علی مزروعی، خبرنگار گروه نقد روز: رئیسی در دومین دور سفرهای استانی خود دوباره راهی استان چهارمحالوبختیاری شد تا مصوبات سفر نخست هیات دولت به این استان را پیگیری کند. بهرهبرداری از طرحهایی مانند جاده پاتاوه به دهدشت که ۲۸ سال از کلنگزنی آن میگذشت، افتتاح نخستین بیمارستان شهرستان بهمئی، احیای کارخانه قند یاسوج، بهرهبرداری از سد چمشیر، بهثمر نشستن کارخانه پتروشیمی گچساران و پارک آبی یاسوج را میتوان تحقق آرزوهای دیرینه مردم چهارمحالوبختیاری در سفر دوم رئیسجمهور به این استان دانست اما مهمترین پروژه مورد بهرهبرداری در این سفر را میتوان پروژه انتقال آب از سد باباحیدر به شهر فارسان دانست؛ پروژهای که برخی منتقدان اجرای آن را به معنی بارگذاری روی منابع آبی زایندهرود توصیف کردهاند و با توجه به خشکی این رودخانه با آن مخالفت میورزیدند، علیرغم اختلافنظرهای بسیار نهایتا این پروژه به مرحله اجرایی رسید. در ادامه ضمن بررسی مهمترین پروژههای مورد بهرهبرداری یا کلنگزنیشده در استان کهگیلویهوبویر احمد بهمرور مهمترین مواضع مقامات دولتی مسئول درمورد پروژه «بن بروجن» پرداختهایم.
طرح انتقال آب از سد باباحیدر به شهرستان فارسان
این طرح با هدف تامین آب شرب برای 136 هزار نفر از اهالی شهرستان فارسان به میزان 10.5 میلیون مترمکعب، کاهش افت آبهای زیر زمینی شهرستان فارسان و تامین آب باکیفیت شرب از سد باباحیدر برای شش شهر (باباحیدر، فارسان، جونقان، گوجان، چلیچه و پردنجان) و 11 روستا شامل (کوانک، امیدآباد، فیلآباد، عیسیآباد، چوبین، دهچشمه، کران، راستاب، گوشه، چقاهست و سپیددانه) این طرح آبرسانی قبل از دولت سیزدهم متوسط سالانه 2.7 درصد پیشرفت داشته است اما در این دوسال 13 برابر سرعت پروژه افزایش یافته است، همچنین میتوان گفت این پروژه متوسط سالانه در این دوسال 35 درصد پیشرفت داشته است. این طرح بهصورت متوسط آب شرب حدود 50 درصد مردم استان چهارمحالوبختیاری را تامین میکند، این مردم قبلا بدون تصفیه 50 درصد آب خود را از چشمه کوهرنگ برمیداشتند. در سالهای گذشته بهعلت سرمای شدید، یخبندان بود و در برخی ماهها بهخاطر کدورت زیاد آب، مشکلات آبی برای این مردم بهوجود میآمد اما امروز یک سامانه مدرن پایدار با کیفیت آب خوب برای مردم تامین میشود. پروژه مجتمع آبرسانی قمربنیهاشم(ع) (طرح انتقال آب بن - بروجن) بهعنوان یک طرح ملی و با مصوبه چهار دولت، با هدف رفع مشکل کمبود آب شرب استان چهارمحالوبختیاری کلید خورد که مطالعات اجرای این طرح از سال 85 و عملیات اجرایی آن از سال 89 آغاز شد. 17 سال است که مردم استان چهارمحالوبختیاری منتظر اجرای این پروژه هستند؛ پروژهای که نیمی از جمعیت این استان را آبرسانی میکند. در دهم آذرماه 1400، مردم این استان تجمعی اعتراضی برگزار کردند و بیآبی و مشکلات آبی خود را فریاد زدند؛ بیآبیای که بخشی از آن مربوط به سوءمدیریت و بخشی دیگر مربوط به خشکسالی است. مردم استان معتقد بودند طرح ملی بنـ بروجن که مصوب 2 دولت بوده و مورد تاکید و دستور وزارت کشور است، بر اثر بیکفایتی برخی هنوز به بهرهبرداری نرسیده است. در 16 مرداد 1401، به سبب وقوع بارشهای سیلآسا در چهارمحالوبختیاری، آب چشمه کوهرنگ که از چشمههای مهم و حیاتی