علی خورشیدی،دانشجوی دکتری هوافضا دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات- روشنک مرادی، دبیر اتحادیه انجمن‌های علمی مهندسی برق، مهندسی پزشکی، انرژی و راه‌آهن: این روزها اخبار پر سروصدای نمایشگاه فناوری جیتکس در تمام خاورمیانه و حتی دنیا به گوش می‌رسد؛ نمایشگاهی که از سال 1981 به میزبانی امارات و در شهر دبی شروع به فعالیت کرد و امسال با جلوه‌ای جدید و در سطح برترین نمایشگاه‌های تکنولوژی جهان ظاهر شد تا پس از میزبانی نمایشگاه expo2020 بار دیگر جایگاه امارات را به‌عنوان کشوری پیشرو و حامی تکنولوژی تثبیت کند، همچنین این نمایشگاه با محوریت قرار دادن موضوع داغ این روزهای دنیا یعنی AI به نقطه اوج خود رسید. 
در این گزارش، به نمایندگی از فعالان علمی علاقه‌مند به تکنولوژی نگاهی دقیق‌تر خواهیم داشت به آنچه در GITEX Global 2023 گذشت و اینکه چرا شرکت در این رویداد برای هر کسی که علاقه‌مند به فناوری‌های آینده است، یک امر ضروری است. 
اگر بخواهیم نگاهی کوتاه و آماری به این دوره از نمایشگاه جیتکس داشته باشیم باید عنوان کرد در این مدت بیش از ۱۴۰۰ سخنران با ۸۰۰ ساعت مبحث و گفت‌وگو و برنامه آموزشی ۱۷۰ هزار بازدیدکننده، پنج‌هزار شرکت‌کننده از ۱۷۶ کشور دنیا برگزار شد و همچنین ۱۰ کشور برتر شرکت‌کننده یعنی چین، آلمان، هند، کره جنوبی، عربستان، پاکستان، لهستان، ترکیه، امارات متحده عربی، انگلیس درکنار برندهای برتر یعنی هوآوی، مایکروسافت، اوراکل، نوکیا، اریکسون، دل، ویزا، سرویس‌های وب آمازون در نمایشگاه حاضر شدند. نکته جالب دیگر کشورهای برتر بازدیدکننده است که بحرین، کانادا، چین، مصر، فرانسه، آلمان، هند، ایران، ایتالیا، کویت، عمان، پاکستان، لهستان، انگلیس، آمریکا و... را شامل می‌شد. 
جیتکس گلوبال، بزرگ‌ترین و فراگیرترین رویداد فناوری جهان است که پس از رکوردشکنی در سال 2022، در سال 2023 برای چهل‌وسومین‌بار، از 24 تا 28 مهرماه 1402 در شهر دبی برگزار شد که در آن پیشرفته‌ترین شرکت‌های جهان و برترین استعداد‌ها را برای ارتقای تجارت، اقتصاد و فرهنگ از طریق قدرت نوآوری گردهم آمده بودند. جیتکس مدت‌هاست به‌عنوان رویداد برتر فناوری در منطقه شناخته می‌شود و نقطه قوت آن توجه ویژه‌ این کشور به حوزه تکنولوژی است، به شکلی که گمان می‌رود با توجه به سرمایه‌گذاری‌های کلان امارات، این کشور در آینده‌ -هرچند دور- قصد جایگزین کردن این صنعت را با صنعت نفت دارد؛ صنعتی که در این روزها نه‌تنها مهندسان برق و کامپیوتر، بلکه مردم دنیا را از تمام تخصص‌ها و رشته‌ها درگیر خود کرده است.

