ندا اظهری، مترجم: در حال حاضر که فناوری نوظهور هوش مصنوعی سر‌و‌صدای زیادی در دنیا به پا کرده و قریب‌به یک سالی از رونمایی فناوری ChatGPT تولید‌شده توسط شرکت OpenAI به عنوان دارنده یکی از قدرتمندترین فناوری‌های روز دنیا می‌گذرد، اخبار ضد و نقیضی از این شرکت به گوش می‌رسد.
هیات مدیره شرکت OpenAI روز جمعه خبر از اخراج سم آلتمن، مدیرعامل این شرکت داد که باعث شگفتی بسیاری شد. آنها دلیل این کار را صادق نبودن او در ارتباطاتش با هیات مدیره عنوان کردند که باعث شده بود او به درستی نتواند مسئولیت‌های خود را انجام دهد و دیگر اعتمادی به او برای سپردن مسئولیت شرکت نداشتند. آنها معتقد بودند که سرعت حرکت فناوری در این شرکت بسیار بالا رفته و آلتمن توجه کافی به ایمنی هوش مصنوعی نداشته است به طوری که در قابلیت‌های ChatGPT گنجانده شده بود که کاربران بتوانند نسخه‌های خود از این فناوری را بسازند و این می‌تواند چنین فناوری هوشمندی را از دسترس خارج کند.
اتفاقات شرکت OpenAI تنها به اخراج آلتمن رئیس و یکی از بنیانگذاران این شرکت به نام گرگ براکمن ختم نشد و او که قرار بود از یک قسمت به قسمت دیگر در شرکت منتقل شود نیز از سمت خود استعفا داد. آلتمن مهم‌ترین چهره این شرکت بود که رقابت فعلی هوش مصنوعی را با انتشار نسخه محبوب ChatGPT در سال گذشته آغاز کرد. یک روز پیش از این اتفاق، آلتمن در سخنرانی خود در کنفرانس همکاری اقتصادی آسیا-اقیانوسیه، به مجموعه‌ای از به‌روزرسانی‌های جدید برای رقابت با سایر شرکت‌های بزرگ فناورانه مانند مایکروسافت و گوگل اشاره کرد اما حالا بعد از بروز این اتفاقات و پیشنهاداتی که برای هدایت شرکت مطرح شد، مشخص نیست آینده آن به چه سمت و سویی حرکت خواهد کرد.
یک اخراج تحول‌آفرین در سیلیکون ولی
به گزارش گاردین، اخراج آلتمن تحول بزرگی را در سیلیکون ولی ایجاد کرده است. پس از راه‌اندازی ChatGPT به عنوان مهم‌ترین پروژه هوش مصنوعی دنیا که در کمتر از یک سال بیش از 100 میلیون کاربر را به دست آورده، آلتمن به عنوان یکی از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین مدیران جهان در زمینه هوش مصنوعی در کانون توجه قرار گرفت که در 38 سالگی به پیشرفتهای قابل توجهی دست یافته است. این اقدامات که در ابتدا دور از چشم کارکنان شرکت انجام شده بود، در مدتی کوتاه از طریق اطلاعیه‌ای داخلی و وبلاگ عمومی شرکت به گوش کارمندان رسید و متوجه اخراج ناگهانی آلتمن شدند. شواهد حکایت از آن دارد که آلتمن در تحقیقات و اقدامات خود روی پروژه جدیدی موسوم به AGI فعالیت می‌کرد که سیستم هوش مصنوعی را قادر می‌سازد هر کاری را که به آن محول می‌شود مانند یک نیروی انسانی انجام دهد.