این استان به شمار میرود، گلآلود و از مدار آبرسانی خارج شد و همین موضوع سبب ایجاد تنش آبی در هفت شهر و 34 روستای این استان شد. در 25 مرداد جمعی از مردم شهرکرد درپی قطعی مکرر و چندروزه آب در شهرکرد مقابل استانداری تجمع کردند. قطعی بیش از 10 روزه آب در شهرکرد معضلات جدی ایجاد کرده و کار مردم را به آبرسانی با تانکر در مرکز استان کشانده بود! استانی که روزگاری 11 درصد آب کشور را تامین میکرد و سرچشمه دو رود بزرگ زایندهرود و کارون است اما در مرکز این استان با جمعیتی حدود 200 هزار نفر شاهد قطعیهای مکرر آب شرب است. در 21 تیر 1402 غلامعلی حیدری، استاندار چهارمحالوبختیاری با بیان اینکه بیشترین اعتبار در این دولت برای حل مساله آب اختصاص یافته است، گفت: «پروژه بزرگ آبرسانی بن- بروجن بهزودی افتتاح میشود و در 19 مهرماه 1402 امیرقلی جعفری، نماینده مردم شهرستان بروجن در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «بنابر تصمیمات اخذشده اعتباری بالغ بر 150 میلیارد تومان جهت تکمیل و تجهیز تصفیهخانه و آبگیر این پروژه مصوب شد که بهزودی تخصیص داده میشود. نهایتا با سفر رئیسی به استان چهارمحالوبختیاری این طرح به بهرهبرداری رسید.»
مخالفان و موافقان این پروژه چه میگویند؟
بن- بروجن، طرحی است با قدمت چندین و چندساله که از همان ابتدای رسانهای شدنش، بین دو استان اصفهان و چهارمحالوبختیاری اختلاف افتاد؛ اصفهانیهایی که مخالف اجرای این طرح هستند و بارها این مخالفت خود را به طرق مختلف اعلام کردهاند و چهارمحالیهایی که پای در یک کفش کردهاند و سفت وسخت عملیاتی شدن این پروژه انتقال آب را پیگیری میکنند. بسیاری معتقدند اجرای آن یک تخلف آبی بهشمار میرود؛ چراکه ازنظر آنها اجرای آن خلاف مصوبات ۹مادهای است و همچنین طبق مصوبات شورای عالی آب، از سال ۱۳۹۲ هرگونه بارگذاری جدید بر حوضه زایندهرود ممنوع است. اصفهانیها نیز بهدلیل تنشهای آبی که با آن مواجه هستند، مخالف اجرای طرحند. کشاورزان اصفهانی بارها با تجمع در سطح شهر خواهان توقف این طرح شدند و آن را تیر خلاصی بر پیکر نحیف زایندهرود دانستند. مخالفان معتقدند انتقال آب بینحوضهای در این منطقه غیرمجاز است، زیرا مبدأ مشکل آب دارد و این طرح نیازمند مجوزهای ملی است. مسئولان دولتی اما معتقدند که برخلاف نظر مخالفان این طرح دارای مجوز ملی است. در 7 دی 1398، اقبال عباسی، استاندار وقت چهارمحالوبختیاری در جلسه گفتوگوی دولت و بخش خصوصی با اشاره به تخریب آبگیر پروژه بنـ بروجن، اظهار داشت: «این پروژه برای دومینبار مورد تخریب برخی افراد قرار گرفته، در صورتی که تعرض به یک پروژه ملی تخلف محسوب میشود.» این مساله را که احداث پروژه بن- بروجن بارگذاری جدیدی روی منابع آبی زایندهرود است نیز علیرضا الماسوندی، سرپرست حوزه زایندهرود در شرکت منابع آب ایران رد کرده است. او اخیرا در ویدئویی از ساماندهی آب شرب چهارمحالوبختیاری خبر داد و گفت: «بارگذاری جدیدی روی منابع آبی زایندهرود در کار نیست، طرح آبرسانی بن-بروجن با هدف تامین آب شرب باکیفیت برای مردم شهرها و روستاهای چهارمحالوبختیاری به بهرهبرداری میرسد. این طرح هیچ بارگذاری جدیدی در مسیر سایر حوضههای آبریز ازجمله زایندهرود ایجاد نخواهد کرد.»