   به نمایش درآمدن آخرین تکنولوژی‌های روز در قالب 6 هزار غرفه 
این نمایشگاه امسال با حضور بیش از شش‌هزار غرفه‌دار و مشارکت ۱۸ هزار مدیرفنی از ۱۷۰ کشور جهان و میلیون‌ها بازدید‌کننده از سراسر دنیا و در مساحت چشمگیر 7.2 میلیون فوت‌مربع در دو مکان بزرگ با حمایت غول‌های فناوری همچون هوآوی، تسلا، مایکروسافت، سیسکو و... برگزار شد. البته نمایشگاه جیتکس تنها شامل بخش نمایشگاهی نبود و درکنار نمایشگاه اصلی که شامل غرفه‌ها و پاویون‌های صنایع بزرگ و کشورهای فعال در زمینه تکنولوژی می‌شد، چندین رویداد نیز در همین راستا برپا شده بود که دستاوردهای قابل‌توجهی را در حوزه‌های خود به همراه داشت. 
یکی از این رویدادهای مرتبط با جیتکس به نام Expand Northstar در بندرگاه دبی (Dubai Harbour) ویژه استارتاپ‌ها، کارآفرینان و شرکت‌های کوچک علاقه‌مند به جذب سرمایه‌گذار و ارتباطات بنام بود که درحقیقت یک گردهمایی بسیار بزرگ از افرادی به‌شمار می‌رفت که ایده‌های نو در سر داشتند و با نمایش دستاورد خود برای جذب سرمایه‌گذار و همکار رقابت می‌کردند. 
اکسپند نورث استار (Expand North Star) هم به میزبانی اتاق اقتصاد دیجیتال دبی و در محل جدید بندر دبی برپا شد. این رویداد با حضور 1800 استارتاپ از بیش از 100 کشور، بزرگ‌ترین رویداد استارتاپی جهان نامیده شد و هدف این رویداد ارتباط، الهام بخشیدن و تعامل با اکوسیستم کارآفرینی جهانی بود. در این میان باید به این نکته مهم توجه شود که بیش از هزار سرمایه‌گذار با ارزش مالی یک تریلیون دلار تحت‌مدیریت از 70 کشور جهان در Expand North Star گردهم آمدند که نشان‌دهنده علاقه مجدد به سرمایه‌گذاری‌های نوپاست. 
GITEX GLOBAL و Expand North Star 2023 هم از دیگر رویدادهایی است که می‌خواهد چشم‌انداز فناوری جهانی را بازتعریف کرده و بستری را برای رهبران صنعت، استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران برای همکاری و کشف آینده فناوری ارائه کنند. در اصل برگزاری چنین رویدادهایی درطول نمایشگاه، با تمرکز بر هوش‌مصنوعی، امنیت سایبری، پایداری و کارآفرینی، این رویدادها درحال تثبیت موقعیت دبی به‌عنوان پایتخت فناوری در صحنه جهانی هستند. این رویداد از پانزدهم تا هجدهم اکتبر در بندرگاه دبی (Dubai Harbour) در قالب یک مجموعه بزرگ از چندین سالن نمایشگاه، سکوهای سخنرانی و گردهمایی برگزار شد. جالب اینجاست که بخش نمایشگاهی رویداد را از طریق اتوبوس‌های رایگان رفت و برگشت که از جیتکس تا نورث‌استار برنامه‌ریزی شده بودند به یکدیگر متصل می‌کرد.
   پای فناوری‌های مرتبط با آب‌وهوا به جیتکس باز شد

همچنین از شانزدهم تا بیستم اکتبر در مرکز تجارت جهانی دوبی (DWTC GITEX GLOBAL ) در قالب نمایشگاه، کنفرانس و ورکشاپ‌های عمومی و تخصصی برگزار شد که بیش از ۱۷۰ کشور در جهان ازجمله ایران به نمایش آخرین دستاوردها و فناوری‌های خود در محورهای گوناگون روز دنیا پرداختند. ازجمله نکات جالب جیتکس گلوبال در برگزاری نشست‌ها، پنل‌های گفت‌وگو و کنفرانس‌های رایگان عمومی و غیررایگان تخصصی بود که سخنرانان بین‌المللی از کمپانی‌ها و مراکز آموزش عالی معتبر در قالب محورهای اصلی رویداد به بحث و گفت‌وگو و آموزش در آن می‌پرداختند و فضای ایده‌آلی را برای برقراری ارتباطات کاری و حرفه‌ای فراهم کرده ‌بودند. 
