زهرا رمضانی – ندا اظهری، گروه دانشگاه: هفت شرکت دانش‌بنیان نانویی روز گذشته در حضور روح‌الله دهقانی‌فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور از آخرین دستاوردهای خود در قالب ۱۰ محصول رونمایی کردند. محصولاتی که اغلب یا به تجاری‌سازی رسیده یا در آستانه تجاری‌سازی قرار دارند و بخشی از نیاز کشور را در بخش سلامت، حوزه صنایع و پتروشیمی و... را رفع و تا حد امکان وابستگی به محصولات مشابه وارداتی را کاهش می‌دهند. این محصولات با ویژگی‌های رقابتی قابل‌توجهی نسبت به نمونه‌های خارجی به فروش می‌رسند. «فرهیختگان» در شماره امروز با مدیران و مسئولان این شرکت‌ها گفت‌وگو کرده و اطلاعاتی از محصولات رونمایی‌شده گرفته که در ادامه می‌خوانید.
کارشناس تحقیق و توسعه شرکت اکسیر نوین فرآیند آسیا مطرح کرد
تامین کاتالیست‌های مورد نیاز واحد RCD پالایشگاه شازند اراک
علی حسین‌زاده، کارشناس تحقیق و توسعه شرکت اکسیر نوین فرآیند آسیا گفت: «این شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده کاتالیست و مواد نانوساختار در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی است و از سال 91 فعالیتش را آغاز کرده و بالغ بر 60 نوع کاتالیست را توانستیم بومی‌سازی کنیم که در میان این تعداد، حتی بعضی از آنها از طراحی تا تولیدشان را خودمان انجام داده‌ایم.» او ادامه داد: «ما در اینجا کاتالیست‌های واحد RCDرا داریم که شامل 11 نوع متفاوت می‌شود. در توضیح این واحد که تنها در پالایشگاه شازند اراک وجود دارد باید بگویم این بخش تصفیه هیدروژنی و فلززدایی از برش‌های سنگین انتهای برج تقطیر خلأ و اتمسفر را انجام می‌دهد. تا امروز هم کاتالیست‌های مرتبط با این واحد از کشورهای آمریکایی و بعد از آن از چین تامین می‌شد که عملکرد خوبی نداشت.» کارشناس تحقیق و توسعه شرکت اکسیر نوین فرآیند آسیا بیان داشت: «ما توانستیم بالغ بر 11 کاتالیست مورد نیاز این واحد را بومی‌سازی و نیاز واحد RCD اراک را- که سه هزار مترمربع است- رفع کنیم. خوشبختانه این کاتالیست‌ها از دی سال گذشته تا امروز در این واحد نصب شده‌اند و عملکردشان بهتر از کاتالیست‌های خارجی است، یعنی در این بازه زمانی هنوز به دمای شروع واکنش ابتدایی نرسیده‌اند و این نشان می‌دهد این کاتالیست‌ها کیفیت بهتر و عمر بیشتری نسبت به نمونه خارجی دارند.» حسین‌زاده بیان داشت: «امروز این کاتالیست‌ها تجاری‌سازی شده و در داخل پنج رآکتور نصب شده‌اند که همگی متعلق به پالایشگاه شازند اراک هستند و تنها در صنعت پالایش نفت به کار برده می‌شود. علاوه‌بر این امروز درحال انجام اقداماتی برای صادرات این کاتالیست‌ها هستیم.»
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ایرسا:
نانوپوششی برای جلوگیری از خوردگی فلزات در پالایشگاه‌های نفت و گاز
سیدحمید ابراهیمی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ایرسا گفت: «محصول ما مرتبط با کمپرسورهای فرآیندی و کمپرسورهای هوای اویل‌فری است. از آنجا که ضریب خوردگی گاز بر سطح فلز در صنایع مختلف بسیار بالاست، در رآکتورهایی که می‌خواهیم گاز را به جامد تبدیل کنیم، فرآیند جامدسازی از همان ابتدای فشرده‌سازی در کمپرسور شروع و همین امر باعث می‌شود هم خوردگی و هم سایش را در سطوح فلزاتی داشته باشیم که با گاز در ارتباطند و طبیعتا این امر هزینه‌های زیادی را به بخش‌های مختلف وارد می‌کند.»
