زهرا رمضانی، خبرنگار گروه دانشگاه: پرونده اولین مهرواره هیاتهای دانشجویی 18 آبانماه با معرفی برگزیدگان در بخشهای مختلف بسته شد تا از این طریق برترینهای آن در 12 بخش مختلف معرفی شوند. این مهرواره که با هدف نهادینهسازی هویت هیاتهای دانشجویی، تشویق و ترغیب دانشجویان به فعالیت الگو و تشکیلاتی در هیات، تاکید بر توانمندی و ظرفیت هیاتهای دانشجویی در دانشگاه و جامعه و تبیین ضرورت حمایت از هیاتهای دانشجویی در جامعه دانشگاهی و... برگزار شد، از بین 180 اثری که از سوی هیات دانشجویی 132 دانشگاه به دبیرخانه ارسال شد درنهایت 10 برگزیده معرفی شدند که در این میان هیاتهای دانشجویی دانشگاه شریف و امام صادق (ع) هر کدام با برگزیده شدن در سه بخش متفاوت دست برتر را در میان هیاتهای دانشجویی شرکتکننده داشتهاند. این دوره از مهرواره در سه بخش نهاد هیات، ستایشگری و بخش ویژه برپا شد که بخش نهاد این جشنواره شامل هفت زیرحوزه، بخش ستایشگری دو زیرحوزه و بخش ویژه هم سه زیرحوزه داشته است.
«مهرواره تکیه» شرایط را برای همافزایی هیاتهای دانشجویی فراهم کرد
امین پویانراد، دبیر مهرواره و مسئول مرکز هیاتهای دانشجویی نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری در دانشگاهها گفت: «تلاش کردیم همه فعالیت هیات دانشجویی را رصد کنیم. موضوع مهم اینکه امروز این هیاتها در فضای دانشگاه بهخصوص با توجه به فضای سال گذشته و حتی اخیر این حوزه، بهعنوان یکی از سرمایههای خوب در فضای دانشگاهی به شمار میروند که مجموعه پرکاری هم شناخته میشوند.» او به برنامهریزی برای اجرای این مهرواره اشاره و تصریح کرد: «ما از یکی دو سال پیش فعالیت روی مهرواره و توجیه دانشجویان فعال این حوزه را آغاز کردیم. تقریبا از شش ماه پیش فراخوان این حوزه را منتشر و مهرواره را تحت عنوان «مهرواره تکیه» اطلاعرسانی میکنیم. هدفمان هم ایجاد فضای همافزا میان هیاتها بوده است، یعنی به هیچ عنوان بنایمان آن نبود که این مهرواره یک مسابقه باشد و تنها میخواستیم فعالیت شاخص را رصد و از برخی آنها تقدیر شود.» مسئول هیاتهای دانشجویی نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری در دانشگاهها ادامه داد: «طبیعتا اگر هیاتی در این مهرواره بهعنوان هیات شاخص معرفی نشده، از دایره رصد ما خارج نمیشود؛ بلکه به دایره رصد ما اضافه شده و امروز اطلاعات منظم و دستهبندیشدهای از همه هیاتهای دانشجویی به دستمان رسیده و یکی از اهدافمان هم شناسایی دقیقتر این هیاتها بوده است.» پویانراد گفت: «در اختتامیه اولین دوره این مهرواره نمایندگان 250 نماینده هیات دانشجویی اعم از خانمها و آقایان از 132 دانشگاه حضور داشتند اما در این مهرواره به دنبال آن بودیم تا خانواده هیات دانشجویی را به این بهانه سالی یک بار دور هم جمع کنیم. معتقدیم این همافزایی با توجه به پتانسیل و فضای هیاتها موثر خواهد بود؛ چراکه هیات هم در سطح کشور گسترده بوده و هم مجموعههای توانمندی هستند. قطعا مهرواره میتواند شروع جریان امروز هیاتهای دانشجویی بوده و منشا برکات زیادی هم برای کشور خواهد بود.» او با بیان اینکه امروز بین 250 تا 300 هیات دانشجویی فعال اصلی در کشور داریم که از میان آنها بیش از 100 هیات در اولین دوره این مهرواره شرکت کردند، خاطرنشان کرد: «طبیعتا این مهرواره در سالهای آینده هم برگزار خواهد شد، اما اینطور نیست که بگوییم هر سال برگزار میشود؛ چراکه قرار است تا بیش از یک سال فعالیت هیات رصد شده و بعد از آن برگزیدهها را معرفی میکنیم. هنوز تصمیم نگرفتیم که این رویداد بهصورت سالانه یا دوساله برگزار شود.»
