صادق امامی، دبیرگروه جهانشهر: بیعملی دولتها در برابر جنایات صهیونیستها در غزه، یک جنبش مبارزه علیه صهیونیستها را مجددا در کانون توجه قرار داده است؛ جنبش BDS. نام این جنبش برگرفته از واژههای «Boycott, Divestment, Sanctions» (بایکوت، عدمسرمایهگذاری و تحریم) رژیمصهیونیستی است. بسیاری از مردم در غرب نمیدانند برای آتشبس و کمک به فلسطینیهایی که در یک محاصره همهجانبه قرار دارند و هر روز دهها و صدها نفرشان در بمباران رژیمصهیونیستی جانشان را از دست میدهند، چه باید بکنند. پاسخ این پرسش را جنبش BDS به خوبی میداند: «بایکوت، عدم سرمایهگذاری و تحریم.» این یکی از رایجترین عباراتی است که در فراخوانها برای اقدام در سطح جهانی به اشتراک گذاشته میشود. جنبش BDS در سال 2005 توسط ائتلافی از 171 سازمان غیرانتفاعی فلسطینی تشکیل شد. این جنبش الهام گرفته از جنبش ضدآپارتاید آفریقای جنوبی است و بیش از هرچیز متمرکز بر روشهای غیرخشونتآمیز برای تحت فشار قراردادن رژیمصهیونیستی است. این جنبش با ایجاد موسسات غیرانتفاعی فعال در استرالیا، کانادا، آمریکا، فرانسه، انگلیس، اردن و آفریقای جنوبی بهدنبال تحریم رژیمصهیونیستی در سه سطح اقتصادی، فرهنگی و آکادمیک است و تلاش کرده از این طریق رژیمصهیونیستی را تحت فشار بگذارد تا ناچار به پایان دادن اشغال و استعمار سرزمینهای اشغالی و به رسمیت شناختن حقوق اساسی شهروندان فلسطینی شود.
جنبشBDS، بهطور مختصر آنچه را که دنبال میکند، در سایت « www. bdsmovement. net» نشر داده است. این جنبش با کمپینهای تحریم، قصد دارد دولتها را تحت فشار قرار دهد تا با ممنوع کردن تجارت با شهرکهای غیرقانونی اسرائیل(کرانه باختری)، به تجارت نظامی و توافقنامههای تجارت آزاد پایان دهند و عضویت اسرائیل در مجامع بینالمللی مانند نهادهای سازمان ملل و فیفا را تعلیق کنند. BDS در کمپینهای عدم سرمایهگذاری، از بانکها، شوراهای محلی، کلیساها، صندوقهای بازنشستگی و دانشگاهها میخواهد که سرمایهگذاریهای خود را از دولت اسرائیل و همه شرکتهای اسرائیلی و بینالمللی که آپارتاید اسرائیل را حفظ میکنند، پس بگیرند. در حوزه تحریمها نیز جنبش به دنبال سلب حمایت از رژیم آپارتاید اسرائیل، موسسات ورزشی، فرهنگی و دانشگاهی اسرائیلی و تمامی شرکتهای اسرائیلی و بینالمللی است که حقوق بشر فلسطینیها را نقض میکنند.
اعضای جنبش در هر کشور، وظیفه دارند مردم را با روشهای مختلف به تحریم کالاهای صهیونیستی تشویق کنند. فعالان شناختهشده فلسطینی و نیز حامیان اروپایی آنها، با تجار و نهادهای بینالمللی مختلف ارتباط برقرار کرده و آنها را متقاعد کردهاند که از خرید محصولات رژیمصهیونیستی خودداری کنند. این جنبش در فرانسه، بریتانیا، دانمارک، ایرلند، بلژیک، نروژ، پرتغال و سایر کشورهای اروپایی اقدامات فراوانی را برای تحریم کالاهای صهیونیستی انجام داده است. در نروژ در متن قرارداد امضاشده در شورای همکاری احزاب کارگر، حزب سبز و حزب سوسیالیست تاکید شده، مردم اسلو از خرید کالاها و خدماتی که توسط رژیم اشغالگر صهیونیستی و در اراضی اشغالی تهیه میشود، پرهیز کنند. بهدنبال این موج تحریمی، دیوان دادگستری اروپا با صدور حکمی بیسابقه از مقامات کشورهای اروپایی خواست محصولات غذایی تولیدی در «سرزمینهای اشغالی فلسطین» را از این پس بهجای برچسب «ساخت اسرائیل» با برچسب «ساخت سرزمینهای اشغالی فلسطین» وارد اروپا کنند.