احیای کارخانه یاسوج
کارخانه قند یاسوج بهعنوان نماد صنعت، تولید و سرمایهگذاری در چهارمحالوبختیاری با ظرفیت اسمی تولید روزانه هزار تن قند و شکر، پس از یکدهه تعطیلی با حضور رئیسجمهور و به نمایندگی از ۴۴ واحد صنعتی به مدار تولید بازگشت. این کارخانه در سال ۱۳۴۴ بهعنوان نخستین کارخانه در چهارمحالوبختیاری شروع به کار کرد و همزمان زمینهای اطراف کارخانه و بخشهای زیادی از دشت آن منطقه به زیرکشت چغندر رفت. کارخانه قند یاسوج در همان سال با ظرفیت تولید روزانه هزار تن قند و شکر آغاز به کار کرد. این کارخانه تا سال ۱۳۶۲ به تولید ادامه داد، اما پس از آن در دورههای متوالی تعطیل شد. در سال ۱۳۷۶ به علت مشکلات متعدد غیرفعال شد. در سالهای بعد، کارخانه مجددا به چرخه تولید بازگشت، اما دوباره راکد شد. در سفر نخست رئیسجمهور به استان چهارمحالوبختیاری در مهرماه ۱۴۰۰، برای بازسازی آن اعتباری اختصاص داده شد و کار بازسازی و احیای کارخانه توسط ستاد اجرایی فرمان امام آغاز شد. اکنون کارخانه قند یاسوج بازسازی شده و با حضور رئیسجمهور به چرخه تولید بازگشته است. این کارخانه با ظرفیت تولید روزانه ۷۰۰ تن قند و شکر، زمینه اشتغال مستقیم برای 140 نفر را فراهم کرده است. رئیسجمهور در جمع کارگران کارخانه قند یاسوج گفت: «احیای این کارخانه پس از سالها رکود دستاورد همت جمعی مسئولان محلی و ملی است که جای قدردانی دارد. از سرگیری فعالیت این کارخانه نهتنها منجر به بازگشت 140 کارگر بهصورت مستقیم به اشتغال شده، بلکه امید را در دل کشاورزان چغندرکار چهارمحالوبختیاری زنده کرده است.» کارخانه قند یاسوج برای تولید نیازمند هزار تن چغندرقند است و بازگشت این واحد صنعتی به چرخه تولید سبب تضمین بازار فروش چغندرکاران استان میشود. اشتغالزایی این کارخانه در دو نوبت کاری ۷۰ نفره خواهد بود که درمجموع ۱۴۰ نفر برای آغاز به کار کارخانه قند یاسوج نیاز است.
افتتاح ایرانیترین پتروشیمی کشور
ایرانیترین مجتمع پتروشیمی کشور روز دوشنبه و همزمان با سفر استانی هیات دولت به چهارمحالوبختیاری با حضور آیتالله رئیسی، رئیسجمهور در شهرستان گچساران به بهرهبرداری رسید. طرح ساخت خط لوله سراسری اتیلن غرب در سال ۸۱ بهمنظور توسعه و آبادانی مناطق محروم غرب کشور به تصویب رسید و عملیات اجرایی آن در زمین به مساحت ۱۵۷ هکتار در سال ۸۳ با اعتبار پیشبینی شده 1.3 میلیارد یورو آغاز شد. کارخانه پتروشیمی گچساران با هدف تامین خوراک مجتمعهای زیرمجموعه پتروشیمی باختر (در مسیر خط لوله سراسری اتیلن غرب) و مجتمعهای پتروشیمی منطقه دنا راهاندازی شد تا محصول اتیلن گرید پلیمری تولیدی در پتروشیمی گچساران به طول تقریبی ۷۰۰ کیلومتر بهعنوان خوراک چهار پتروشیمی زیرمجموعه این شرکت انتقال یابد. بخش عمدهای از مراحل ساخت این پتروشیمی به دست متخصصان ایرانی انجام شده است. ایجاد زنجیره تولید محصولات تولیدی از مزایا و ویژگیهای کارخانه پتروشیمی گچساران است. جمعآوری مشعلهای گازی از دیگر ارمغانهای کارخانه پتروشیمی گچساران است که ضمن فراهم کردن شرایط کاهش آلایندگیهای زیستمحیطی به تولید و پیشگیری از خامفروشی منجر میشود. در طی دو سال گذشته 17 هزار میلیارد تومان اعتبار به تکمیل پروژه پتروشیمی گچساران اختصاص داده شده تا مراحل احداث آن در سه شیفت کاری پیگیری شود. وزیر نفت در آیین افتتاح این مجتمع نیز گفت: «برای اجرای این طرح اقتصادی بیش از 1.3 میلیارد یورو هزینه شد.» جواد اوجی با بیان اینکه اجرای این طرح بیش از ۸۳ درصد بومی و داخلسازی شده، تصریح کرد: «در این طرح اقتصادی بیش از ۲۶۹ میلیون یورو صرفهجویی ارزی شده است.» وی افزود: «محصول مجتمع پتروشیمی گچساران یکمیلیون تن اتیلن و نیز ۸۴ هزار تن (برش پروپان و سنگینتر) در سال خواهد بود. این طرح ملی سالانه یک میلیون و ۲۵۰ هزار تن خوراک اتان خود را از پالایشگاه بید بلند بهبهان با خط لولهای به طول ۹۰ کیلومتر تامین میکند. کارخانههای پتروشیمی گامی برای رشد تولید، ثروتآفرینی و پیشگیری از خامفروشی است. بهرهبرداری از کارخانه پتروشیمی بعد از سالها انتظار آن هم در استان غنی اما کمترتوسعهیافتهای مانند چهارمحالوبختیاری به دلیل شرایطی که برای توسعه ایجاد میکند اقدام بسیار موثری است.»
