زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه:آخرین روز فروردین ماه امسال بود که مقام‌معظم‌رهبری در دیدار با دانشجویان از لزوم بررسی و رسیدگی به مسائل مطرح‌شده از سمت نمایندگان تشکل‌ها نسبت به سازمان برنامه‌وبودجه سخن گفتند. کمتر از 10 روز بعد اولین دیدار داوود منظور، رئیس این سازمان با تشکل‌های دانشجویی صورت گرفت تا از این طریق راه برای ارتباط بدنه دانشجویی با اصلی‌ترین سازمان برنامه‌ریزی کشور باز شود. گفت‌وگو بین تشکل‌ها و سازمان مدیریت و برنامه در اردیبهشت ماه خلاصه نشد و 20 آبان ماه امسال برای دومین بار در سال جاری نمایندگان تشکل‌های مختلف با رئیس سازمان برنامه‌وبودجه دیدار کردند. دیداری سه ساعته که در آن علاوه‌بر رئیس سازمان، تعدادی از معاونان، مسئولان، کارشناسان و مشاوران او هم حضور داشتند و شنونده دیدگاه‌ها و نقدهای تشکل‌های مختلف بودند. حسین قنواتی دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل، امیرحسین سیدرحیم‌زاده دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی و محمدمهدی احمدی دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان در گفت‌وگو با «فرهیختگان» روایت‌های مختصری از این جلسه داشتند که در ادامه می‌خوانید.
دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل: قطار سازمان برنامه در ریل جدید به کندی حرکت می‌کند
حسین قنواتی، دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل با بیان اینکه جلسه نسبتا سه‌ساعتی به طول انجامید و جلسه خوبی هم بود، گفت: «ارزیابی تشکل‌ها از دیدار با منظور مثبت بوده و قرار است که این جلسه مستمر باشد. هدف آن است که هم تشکل‌ها با نگاه آرمان‌گرایانه و هم سازمان برنامه‌وبودجه با نگاه واقعی‌بینانه به اعتدالی نسبت به یکدیگر برسند تا از این طریق زمینه برای اخذ تصمیمات درست برای کشور فراهم شود.»
او ادامه داد: «در این جلسه ما اشاره‌ای به نامه 100 صفحه‌ای که همان ابتدای شکل‌گیری دولت سیزدهم خطاب به رئیس‌جمهور منتشر کردیم، داشتیم. در آن نامه برای تمامی وزارتخانه‌ها و معاونت‌های دولت برنامه ارائه داده و مسائل و اولویت‌ها را برای هر کدام از آنها مشخص کرده بودیم. خوشبختانه بعد از دو سال بخشی از این نامه اجرایی شده ولی بخش اعظم آن باقی مانده است. این مساله نشان می‌دهد که دولت در ریل درستی قرار دارد.» دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل با تاکید بر اینکه یکی دیگر از موضوعات‌مان بحث ناتزاری بودجه بود، اظهار داشت: «چالشی که در بستن بودجه وجود دارد، این است که در این سازمان بودجه‌ای تنظیم و در مجلس بودجه دیگری تصویب می‌شود؛ البته سازمان برنامه‌وبودجه هم نسبت به این چالش آگاه بود و عنوان شد که تمام تلاش‌شان هم این است که کمتر این اتفاق رخ دهد.»
قنواتی گفت: «موضوع دیگر که به‌عنوان اقدام مثبت به آن اشاره کردیم، بحث درآمدهای مالیاتی و همکاری‌های مثبت مجلس و دولت در این زمینه بوده است. البته این تذکر را هم دادیم که هنوز برخی از معافیت‌های مالیاتی بی‌مورد مانند معافیت‌های مربوط به موسسات آموزشی و گاج و... وجود دارد؛ یا باشگاه‌های فرهنگی و ورزشی که به دلیل عنوان فرهنگی‌ای از پرداخت مالیات معاف هستند. هر‌چند تعداد آنها پایین است اما باید از معافیت‌های مالیاتی کنار گذاشته شود.» او افزود: «عدم ارتباط میان برنامه‌های ارائه‌شده از سوی ستاد تحول ریاست‌جمهوری، سازمان برنامه‌وبودجه، مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری و برنامه‌هایی که خود وزارتخانه‌ها ارائه می‌دهند هم چالش دیگری بود که مطرح شد. سازمان برنامه‌وبودجه هم این مساله را قبول داشت.»
قنواتی ادامه داد: «باید همان‌طور که ستاد هماهنگی اقتصادی در دولت داریم، چنین ستادی هم برای نگارش برنامه‌های وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی داشته باشیم، البته عنوان شد که سازمان برنامه‌وبودجه نمی‌تواند متولی این موضوع باشد و راهکار ما هم این است که باید اهمیت بیشتری از سوی دولت به مرکز بررسی‌های استراتژیک داده شود.»