او ادامه داد: «نکته اساسی این است که در دنیا سولوشنی که شرکت‌های بزرگ برای رفع این چالش دارند، استفاده از تکنولوژی نانو در قالب نانوپوشش‌هاست. ما هم نانوپوششی را با همکاری ستاد توسعه نانو و شرکت صنتا تولید کرده‌ایم که مشکل خوردگی و سایش در کمپرسورهای فرآیندی را حل می‌کند؛ کمپرسورهایی که در معرض خوردگی بر اثر استفاده از گاز هستند. تقریبا عمر قطعه ایمپلر بر اثر فشار و سرعت گاز دچار خوردگی و آسیب می‌شود؛ قطعه‌ای که در کمپرسورهای گریز از مرکز جزء اصلی دستگاه محسوب می‌شود، همچنین این امر منجر به عدم کارکرد کامل کمپرسور خواهد شد.» مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان ایرسا بیان داشت: «در این نانوپوشش از پوشش‌های کامپوزیستی استفاده شده و عناصر مختلفی مانند تیتانیوم و دیگر فلزات در آن به‌کار رفته‌اند که در سطح پوشش قرار گرفته‌اند و ضریب اصطکاک را به 15 درصد می‌رسانند و میزان خوردگی را هم کاهش می‌دهند. این سبب می‌شود عمر ایمپلر و درنهایت خود کمپرسور افزایش یابد. این نانوپوشش عمر ایمپلر در یک واحد پتروشیمی را پنج سال و عمر واحد مدنظر را به 15 درصد افزایش می‌دهد.» ابراهیمی با بیان اینکه این نانوپوشش در صنایع مختلف مانند نفت، گاز و پتروشیمی و بعضا در صنایع فولاد و صنعت مواد غذایی هم کاربرد دارد، تصریح کرد: «ما در کشور حتی یک نمونه مشابه هم نداشتیم و این محصول از پایه براساس تحقیقات توسعه صورت گرفته، تولید شده است. نکته دیگر اینکه امروز در دنیا آمریکا بزرگ‌ترین تولیدکننده این محصول بوده و ما هم نیازمان را از طریق این کشور، آلمان و ژاپن تامین می‌کردیم.» او خاطرنشان کرد: «قیمت این محصول 50 درصد کمتر از محصول تولید شده از سوی آمریکا و اروپاست و تا امروز توانسته‌ایم از این نانوپوشش برای سه دستگاه استفاده کنیم و برای تولید این محصول برای استفاده درشش6 دستگاه دیگر هم درحال مذاکره هستیم.»
هم‌بنیانگذار شرکت نانو دارو پژوهان پردیس خبرداد
استفاده از تکنولوژی جدید در تولید دیپاستیوا برای افزایش اثربخشی دارو
نوید ناطقیان، یکی از بنیانگذار شرکت نانو دارو پژوهان پردیس گفت: «این شرکت را سال 1390 در دانشکده داروسازی دانشگاه تهران با هدف طراحی سیستم‌های جدید دارورسانی تاسیس کردیم. ما محصولی داریم که دومین تولیدکننده آن در سطح جهانی هستیم و تکنولوژی بسیار جدیدی دارد. این محصول سیستم ترکیب‌شده آنتی‌بادی است که به آن پادینکس می‌گوییم. محصول جدیدتری هم از این سیستم داریم که اسم آن تدروکس است و در مرحله اخذ پروانه هستیم. عملا با این سیستم داروهای تولیدی، تکنولوژی خاصی خواهند داشت که طبق آن یک داروی بیولوژیک را با یک داروی شیمیایی مرتبط می‌کند که از این طریق اثربخشی هر دو دارو را با یکدیگر داریم.» او ادامه داد: «این کار باعث می‌شود شاهد اثربخشی اختصاصی بسیاری در روند درمان سرطان موردنظر برای استفاده از این داروها باشیم، یعنی عملا این سیستم جزء درمان‌های هدفمند به‌شمار می‌رود، حتی در