آغاز عملیات اجرایی سد سقاوه
عملیات اجرایی و کلنگزنی احداث سد خاکی «سقاوه» و هشت طرح ساماندهی رودخانه همزمان با دومین سفر رئیسجمهوری و با حضور وزیر کشور در استان چهارمحالوبختیاری آغاز شد. اعتبارات سد سقاوه در سال جاری، 50 میلیارد تومان است. احداث این سد با هدف اصلی تامین آب بخش صنعت دشت سقاوه به میزان 5.7 میلیون مترمکعب در سال است. ارتفاع سد سقاوه 44 متر، عرض تاج 10 متر، حجم کل مخزن 9.75 میلیون مترمکعب، حجم مفید مخزن 9.37 میلیون مترمکعب و متوسطه آورد سالانه ورودی به مخزن 7.34 میلیون مترمکعب است. سد سقاوه همچنین دارای مجوزهای تخصیص آب، زیستمحیطی، ماده 23 و پدافند غیر عامل است. سد مخزنی سقاوه روی رودخانه سقاوه از سرشاخههای رودخانه لوداب و در حدود سه کیلومتری جنوبشرق شهر مارگون و در حدود 70 کیلومتری شمالغربی یاسوج در استان چهارمحالوبختیاری باید احداث شود.
بهرهبرداری از سد چمشیر
سد چمشیر بهعنوان بلندترین سد بتنی غلتکی غرب آسیا با حضور رئیسجمهور و هیات همراه به بهرهبرداری رسید. سد چمشیر با ارتفاع ۱۵۱ متر دارای مخزنی به حجم 2.3 میلیارد مکعبی است که عملیات اجرایی آن با اخذ مجوزهای لازم از سازمانهای مربوطه در سال ۹۱ شروع شد. نیروگاه برقآبی این سد دارای سه واحد بزرگ هر کدام به ظرفیت ۵۵ مگاوات و دو واحد کوچک (زیستمحیطی) هر یک به ظرفیت 5.5 مگاوات (جمعا ۱۷۶ مگاوات) است که از طریق پست ۲۳۰ کیلوولت چمشیر به شبکه سراسری متصل میشود. واحد نخست نیروگاه این سد با ظرفیت 5.5 مگاوات در نیمه دوم تیرماه امسال به بهرهبرداری رسید که در تولید برق پیک تابستانه نقش مهمی دارد. تامین آب آشامیدنی و صنعتی، بهرهمند شدن ۱۴۰ هزار هکتار از زمینهای کشاورزی استانهای چهارمحالوبختیاری، خوزستان و بوشهر، ذخیره و کنترل آب رودخانه زهره به میزان یک میلیارد و ۸۰۰ میلیون مترمکعب از مهمترین مزایای اجرای این طرح است. تولید ۴۸۲ گیگاوات برقآبی، کنترل سیلابهای مخرب رودخانه زهره، اشتغالزایی، اجرای زیرساختهای صنعت گردشگری و پرورش ماهی از دیگر مزایای این سد است. عملیات اجرایی سد و نیروگاه چمشیر که تاثیر مهمی در رونق کشاورزی و صنعت گردشگری دارد با اخذ مجوزهای لازم از جمله مجوز زیستمحیطی از سال ۹۱ شروع شد. با اخذ مجوز کمیته آبگیری وزارت نیرو در نیمه دوم سال ۱۴۰۱ مرحله اول آبگیری طرح شامل اجرای بلاک تونل انحراف، آزمودن و بررسی دریچههای تخلیهکننده، ارزیابی و پایش کیفیت آب مخزن به همراه کنترل و تنظیم میزان رهاسازی آب مخزن بود، با موفقیت انجام شد. هماکنون بیش از ۵۱۰ میلیون متر مکعب آب پشت سد چمشیر ذخیره است. سد چمشیر بلندترین سد وزنی از نوع بتنی غلتکی (آر.سی.سی) در ایران است که تراز نرمال آن 546 متر از سطح دریاست.