ارتقای معرفت خادمان هیاتها باید تجلی پیدا کند
مصطفی رستمی، رئیس نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری در دانشگاهها در اختتامیه اولین مهرواره هیاتهای دانشجویی اظهار کرد: «تمام علما روزیخور سفره علیبنموسیالرضا(ع) هستند و هر چه دارند از آستان مبارک ایشان است، در این فرصت حضور نباید غفلت به ما دست دهد و ندانیم کجا هستیم و چه عظمتی از جانب خداوند به ما هدیه داده شده است.» رئیس نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری در دانشگاهها افزود: «خادمان هیاتها اولین نکتهای که باید به آن توجه داشته باشند، شکرگزاری است، زیرا آنها اولین بهرهمند از هر برنامه هیات هستند، به همین دلیل بیش از بقیه باید شکرگزار باشند؛ تصور اینکه ما کارهای در این دستگاه هستیم، اولین غفلت از بهرهمندی است.» وی گفت: «خداوند و اهلبیت(ع) به ما منت گذاشتند و اجازه دادند تا خادم اهلبیت(ع) باشیم؛ نباید فکر کنیم ما کاری در این دستگاه انجام میدهیم، بلکه لطف و فرصتی شامل حال ما شده است و اگر دیدند شکرگزاریم، فرصت را بیشتر میکنند و اگر دیدند کفران میکنیم، این فرصت از ما گرفته میشود.» رستمی تصریح کرد: «دومین نکتهای که باید توجه داشته باشیم این است که هیات محل بروز جلوه محبت عالی انسان به عالیترین محبوبهای عالم است، یعنی اگر از مجموع آفریدههای محبوب خداوند بخواهیم برترینها را انتخاب کنیم، آنها اهلبیت(ع) هستند و اگر این محبت بخواهد جاری شود، جایگاه آن هیات است.»
رئیس نهاد نمایندگی مقاممعظمرهبری در دانشگاهها با بیان اینکه وقتی محبت نامحدود عرضه شود، فرصت کار جدید بینهایت میشود، افزود: «خدمت مستقیم و ارتقای معرفت باید در بین خادمان تجلی پیدا کند و نباید نقص داشته باشد، دیگر خادمان باید روسای هیاتها را خادمترین ببینند و این باید با عمق معرفت قرین باشد.» وی تاکید کرد: «روسای هیاتها باید از آفات دور باشند، شما باید نماد پرهیز از دین کاریکاتوری باشید، یعنی یکی از اجزای شکل برجسته میشود و این برای طنز خوب است، هیات نباید سکولار باشد، زیرا همه گریهها و روضهها برای مواجهه اهلبیت(ع) با ظلم در جامعه باشد.» رستمی ادامه داد: «باید دیده شود کسی که به هیات آمد نمازش اولوقتتر است، اهل دوری از غیبت و ظلم است، این تغییر باید دیده شود نه اینکه تصنعی و ریایی باشد، همچنین باید ارتباط با یکدیگر را جدی بگیرید، باید دیده شود هیاتهای دانشجویی یک تجمع عمومی مانند صحنه عاشورا دارند و برنامههای هیات باید هنرمندانه اجرا شود و امتداد پیدا کند.»