BDS پس از حمله اسرائیل به غزه، به مخالفان جنایات رژیمصهیونیستی در سراسر دنیا، پنج اقدام پیشنهاد کرد تا از ادامه جنگ جلوگیری شود:
1- فشار بر پارلمانها و دولتها برای دادن فراخوان تشکیل جلسه مجمع عمومی سازمان ملل و بحث در مورد وتوی ایالات متحده و درخواست آتشبس، ارسال کمکهای بشردوستانه به غزه و حمایت سازمان ملل از فلسطینیان در غزه. تحقیق در مورد جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت از سوی اسرائیل و تحریم نظامی این رژیم.
2- به بسیج اقدامات با صدای بلند، خلاقانه و مسالمتآمیز با بخشی از جامعه مدنی ادامه دهید. مطمئن شوید پیام شما استراتژیک و سازگار با مسائل اخلاقی است.
3- از نویسندگان، هنرمندان، شخصیتهای ورزشی و فرهنگی تاثیرگذار بخواهید به فراخوان همبستگی با مردم فلسطین بپیوندند.
4- بسیج کمپینهای فشار (ازجمله تحریم یا عدم سرمایهگذاری) علیه شرکتها و بانکهای اسرائیلی و شرکتهای بینالمللی که در جنایات جنگی اسرائیل و جنایات علیه بشریت نقش دارند.
5- جامعه، اتحادیه کارگری، انجمن، کلیسا، شبکه اجتماعی، اتحادیه دانشجویی، شورای شهر، مرکز فرهنگی یا سایر سازمانهای خود را بسیج کنید تا به روابط با اسرائیل آپارتاید و شرکتها/موسساتی که شریک سیستم ظلم و ستم آن، هستند-همانطور که علیه آپارتاید آفریقای جنوبی انجام شد- پایان دهند.
تحریم سفت و سخت
نظرسنجی سال گذشته مرکز تحقیقات پیو نشان داد که حدود 84 درصد از آمریکاییها از این کمپین تقریبا دو دههای BDS آگاهی چندانی نداشتند. اکنون اما در سایتهای رسانههای اجتماعی مانند X (توییتر سابق) و Tiktok، با استفاده از هشتگ BDSMovement#، مردم برندهای مرتبط با اسرائیل را نام میبرند و خواستار بایکوت آنها میشوند. یکی از آخرین نمونهها مکدونالد بود که پس از معرفی مکانی در رژیمصهیونیستی برای غذای رایگان، هدف قرار گرفت؛ مثل سایر فستفودهای زنجیرهای جهانی مانند Domino’s Pizza وBurger King. جنبش BDS اثر خود را بر هنرمندان مختلف گذاشته است و بسیاری را وادار به لغو یا به تاخیر انداختن اجراها در رژیمصهیونیستی کرده است. چهرههای برجستهای مانند سم اسمیت، الویس کاستلو، لورین هیل، لانا دلری و لرد همگی دست به چنین اقداماتی زدهاند. تحریمهای دولتی، درحالیکه بخشی از آن چیزی است که BDSدنبال میکند، به دلیل پیچیدگیهای سیاسی، اجرای آن چالشبرانگیزتر بوده است. با این وجود، تلاشهای BDS دولتها و نهادهای بینالمللی را وادار کرده است تا اقدامات دیپلماتیک علیه رژیمصهیونیستی را بررسی کنند، بهویژه در مورد مسائل مربوط به شهرکسازیها و نقض حقوق بشر. در کنار موج تحریمها، تظاهرات سازماندهی شده توسط گروههای محلی وابسته به BDS در سراسر جهان در حال برگزاری است.