بخش‌های دیگر رویداد نیز عبارت بودند از جیتکس ایمپکت (GITEX Impact) که فرصتی بود برای رهبران جهان که پیرامون فناوری آب‌وهوا و استراتژی‌های ESG گرد هم بیایند و GITEX Future Urbanism که با هدف بررسی نقش فناوری در شهرسازی آینده برگزار شده بود و توسعه‌دهندگان کلانشهرها و فناوری‌های نوآورانه پایدار را گردهم آورد تا از چالش‌ها و نقاط ضعف و قدرت خود برای شهرسازی آینده بگویند. اجلاس SuperBridge که امسال در موزه آینده دبی برگزار شد از دیگر برنامه‌هایی است که باید به آن پرداخت. این اجلاس بین رهبران کشورهای مختلف جهان برگزار و از طریق همکاری‌های پیشرفته و مشارکت‌های استراتژیک باعث تقویت اتحاد این کشورها در حوزه انتقال فناوری شد. این اجلاس به نوآوری کارآفرینی در سراسر دولت، تجارت، جامعه و فرهنگ سرعت بخشید و در حاشیه آن تعداد بی‌سابقه‌ای از تفاهمنامه‌های همکاری امضا شدند. 
محورهای اصلی نمایشگاه جیتکس را باید در حوزه‌های مختلف تعریف کرد. از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین گرفته (که شامل آخرین پیشرفت‌ها در AI و ML، از سیستم‌های خودمختار تا مراقبت‌های بهداشتی مبتنی‌بر هوش مصنوعی) تا بلاک چین و ارز دیجیتال (با شعار «در دنیای فناوری بلاک چین، روندهای ارزهای دیجیتال و امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) شیرجه بزنید!»). البته حوزه‌های دیگر مانند 5G و اتصال (با شعار «با پتانسیل تحول آفرین فناوری G و تاثیر آن بر صنایعی مانند اینترنت اشیا، شهرهای هوشمند و پزشکی از راه دور آشنا شوی»)، امنیت سایبری (چشم انداز در حال تحول امنیت سایبری و استراتژی‌های محافظت از دارایی‌های دیجیتال)، Healthtech و  medtech(نوآوری‌های مراقبت‌های بهداشتی پیشرفته، از راه‌حل‌های پزشکی از راه دور تا دستگاه‌های پوشیدنی)، شهرهای هوشمند (آینده زندگی شهری با بحث در مورد زیرساخت‌های پایدار، ادغام اینترنت اشیاء، و حکمرانی مبتنی‌بر داده مورد کاوش)، اینترنت اشیاء (IoT)، کلان داده (Big Data)، حمل‌ونقل آینده، تبدیل انرژی و فناوری آموزشی هم در این نمایشگاه مورد توجه قرار گرفته و با برگزاری رویداد و بخشی برای ارائه آخرین دستاوردهای این حوزه، فضا برای علاقه‌مندان آن فراهم شد. 

   نمایش خودروی آینده‌نگرانه مرسدس بنز
نمایشگاه جیتکس GITEX امسال، برخی از دیدنی‌ترین فناوری‌های موجود در سراسر جهان را به نمایش گذاشت. این نمایشگاه به‌عنوان بستری ایده‌آل برای شرکت‌های فناوری پیشرو، سرمایه‌گذاران و استارت‌آپ‌ها برای رونمایی از آخرین پیشرفت‌ها، دستاوردها و نوآوری‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی محوری و استراتژیک، بستر مهمی برای مشارکت در فناوری، اقتصاد دیجیتال و هوش مصنوعی بود. 
طبیعی بود که در این نمایشگاه مهم‌ترین موضوع روز دنیا یعنی هوش مصنوعی مورد توجه جدی قرار بگیرد. به‌طوری که این حوزه یکی از موضوعات کلیدی و ثابت GITEX GLOBAL 2023 بود که در سرتاسر نمایش در سالی که واقعا «سالی برای تصور هوش مصنوعی در همه چیز» بود، جانمایی شده و بسیاری از شرکت‌کنندگان حاضر، در محصولات خود سعی در پیروی از این شعار داشتند. 
