ندا اظهری، مترجم: دنیا دیگر آن دنیای 20 سال پیش نیست. خیلی از چیزها عوض شده‌اند و جای خود را به فناوری‌های مدرن و امروزی داده‌اند. کشاورزی جزء حوزه‌هایی است که به‌ویژه با روی کار آمدن فناوری‌های نوظهور و هوشمند، دچار تحول شده و از این رو توانسته تا حد زیادی در مصرف انواع انرژی صرفه‌جویی کند. در سال‌های اخیر، جهان شاهد افزایش قابل توجهی از علاقه به جست‌وجو در راه‌حل‌های نوآورانه و پایدار برای غلبه بر چالش‌های کشاورزی سنتی بوده است. با توجه به اینکه جمعیت جهان تا سال 2050 به 9 میلیارد و 700 میلیون نفر خواهد رسید و الگوهای آب و هوایی نامنظم فزاینده‌ای که در‌حال رخ دادن است، فوریت استفاده از روش‌های تولید مواد غذایی مطمئن و کارآمد بسیار مهم است. در این میان استفاده از شیوه‌های جدید کشت، داشت و برداشت بهره‌وری محصولات را نیز برای کشاورزان افزایش داده است. 

   ارزش جهانی 10 میلیارد دلاری تا 2026
مزارع عمودی به‌عنوان کشاورزی در فضای داخل از نمونه فناوری‌هایی بوده که چند سالی است برای تولید محصولاتی باکیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرند و در قالب راه‌حلی امیدوارکننده در‌نظر گرفته می‌شود که تنها در سال 2021، کشاورزی داخلی بیش از یک میلیارد دلار بودجه را به خود جذب کرده است که از مجموع بودجه تولید شده در سال‌های 2018 و 2019 پیشی گرفت. این رشد چشمگیر بودجه، پتانسیل این صنعت را برجسته می‌کند و انتظار می‌رود تا سال 2026 به ارزش جهانی 9 میلیارد و 700 میلیون دلاری افزایش یابد. مزارع عمودی، فناوری کشاورزی مدرنی است که در آن از فناوری کشاورزی کنترل شده به شیوه زیست‌محیطی برای استفاده حداکثری از تکنیک‌های کشاورزی در فضاهای داخلی استفاده شده و بسیاری آن را به‌عنوان «کشاورزی آینده» توصیف می‌کنند. این امر به‌ویژه با توجه به اینکه تا سال 2050 بخش عمده‌ای از جمعیت جهان به شهرها نقل مکان خواهند کرد، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در چنین فضایی و با جمعیتی که روزبه‌روز در حال گسترش است، تمایل به مصرف مواد غذایی محلی که هم طبیعی و هم ارگانیک باشند، رو به افزایش است. 

   ویژگی‌های متمایز از کشاورزی سنتی
به گزارش jumpstartmag، کشاورزی در فضاهای داخلی مانند کشاورزی عمودی یا کشاورزی با محیط کنترل شده شامل کشت محصولات در محیط‌های کنترل شده مانند لایه‌های انباشته در انبارها یا کانتینرهای حمل‌ونقل است. برخلاف کشاورزی سنتی در فضای باز، کشاورزی داخلی کنترل کاملی بر شرایط رشد فراهم کرده و در نتیجه بهره‌وری بالا همراه با کاهش قابل توجه استفاده از زمین و آب را به همراه دارد. این روش امکان می‌دهد تا در تمام طول سال سبزیجات برگ‌سبزی که به‌صورت محلی رشد می‌کنند، معمولا بدون آفت‌کش‌ها تولید شوند. در این نوع کشاورزی، از فناوری به‌عنوان عاملی بهینه‌ساز مانند دما، رطوبت، نور و مواد مغذی استفاده می‌شود. دقت به کار رفته در این روش کیفیت تولید مواد غذایی را بهبود می‌بخشد. علاوه‌ بر این ادغام سیستم‌های کنترلی، اتوماسیون و رباتیک بهره‌وری عملیات‌های کشاورزی در فضاهای داخلی را بهبود می‌بخشد. 