باید شاهد اصلاح ساختار نظام برنامه‌وبودجه کشور باشیم
دبیر اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان مستقل گفت: «بحث ساختار بودجه را هم مطرح و عنوان کردیم که در این دولت توقع اصلاح ساختار بودجه را داشتیم نه اینکه شاهد افزایش بودجه باشیم. ما امروز عدم تحولی را در این حوزه شاهد هستیم که دو دلیل دارد. اول بحث عدم هماهنگی میان چهار مجموعه‌ای که قید شده در حوزه برنامه‌ریزی است و دیگری هم خود فضای منجمد سازمان برنامه‌وبودجه است که هر سال همان روال قبلی را تنها با افزایش مبالغ دنبال می‌کند. به صورت کلی هم برنامه‌های پیشنهادی‌مان را در ارتباط با چند وزارتخانه مطرح کردیم و گفتیم سازمان برنامه‌وبودجه تنها در حوزه بودجه‌ریزی وظیفه ندارد و در حوزه برنامه‌ریزی هم باید وارد شود.»
مساله صندوق بازنشستگی زنگ خطری برای اقتصاد کشور است
او بیان داشت: «موضوع دیگر ما چالش صندوق بازنشستگی کشور بود. گفتیم که امروز 22 تا 28 درصد بودجه کشور صرف این صندوق می‌شود و تا 20 سال آینده شاید به 80 درصد برسد و این یکی از زنگ خطرها برای اقتصاد کشور خواهد بود. مسائلی از این دست نیاز به بررسی تخصصی دارد که از طرف سازمان هم استقبال شد و این پیشنهاد را دادیم که کارگروه‌های تخصصی را تشکیل و با تیم‌های تخصصی از سمت سازمان مرتبط شدیم و مسائل کلان کشور آنجا مورد بررسی قرار دهیم.»
قنواتی بیان داشت: «به رئیس سازمان برنامه‌وبودجه گفتیم اندازه‌ای که به یک مجموعه بودجه می‌دهیم به همان میزان هم خروجی از آن بخواهیم، یعنی بودجه‌مان را نتیجه‌محور به دستگاه‌ها و سازمان‌ها اختصاص دهیم. خوشبختانه سازمان برنامه‌وبودجه هم در اکثر موارد با ما هم نظر بوده و گفتند این مساله خرد خرد اتفاق می‌افتد. به گفته منظور در سند پنج سال آینده شاید 10 درصد شاهد تحقق باشیم و بناست پلکانی این موارد اصلاح شود. البته توقع ما بیشتر از این است و باید شاهد اصلاح ساختار نظام برنامه‌وبودجه کشور باشیم.»
دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی: سازمان برنامه به‌عنوان مغز متفکر دولت به کما رفته است
امیرحسین سیدرحیم‌زاده، دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی با بیان اینکه موضوع جلسه طرح انتقادات دانشجویان نسبت به سازمان برنامه‌وبودجه بود، گفت: «در این جلسه پیرامون برنامه هفتم و ابهاماتی که پیرامون این برنامه وجود داشت و مواردی مطرح کردیم. ما در چهارمحور برنامه هفتم را نقد و عنوان کردیم تدوین‌کنندگان این برنامه گویی مغز هوشیاری نداشته‌اند و به‌نظر می‌رسد سازمان برنامه‌وبودجه که مغز متفکر دولت به‌شمار می‌رود، به کما رفته است.» او تصریح کرد: «برنامه هفتم یک آشوب‌نامه بوده و اشکالات متعدد و تناقضات درونی زیادی دارد. مورد بعدی که پیرامون این سند مطرح کردیم، هم عدم همگرایی اصل‌های این برنامه بود، به‌طور مثال در هدف‌گذاری برنامه هفتم آمده که ضریب جینی به 0.35 برسد اما هیچ برنامه‌ای متناظر با تحقق آن و کم کردن فاصله طبقاتی وجود ندارد.»
برنامه هفتم از تاریخ و جغرافیای ایران منفک است
دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی تصریح کرد: «محور بعدی که در این جلسه مطرح کردیم، منفک بودن برنامه هفتم از تاریخ و جغرافیای ایران است. دلیل این حرف‌مان آن بود که این برنامه نه نگرشی به تجربه‌های گذشته داشته و نه به ساختار اقتصاد داخلی کشور توجه کرده است؛ همچنین اعلام کردیم که بخش حامل‌های انرژی این‌طور علامت می‌دهد که قرار است در سال‌های آینده شاهد افزایش این بخش باشیم. البته این را هم گفتیم که برنامه هفتم از اصول خوب برنامه ششم که ماده 29 بوده و طبق آن بحث شفافیت حقوق و مزایای کارمندان دولت را ملاک قرار داده بود هم عقب‌نشینی کرده است.»