چه شرکتهایی تحریم شدند؟
تحریمهای هدفمند، خردهفروشان را در سراسر جهان متقاعد میکند که فروش محصولات شرکتهایی را که از جنایات رژیمصهیونیستی سود میبرند، متوقف کنند. بسیاری از صادرکنندگان اسرائیلی شکایت دارند که صادرات محصولاتشان سختتر شده است. کمیته ملی BDS فلسطین (BNC) خواستار تحریم شرکتهای اسرائیلی و بینالمللی است که در نقض حقوق فلسطینیها شریک هستند. تقریبا همه شرکتهای اسرائیلی تا حدودی در سیستم اشغالگری و آپارتاید اسرائیل شریک هستند. با این وجود جنبش، تحریمهای خود را روی تعداد کمی از شرکتها و محصولات متمرکز میکند تا بیشترین تاثیر را روی آنها بگذارد. کمپینهای BDS بر شرکتهایی تمرکز میکند که نقش روشن و مستقیمی در جنایات رژیمصهیونیستی دارند. جنبش، اسامی شرکتهایی که مورد تحریم قرار میگیرند را در سایت منتشر میکند.
siemens
شرکت آلمانی انرژی زیمنس، واگنهای قطار را برای خدمات راهآهن اسرائیل تامین میکند. این شرکت، در حال حاضر پیمانکار ساخت EuroAsia Interconnector است که شبکه برق رژیمصهیونیستی را به قبرس، یونان و اروپای بزرگ متصل میکند. اسرائیل در حال حاضر شبکه برق نوار غزه را نیز کنترل میکند.
PUMA
طبق گزارش دیدهبان حقوقبشر، دارندگان مجوز شرکت جهانی پوشاک ورزشی پوما در شهرکهای غیرقانونی اسرائیل در سرزمین فلسطین اشغالی فعالیت میکنند. پوما حامی مالی فدراسیون فوتبال رژیمصهیونیستی است که تیمهایی از شهرکهای غیرقانونی اسرائیل در سرزمینهای اشغالی فلسطین هم در آن وجود دارد.
Carrefour
Carrefour (فرانسه) جدیدترین مجموعه افزوده شده به لیست BDS است. این هایپرمارکت زنجیرهای هشتمین خردهفروش بزرگ در جهان است. همچنین دارای 150 شعبه سوپرمارکت در رژیمصهیونیستی است که به درستی Carrefour Israel نامیده میشود. بسیاری از این شعب در سراسر شهرکهای کرانه باختری اشغالی و بیتالمقدس شرقی پراکنده شدهاند. این هایپرمارکت با هدایایی از سربازان اسرائیلی که در نسلکشی آشکار فلسطینیان در غزه شرکت داشتند، حمایت کرده است.
AXA
هنگامی که روسیه به اوکراین حمله کرد، غول بیمه AXA (فرانسه) اقدامات هدفمندی را علیه آن انجام داد. با این حال، درحالیکه اسرائیل -یک رژیم 75 ساله استعماری شهرکنشین و آپارتاید- جنگ نسلکشی را علیه غزه به راه انداخته است، AXA به سرمایهگذاری در بانکهای اسرائیلی برای تامین مالی جنایات جنگی و سرقت زمین و منابع طبیعی فلسطینیان ادامه میدهد.
Ahava
لوازم آرایشی آهاوا در لیست BDS برای راهاندازی یک کارخانه در کرانه باختری اشغالی قرار دارد. به دنبال کمپینهایی علیه این شرکت در ایالات متحده و اروپا، Ahava در سال 2016 بیانیهای منتشر کرد که نشان میداد از شهرک Mitzpe Shalem به تاسیسات دیگری در Ein Gedi نقل مکان میکند. با این حال، یک جستوجوی گذرا نشان میدهد که محل تولید و فروشگاه اصلی این شرکت در یک شهرک غیرقانونی اسرائیلی در اراضی اشغالی فلسطین است.
Hewlett Packard (HP Inc)
این شرکت، هم در بخش مصرفکننده خود و هم در بخش تجاری/دولتی انواع مختلفی از فناوری را برای ارتش و پلیس رژیمصهیونیستی تامین میکند. علاوهبر این، سرورهای HP بهطور انحصاری تمام گذرگاههای ایست بازرسی را از طریق شناسه بیومتریک (شامل هر ورودی و خروجی غزه) و پایگاه داده Yesha (مخفف عبری کرانه باختری و غزه) که اطلاعات شهروندان اسرائیلی و شهرکهای غیرقانونی را گردآوری میکند، مستند میکند. این شرکت آمریکایی به دفاتر رهبران نسلکشی، بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل و اسموتریچ وزیر دارایی خدمات ارائه میدهد.