هیات دانشگاه در محیط رسانه و شهر خود فعال باشد
روحالله حریزاوی، قائممقام سازمان تبلیغات اسلامی در مراسم اختتامیه اولین مهرواره هیاتهای دانشجویی اظهار کرد: «هیات کانون جهاد تبیین است و موضوع تبیین در سه سال گذشته بیش از ۱۵۰بار مورد مطالبه و تاکید رهبر معظم انقلاب قرار گرفته است.» قائممقام سازمان تبلیغات اسلامی افزود: «هرکس دل در گرو حقیقت دارد مکلف به جهاد تبیین است ولی باید طوری کار را پیش ببریم که هیات کانون شود و بقیه کار را دنبال کنند. هیاتهای دانشجویی میتوانند الهامبخش باشند و عمدهترین دلیل فرهیختگی دانشجویان و اساتید و از جهت سلبی نیز حملات متعددی است که به دانشگاه و دانشجویان انجام میشود.» وی تصریح کرد: «جدیترین شبهات در دانشگاهها مطرح میشود و بهترین جوابها را مداحان و واعظان در هیاتهای دانشجویی میتوانند ارائه کنند تا دیگر هیاتهای خارج از دانشگاهها از آن بهرهمند شوند.» حریزاوی گفت: «هیات دانشگاه باید در محیط رسانه و شهر خود فعال باشد و شیاطین را عقب براند، لذا تقاضای جدی داریم تا همه شخصیتها از جمله واعظان، مداحان، شعرا و خادمان هیاتها باید از هیاتهای دانشجویی حمایت کنند.»
نهاد هیات تشکیلات
تشکیلات بهعنوان یکی از قالبهای این مهرواره بود که در آن هیات الزهرای دانشگاه صنعتیشریف بهعنوان برگزیده آن معرفی شد. هیاتی که اولین بار از سوی جمعی از دانشجویان در محرم 1376 پایهگذاری شد. علی محترم، مسئول این هیات درباره چرایی این انتخاب به «فرهیختگان» میگوید: «ما امروز حدود 300 تا 400 خادم فعال در این هیات داریم که به فراخور مراسمها از این ظرفیت استفاده میشود.در عمل هیات ما دو بخش صفی و ستادی دارد و برای واحد خدام بهصورت مجزا بحث فرآیند رشد فضای داخلی نیروی انسانی هیات را دنبال میکنیم.» در این بخش هیاتهای دانشجویی بقیهالله دانشگاهیان استان مرکزی و همچنین اهلبیت دانشگاه علوم پزشکی شیراز استان فارس بهعنوان شایسته تقدیر و سه هیات هیات انصارالحسین دانشگاه آزاد استان بوشهر، هیات فاطمیون دانشگاه یزد و هیات الهادی دانشگاه شهیدبهشتی پردیس شهید عباسپور بهعنوان هیات مورد تحسین معرفی شدند.
نهاد هیات محتوا
با بررسی فعالیت هیات دانشجویی در حوزه محتوا هیچ هیاتی بهعنوان برگزیده معرفی نشد. در این میان تنها یکی از هیاتهای دانشجویی یعنی هیات عاشقان ثارالله دانشگاه علوم پزشکی استان آذربایجانشرقی توانست در زمره شایسته تقدیر قرار بگیرد و هیاتی که ماهنامهای هم به نام «اسوه» دارد و با توجه به اینکه در این ماهانه مسائل سیاسی و مذهبی مورد بررسی قرار میگیرد توانسته در این بعد محتوای قابلتوجهی را برای جامعه هدف خود تولید کند. همچنین در این بخش هیچ هیاتی نتوانست در بخش هیاتهای مورد تحسین قرار بگیرد.
نهاد هیات نشریه
هیات الزهرای دانشگاه صنعتیشریف سومین جایزه خود را در بخش نشریه گرفت. اتفاقی که به گفته محترم به دلیل دارا بودن دو نشریه و یک گاهنامه رخ داده است. مسئول این هیات دانشجویی میگوید: «ما دو نشریه حیات و منبر را داریم که اولی با نگاه اجتماعی به مسائل دینی مینگرد و در همین قالب هم گزارشها و یادداشتها منتشر میشود، اما در نشریه دوم نگاه مذهبی به مسائل دینی غافل بوده و عمدتا حول موضوعات منبرهای مناسبتی منتشر میشود. همچنین گاهنامه محتشم را هم داریم که بیشتر در فضای شعر و ادب فعالیت میکند. عملا به دلیل گستردگی مخاطبانی که درگیر شده و به دلیل قوت متنهایمان توانستیم در این زمینه برگزیده شویم. هیات عاشقان ثارالله علوم پزشکی استان آذربایجانشرقی هم شایسته تقدیر این بخش و هیات محبین اهلبیت دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره) هم بهعنوان هیات مورد تحسین داوران معرفی شد.»
