سارا طاهری، خبرنگار گروه دانشگاه: موضوع زن و خانواده برای دانشگاه آزاد در کنار همه موضوعات دیگر از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چراکه رویکرد این دانشگاه فقط یک رویکرد آموزشی و علمی صرف نیست، بلکه مطابق هدف اصلی مدیریت کلان دانشگاه و طبق سند تحول بنیادین و آنچه در بیانیه تعلیم و تربیت اجتماعی به آن اشاره شده، دانشگاه باید توجه ویژه به حوزه تربیتی و فرهنگی نیز داشته باشد. به همین دلیل اقدامات زیادی در دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد انجام شده است که عاصمه قاسمی، مشاور رئیس دانشگاه آزاد در امور زنان و خانواده در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از آن سخن گفت که در ادامه می‌خوانید.
برنامه علمی زنان و خانواده روی سامانه پژوهشیار بارگذاری می‌شود
عاصمه قاسمی، مشاور رئیس دانشگاه آزاد در امور زنان و خانواده درخصوص مهم‌ترین برنامه‌ها و اقداماتی که تاکنون در رابطه با بانوان در این دانشگاه انجام شده، توضیح داد: «یکی از اقدامات ما در این دفتر که از ابتدای سال‌جاری شروع شده است، برنامه علمی زنان و خانواده بود که در دانشگاه تصویب شد و دفتر امور زنان و خانواده مجری برنامه است. شوراهای علمی این اقدام به‌صورت مستمر برگزار شده و در جلسات برگزار شده چالش‌ها و موضوعات مطرح شده و روی آنها مرتب کار می‌شود. امید است تا انتهای سال بخشی از این برنامه روی سامانه پژوهشیار بارگذاری شود.»
معرفی کاربران و مشاوران سامانه همرسان
او در ادامه افزود: «سامانه همرسان به‌عنوان سامانه واسطه‌گر ازدواج متعلق به دفتر نهاد رهبری در دانشگاه‌ها در روز ازدواج توسط رئیس دانشگاه آزاد رونمایی شد و قرار است زیر نظر این سامانه امر ازدواج جوانان و دانشجویان تسهیل شود. به دستور ریاست دانشگاه این سامانه کار خود را آغاز کرد و در همه استان‌ها دو نفر به نام کاربر و مشاور سامانه به دفتر امور بانوان معرفی شده و آموزش‌های لازم را فرا می‌گیرند. به امید خدا بعد از آنکه آموزش‌های لازم را فراگرفتند؛ گواهی دریافت کرده و در مراکز استان‌ها مستقر شده و واسطه‌گری ازدواج را با استفاده از سامانه مذکور انجام خواهند داد. این اقدامی است که از گذشته در این دفتر پیگیری شده؛ متنها معرفی و آموزش افراد از همه استان‌ها و واحدها در ادامه اقدامات پیشین انجام شده است. این افراد پس از دریافت گواهی و استقرار در مراکز استان‌ها می‌توانند به دانشجویان، کارکنان و اساتیدی که برای ازدواج از این سامانه می‌خواهند استفاده کنند، کمک برسانند.»