اخراج به خاطر نگرانی از به خطر افتادن حیات بشریت؟
به گزارش economist، فعالیت شرکت OpenAI روی پروژه «هوش مصنوعی جامع» (AGI) با همکاری گروهی از سرمایه‌گذاران سیلیکون ولی از جمله ایلان ماسک دنبال شده و سرمایه‌گذاری یک میلیارد دلاری روی آن صورت گرفته است. آلتمن مسئول پیشبرد پروژه AGI در شرکت بود و توسعه زیادی که در آن صورت گرفته بود، نگرانی‌هایی را برای محققان ایجاد کرده بود. اما پایان پروژه AGI و به سرانجام رسیدن آن به هیات مدیره شرکت بستگی دارد که برخلاف رسمی است که در بیشتر استارتاپ‌ها، شرکت و سرمایه‌گذاران وجود دارد. منشور این سازمان به جای نمایندگی از حامیان مالی OpenAI، مدیران را موظف می‌کند که منافع بشریت را در نظر بگیرند. به رغم اینکه دلایل اصلی اخراج مدیرعامل OpenAI از نظر بسیاری از کارشناسان مبهم و غیرقابل قبول است، برخی استدلال می‌کنند که آلتمن که پدر ChatGPT به شمار می‌رود، در پروژه AGI هم به دستاوردهای بسیار مهم و ارزشمندی دست یافته بود و هیات‌مدیره شرکت معتقد بودند او بدون در نظر گرفتن امنیت هوش مصنوعی و نگرانی از به خطر افتادن حیات بشریت، پیش می‌رود؛ به همین خاطر دست به اخراج او زده‌اند.
چالش بزرگ پیش روی OpenAI
به گزارش CNN، حدود 700 کارمند OpenAI در نامه‌ای خواستار استعفای هیات‌مدیره این شرکت شده و تهدید کرده‌اند که اگر این اتفاق نیفتد و آلتمن به شرکت بازنگردد، استعفا داده و شرکت را ترک خواهند کرد. آنها که هیات‌مدیره را مقصر اخراج آلتمن می‌دانند و دلایل آنها را برای اخراج او کافی نمی‌دانند، مسئولیت آنها را بر نظارت شرکت زیر سوال برده و خواستار کناره‌گیری آنها شده‌اند. به گزارش techtarget، آنها در این نامه اشاره کرده‌اند که کار ما در زمینه ایمنی و مدیریت هوش مصنوعی، هنجارهای جهانی را شکل می‌دهد. محصولاتی که ما ساخته‌ایم توسط میلیون‌ها نفر در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرند. فرآیندی که در پیش گرفته‌اید و دست به اخراج دو نفر از مهم‌ترین مهره‌های این پروژه زده‌اید، همه این اقدامات را به خطر انداخته و مأموریت و شرکت را تضعیف کرده است. آنها همچنین عنوان کرده‌اند که نمی‌توانند برای افرادی کار کنند که فاقد شایستگی، قضاوت درست و قدرت مراقبت از مأموریت و کارکنان خود هستند. به گزارش aljazeera، کارکنان OpenAI بعد از اخراج آلتمن که گفته قرار است به مایکروسافت بپیوندد و یک شرکت فرعی هوش مصنوعی در این شرکت راه‌اندازی کند، در نامه تهدیدآمیزی که خطاب به هیات‌مدیره نوشتند، اعلام کرده‌اند که پس از استعفا به مایکروسافت خواهند پیوست. مایکروسافت هم به آنها اطمینان داده است که در صورت انتخاب برای پیوستن به این شرکت، موقعیت‌های شغلی برای تمام کارکنان فعلی OpenAI در شرکت فرعی وجود دارد که قرار است به‌زودی راه‌اندازی شود. techtarget در ادامه به چالش‌های این شرکت اشاره کرده و عنوان کرده است که در حال حاضر با توجه به اینکه خطر خروج کل کارکنان شرکت وجود دارد، هیات‌مدیره به این فکر است که بدون حضور نیروهای کارآزموده‌ای که هوش مصنوعی را پیش می‌بردند، چگونه می‌تواند مأموریت خود را ادامه دهد.