نهاد هیات تشکیلات و محتوا
برگزیده این بخش هیات میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق(ع) بود. این هیات با عمری نزدیک به 30 سال تلاش میکند تا با بهرهمندی از ظرفیت دانشگاهی در راستای تحقق مرجعیت علمی، قدم برداشته و بستر را برای توسعه عاطفی و عقلانی اهل بیت در عرصههای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و علمی امروز جامعه فراهم کند. این بخش از جشنواره در قسمتهای شایسته تقدیر و مورد تحسین داوران هیچ هیات دانشجویی را شایسته نداشته و تنها بخشی از مهرواره به شمار میرود که تنها برای آن برگزیده معرفی شده است. هیچ هیاتی هم در بخش شایسته تقدیر و مورد تحسین داوران معرفی نشده است.
نهاد هیات فضاسازی
هیات میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق(ع) هم دومین عنوان برگزیدگی خود را با انتخاب داوران در این بخش به دست آورد. بخشی که طبیعتا به دلیل فضاسازی قابلقبول در هنگام مراسمهای مختلف و تعیین فضای کافی برای این مراسمها توانست از دیگر هیاتهای دانشجویی پیشی بگیرد. اتفاقی که با توجه به شرایط هیات دانشجویی که عمدتا نیز با کمبود فضا یا تا حدی کمسلیقگی در نحوه تزیین محل برگزاری مراسمها همراه است، میتواند بهعنوان یک الگو برای فضای هیات دانشجویی به شمار رود. در این میان هیات هنر دانشگاه هنر اصفهان هم توانست بهعنوان شایسته تقدیر معرفی شود.
نهاد هیات خدمات اجتماعی
هیات الزهرای دانشگاه شریف در این بخش نیز بهعنوان هیات دانشجویی برگزیده معرفی شد. انتخابی که به گفته محترم به دلیل فعالیتهای خیریه این هیات است. آنطور که او میگوید: «این خیریه بهصورت مداوم در حال احصای مشکلات مرتبط با شهر تهران بوده و با توجه به ارتباطی که با شبکه خیرین دارد تلاش میکند تا مشکلات موجود را از طریق تهیه جهیزیه، تامین هزینه مالی برای درمان مالی افراد نیازمند، پخش گوشت قربانی در میان نیازمندان... تا حد امکان برطرف کند. هیات محبین اهلبیت دانشگاه بینالمللی امام خمینی هم در بخش شایسته تقدیر قرار گرفت.
نهاد هیات فضای مجازی
هیات هنر دانشگاه هنر اصفهان توانست در این بخش که طبیعتا یکی از محورهای مهم در شرایط امروز برای اثرگذاری در میان جامعه دانشجویی به شمار میرود عنوان برگزیده را برای خود به ارمغان بیاورد. هیاتی که سال 1371 شکل گرفت و با داشتن چهار کارگروه رسانه و گرافیک، تولید محتوا، فضاسازی و تدارکات تلاش میکند تا با رنگ بخشیدن به مفهوم هنر، جلوه دیگری به هیات دانشجویی بدهد. همچنین هیات میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق(ع) که در سه بخش بهعنوان برگزیده انتخاب شده، در این حوزه هم بهعنوان شایسته تقدیر انتخاب شد. دو هیات محبین اهلبیت دانشگاه بینالمللی امام خمینی و هیات صاحب الزمان دانشگاه علوم پزشکی استان کرمانشاه نیز در بخش تحسین داوران معرفی شدند.
ستایشگری مداحی
هیات میثاق با شهدای دانشگاه امام صادق(ع) هم توانست برای سومین بار و این بار در بخش مداحی برگزیده شود. اتفاقی که دلیل آن مداحی فرید بذرافشان بود که بار دیگر اسم این هیات دانشجویی را از زبان داوران آن بهعنوان برگزیده جاری کرد. البته بخش مداحی یکی از بخشهایی است که داوران بیشترین هیاتها را در آن اعلام کردند. بهطوری که در قسمت شایسته تقدیر هم سیدحسین جلیلی برای مداحی هیات سیدالشهدای دانشگاه فردوسی و ابوالفضل طالبی برای مداحی هیات امام حسن مجتبی دانشگاه شهید بهشتی فرهنگیان استان زنجان معرفی شدند. همچنین هیات اصحاب عاشورایی دانشگاه علامه طباطبایی با مداحی مصطفی اللهیاری بهعنوان هیاتی که مورد تحسین داوران قرار گرفت، اعلام شده بود.