SodaStream
SodaStream فعالانه در سیاست جابهجایی شهروندان بومی فلسطینی بادیهنشین در نقب با رژیمصهیونیستی شریک است و دارای سابقه طولانی تبعیض نژادی علیه کارگران فلسطینی است.
سرمایهگذاری نکردن
Elbit Systems
Elbit Systems بزرگترین شرکت تسلیحاتی رژیمصهیونیستی است. رژیمصهیونیستی تسلیحات خود را روی فلسطینیها ازجمله در جنگ نسلکشی مداوم این رژیم علیه فلسطینیان در غزه، «آزمایش میدانی» میکند. البیت علاوهبر ساخت هواپیماهای بدونسرنشین، فناوری نظارتی برای دیوار آپارتاید اسرائیل، پستهای بازرسی و حصار غزه ایجاد میکند و آپارتاید را ممکن میسازد. ایالاتمتحده و اتحادیه اروپا از فناوری Elbit برای نظامی کردن مرزهای خود استفاده کرده و حقوق پناهندگان و مردم بومی را نقض میکنند.
ماشینآلات HD Hyundai/Volvo/CAT/JCB
رژیمصهیونیستی از ماشینآلات این شرکتها در پاکسازی قومی و جابهجایی اجباری فلسطینیان استفاده میکند. تخریب خانهها، مزارع و مشاغل آنها و همچنین ساخت شهرکهای غیرقانونی در زمینهایی که از فلسطینیان به سرقت رفته است، جنایت جنگی بر اساس قوانین بینالمللی است.
Barclays
بیش از یک میلیارد پوند سهام دارد و بیش از سه میلیارد پوند وام و تعهد به 9 شرکت ارائه میدهد که از سلاحها، قطعات و فناوری نظامی آنها در خشونت مسلحانه اسرائیل علیه فلسطینیان استفاده شده است.
شرکت حملونقل باسک CAF
خط آهن سبک اورشلیم (JLR) را میسازد. یک خط تراموا که به شهرکهای غیرقانونی رژیمصهیونیستی در اورشلیم خدماترسانی میکند. این شرکت از جنایات جنگی این رژیم در سرزمینهای فلسطینی سود میبرد.
Chevron
شرکت چندملیتی سوخت فسیلی ایالاتمتحده، شورون، اصلیترین شرکت بینالمللی استخراجکننده گاز در شرق مدیترانه است. شورون میلیاردها درآمد ایجاد کرده و بحران آبوهوا را تشدید میکند.
3. اهداف فشار (بایکوت)
گوگل و آمازون (ایالاتمتحده)
درحالیکه ارتش رژیمصهیونیستی خانهها، کلینیکها و مدارس غزه را بمباران میکند و تهدید میکند که خانوادههای فلسطینی را از خانههایشان در اورشلیم اشغالی بیرون خواهد کرد، مدیران خدمات وب آمازون و گوگل قراردادی به ارزش 1.22 میلیارد دلار برای ارائه فناوری ابری امضا کردند. آمازون و گوگل با حمایت از آپارتاید اسرائیل با فناوریهای حیاتی، مستقیما در کل سیستم ظلم و ستم آن ازجمله نسلکشی آشکار اسرائیل در غزه دخالت دارند. درحالیکه کمپینهایی که این شرکتها را هدف قرار میدهند خواستار بایکوت نشدهاند، اشکال دیگری از فشار برای وادار کردن آنها به پایان دادن به همدستیشان اتخاذ شده است.
دیزنی
مارول استودیو (ایالاتمتحده) متعلق به دیزنی در فیلم بعدی کاپیتان آمریکا یک «ابر قهرمان» را تبلیغ میکند که اسرائیل آپارتاید را به تصویر میکشد. بنابراین هر دو شرکت در «نژادپرستی ضد فلسطینی، تبلیغات اسرائیل و تمجید از خشونت استعماری شهرکنشینان علیه مردم بومی»، همانطور که سازمانهای فرهنگی فلسطین اعلام کردهاند، شریک هستند.