ناهماهنگی میان هیات‌مدیره این شرکت و مدیریت آن نشان‌دهنده برخی چالش‌هایی است که سیستم‌های هوش مصنوعی مولد در تمام سال با آن مواجه بوده‌اند. درحالی‌که این فناوری نوآورانه است اما بیشتر محققان بر سرعت بالای رشد آن صحه گذاشته‌اند. تنش ایجاد شده در شرکت، منجر به درخواست توقف هوش مصنوعی و نامه‌ای با امضای کارشناسان برجسته هوش مصنوعی پیرامون احتمال انقراض انسان به دنبال توسعه این فناوری شده است و گفته‌اند که این فناوری از سلاح‌های هسته‌ای نیز خطرناک‌تر است. علاوه‌براین، ترتیب مایکروسافت- OpenAI همچنین تضادی بین رویکرد مایکروسافت به هوش مصنوعی مولد و رویکرد گوگل را برجسته کرده است. درحالی‌که مایکروسافت به سرعت هوش مصنوعی مولد را در تمام محصولات خود گنجانده، گوگل مسیر آگاهانه‌تری را در پیش گرفته است. اقدام مایکروسافت برای استخدام دو نیروی توانمند اخراج‌شده نشان می‌دهد که این شرکت احساس می‌کند می‌تواند سرعت و ایمنی را در بازار هوش مصنوعی مولد متعادل کند. کارشناسان معتقدند که اخراج آلتمن می‌تواند بر بسیاری از استارتاپ‌های هوش مصنوعی که مدل‌های هوش مصنوعی خود را با سرعتی مشابه OpenAI می‌سازند، پیامدهایی به دنبال و اثر ترمزی داشته باشد.
مدیرعامل آمازونی به جای آلتمن می‌آید
پس از اخراج آلتمن از شرکت، قرار بر آن شد که «میرا موراتی»، مدیر ارشد فناوری OpenAI به جای او مدیرعامل موقت شود. موراتی به مدت پنج سال بخشی از هدایت این شرکت را برعهده داشت. اما «الجزیره» در گزارشی که به دنبال اخراج مدیرعامل شرکت OpenAI منتشر کرده، عنوان کرده است که «امت شیر»، عضو هیات‌مدیره این شرکت که مدیرعامل سابق پلتفرم آنلاین آمازون به نام Twitch بوده است، مدیرعامل موقت این شرکت شده است. «شیر» در پستی که در توییتر منتشر کرده، انتصاب خود را به‌عنوان مدیرعامل موقت اعلام کرد. البته این خبر در حالی منتشر شده که به نظر می‌رسد هنوز کار تمام نشده و با توجه به اظهارات مایکروسافت مبنی‌بر پیوستن آلتمن و براکمن به این شرکت، هنوز هم ممکن است در روزهای آینده اتفاقات به‌گونه‌ای رقم بخورد که قابل پیش‌بینی نباشد. در گزارشی که Verge منتشر کرده، کارشناسان عنوان کرده‌اند که پیروی نامه تهدیدآمیز کارکنان OpenAI و درخواست استعفای دسته جمعی هیات‌مدیره، درصورتی‌که آنها از کار کناره‌گیری کنند، می‌توان امیدوار بود که دو نیروی اخراجی به سمت‌های قبلی خود بازگردند. شواهد حکایت از آن دارد که آلتمن تمام جنبه‌های امنیتی را در توسعه فناوری هوش مصنوعی در نظر گرفته بود.