از وظایف عمومی دولت کوتاه آمده‌ایم
سیدرحیم‌زاده تصریح کرد: «بحث دیگرمان هم تعطیل کردن دولت بود؛ چراکه برنامه هفتم به‌گونه‌ای تدوین‌شده که قرار است همه اموال دولت فروخته و به‌اصطلاح خودشان مولدسازی شود. این اتفاق دست دولت را از هر نوع دارایی خالی کرده و هیچ تناسبی با شرایط کشور که در جنگ ترکیبی است، نخواهد داشت. این برنامه هیچ وظیفه اجتماعی خوبی برای دولت قائل نشده است. البته این را هم گفتیم که چنین اتفاقی در ساختار بودجه‌ریزی هم قابل‌مشاهده است که ما از وظایف عمومی دولت کوتاه آمده‌ایم.» او گفت: «برخی مسئولان حاضر پاسخ‌های به‌اصطلاح ازسر بازکنی ارائه دادند، یعنی گفتیم شما هیچ ایده و برنامه‌ای برای مدیریت کشور ندارید و جواب دادند که مطابق با اولویت‌ها جلو رفته‌ایم یا وقتی درباره تعطیلی دولت صحبت کردیم، هیچ جوابی ندادند و از این مساله عبور کردند. تنها درباره افزایش قیمت حامل‌های انرژی و مولدسازی کمی گفت‌وگو بین ما و آنها شکل گرفت که درباره افزایش قیمت اعلام کردند در هیچ بخش از برنامه هفتم به این مساله تصریح نشده است.» دبیر جنبش عدالتخواه دانشجویی تصریح کرد: «درباره مولدسازی گفتیم این کار در تجربه‌های پیشین خصوصی‌سازی شکست خورده و این مولدسازی به همان مسیر دچار می‌شود، آنها جواب دادند اگر در گذشته شکست خوردیم دلیل نمی‌شود که در آینده هم شکست بخوریم، اما هیچ توضیحی درباره اینکه چه تغییر ساختاری‌ای قرار است رخ دهد که این بار دیگر شکست نخوریم، ارائه ندادند.»
دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان: اختصاصی‌سازی درآمد شرکت‌ها پیامدهای نامطلوبی به‌دنبال خواهد داشت
محمدمهدی احمدی، دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان گفت: «در این جلسه رئیس سازمان برنامه‌وبودجه توضیحات مفصل و جامعی ارائه داد، اما چون زمان جلسه محدود بود، اداره آن کمی با مشکل همراه شد. بنده نیز در این جلسه چندسوال را مطرح کردم و اولین آن درباره تفاوت رویکرد سازمان برنامه‌وبودجه در دولت سیدابراهیم رئیسی با دولت حسن روحانی بود. همچنین درباره این مساله سوال کردیم که آیا سازمان برنامه‌وبودجه ناظر به دولت اسلامی که از اهداف ماست، برنامه‌ای برای این بخش دارد یا خیر و نسبت بودجه‌ریزی با این حوزه چیست؟»
او ادامه داد: «نکته دیگر ما بحث پیامدهای نامطلوب امنیتی و به‌خطر افتادن تمامیت ارضی کشور درنتیجه اختصاصی‌سازی درآمدهای بعضی از شرکت‌ها و ارگان‌ها همچون مس سونگون بود. این مساله را هم مطرح کردیم که سازمان برنامه‌وبودجه باید جامع عمل کند، چنین اتفاقاتی این جامعیت را خدشه‌دار می‌کند.» دبیرکل اتحادیه جامعه اسلامی دانشجویان تصریح کرد: «منظور در رابطه با تفاوت سازمان برنامه‌وبودجه این مساله را مطرح کرد که از نظر مدیریتی و فرهنگ سازمانی تفاوت در این دو دوره ایجاد شده است، یعنی سابقا کارشناس‌های سازمان مدیران عالی دستگاه‌ها و... را پشت اتاق‌های خودشان نگه می‌داشتند و معاونان، وزیران را؛ ولی ما از این ابزار تخصیص بودجه سوءاستفاده نمی‌کنیم و شأن افراد را حفظ می‌کنیم. طبق گفته‌های او، نگاه‌های کارمندان قبلا این‌گونه بود که از موقعیت خود و ابزارهای خود سوءاستفاده می‌کردند و مدت‌ها باید پیگیر یک جلسه با رئیس سازمان می‌شدیم اما امروز این‌گونه نیست.» احمدی افزود: «منظور همچنین در رابطه با جامعیت بودجه هم عنوان کرد که این یکی از اصول بودجه‌ریزی است و در روند کار این مساله رعایت می‌شود. بااین‌حال درباره پیامدهای اختصاصی‌سازی و همچنین دولت اسلامی نکته‌ای را مطرح نکردند.» او خاطرنشان کرد: «جلسه خوبی بود و هرکدام از دبیران تشکل‌ها توانستند نکاتی را نسبت به این سازمان بیان کنند. همچنین مطالب خوبی درطول جلسه رد و بدل شد که رئیس این سازمان هم نسبت به برخی مسائل نکات مفصلی را بیان کردند.»