برای مثال شرکت هوآوی شبکه هوشمند ابری را برای تسریع ارتقای هوشمند راه‌اندازی کرد به شکلی که این شبکه قدرت محاسباتی خود را با استفاده از هوش مصنوعی ارتقا می‌دهد. از زیباترین و فناورانه‌ترین غرفه‌های امسال بدون شک باید به غرفه اتصالات (e&) اشاره کرد که از سقف تا کف سالن و محدوده اَبَر غرفه این کمپانی به نمایشگرهای LED مجهز بود و با نورپردازی، جلوه خاصی را به نمایشگاه بخشیده بود. در این غرفه حضور دو خودروی آینده‌نگرانه مرسدس بنز و پرنده مولتی‌روتور/ترکیبی الکتریکی سرنشین‌دار اتوفلایت با استقبال بسیار زیادی مواجه شده بود. از خودران‌های پیشرفته گرفته تا ربات‌انسان‌نمایی که به همه سوالات شما پاسخ می‌داد و فروشگاهی از جنس آینده‌ را هم باید از دیگر بخش‌های این نمایشگاه دانست. 
از دیگر نکات جالب توجه در این رویداد توجه ویژه حکومت امارات در پیاده‌سازی و به‌کارگیری هوش مصنوعی در سیستم‌های مدیریتی حکومتی خود بود به شکلی که حتی یکی از سالن‌های امسال، بخش‌ و دستگاه‌های مختلف حکومتی امارات از پلیس گرفته تا شهرداری و فرمانداری استان‌ها هرکدام در غرفه‌هایی مستقل و از جنس آینده سعی در توجه ویژه خود به هوشمندسازی و هوش مصنوعی داشتند. در صنایع مخابرات نیز آخرین دستاوردهای دنیا به نمایش در آمده بود. به طوری که در این بخش فناوری 5G و تاثیرات ویژه آن بر سایر فناوری‌ها محور اصلی نمایشگاه قرار گرفت و غول‌های مخابراتی حاضر در این رویداد تمرکز بسیار ویژه‌ای برروی فناوری‌ها و آخرین دستاوردهای 5G خود داشتند. 
موضوع بعدی اینترنت اشیاء (IoT) است که شرکت‌های بزرگ و کوچک و استارتاپ‌ها از آن غافل نبودند. آینده حمل‌ونقل و استفاده از خودروهای خودران و هوشمندسازی‌های حوزه حمل‌ونقل نیز از آن دسته موضوعاتی بود که هم مجموعه‌ها و دستگاه‌های حکومتی دنیا و هم شرکت‌های بزرگ و کوچک نمایشی از دستاوردهای خود در این حوزه را داشتند. 

   رسیدن 2 شرکت فناور ایرانی به مرحله نیمه نهایی رقابت سوپرنوا
از نمایشگاه امسال جیتکس زیاد گفتیم، اما موضوع مهم در این باره جایگاه کشور ما در این نمایشگاه بود. به دور از اغراق حضور ایران در بخش Expand Norths Star در قالب مجموعه‌ای از استارتاپ‌ها چشمگیر بود! 
تعدادی از استارتاپ‌های موفق و فعالان حوزه تکنولوژی و هوش مصنوعی ایرانی در موضوعات گوناگونی به ارائه دستاوردهای خود پرداختند و قریب بر 20 استارتاپ فعال در ایران در بخش NORTHSTAR نمایشگاه حضور داشتند. در این میان دو شرکت فناور ایرانی حاضر در این دوره از جیتکس نیز موفق شدند به مرحله نیمه‌نهایی رقابت سوپرنوا راه پیدا کنند. یکی از این شرکت‌ها، فعال در حوزه امنیت سایبری و شرکت دانش‌بنیان دیگر نیز، یک دانش‌بنیان پیشرو در زمینه ساخت کاغذهای صنعتی نانو، غبارگیرهای صنعتی، انواع فیلتر، اتوماسیون صنعتی و ساخت ماشین‌آلات خاص در حوزه کشاورزی بود. 
