ندا اظهری، مترجم: چند سالی است فناوری نوظهور هوش مصنوعی یکه‌تاز حوزه‌های فناوری دنیا شده و همه جا صحبت از آن است و به‌حدی توانسته توجه‌ها را جلب کند که بسیاری از شرکت‌ها و حتی غول‌های فناوری به سمت استفاده از این فناوری در انواع محصولات نوآورانه خود روی آورده‌اند. از این رو کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که به دلیل توسعه چشمگیر این فناوری می‌توان تا سال‌های آینده شاهد رونق قابل توجه بازار هوش مصنوعی در دنیا باشیم. رشد این فناوری طبیعتا رشد اقتصادی را نیز برای کشورهای فعال در این حوزه به دنبال دارد. در ادامه به بررسی بازار و ارزش بازار هوش مصنوعی و ابعاد آن در چشم‌انداز دنیا می‌پردازیم.
بازار 16 هزار میلیارد دلاری هوش مصنوعی تا 2030
در یک سناریوی خوشبینانه، کل بازار قابل توجه هوش مصنوعی در سال 2030 ممکن است نزدیک به 16 هزار میلیارد دلار باشد. تحلیل این سناریو بیانگر ارزش بالقوه بازار هوش مصنوعی است. کارشناسان سناریوهای مختلفی را برای توضیح میزان پذیرش‌های مختلف هوش مصنوعی در بازارهای بالقوه در نظر می‌گیرند. سناریوها تغییر خاصی از هوش مصنوعی را به تمام بازارهای قابل اجرا برای پذیرش کمتر و بیشتر در طول زمان نشان می‌دهد. علاوه‌بر این، بازارهای قابل اجرا از این نظر، بازارهایی مانند سلامت دیجیتال و بازار تولید هستند که هوش مصنوعی می‌تواند در آنها نقش مهمی داشته باشد. درصد سهم چنین صنایعی که می‌تواند تغییر به هوش مصنوعی را دربرگیرد، براساس تاثیر صنعت، بلوغ، تاثیر در طول زمان و استفاده کلی از هوش مصنوعی محاسبه می‌شود.
ارزش بازار 755 میلیارد دلاری تا 7 سال آینده
همان‌طور که هوش مصنوعی بسیاری از صنایع را به سمت جلو هدایت می‌کند و چشم‌انداز کسب‌وکار را تغییر داده و باعث افزایش بهره‌وری می‌شود، می‌تواند به ارزش 755 میلیارد دلاری در سال 2030 هم برسد. طبق ارزیابی‌ها و پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته بین سال‌ها 2020 تا 2027، هوش مصنوعی با بالاترین میانگین رشد سالیانه، بین سایر بازارهای فناوری با 23.7 درصد بالاترین میزان رشد را از آن خود کرده است. پس از آن، اینترنت اشیا با 20.5 درصد، سیستم‌های ابری با 18.6 درصد، امنیت سایبری با 9.9 درصد و نیمه رساناها با 8 درصد در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. در ادامه هم بازارهای خدمات آتی، رباتیک و نرم‌افزار جا خوش کرده‌اند.
بازار 538 میلیارد دلاری یادگیری ماشینی در 2030
طبق آمار ارائه‌شده بین سال گذشته تا امسال افزایش تولید 44 درصد و میزان پذیرش هوش مصنوعی 22 درصد، توسعه هوش مصنوعی مولد 9 درصد، افزایش اتصال و جریان داده و رشد GDP هر کدام 3 درصد رشد داشته است. اما در این میان تاثیر تورم منفی یک درصد و تاثیر رقابت منفی 29 درصد گزارش شده است که در مجموع باعث شده رشد بازار هوش مصنوعی در سال 2023- 2022 به 51 درصد برسد به‌طوری که ارزش بازار این فناوری در سال 2022 حدود 135 میلیارد دلار بود که در سال جاری به 204 میلیارد دلار رسید. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که رشد بازار جهانی هوش مصنوعی تا سال 2030 به رقمی بالغ بر 755 میلیارد خواهد رسید. علاوه‌براین، فناوری یادگیری ماشینی بیشترین سهم از بازار هوش مصنوعی دنیا را از سال 2020 به خود اختصاص داده است. نرخ بازار یادگیری ماشینی در سال 2020 حدود 59 میلیارد بوده که در سال 2022 به 72 میلیارد و در سال جاری به 123 میلیارد دلار رسیده است. انتظار می‌رود با توجه به رشدی که این فناوری در سال‌های آتی با آن روبه‌رو خواهد شد بازار فناوری یادگیری ماشینی در سال 2030 به 538 میلیارد دلار برسد.