پروژه‌های موضوع‌محور به استان‌ها ابلاغ شد
قاسمی درباره دیگر اقداماتی که دفتر امور زنان و خانواده دانشگاه آزاد در دستورکار خود قرار داده، اظهار کرد: «این دفتر با توجه به راهبردهای کلان دانشگاه آزاد که مبتنی‌بر پرورش قوه عاقله جامعه و توسعه فضای انقلابی و راهبرد دانشگاه سرآمد و پاسخگو است، اهداف خود را تعیین کردند. باتوجه به آنها، بسته‌های کاری ارتقای اخلاقی معنوی و هویتی، بسته کاری ارتقای پاسخگویی و قابلیت حل مساله و بسته کاری منسجم هم‌افزای شبکه‌ای در بین استادها، کارکنان و واحدهای دانشگاهی را نیز در نظر دارد. از همین رو در شش ماهه دوم سال اقداماتی را در دستورکار خود قرار داده است. یکی از این اقدامات با توجه به منطقه‌بندی مسئولان و رابطان امور زنان در واحدها، پروژه‌های موضوع محور را به استان‌ها ابلاغ کرده تا علاوه‌بر مسئولیت‌های محوله به مسئولان و رابطان امور زنان، آنها بتوانند در حوزه بینشی و اندیشه‌ای و اجرایی نیز تقویت شوند.» مشاور امور زنان و بانوان دانشگاه آزاد درخصوص هدف از اجرای ابلاغ پروژه‌های موضوع محور گفت: «امید است تا توان مدیریتی این افراد تقویت پیدا کرده و فرصتی برای حل مسائل حوزه بانوان در واحدهای دانشگاهی به مسئولان و رابطان داده شود تا در دانشگاه و جامعه تاثیرات مثبت خود را داشته باشند. به همین علت متناسب با پهنه‌بندی استان‌ها و مناطق هشت‌گانه شبکه بانوان نقش‌آفرین و متناسب با بوم فرهنگی اجتماعی هر منطقه، به همه استان‌ها موضوع و دستور‌العملی ابلاغ شد تا بتوانند روی آن موضوع فکر و تبادل نظر کنند. در نتیجه ان‌‌شاءالله ارتقای شبکه بین اساتید، کارکنان و دانشجویان و حتی بین واحدها شکل بگیرد. در ادامه از دل همفکری چندین استان در هر منطقه، هسته‌های فکری شکل خواهد گرفت و این هسته‌ها با یکدیگر هماهنگ شده و طرح‌های تفصیلی خود را در سطوح مختلف واحد، استان و ملی به رشته تحریر در خواهند آورد. سپس این طرح‌ها در شوراهای امور زنان و خانواده استان‌ها تصویب خواهند شد و در نتیجه به اجرا در خواهند آمد.»
او درباره موضوعات مختلفی که برای مناطق هشت‌گانه در‌نظر گرفته شده، بیان کرد: «موضوع هویت زن مسلمان و جهانی شدن با هدف الگوی جهانی برای زنان دنیا برای منطقه یک، موضوع زنان خانواده و مهدویت، زنان مهدوی برای منطقه دو، موضوع آراستگی و پوشش، تبیین فلسفه حجاب، آسیب‌شناسی وضعیت عفاف و آراستگی برای منطقه سه، موضوع دختران و مهارت‌های زندگی و تقویت توانایی‌های فردی و اجتماعی دختران، شبکه‌سازی دختران برای منطقه چهار، موضوع ارائه راهکار در ایجاد و تقویت خانواده متعالی برای منطقه پنج، موضوع فرصت‌ها و تهدیدهای رسانه و فضای مجازی در حوزه زنان و خانواده برای منطقه شش، موضوع سراهای نوآوری بانوان، چیستی و بایدها و نبایدها برای مناطق هفت و هشت در نظر گرفته شده است.»
قاسمی در ادامه افزود: «برای اجرای این موضوعات دستورالعمل ابلاغ شده تا بتوان به مسائل و موضوعات امروز بانوان و دختران دانشگاه براساس آن پاسخگو بود و براساس همین موضوعات برای مشکلات روز آنها تدوین شده‌اند. امید است بتوان در یک فضای شبکه‌ای با کمک ظرفیت بانوان دانشگاه آزاد در استان‌ها، راهکارها و دیگر طرح‌ها را برای حل این مسائل و الگوهای مناسب برای این چالش‌ها ارائه کرد.» مسئول دفتر زنان و بانوان دانشگاه آزاد درباره منطقه‌بندی هر استان گفت: «استان‌های کرمانشاه، کردستان، همدان، مرکزی و لرستان در منطقه یک، استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل و زنجان در منطقه دو، استان‌های قزوین، البرز و واحد مستقل علوم‌وتحقیقات، تهران، قم، سمنان و معاونت سما در منطقه سه، استان‌های چهارمحال‌و‌بختیاری، اصفهان، واحد مستقل نجف‌آباد، کهگیلویه‌و‌بویر‌احمد در منطقه چهار، استان‌های خراسان‌جنوبی، شمالی و رضوی در منطقه پنج، استان‌های خوزستان، ایلام، بوشهر و فارس در منطقه شش، استان‌های کرمان، سیستان‌و‌بلوچستان در منطقه هفت و استان‌های گیلان، مازندران و گلستان نیز در منطقه هشت تقسیم شده‌اند.» مشاور امور بانوان و زنان رئیس دانشگاه آزاد در توضیح تفصیلی چرایی اشتراک موضوع مناطق هفت و هشت عنوان کرد: «همان‌طور که پیش از این بیان شد برای این دو منطقه سراهای نوآوری بانوان در‌نظر گرفته شده که قرار است مسئولان و رابطان این دو منطقه با تشکیل هسته‌های فکری برنامه‌ریزی منظم، ارائه طرح‌های منظم، تصویب برنامه‌ها در شورای راهبری زنان و خانواده استان را بتوانند به این موضوع که یکی از دغدغه‌های روز دانشگاه است؛ در حوزه اشتغالزایی و هم حل مسائل بانوان و مهارت‌افزایی خانم‌ها و ایجاد و تقویت کسب‌وکارهای خانگی و پیوند اقدامات کارآفرینی و کسب‌وکارهای خانگی و پیوند اقدامات کارآفرینی با اقتصاد جامعه، اینها باید بتوانند در این زمینه کارهای لازم را انجام دهند. علت این امر نیز آن بوده که در این دو منطقه بانوان در عرصه اقتصادی اثرگذاری بالایی در زمینه اشتغال و کارآفرینی خانگی و صنایع‌دستی دارند.» او با تاکید براینکه در این هشت منطقه هفت موضوع مجزا داده شده است، بیان کرد: «امید است بانوان در زمینه اندیشه و نظر و حوزه اجرا، تقویت شده و از ظرفیت بانوان در جامعه بیشتر استفاده شود. همچنین آن رویکرد حل مساله و رویکرد پرورشگری قوه عاقله دانشگاه را دنبال کند. در برنامه شش ماه دوم سال، رابطان گروه‌ها را تشکیل داده و کارهای خود را آغاز کرده‌اند.»
ارائه برنامه‌های تبیینی برای توضیح صحیح از موضوع نقش زنان
قاسمی درباره دیگر اقداماتی که دفتر بانوان خانواده دانشگاه آزاد انجام داده، اظهار کرد: «با توجه به اتفاقات ناگواری که در غزه افتاد به نقش بانوان در این جنگ و پرورش نسل شجاع، صبور و باخدا بیش از پیش توجه شد. کودکان و مردان و زنانی که بسیار مقاوم در بحث غزه وارد شدند و امروز دنیا شاهد این امر است. در نتیجه این موضوع نقش زنان در جبهه مقاومت و معنا و تعریف مادرانگی امروز غزه تعریفی جدید را به دنیا ارائه می‌دهد. این موضوعی است که در راستای وظیفه انسانی، شرعی، دینی و جهانی ماست و هم موضوعی که در سند تحول تعالی و ایجاد ارتقای تربیت اخلاقی و معنوی در دانشگاه است. در نتیجه نامه‌ای به همه استان‌ها ارسال شد و از همه روسای استان‌ها و واحدها خواسته شد تا برنامه‌های تبیینی را برای توضیح صحیح از موضوع نقش زنان و پیروزی جبهه مقاومت داشته باشند. این اقدام نیز با پیگیری مسئولان و رابطان در حال اجراست و با جمع‌بندی نظرات نشریه‌ای نیز منتشر خواهد شد.»
مشاور امور زنان و بانوان رئیس دانشگاه آزاد در ادامه افزود: «هدف‌گذاری این برنامه برای این است که ما بتوانیم تصویر درستی را در زمینه نقش زنان و خانواده در غزه داشته باشیم؛ این برنامه‌ها در حال اجراست و بیشتر در قالب نشست‌های تبیینی برای استادها و دختران دانشجو بوده است. امید است تا دانشجویان موضوع غزه را فراتر از موضوعات سیاسی و دینی و بین‌المللی دنبال کرده و آن را از منظر تربیتی و خانواده و بانوان نیز مورد توجه قرار دهند.»