هیات‌مدیره چگونه سلطنت سم آلتمن را ویران کرد؟
به گزارش CNN، شواهدی که از بررسی‌های متعدد به دست آمده نشان می‌دهد اعضای هیات‌مدیره OpenAI نگران این مساله بودند که این شرکت با پیشرفتی که در زمینه هوش مصنوعی داشته، در حال ساخت فناوری پیشرفتهای معادل با بمب هسته است و آلتمن به عنوان مدیرعامل آن، آنقدر در این مسیر با سرعت بالایی حرکت می‌کرد که خطر یک فاجعه جهانی را به دنبال داشت و همین نگرانی‌ها زمینه اخراج او را از شرکت فراهم کرد. این تصمیم درحالی گرفته شد که یک روز قبل از اخراج رسمی آلتمن او در کنفرانسی از تازه‌ترین برنامه‌های شرکت برای سال‌های آینده در زمینه هوش مصنوعی سخن می‌گفت اما همین شیوه اخراج او که کاملا ناگهانی، مبهم و بدون هشدار قبلی به سهامداران و شرکای OpenAI انجام شد، تصمیم هیات‌مدیره را غیرمنطقی جلوه داد و آنها را به چالش کشید. مهم‌ترین سهامدار این شرکت، مایکروسافت است که حدود 13 میلیارد دلار به آلتمن و OpenAIکمک کرد تا بتواند بالاتر از رقبای خود در عرصه فناوری نوظهور هوش مصنوعی حرکت کند.
مایکروسافت، پیروز میدان
به گزارش techtarget، مایکروسافت بیش از 10 میلیارد دلار در OpenAI سرمایه‌گذاری کرده است. از سوی دیگر مایکروسافت شریک انحصاری سیستم‌های ابری این شرکت محسوب می‌شود و خدمات ابری مایکروسافت بار کاری این شرکت را در محصولات و حتی پژوهش‌ها تامین می‌کند. روز جمعه بعد از انتشار خبر اخراج آلتمن سهام مایکروسافت 10 درصد کاهش یافت و مایکروسافت اعلام کرد که این تغییر، روی رابطه آن با OpenAI تأثیری نخواهد گذاشت و تا زمانی که این شرکت بخواهد به مشارکت با آنها ادامه خواهد داد اما سهام این شرکت بار دیگر روز دوشنبه با انتشار خبر مایکروسافت مبنی بر پیوستن آلتمن به این شرکت، با بیش از هشت درصد افزایش یافت و نزدیک به 200 میلیارد دلار به ارزش بازار این غول فناوری در روز دوشنبه اضافه کرد. تا آن روز ارزش بازار مایکروسافت دو هزار و 810 میلیارد دلار بود که این شرکت را پس از اپل به عنوان دومین شرکت باارزش جهان معرفی کرد. این نتیجه به‌شدت به نفع مایکروسافت به عنوان سرمایه‌گذار در شرکت OpenAI با 49 درصد سهام تمام می‌شود درحالی‌که جایی در میان هیات‌مدیره این شرکت هم ندارند. تحلیلگران بر این باورند که با قطعی شدن خبر پیوستن آلتمن و براکمن به مایکروسافت این شرکت کنترل فناوری توسعه‌یافته هوش مصنوعی را در اختیار خواهد گرفت. افزایش سهام مایکروسافت در روزهای گذشته درحالی خبرساز شد که OpenAI به دنبال بی‌ثباتی ایجادشده در شرکت با کاهش ارزش 86 میلیارد دلاری سهام خود مواجه شد.
آلتمن و رویایی که قرار است در مایکروسافت محقق شود
به گزارش theverge، فرانک شاو، سخنگوی مایکروسافت اظهار کرده است که این شرکت همکاری درازمدتی را با OpenAI داشته و همچنان به تعهدات خود نسبت به مدیر ارشد فناوری و تیم او پابرجاست. آلتمن هم بنیانگذار شرکت OpenAI بود و از ابتدای شکل‌گیری آن در کنار ایلان ماسک ریاست مشترک آن را بر عهده گرفت. ماسک این شرکت را در سال 2018 برای سر و سامان دادن به تسلا ترک کرد و از آن زمان شرکت هوش مصنوعی خود را با عنوان xAI راه‌اندازی کرد. به گزارش aljazeera، ساتیا نادلا، مدیرعامل مایکروسافت در توییتر نوشت که آلتمن به همراه «براکمن» بنیانگذار OpenAI اعلام کرده که آلتمن قرار است به مایکروسافت بپیوندد تا تیم تحقیقاتی جدید هوش مصنوعی پیشرفته را رهبری کند.