کلنگزنی پل معلق
با حضور معاون گردشگری، وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی بزرگترین طرح گردشگری جنوب کشور (مجموعه گردشگری پل معلق یاسوج) در یاسوج کلنگزنی شد. حجم سرمایهگذاری در این پروژه ۹ هزار میلیارد ریال پیشبینی شده است و با ایجاد این پروژه رونق اقتصادی خوبی در صنعت گردشگری چهارمحالوبختیاری ایجاد میشود. عملیات اجرایی طرح گردشگری پل معلق یاسوج با مشارکت بخش خصوصی و حمایت دولت اجرا میشود. با اجرای این طرح گردشگری برای ۲۵۰ نفر شغل ایجاد میشود. در این مجموعه گردشگری قرار است تلهکابین، پل معلق، تلهسیژ، کافیشاپ و سوئیتهای اقامتی احداث شود.
بهرهبرداری از بزرگترین پارک آبی جنوب کشور در یاسوج
همزمان با دومین دور سفر رئیسجمهور به چهارمحالوبختیاری با حضور معاون گردشگری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی کشور، بزرگترین پارک آبی جنوب کشور در شهر یاسوج به بهرهبرداری رسید. پارک آبی یاسوج در زمینی به مساحت شش هزار و ۲۰۰ مترمربع و ظرفیت سرویسدهی به یک هزار نفر در هر سانس، بزرگترین پارک آبی جنوب کشور است. با بهرهبرداری از این طرح زمینه اشتغال ۱۵۰ نفر بهصورت مستقیم فراهم شده است. اجرای طرح پارک آبی یاسوج در سال ۱۳۹۵ در زمینی به مساحت شش هزار متر مربع آغاز شد و این طرح حدود دو سال در شرایط تعطیلی به سر برد. این طرح گردشگری چند سال به دلیل کمبود اعتبار غیرفعال بود که در دولت سیزدهم ۱۳۰ میلیارد ریال تسهیلات تبصره ۱۸ برای تکمیل و بهرهبرداری آن اختصاص و به مرحله بهرهبرداری رسید.
بهرهبرداری از جاده ملی پاتاوه به دهدشت
جاده ملی پاتاوه به دهدشت که سال ۷۴ کلنگزنی شده بود و عملیات آن بهکندی پیش میرفت در دولت سیزدهم با اقدامی جهادی و تزریق اعتبار لازم، طی دو سال گذشته تکمیل و آماده بهرهبرداری شد. این جاده ترانزیتی جزء یکی از پروژههای اولویتدار در دولت سیزدهم تعیین شده بود و در سفر نخست رئیسجمهور به استان چهارمحالوبختیاری در مهرماه سال ۱۴۰۰ حدود ۵۰۰ میلیارد تومان به تکمیل آن تخصیص یافت. کوتاهتر شدن مسیر اصفهان به بنادر جنوبی کشور و بهرهمندی ساکنان بیش از ۴۰۰ روستای محروم در دو شهرستان بویراحمد و کهگیلویه با جمعیتی افزون بر ۱۰۰ هزار نفر از نعمت راه مناسب از جمله مزیتهای این جاده ملی به شمار میرود. ۱۳ تونل به طول هشت هزار و ۲۰۰ متر و ۱۸ دستگاه پل بزرگ بالای دهانه ۱۶ متری در این جاده طراحی شده است و ارتباط استانهای جنوب کشور از جمله خوزستان را به استانهای مرکزی ایران برقرار میکند و نقطه ثقل و میانبر بین استانهای قرارگرفته در کریدور شمال به جنوب کشور به حساب میآید.
.gif?v=0)