کشاورزی عمودی شامل چهار جنبه کلیدی ازجمله آرایش فیزیکی، روشنایی، محیط رشد و پایداری است. در مرحله نخست محصولات در ساختارهای برج‌مانند رشد می‌کنند. در مرحله دوم برای ایجاد محیط روشنایی عالی، هر دو منبع نور طبیعی و مصنوعی ترکیب می‌شوند. سوم اینکه به‌جای خاک سنتی، در کشاورزی عمودی از محیط‌های رشد جایگزین مانند آئروپونیک، هیدروپونیک یا مواد غیرخاکی مانند خزه اسفاگنوم و پوسته نارگیل استفاده می‌شود. آئروپونیک یک روش کشت بدون خاک است که از ایجاد فضاهای مه یا غبارآلود برای رشد گیاهان استفاده می‌کند. در‌حالی‌که در سیستم کشاورزی هیدروپونیک، گیاهان جریان مداوم آب آبیاری غنی از مواد مغذی را به‌طور مستقیم از ریشه‌های خود دریافت می‌کنند. هر دو روش کنترل دقیقی بر مواد مغذی دارند و رشد بهینه و عملکرد بالاتری را در مقایسه با کشاورزی سنتی مبتنی‌بر خاک افزایش می‌دهد. 

   بازار 27 میلیارد دلاری پیش‌روی آینده کشاورزی عمودی
مانند هر عدد و رقم دیگری که برای ارزیابی بازار صنایع و فناوری‌های مختلف در دنیا بیان می‌شود، ارقام ضد و نقیضی از منابع مختلف مطرح می‌شود و این امر در بازار کشاورزی عمودی هم صدق می‌کند. به گزارش marketsandmarkets که درباره آینده بازار کشاورزی عمودی منتشر شده، آمار بسیار متفاوتی را نشان داده مبنی‌بر اینکه بازار فناوری کشاورزی عمودی در سال 2022 حدود 18 میلیارد و 600 میلیون دلار بوده است. این بازار در سال 2023 قریب‌به 20 میلیارد و 300 میلیون دلار برآورد شده و پیش‌بینی شده است که بازار این حوزه از صنعت تا 2030 با میانگین رشد سالانه 9.7 درصدی به چیزی بالغ بر 32 میلیارد و 300 میلیون دلار برسد. در تمام این سال‌ها، منطقه اروپا و آسیا و اقیانوسیه تقریبا به‌طور برابر از ارزش بازار کشاورزی عمودی بهره‌مند بوده‌اند. همه‌گیری کرونا، اقتصاد جهان و بخش‌های مختلف از‌جمله حوزه مواد غذایی و کشاورزی را نیز تحت تاثیر قرار داد. بخش کشاورزی به‌دلیل اختلال در زنجیره تامین، کمبود منابع غذایی و تعلیق واردات و صادرات بین کشورها به‌طور چشمگیری تحت تاثیر قرار گرفت. همه‌گیری کرونا در عین نکات منفی که به همراه داشت، باعث شد تا اهمیت مواد غذایی محلی و کشاورزی شهری مانند کشاورزی عمودی بیش از گذشته برجسته شود و نیاز به مصرف مواد غذایی ایمن و سالم را دوچندان کرد. 

   رشد 5 درصدی سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها
به گزارش «وال استریت ژورنال»، استارتاپ‌هایی که وعده می‌دادند کشاورزی را به یک کسب‌وکار با فناوری پیشرفته تبدیل کنند، این روزها اوضاع خوبی ندارند به‌طوری که افزایش هزینه‌ها، تامین مالی دشوار، آفات و سایر مشکلاتی که برای قرن‌ها کشاورزی سنتی را با مشکل مواجه کرده‌اند، به سدی بزرگ در برابر آنها تبدیل شده است. سرمایه‌گذاران این حوزه، میلیاردها دلار به شرکت‌هایی چون «اپ هاروست» و «لوکال بونتی لوک» که شواهد حکایت از افزایش 6.23 درصدی این سرمایه‌گذاری‌ها دارد. سهام این دو شرکت از زمان عرضه عمومی آن در سال 2021 بیش از 95 درصد کاهش یافته و در ماه‌های اخیر حداقل چهار شرکت در این بخش تعطیل شده یا اعلام ورشکستگی کرده‌اند. بودجه‌ها کاملا روند نزولی داشته به‌طوری که این صنعت در سه ماهه نخست سال 2022 رکورد 895 میلیون دلاری را به خود اختصاص داد. طبق تحقیقات ارائه شده توسط شرکت «آگ فاندر»، تاکنون در سه‌ماهه جاری این رقم حدود 10 میلیون دلار بوده است. «اپ هاروست» با ارزشی بالغ بر 825 میلیون دلار به‌عنوان یک شرکت دولتی فعالیت و پیش‌بینی کرد که با افتتاح گلخانه‌های بیشتر، آمار فروش این شرکت به حدود 25 میلیون دلار در سال 2021 و 60 میلیون دلار در سال 2022 افزایش یابد. سهام این شرکت در اوایل 2021 در کنار سایر شرکت‌ها افزایش یافت و ارزش شرکت به بالای 3 میلیارد و 500 میلیون دلار رسید. رقم فروش این شرکت در سال 2021 حدود 9 میلیون دلار گزارش شد و این رقم در سال گذشته به 15 میلیون دلار رسید. ارزش بازار شرکت اپ هاروست به حدود 75 میلیون دلار کاهش یافته است. 