داروهای سنتی با این روش می‌توان مولکول‌های آن را هدفمند کرد.» ناطقیان تصریح کرد: «همچنین داروی دیپاستیوا را داریم که مشابه آن از سوی یکی از شرکت‌های آمریکایی تولید می‌شود و انقلابی در درمان سرطان سینه است که هم در درمان اولیه و هم درمان‌های بعدی مورد استفاده می‌گیرد. این دارو بستگی به زمان مصرف دارد ولی هدف‌مان این است که در عمر باقی‌مانده از بیمار، کیفیت زندگی او را افزایش دهیم و درحقیقت این دارو، عوارض کمتری را به همراه دارد.»یکی از بنیانگذاران شرکت نانو دارو پژوهان پردیس با بیان اینکه دیپاستیوا در ایران مشابه ندارد، گفت: «تریامسینولونی که در ایران به‌عنوان اثر طولانی از آن استفاده می‌شود، پودر تریامسینولون است که حداکثر طول درمان آن 10 روز است ولی برای درمان‌های طولانی‌مدت‌تر می‌توانیم از فرم میکروسفر آن استفاده کنیم، یعنی ما تریامسینولون را داخل یک سیستم پلیمری لود کرده‌ایم که میزان تخریب پلیمر را تنظیم کرده و بر همین حسب میزان آزادسازی دارو را تنظیم می‌کنیم، یعنی در همه این سیستم‌ها از یک فضای پلیمر استفاده کردیم که سرعت تخریب آن سرعت آزادسازی دارو را تنظیم می‌کند. این سیستم و این دارو مشابه داخلی ندارد و قیمت خارجی آن نمونه 600 دلار است اما در ایران با 300 هزار تومان تولید می‌کنیم و معنایش این است که این دارو 40 درصد ارزان‌تر از نمونه خارجی است.»
هم‌بنیانگذار شرکت دانش‌بنیان پنتا پلاسما:
از سال آینده ماژول تولید یون پلاسما در یخچال‌ها استفاده می‌شود
مهدی اعتمادی، یکی از بنیانگذاران شرکت دانش‌بنیان پنتا پلاسما گفت: «چندسالی است که در حوزه هوا فعالیت می‌کنیم و دستگاه تصفیه هوا را برای بیمارستان‌ها، منازل و محل‌های سرپوشیده در راستای از بین بردن آلودگی‌های مختلف تولید می‌کنند. جدیدترین ماژولی هم که ساخته‌ایم ماژول‌های یخچال‌مان است که در آن، توانستیم تکنولوژی پلاسما را درون یخچال به‌کار بریم که این مساله باعث افزایش کیفیت عملکرد یخچال می‌شود، یعنی این ماژول باعث می‌شود طول عمر مفید موادغذایی بیشتر شود و از رشد کپک، باکتری، قارچ و... درون یخچال جلوگیری شود.»
او ادامه داد: «این قطعه یک ماژول بسیار کوچکی است که یون پلاسما تولید می‌کند. با گروه‌های تولیدکننده لوازم خانگی هم قرارداد بسته‌ایم و از سال آینده در تیراژ بیش از 50 هزار ماژول تولید خواهیم داشت. این ماژول باعث افزایش دو تا سه‌‌ماهه مواد غذایی می‌شود. ما با استفاده از لایه‌نشانی‌های نانویی در بستر رآکتورهای محصولات‌مان توانسته‌ایم سطح مقطع را افزایش دهیم و درنهایت پلاسمای بهتری را خواهیم داشت.» یکی از بنیانگذاران شرکت دانش‌بنیان پنتا پلاسما تصریح کرد: «نکته مهم اینکه ما محصولات‌مان را که در سه اندازه متفاوت و با توجه به کاربردشان تولید کرده‌ایم، اما موضوع اصلی این است که بحث قالب‌سازی بحثی هزینه‌بردار در دنیاست، به همین دلیل با هم‌افزایی‌ای که داشته‌ایم توانسته‌ایم این دستگاه‌ها را در ابعاد مختلف تولید کنیم.»