راه‌اندازی سرای نوآوری بانوان در واحد یادگار امام
رئیس دفتر امور بانوان و خانواده دانشگاه آزاد درخصوص برنامه‌های دیگری که از مهرماه زیر نظر این نهاد در حال اجرا است، گفت: «سرای نوآوری بانوان یکی دیگر از برنامه‌هایی بوده که در این دفتر به‌صورت جدی از مهرماه دنبال می‌شود. حتی برای اجرای پروژه دو منطقه این امر به آنها واگذار شده است. با این حال و با توجه به اهمیت این امر در‌نظر داریم تا سرای نوآوری بانوان مانند مراکز رشدی بوده که برای حل مسائل بانوان باشد و بتواند کسب‌وکارهای بانوان را به اقتصاد جامعه پیوند بزند و مهارت‌افزایی و آموزش بانوان را به همراه داشته باشد. برای این امر تفاهمنامه‌ای با شهرداری تهران بین سرای نوآوری واحد یادگار امام منعقد شده است. امید است با استفاده از این فرصت فضایی برای دختران دانشجو ایجاد شده و به‌خصوص بانوان بتوانند از این فضا استفاده کنند.»
برگزاری دوره‌های تخصصی برای بانوان نقش‌آفرین
او در ادامه در باره اقدامات دیگری که برای بانوان در این دفتر دنبال شده، بیان کرد: «در راستای اجرای سند تحول و تعالی و بسته‌های کاری و ایجاد تقویت نیروی متخصص و متعهد دانشگاه و مبحث دانش‌افزایی و مهارت‌افزایی، دوره‌های تخصصی برای بانوان نقش‌آفرین دانشگاه آزاد از مهرماه آغاز شده است. این دوره‌ها در هر ماه هشت ساعت برای مسئولان، رابطان و اعضای حقیقی شورای راهبری بانوان هر استان و اساتید و کارمندان علاقه‌مند برگزار شده است.» قاسمی درباره موضوعات دوره‌های راهبردی برگزار شده، بیان کرد: «موضوعات از قبیل حجاب به مثابه کنشگری زن مسلمان با تدریس دکتر سوزنچی در مهرماه به‌مدت هشت ساعت برگزار شد. در انتهای هر دوره ارزیابی اتفاق افتاده و گواهی صادر می‌شود. دوره بعدی زن در نگاه امامین انقلاب اسلامی بوده که در حال برگزاری است. پس از این دوره نیز در نظر داریم دوره‌های زن و خانواده در ادیان و زن و رسانه را برای این ترم برگزار کنیم.» مشاور امور بانوان دانشگاه آزاد درخصوص هدف از برگزاری این دوره‌ها اظهار کرد: «تقویت و دانش‌افزایی شبکه بانوان نقش‌آفرین در همه عرصه و نه‌فقط عرصه‌های علمی با تخصص یا شغل هر فرد؛ افراد آموزش ببینند. به‌خصوص بتواند هر فرد به‌عنوان راهبر و تدوینگر در موضوعات خاص حوزه زنان و خانواده عمل کنند. از آنجا که این امر برای اساتید و کارکنان مسئول در حوزه زنان در‌نظر گرفته شده، موضوعش نیز با یک دقت خاصی انتخاب شده است.»