مبارزه شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی عمودی نشان‌دهنده آخرین تلاش‌های متزلزل کارآفرینان این صنعت برای استفاده از فناوری برای بهبود صنایع مستقر است. هزینه‌های بالا برای دستیابی به منابع، انرژی و کارگر ازجمله مشکلاتی است که شرکت‌ها با آن روبه‌رو هستند. بخشی از کشاورزی عمودی که در فضاهای داخلی راه‌اندازی می‌شوند نسخه‌های مدرنی از گلخانه‌هایی‌اند که از انرژی خورشیدی برای رشد افقی گیاهان استفاده می‌کنند. مزارع عمودی هم به کمک نورهای مصنوعی در طبقات زیر هم رشد می‌کنند. تجزیه و تحلیل‌ها حکایت از آن دارد که به‌دلیل موفقیت‌آمیز بودن گلخانه‌های های‌تک که در اروپا و کانادا مورد استفاده قرار گرفته‌اند، اجرای این طرح در آمریکا هم می‌تواند موفق عمل کند. استارتاپ‌ها در هر دو حوزه خود را به‌عنوان راه‌حلی سبز برای سیستم غذایی آمریکا معرفی می‌کنند؛ سیستمی که مدت‌هاست با چالش‌های ناشی از آب و هوای نامناسب، استفاده سنگین از منابع دست و پنجه نرم می‌کنند. شرکت‌های فعال در حوزه کشاورزی در فضای داخلی مانند کشاورزی عمودی که همچنان به‌صورت خصوصی کار می‌کنند، در سال‌های اخیر به ارزش‌های بالایی دست یافته‌اند. ارزش استارتاپ کشاورزی عمودی «بووری فارمینگ» توسط سرمایه‌گذاران مختلفی در سال 2021 به 2 میلیارد و 300 میلیون دلار رسید. سرمایه‌گذارانی چون «سافت بانک»، «والمارت» و... در اوایل سال گذشته 400 میلیون دلار در شرکت مزرعه عمودی «پلنتی» سرمایه‌گذاری کردند. در این میان، بسیاری از شرکت‌های خصوصی به‌ویژه شرکت‌هایی که دولتی شده‌اند همچنان با رکود منابع مالی روبه‌رو هستند.
 
   برترین استارتاپ‌های 2023
   شرکت «مزارع آینده» آمریکا: شرکت مزارع آینده در سال 2021 در لس‌آنجلس در حوزه کشاورزی عمودی آغاز به فعالیت کرد. هدف این شرکت جست‌وجو برای یافتن راه‌حل‌هایی برای مقابله با بزرگ‌ترین چالش‌های دنیا با استفاده از مزارع عمودی شهری است. این مزارع مواد غذایی مقوی‌تری را تولید کرده و غذاهای تازه را در دسترس مراکز شهری قرار می‌دهد، در حالی که به کاهش گازهای گلخانه‌ای کمک می‌کند. بنیانگذاران این شرکت بعد از مسافرت به خارج از آمریکا و مشاهده و آشنا شدن با تفاوت مواد غذایی این شرکت را راه‌اندازی کردند تا بتوانند مواد غذایی در دسترس‌تر و مغذی‌تری را بدون آسیب به محیط‌زیست تولید کنند. این شرکت از مزارع عمودی برای کاهش مشکلات زنجیره تامین و کاهش اثرات تغییرات آب و هوایی استفاده می‌کند. 