مدیرعامل شرکت فناوران وندا فارمد مطرح کرد
تولید 2 شربت ویتامینی و ضدپوکی‌استخوان با فناوری جدید در ایران
فرناز میرزازاده، مدیرعامل شرکت فناوران وندا فارمد گفت: «ما تولیدکننده فرآورده‌های لیپوزومال و سوکرولیپوزومال هستیم و تکنولوژی تولید این فرآورده‌ها را برای اولین بار در ایران بومی‌سازی کرده‌ایم. این فرآورده‌ها از نانوذراتی تشکیل شده‌اند که غشای دو‌لایه و شبیه غشای سلول‌های بدن دارد که می‌تواند مواد موثر دارویی یا مکمل‌های تغذیه‌ای را در درون خود جا داده و آن را به محل اثرش برسانند. محصولاتی که در این نمایشگاه آوردیم، محصولات مکمل تغذیه‌ای هستند و به‌عنوان پیشگیری و برای بهبود برخی از عوارض استفاده می‌شود.» ما دو محصول را در این نمایشگاه رونمایی کردیم که یکی شربت هموزوم پلاس است که آهن سوکرولیپوزوم همراه با اسیدفولیک و ویتامین B12 سوکرولیپوزوم را دارد. به‌طور کلی جذب ویتامین‌های محلول در آب مانند اسیدفولیک و b12 در بدن بسیار پایین است به‌طوری که شاید از کل دوزی که به صورت غیرنانویی مصرف می‌شود تنها یک درصد جذب شود، اما با مصرف این محصولات 50 تا 60 درصد جذب بدن می‌شود و به سرعت می‌توان غلظت خون را افزایش دهد. درباره ویتامین آهن هم دیگر مصرف این دارو، هیچ تداخلی با دیگر املاح و غذا و مشکلات گوارشی را نخواهد داشت. برای کودکان هم چون به صورت شربت است باعث تغییر رنگ آنها نمی‌شود. محصول بعدی یعنی بنیزوم؛ کلسیم و ویتامین دی سوکرولیپوزومال است که شامل نانوذرات می‌شود و این نانوذرات خودشان درون یک ماتریس قرار می‌گیرند و این ماتریس باعث می‌شود که جذب بهتر شده و وقتی وارد بدن می‌شود، مسیرهای جذبی جدیدی را پیدا می‌کند. این شربت برای جلوگیری از پوکی استخوان، بهبود افرادی که دچار این بیماری هستند و بهبود و رشد بهتر کودکان است و چهار برابر بیشتر از داروهای فعلی جذب می‌شود. تا امروز نمونه داخلی نداشته‌ایم و اگر هم بوده ماده لیپوزومال و سوکرولیپوزومال آن به صورت وارداتی بوده و ما فناوری تولید آنها را تا امروز در داخل کشور نداشته‌ایم.»
رئیس هیات‌مدیره شرکت دانش‌بنیان عصر نانو مطرح کرد
تولید نانو رویال ژلی برای پایداری بیشتر ژل رویال
حبیب رمضان‌زاده، رئیس هیات‌مدیره شرکت دانش‌بنیان عصر نانو گفت: «ما در حوزه تولید مواد اولیه برای صنایع دارویی، غذایی، آرایش و بهداشتی و خوراک دام و طیور فعالیت می‌کنیم که این مواد به صورت نانوانکپسوله تولید می‌شود. این مواد اولیه برای افزایش پایداری و جذب بیشتر به صورت نانو در می‌آید. ما در این نمایشگاه دو محصول را رونمایی کردیم که هیچ‌کدام نمونه داخلی نداشته است.» او گفت: «یکی از محصولات‌مان نانو رویال ژلی است. در اصل ژل رویالی که از کندوی زنبور عسل استخراج می‌شود، ماده بسیار ناپایداری است و با این تکنولوژی آن را به صورت نانو در‌آورده که پایداری بیشتری دارد و به‌عنوان مکمل غذایی و در فرآورده‌های غذایی استفاده می‌شود.»
