکن فعالیت‌های گسترده‌تری داشته باشد. مثلا اگر خیرین یا مراکز نیکوکاری خواستند برای ساخت مسکن نیازمندان اقدام کنند، زمینی در اختیارشان قرار بگیرد که تسهیلگری اساسی خواهد بود و از گروه‌های جهادی تا خیرین و خیریه‌ها، همگی بتوانند از این امکان بهره‌مند شوند. مسئول خیریه درباره برنامههای آینده خیریه توضیح می‌دهد:«ما به دنبال ثبت رسمی کمیته هستیم تا از تحت پوشش کمیته خارج شویم و زیرمجموعه وزارت کشور، ثبت رسمی شویم. پس از آن بتوانیم با ارگان‌های دولتی فعالیت‌های مشترکی را تعریف کنیم و بحث مسکن ایتام را نیز جدی‌تر و گسترده‌تر ادامه دهیم.»
هزینه 40 میلیارد تومانی خوابگاه‌های متاهلی در بنیاد حامیان سلامت
خیریه بنیاد حامیان سلامت دانشگاه بیرجند
رسالت این بنیاد خیریه بیشتر متمرکز بر کمک به دانشگاه بیرجند در ارتباط با مسائل زیرساختی و نرم‌افزاری است. درواقع عمده فعالیت این بنیاد خیریه درون‌دانشگاهی است. همچنین کمک به دانشجویان، کمک به پژوهش، تامین مسائل مالی از طریق حامیان بخش خصوصی است. ساخت خوابگاه‌های متاهلی، اماکن ورزشی، تجهیز آزمایشگاه، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای تحت پوشش قرار دادن دانشجویانی که بضاعت مالی کمتری دارند با عنوان تامین خوابگاه، تغذیه، وسایل مورد نیاز ادامه تحصیل است. علیرضا صمدزاده، مسئول بنیاد حامیان سلامت می‌گوید: «بیرجند مرکز استان خراسان جنوبی، یکی از استان‌های شرقی کشور است و محرومیت‌های بسیاری دارد. آسمان بخیل و بارندگی در این منطقه کم، صنعت و کشاورزی و دامپروری ضعیف است. منطقه به معنای واقعی محروم است. پیدا کردن خیر و گرفتن کمک از افراد بسیار سخت و مشکل است و تعداد کمی دارد. تجارت در اینجا رونقی ندارد و تعداد نیازمندان بسیار است.» مهم‌ترین فعالیتی که خیریه در این سال‌ها داشته، ساخت خوابگاه‌های متاهلی است. در طی سه یا چهار سال، پنج بلوک 12 واحدی ساخته شده است. حدودا بیش از 60 واحد خوابگاه متاهلی ساخته شده و نزدیک به 40 میلیارد تومان هزینه در این زمینه صورت گرفته است. صمدزاده در ادامه با اشاره به اینکه یکی از خیرین بنیاد 3بلوک خوابگاه متاهلی ساخته، بیان می‌کند: «ظرفیت هر کدام از این بلوک‌ها با مساحت 2100 مترمربع، 12 واحد یا سوئیت است. یکی دیگر از خیرین ما با مساحت هزار مترمربع خوابگاه متاهلی ساخته است. خیر دیگری برای ساختمان فناوری اطلاعات کمک کرده و فردی در مساحت 400 مترمربع آزمایشگاه ساخته است.» همچنین این خیریه با پزشکان متخصص همکاری می‌کند و سهمیه‌ای برای خیریه قائل شده است تا به‌صورت رایگان دانشجویان را ویزیت کند. این فعالیت‌ها در سطح اعضای هیات‌علمی و کارکنان دانشگاه و دانشجویان است و با شناسایی دانشجویان و تامین منابع مالی، نزدیک به 50 نفر در این حوزه کاملا فعال هستند. برنامه آینده این بنیاد، راه‌اندازی شاخه دانشجویی یا باشگاه دانشجویی برای خیرین دانشجو است تا جمعیت بسیاری از دانشجویان را تحت پوشش قرار دهد و برای برگزاری کلاس‌های تقویتی یا آموزش هنر کارگاه‌هایی را داشته باشند. قرار است با کمک خانواده‌ها نیز کارآفرینی و کارگاه‌هایی در این حوزه صورت بگیرد و ارتباط با صنعت در سطح استان اتفاق بیفتد.
راه‌اندازی 1500 تخت بیمارستانی با کمک خیرین تامین سلامت
خیریه مجمع خیرین تامین سلامت
مجمع خیرین تامین سلامت فارس با توجه به اینکه در حوزه بهداشت و درمان کارهای بسیاری در قالب خیریه انجام می‌شد، شکل گرفت تا به مردم در حوزه راهنمایی‌های تخصصی حوزه سلامت و مسائل حقوقی آن کمک کند. بخش عمده‌ای از اعضای تشکیل‌دهنده این مجموعه کارشناسان حوزه سلامت و علوم پزشکی، خیرین فعال در حوزه پزشکی و افراد معتبر در اجتماع بودند. اهداف این مجمع نیز شامل شناسایی و اولویت‌بندی نیازهای حوزه سلامت با توجه به منطقه، طبقه‌بندی نیازها، فعالیت ساختمانی و عمرانی و خدمات فکری و تخصصی می‌شد. شناسایی خیرینی که در حوزه سلامت فعالیت داشتند نیز از اهداف این مجمع بود. این مجمع هیات‌امنایی 25 نفره دارد و از دل آن یک هیات‌مدیره هفت‌نفره و مدیرعامل مجمع انتخاب می‌شود. مجمع خیرین کمیته‌های تخصصی با حضور خیرین دارند. علی‌اکبر رامجردی، مسئول مجمع خیرین تامین سلامت درباره این کمیته‌ها می‌گوید: «کمیته‌های حقوقی بسیار خوبی متشکل از قضات و حقوقدانان برجسته استان داریم که مشکلات احتمالی خیرین را انجام می‌دهند. همچنین کمیته فنی و مهندسی داریم که راهنمای بسیار خوبی در مباحث عمرانی خیرین هستند و تهیه نقشه و نظارت نیز داریم. از سمت دیگر نیز کمیته اطلاع‌رسانی داریم که خبرنگاران در این حوزه کمک و خبر می‌دهند. کمیته بیماران و دانشجویان هم داریم.» در هر شهرستان نیز تعدادی خیر در فعالیت می‌کنند. در این مجمع به هیچ عنوان نباید از کمک‌های خیرین برای نیازهای روزمره استفاده شود. برای مثال تمامی هزینه‌های تکریم خیرین و مسائل دیگر از بودجه خود خیریه صرف می‌شود. یکی از شاخص‌ترین فعالیت‌های این خیریه ایجاد فرهنگ کار خیر در استان بوده است. در بسیاری از نقاط کشور نیز از اساسنامه این مجمع استفاده می‌شود. در بحث بیمارستان‌سازی هزار و 500 تخت بیمارستانی توسط این مجمع ساخته شده است. 426 مورد ملک احداث شد و بالای 10 هزار میلیارد تومان ارزش دارد. صندوق دانشجویان با کمک خیرین فعال شده و به دانشجویان کمک می‌کند. ساخت همراه‌سرا نیز در استان فارس صورت گرفت که برای استان بسیار اهمیت دارد. بیش از 18 هزار همراه‌سرا و دوهزار نفر همراه در آن اسکان یافتند. دوهزار و 500 تفاهمنامه در این چندین سال انجام شده است.