ستایشگری شعر
هرچند اشعاری که از سوی هیات دانشجویی بهویژه هیاتهای تهران در مناسبتهای مختلف بهویژه شبهای تاسوعا و عاشورا خوانده میشود، در سالهای اخیر بعضا مورد توجه ویژه قرار گرفته بود، اما در این دوره از مهرواره هیچ هیاتی نتوانست بهعنوان برگزیده انتخاب شود.
تنها سه هیات دانشجویی بقیهالله دانشگاهیان استان مرکزی به خاطر اشعار محمدرضا قاسملویان، هیات خادمین اهل بیت دانشگاه فرهنگیان پردیس بنتالهدی صدر قزوین به خاطر شعر مریم مدیررنجبر و هیات مکتبالشهدای دانشگاه پیام نور مرکز ساری به دلیل شعر دانیال پورمرداد بهعنوان شایسته تقدیر انتخاب شدند.
بخشهای ویژه فعالیت دخترانه
یکی از بخشهای جذاب این مهرواره را باید بخش فعالیت دخترانه دانست که طبیعتا جامعه هدف آن هم تغییر کرده و دیگر جامعیت کلی نخواهد داشت. بخشی که شاید تا امروز کمتر مورد توجه هیاتهای دانشجویی قرار گرفته بود و عمده فعالیت آنها معطوف به مناسبتهای تقویمی یا انجام فعالیتهای عامالمنفعه میشد. اما حالا در این بخش بهصورت مشترک دو هیات محبان اهلبیت(ع) دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با معرفی شقایق محمدی و هیات باقرالعلوم دانشگاه گیلان با معرفی شقایق مهر بهعنوان برگزیده انتخاب شدند. البته این بخش دو هیات هم برای بخش شایسته تقدیر داشت که در آن فاطمه نژادسبحانی از هیات احبابالرضای دانشگاه فرهنگیان استان هرمزگان و زهرا والیانی برای هیات هنر دانشگاه هنر استان اصفهان بودند.
بخشهای ویژه خلاقیت و نوآوری
فعالیت خلاقانه و نوآورانه را باید جزء کمتر پرداختهشده در هیاتهای دانشجویی دانست. اتفاقی که حتما میتواند بخش جدیدی از مخاطبان را با هیاتهای دانشجویی همراه کند. این بخش هرچند در حوزه خاصی محدود نمیشود اما با معرفی هیات سیدالشهدای دانشگاه فردوسی مشهد بهعنوان برگزیده آن میتواند مسیر جدیدی را پیشروی هیات دانشجویی بگذارد. اتفاقی که طبیعتا در میانمدت و بلندمدت میتواند تصویر جدیدی از فعالیت هیاتهای دانشجویی پیشروی جامعه هدف گذاشته و درمقابل هیاتها را هم به سمت و سوی خلاقیت بیشتر در حیطههای کاری مختلف سوق دهد. در این میان هیاتهای خادمین اهلبیت دانشگاه فرهنگیان پردیس استان قزوین و هیات مکتبالزهرای دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم شایسته تقدیر معرفی شدند.
بخشهای ویژه جهاد تبیین
حضور موثر هیاتهای دانشجویی برای جهاد تبیین در فضای دانشگاهی یکی از موضوعات اولویتدار فعالیت آنها به شمار میرود؛ فعالیتی که با توجه به رخدادهای سال گذشته و شرایط امروز فضای دانشجویی از اهمیت چند برابری برخوردار شده اما واقعیت اینکه تحقق این مساله صرفا با برگزاری مراسمهای مناسبتی یا مراسمهایی با حضور اندک دانشجویان یا برگزاری گاه و بیگاه برنامههایی با این هدف، محقق نمیشود. طبیعتا حضور جدی و برنامهریزی دقیقی را میطلبد تا از این طریق هیاتهای دانشجویی بتوانند سهم خود را در روشنگری جامعه دانشجویی نسبت به موضوعات مختلف ایفا کنند. در این میان اما هیچ هیاتی نتوانست بهعنوان برگزیده و حتی شایسته تقدیر معرفی شود. تنها دو هیات الهادی دانشگاه شهید بهشتی پردیس شهید عباسپور و هیات مکتبالشهدای دانشگاه مراغه از نگاه داوران مورد تحسین قرار گرفتند.