رئیس هیات‌مدیره شرکت دانش‌بنیان عصر نانو تصریح کرد: «محصول دیگرمان هم آنزیم بروملین است که یک ماده ضد‌التهاب بوده و بعد از جراحات، جراحی‌ها و تصادفات برای بهبود جراحات و رفع کبودی‌ها استفاده می‌شود، این آنزیم هم پایداری بسیار کمی دارد و در محیط معده اثربخشی کمی دارد که با تکنولوژی نانو باعث شدیم که این آنزیم پایدار شده و به صورت کامل در روده جذب شود.»
رمضان‌زاده خاطرنشان کرد: «این دو محصول در مقیاس تولید صنعتی هستند. البته باید این را هم بگویم که ما تولیدکننده ماده اولیه هستیم و آن را به شرکت‌های داروسازی و صنایع غذایی ارائه می‌دهیم. همچنین دنبال بازاریابی برای صادرات این دو محصول هستیم.»
مدیر بازرگانی شرکت دانش‌بنیان بهبود صنعت مهان خبر داد
بومی‌سازی پوشش کامپوزیتی برای جلوگیری از خوردگی و سایش قطعات صنعتی
محمدحسین بصیری، مدیر بازرگانی شرکت دانش‌بنیان بهبود صنعت مهان گفت: «ما عضو ستاد فناوری نانو در زمینه پوشش‌دهی قطعات صنعتی برای افزایش عمر مفید در برابر مکانیسم‌های تخریب سطحی مانند سایش و خوردگی هستیم. محصولی که در این نمایشگاه رونمایی شد، پس از یک فعالیت تحقیق و توسعه‌ای نزدیک به چهار ساله به تولید رسیده است.» او ادامه داد: «محصول ما یک پوشش کامپوزیتی دو جزئی بوده که حاوی سوپرآلیاژهای فلزی به همراه نانوذرات سرامیکی است. این محصول به‌شدت در برابر مکانیسم‌های سایزش و خوردگی از خودش مقاومت نشان می‌دهد و با توجه به اینکه نمونه خارجی دارد، به صورت دقیق بومی‌سازی آن داخل کشور انجام شده است.» مدیر بازرگانی شرکت دانش‌بنیان بهبود صنعت مهان بیان داشت: «نیاز به این محصول در بازار داخل حس شده و امروز به تولید صنعتی رسیده و سفارش‌هایی هم در این زمینه داشته‌ایم. نکته مهم اینکه بحث سایش و خوردگی را در عمده صنایع داریم و هر صنعتی که این چالش را داشته باشد، محصول ما برای آن کاربردی است. البته به صورت تخصصی در حوزه بالادستی مانند نفت، گاز و انرژی، پتروشیمی کاربرد بیشتری دارد.»
بصیری بیان داشت: «نمونه اولیه ما سه ماه از سوی یکی از صنایع استفاده شده و اعلام رضایت هم کرده و اعلام نیاز هم کرده‌اند. آنچه امروز در صنایع استفاده می‌شود نمونه خارجی است که به گواه مصرف‌کننده نمونه ما عمر مفیدش سه برابر بیشتر از نمونه خارجی است. ما خلاقیت‌هایی در ترکیبات این محصول به نسبت نمونه خارجی ایجاد کردیم که بسته به نیاز مصرف‌کننده، باعث افزایش رضایت شده است.»
او بیان داشت: «البته این محصول قابلیت ثبت پتنت دارد؛ چراکه یک فعالیت تحقیق و توسعه‌ای کامل حول این محصول انجام شده و از سوی تمام مراجع داخلی هم تاییدیه گرفته‌ایم. نکته دیگر اینکه تست میدانی این محصول هم انجام شده است. برای دریافت تاییدیه خارجی هم در دو ژورنال بین‌المللی مقالاتی را در این باره سابمیت کرده‌ایم.» بصیری خاطرنشان کرد: «نمونه خارجی این محصول برای آلمان است و با توجه به سه برابر بودن عمر مفید محصول تولیدی ما، نمی‌توان قیمت آن را با نمونه خارجی مقایسه کرد.»