   شرکت «کیوبیک فارمز» کانادا: منشأ این شرکت به سال 2008 و زمانی برمی‌گردد که دو کشاورز به یکدیگر تعهد دادند که فناوری‌های لازم برای رشد محصولات کشاورزی در فضای داخلی یا عمودی را توسعه دهند تا بتوانند با کاهش اثرات زیست‌محیطی، محصولاتی تازه تولید کنند. از‌جمله این فناوری‌ها می‌توان به سیستم رشد سبزآبی اشاره کرد که قادر است تا هر ساله بیش از 11 کیلوگرم مواد غذایی تازه تولید می‌کند که تنها با یک‌دهم آب مورد نیاز در کشاورزی سنتی اقدام به تولید مواد غذایی می‌کند. به این شیوه، سالانه بیش از 500 میلیون گالن (معادل یک میلیارد و 800 میلیون لیتر) آب آشامیدنی صرفه‌جویی می‌شود. این شرکت کانادایی همچنین با حرکت دادن گیاهان طبق نوری که برای نوررسانی به آنها تعبیه شده، به‌جای استفاده از نورهای اختصاصی برای هر گیاه، 54 درصد تا 62 درصد انرژی کمتری نسبت به مزارع عمودی مصرف می‌کند. 
   شرکت «آئروفورمز» امارات: شرکت آئروفورمز از سال 2004 بزرگ‌ترین نوآوری‌ها را در کشاورزی عمودی فضاهای داخلی انجام داده است. در این شرکت از فناوری هوش مصنوعی و بیولوژی گیاهی برای اصلاح سیستم معیوب تغذیه‌ای و بهبود روش تولید مواد غذایی استفاده می‌شود. این شرکت بزرگ‌ترین مزرعه عمودی دنیا را در عرصه تحقیق و توسعه در ابوظبی احداث کرده و در سه ماهه نخست سال 2022 تکمیل شده است. این شرکت برنده جوایز افتتاحیه جهانی SDG را دریافت کرد و رهبری بخش خصوصی را در پیشبرد دستور‌کار 2030 سازمان ملل جشن می‌گیرد. این شرکت در میان غول‌های خرده‌فروشی آمریکایی همچون «والمارت» و «هول فودز» برای فروش محصولات خود همکاری می‌کند. 
   شرکت «اینفارم» آلمان: شرکت اینفارم در سال 2013 در برلین افتتاح شد که یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های صاحب مزارع عمودی در اروپا شناخته می‌شود. این شرکت از تکنیک‌های نوآورانه‌ای موسوم به کشاورزی ابری که شبکه‌ای از مراکز رشد با ظرفیت بالاست، استفاده می‌کند که عملکرد، طعم و ارزش غذایی گیاه را به‌طور مداوم بهبود می‌بخشد و در عین حال استفاده از منابع طبیعی را کاهش می‌دهد. این شرکت با بیش از 1200 مزرعه در فروشگاه‌ها و مراکز توزیع، با بیش از 30 خرده‌فروشی عمده مواد غذایی در کشورهای مختلفی چون کانادا، دانمارک، فرانسه، ژاپن، لوکزامبورگ، هلند، انگلیس، آمریکا، سوئیس و حتی آلمان همکاری می‌کند. 
   شرکت «اسپرید» ژاپن: شرکت اسپرید یکی از برترین شرکت‌های کشاورزی عمودی در آسیاست که در سال 2006 افتتاح شد. هدف از راه‌اندازی این شرکت، ایجاد جامعه‌ای پایدار بوده است که نسل‌های آینده در آن بتوانند با آرامش زندگی کنند. اسپرید متعهد شده است تا همزیستی سودمند و متقابل بین کشاورزی متعارف و جوامع محلی را تسهیل کرده و در‌عین‌حال، ضایعات مواد غذایی را کاهش داده و بهره‌وری را بهبود بخشد. این شرکت به فروش کاهو و توت‌فرنگی‌های مرغوب در 4500 فروشگاه مواد غذایی ژاپن معروف شده است. تکنیک نوآورانه کشاورزی عمودی که توسط این شرکت اجرا شده است، بدون توجه به شرایط آب و هوایی، کیفیت و عملکرد بالا را در تمام طول سال تضمین می‌کند. علاوه‌ بر این، این روش تنها به یک درصد از آب مورد نیاز برای رشد مواد غذایی با تکنیک‌های کشاورزی مرسوم نیاز دارد و 30 درصد غذای کمتری در طول تولید از بین می‌رود.