BDS چقدر تاثیرگذار است؟
در ژوئن 2015 نتایج تخمین موسسهRAND نشان میداد یک کمپین موفقیتآمیز BDS علیه اسرائیل میتواند در طول 10 سال 47 میلیارد دلار برای اقتصاد رژیمصهیونیستی هزینه داشته باشد. این رقم براساس مدلی بود که تحریمهای بینالمللی قبلی را بررسی میکرد. سرمایهگذاری مستقیم خارجی اسرائیل در سال 2014 نسبت به سال 2013، با کاهش 46 درصدی مواجه شد. بهگفته نویسندگان گزارش سازمان ملل، BDS عامل اصلی این کاهش 46 درصدی بود. شرکتهای بزرگ آمریکایی و اروپاییVeolia، Orange، G4S، General Mills و CRH همگی پس از کمپینهای معروف BDS از بازار اسرائیل خارج شدند.
کمپین BDS تاثیر جدی بر شرکتهای اسرائیلی داشته است. Carmel Agrexco، بزرگترین شرکت صادرات محصولات کشاورزی اسرائیل، پس از یک کمپین تحریم عظیم علیه این شرکت که کشاورزان اسرائیلی را مجبور به صادرات محصولات خود از طریق شرکتهای دیگر کرد، وارد انحلال شد. سودا استریم پس از کمپین BDS که منجر به حذف محصولات آن توسط خردهفروشان شد، مجبور به تعطیلی عملیات خود در یک شهرک غیرقانونی اسرائیلی شد. SodaStream هنوز بهدلیل نقش آن در پاکسازی قومی فلسطینیان در نقاب (نقب) هدف تحریم است. در یک گزارش فاش شده دولت اسرائیل میزان ضربه کمپین تحریم را سالانه 1.4 میلیارد دلار تخمین زده است. به گفته جارد سمیلو، ستوننویس هاآرتص و دانشجوی دانشگاه براون، مهمترین تاثیر BDS هزینه اجتماعیای است که بر یهودیان ساکن خارج از اسرائیل تحمیل میکند. امین پراگر، تحلیلگر با بررسی چهار فهرست از دستاوردهای منتشر شده توسط جنبش BDS بین ژوئیه 2017 و دسامبر 2018 به این نتیجه رسید که بیشترین تاثیر بالقوه BDS از هدف بلندمدت آن برای تاثیرگذاری بر گفتمان درباره مشروعیت و جایگاه بینالمللی رژیمصهیونیستی ناشی میشود.
جنبش جهانی «تحریم نظامی اسرائیل»
بین سالهای 2009 تا 2018، ایالات متحده 30 میلیارد دلار کمک نظامی به اسرائیل کرد. شرکتها و دولتهای خصوصی ازجمله بریتانیا، دولت اسپانیا و ایتالیا به رژیمصهیونیستی سلاح صادر میکنند. اتحادیه اروپا تحقیقات شرکتهای نظامی اسرائیل را تامین مالی میکند. شرکتها و دولتهای بینالمللی با حمایت از صنایع نظامی و تاسیسات تحقیقاتی رژیمصهیونیستی، حملات اسرائیل به فلسطینیها را ممکن میسازند. رژیمصهیونیستی یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تسلیحات در جهان است و به شدت به صادرات وابسته است. بیش از 70 درصد از تولیدات نظامی اسرائیل عمدتا به رژیمهای سرکش و خودکامه صادر میشود که از آن برای ارتکاب نسلکشی، پاکسازی قومی و سایر موارد نقض شدید حقوق بشر استفاده میکنند. جنبش جهانی «تحریم نظامی اسرائیل» در ۹ جولای ۲۰۱۱ توسط بزرگترین ائتلاف فلسطینی که شامل تمام احزاب سیاسی، اتحادیههای کارگری، سازمانهای غیردولتی و سازمانهای عمومی فلسطینی یعنی کمیته ملی (BNC) و «جنبش جهانی بایکوت، عدمسرمایهگذاری و تحریم اسرائیل» میشد، با صدور فراخوانی خواستار تحریم کامل و فوری رژیمصهیونیستی در ابعاد نظامی شد. درحقیقت، جنبش تحریم نظامی بهعنوان شاخهای از جنبش گستردهتر «جنبش جهانی بایکوت، عدمسرمایهگذاری و تحریم اسرائیل» فعالیت میکند. جنبش جهانی بایکوت و تحریم رژیمصهیونیستی با کمیته ملی فلسطینیان یعنی BNC که در سال ۲۰۰۷ تاسیس شد، هماهنگی کاملی دارد و فضایی را مهیا میکند تا افراد باوجدان در هر نقطه از جهان بتوانند نقش موثری را در مبارزه فلسطینیان برای کسب عدالت ایفا کنند.