پیگیر راه‌اندازی مهدهای کودک در واحدها هستیم
مدیر دفتر بانوان و خانواده دانشگاه آزاد در راستای دیگر اقداماتی که برای شش ماه دوم سال در دست اقدام داشته، گفت: «با توجه به اینکه این دفتر در حوزه زنان و بانوان فعالیت دارد تا به اینجا نیز از اقداماتی سخن گفته شده که در عرصه بانوان بوده است. اما اقدامات دیگری در حوزه خانواده زیر نظر این دفتر مانند پیگیری مهدکودکها، پیگیری انجام و اجرای دستورالعمل جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، پیگیری فضاهای دخترانه با عنوان باشگاه‌های دخترانه، اتاق والد و کودک در برخی از واحدها مانند اهواز و در واحدهای دانشگاهی دیگری پیگیری می‌شد. البته باید ذکر شود که این مهدکودکها ذیل مراکز تاک هستند، اما رابطان و مسئولان ما پیگیر راه‌اندازی مهدهای کودک در واحدهای دانشگاهی هستند. همچنین درخصوص باشگاه‌های دخترانه باید ذکر کرد که فضاهایی ایجاد شده که دختران در آن فضاها، دورهمی‌های خود را دارند و در آنجا برنامه‌های جانبی متنوعی را درمورد امور زنان و خانواده انجام می‌دهند. در زمینه اتاق والد و کودک نیز باید عرض کرد که فضایی ایجاد شده تا دانشجویان بانو بتوانند ساعتی را در کنار کودکان خود باشند.» او در ادامه افزود: «در کنار همه این اقدامات فکر کردیم که نیاز است تا تعامل بیشتری بین دانشگاه و دانشجویان و خانواده دانشجویان برقرار شود تا بتوان اهمیت خانواده را مورد تاکید قرار داد. در این زمینه با توجه به استقرار دبیرخانه کمیته تعامل با خانواده در دفاتر امور زنان و خانواده به‌علت آنکه مسئولان امور زنان، د‌بیران کمیته‌های زنان و خانواده هر واحد هستند؛ امسال از واحدها خواسته شد که برنامه‌های خود در قبال نو‌دانشجویان را به اتفاق خانواده‌‌هایشان برگزار کنند. بالطبع بسیاری از واحدها این اقدام را با خانوادهها و برخی نیز با دانشجویان برگزار کردند. در این جلسات بنده و دیگر مسئولان حوزه زنان در جلساتی که با حضور خانوادهها برگزار شد؛ شرکت داشته و در مورد اهمیت خانواده و حضور دانشگاه در کنار خانواده برای ایجاد یک فضای خوب به‌منظور رشد و پیشرفت همه‌جانبه صحبت شده است. به‌عنوان مثال این جلسات سه‌شنبه در قم و هفته آینده در اهواز برگزار خواهد شد و پیش از این نیز در مجتمع نیایش و سوهانک تهران مرکز برگزار شده بود.»
قاسمی در ادامه اقدامات انجام شده گفت: «از روز اول شعار این دفتر این بوده که بانوانی که در دانشگاه آزاد تدریس، تحصیل یا اشتغال دارند، یک شبکه واقعی از ظرفیت علمی-فرهنگی، اجتماعی و فرهنگی در دانشگاه آزاد هستند. با نظر ریاست محترم دانشگاه اقدام دیگری که زیر نظر این دفتر برای تعامل بیشتر با بانوان به‌صورت چهره‌‌به‌چهره و ایجاد یک شبکه واقعی انجام شده است. همه بانوان عضو دانشگاه آزاد زیرمجموعه این شبکه هستند و برای ایجاد تعامل بیشتر و ارتباط با همه بانوان نه‌تنها رابطان و مسئولان، سفرهای دوره‌ای را به واحدهای مختلف داشته‌ایم. این سفرها از سال گذشته آغاز و به‌صورت جدی‌تر از تابستان پیگیری شده است. به همه هشت منطقه ذکر شده در بالا، سفر شده و جلساتی با مسئولان هر منطقه برگزار شده است. به بیان دیگر با همه مسئولان امور زنان و خانواده در واحدهای بزرگ و رابطان امور زنان و خانواده در واحدهای کوچک دیدارهایی انجام و تعاملات لازم برقرار شده است. البته باید در اینجا ذکر شود که این شبکه به‌صورت مستمر و مجازی جلساتی را داشته اما از تابستان رنگ و بوی دیدار حضوری نیز به خود گرفته است.» مشاور امور زنان و خانواده در پایان تاکید کرد: «برای آنکه اهمیت حوزه زنان و خانواده به‌خصوص حوزه زنان به‌صورت پررنگی دنبال شود، دفتر امور زنان و خانواده سازمان در شورای استان‌ها و هیات‌رئیسه واحدها شرکت داشته تا تاکید کنیم امور زنان و خانواده دانشگاه سیاستگذار و راهبر سیاست‌های حوزه زنان و خانواده در دانشگاه است تا بتواند از این ظرفیت عظیم استفاده کند.»