موضوع قابل توجه دیگر درباره ایران حضور چشمگیر بازدید‌کنندگان ایرانی است که اغلب پژوهشگر یا از صاحبان صنایع بودند و این اتفاق نوید‌بخش آن است که این نمایشگاه در کشور ما و علی‌الخصوص برای صنایع نوین AI به موضوعی قابل توجه تبدیل شده است. 

   تدابیر فوق‌العاده برای مدیریت تعداد بالای بازدیدکنندگان 
به صورت کلی حضور بازدیدکنندگان و شرکت‌کنندگان در جیتکس امسال یک رکوردشکنی حیرت‌انگیز بود و از نکات جالب توجه در این رویداد، مدیریت و کنترل جمعیت و روند برگزاری است. شاید اصلی‌ترین و پررنگ‌ترین راه دسترسی به جیتکس امسال شبکه مترو دبی بود که به خوبی در ساعات پیک بازدید و لحظات ابتدایی و انتهایی رویداد مدیریت شد. سالن‌های برگزاری رویداد ظرفیت بسیار مناسبی برای پذیرش افراد داشتند. موضوعی که نشان می‌دهد با وجود رکورد‌شکنی، دست‌اندرکاران پیش‌بینی مناسب و درستی را از جمعیت و استقبال از این رویداد داشتند. نکته متفرقه اما قابل‌توجه نیز توسعه صنعت گردشگری حاصل از برگزاری این نمایشگاه و رویدادهای مشابه آن است به شکلی که اکثر هتل‌ها و پروازهای دبی از چند روز پیش از برگزاری نمایشگاه تا چند روز پس از آن تکمیل بودند. 
در آخر باید گفت که با ظهور هوش مصنوعی ما به راه‌حل‌های جدیدی در مواجهه با مسائل همیشگی‌مان دست خواهیم یافت، راه‌حل‌هایی که با دقت روی مجموعه‌های عظیمی از داده‌ها منطبق شده‌اند، راه‌حل‌هایی که تغییراتی بنیادین در آینده صنایع شکل خواهند داد و شاید برگزاری این نمایشگاه در فاصله‌ای نه‌چندان دور از کشورمان تلنگر خوبی بود که بار دیگر به جایگاه مهندسان و نخبگان ایرانی در جوامع بین‌المللی و به‌خصوص در حوزه‌های فناوری و روز دنیا بیندیشیم، چراکه قطعا با وجود چنین سرمایه‌های ارزشمندی در کشور عزیزمان لازم است تا ما هم بتوانیم پا به پای کشورهای برتر دنیا گام برداریم و لازمه این امر نیز حمایت بهتر، بیشتر و هدفمند‌تر از ایده‌های برتر در این حوزه است. با توجه به سرعت پیشرفت هر‌روزه‌ تکنولوژی در سراسر دنیا هر لحظه‌ای که از دست بدهیم می‌تواند باعث سال‌ها عقب ماندن ما از موضوعات روز دنیا شود.  به صورت خلاصه نیز این رویداد با تمام هزینه‌های مالی و انسانی‌ای که برای کشور امارات به همراه داشت، قدرت‌نمایی خوبی در حوزه فناوری برای این کشور و معرفی امارات به‌عنوان کشوری حامی و پذیرای متخصصان و مهندسان فعال در حوزه تکنولوژی و افرادی که ایده‌های نو دارند بود، کشوری که هرچند نوپا است اما با استفاده از درآمد حاصل از فروش نفت و سیاستگذاری صحیح، استفاده از متخصصان هر حوزه و برقراری روابط سازنده با جامعه جهانی به خوبی تلاش می‌کند در علوم روز دنیا جایگاه خود را بهبود بخشد و در مسیر توسعه، پیشرفت و رفاه مردم خود گام بردارد.