رشد 8 درصدی تاثیر هوش مصنوعی بر GDP
هوش مصنوعی با تقویت عملکرد اقتصادی و به‌ویژه با توجه به تولید و نوآوری خدمات تاثیر شگرفی بر تولید ناخالص داخلی گذاشته است. ماحصل سناریوهای مختلف براساس فرضیات مختلف پذیرش هوش مصنوعی مورد محاسبه قرار گرفته است. اعداد و ارقام به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که بازار هوش مصنوعی می‌تواند در تولید ناخالص داخلی نقش داشته باشد. پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که بازار هوش مصنوعی در سال 2023 تا 1.5 درصد تاثیر خوشبینانه‌ای بر GDP دارد و انتظار می‌رود این تاثیر خوشبینانه تا سال 2027 به 7.2 درصد و تا سال 2030 به 9.4 درصد افزایش یابد. به عبارتی پیش‌بینی می‌شود تاثیر بازار هوش مصنوعی بر GDP از سال 2023 تا 2030 با افزایش تاثیر 8 درصدی مواجه شود.
افزایش بودجه هوش مصنوعی به‌رغم کاهش ارزش سایر بازارهای جهانی
درحال حاضر تقریبا تمام بازارها شاهد سقوط شدید در میزان سرمایه‌گذاری‌ها هستند و این درحالی است که هوش مصنوعی به‌تازگی با افزایش فعالیت در حوزه‌های مختلف روبه‌رو شده است. در بررسی ارزش تعیین بودجه در بازارهای مختلف در گذر زمان نشان می‌دهد که میزان بودجه سرمایه خطرپذیر جهانی در سال 2019 حدود 348 میلیارد دلار بوده است. این بودجه در سال 2020 افزایش یافت و به 376 میلیارد دلار رسید. اما بالاترین رشدی که این بخش با آن مواجه شد به سال 2021 برمی‌گردد که با رشد 101 درصدی روبه‌رو شد اما میزان بودجه این بخش در سال گذشته با افت 32 درصدی به 518 میلیارد دلار رسید. همچنین بودجه جهانی فین‌تک در سال 2019 رقمی بالغ بر 49 میلیارد دلار را به خود اختصاص داد و این مبلغ در سال 2020 هم ثابت باقی ماند. نرخ این بودجه در سال 2021 با رشد 185 درصدی به 140 میلیارد دلار رسید. اما همین میزان بودجه در سال 2022 با سقوط 46 درصدی به 75 میلیارد دلار کاهش یافت. میزان بودجه جهانی هوش مصنوعی نیز در سال 2019 رقمی بالغ بر 31 میلیارد را به خود اختصاص داد که با رشد اندک دو میلیارد دلاری در 2020 به 33 میلیارد دلار رسید. این میزان بودجه در سال 2021 با رشد 54 درصدی به 72 میلیارد دلار رسید. اما در سال 2022 با کاهش 36 درصدی به 46 میلیارد دلار رسید. اما در این میان به‌رغم کاهش میزان بودجه فعالیت‌های زیادی در ماه‌های اخیر در زمینه هوش مصنوعی انجام شده است. البته شواهد نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری‌ها بار دیگر در 2023 روندی رو به رشد پیدا کرده و ارزش آن از سال 2022 هم فراتر رفته است. طبق آمار، تا ماه «می» 2023، میزان بودجه هوش مصنوعی به 28 میلیارد و 300 میلیون دلار رسید.
تاثیر هوش مصنوعی بر رشد 16 درصدی اقتصاد
هوش مصنوعی تاثیری آنی بر اقتصاد خواهد داشت به‌طوری که منجر به تاثیر کلی بیش از یک درصد می‌شود. باوجود این پیش‌بینی می‌شود تا سال 2030، پیشرفت‌ها در خروجی و کاربرد هوش مصنوعی باعث رشد تقریبا 16 درصدی اقتصاد به‌ویژه با توجه به نوآوری محصول و خدمات شود. هوش افزوده که بخشی از هوش مصنوعی است در سال 2023 حدود یک درصد گزارش شده است که انتظار می‌رود در 2030 به سه درصد افزایش یابد. در این میان جایگزینی در هوش مصنوعی در 2023 رشد دو درصدی داشته اما انتظار می‌رود در هفت سال آینده با رشد 9 درصدی به 11 درصد رشد برسد. همچنین بخش نوآوری خدمات و تولید در سال جاری حدود سه درصد اعلام شده که در سال 2030 با رشد 21 درصدی به رشد 24 درصد خواهد رسید. تاثیر رقابت در 2023 حدود منفی 2 گزارش شده که در 2030 به منفی 17 می‌رسد. تاثیر ناخالص هوش مصنوعی در سال جاری پنج درصد و در هفت سال آینده قریب به 26 درصد اعلام شده است. درمجموع تاثیر خالص این فناوری در سال 2023 تنها یک درصد بوده اما طبق آمار و گمانه‌زنی‌هایی که انجام شده این تاثیر خالص در 2030 به حدود 16 درصد می‌رسد.
