روز گذشته داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه در مجلس حضور پیدا کرد. در این جلسه وی جزئیاتی از میزان تحقق منابع و مصارف بودجه 1402 به نمایندگان مجلس ارائه داد. طبق اظهارات منظور، در 4ماهه نخست 65 درصد از منابع و مصارف بودجه محقق شده است. آمارهای سازمان مالیاتی و گمرک ایران نشان می‌دهد بیشترین تحقق منابع دولت باید مربوط به درآمدهای مالیاتی و گمرکی باشد؛ موضوعی که رئیس سازمان برنامه نیز آن را تایید می‌کند. به گفته منظور، در 4ماهه نخست سال جاری بخش درآمدها (مالیات‌ها، درآمدهای دولت از کالا و خدمات و عوارض و جرائم) حدود 85 درصد محقق شده اما در بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که عمده آن درآمد نفتی است، 42 درصد از منابع محقق شده است. البته به گفته رئیس سازمان برنامه، وضعیت تحقق منابع نسبت به سال‌های قبل بهتر شده و درخصوص نفت نیز، صادرات نفت و میعانات گازی روزانه بیش از 1.4 میلیون بشکه بوده و دلیل تحقق پایین منابع نفتی در بودجه، شرایط تحریمی است که باعث می‌شود تحقق درآمدها برای سازمان برنامه زمان‌بر باشد.

رشد 50 درصدی درآمد مالیاتی
براساس قانون بودجه کل درآمد مالیاتی که دولت برای سال 1402 پیش‌بینی کرده 894 هزار میلیارد تومان بوده که از این مقدار حدود 145 هزار میلیارد سهم مالیات بر واردات بوده که مسئول اخذ آن گمرک ایران و 749 هزار میلیارد تومان نیز مربوط به سازمان مالیاتی است. داده‌های سازمان امور مالیاتی نشان می‌دهد در 4ماهه نخست سال جاری رقم درآمد مالیاتی دولت 216 هزار و 300 میلیارد تومان بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد بیش از 50 درصدی را نشان می‌دهد. همچنین درآمد مالیاتی گمرک حدود 50 هزار میلیارد تومان بوده است. این آمارها نشان می‌دهد از تکلیف نزدیک 250 هزار میلیارد تومانی سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات در 4ماهه نخست، تاکنون بیش از 86 درصد آن محقق شده است. همچنین از تکلیف 145 هزار میلیارد تومانی گمرک 50 هزار میلیارد تومان آن تا 4ماهه نخست محقق شده که معادل رقم تکلیف 4ماهه نخست است. اما طبق گزارش سازمان امور مالیاتی، از مجموع درآمد مالیاتی 216 هزار میلیارد تومانی دولت در 4 ماهه نخست، بیش از 83 هزار میلیارد تومان آن مربوط به مالیات کالا و خدمات، 81.5 هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات اشخاص حقوقی (شرکت‌ها)، 41.5 هزار میلیارد تومان مربوط به مالیات بر درآمدها و 10 هزار میلیارد تومان هم مربوط به مالیات بر ثروت بوده است. این گزارش نشان می‌دهد درآمد مالیاتی دولت از شرکت‌های دولتی کاهش 30 تا 40 درصدی داشته است. درآمد مالیات بر مشاغل رشد 83 درصدی، مالیات بر مستغلات رشد 93 درصدی و درآمد مالیات نقل‌وانتقال سهام رشد 108 درصدی را در 4ماهه نخست تجربه کرده است. درآمد حاصل از یک درصد نرخ مالیات ارزش افزوده ماده 37 نیز رشد 301 درصدی داشته و از 2.6 هزار میلیارد تومان به 10.3 هزار میلیارد تومان رسیده است. 

رشد 90 درصدی درآمدهای گمرکی 
اوایل مردادماه گمرک ایران اعلام کرد در 4 ماهه سال 1402 واریزی‌های گمرک به خزانه نسبت به مدت مشابه سال قبل 205 درصد رشد داشته است. براساس این گزارش، مجموع واریزی‌های گمرک به خزانه ۵۰ هزار میلیارد تومان بوده که از این مقدار، 22 هزار و 38 میلیارد تومان مربوط به حقوق ورودی کالاها، خودرو، تلفن همراه بالای 600 دلار و 20 ردیف درآمدی گمرک بوده و 28 هزار و 141 میلیارد‌ تومان نیز مربوط به وصول مالیات بر ارزش افزوده از طریق گمرک بوده است. اما در روزهای گذشته محمد رضوانی‌فر، رئیس کل گمرک جمهوری اسلامی در گفت‌وگو با رسانه‌ها گفت: «جمع واریزی گمرک شامل حقوق ورودی خودرو، تلفن همراه، مالیات بر ارزش افزوده و ۲۰ درصد درآمدی گمرک در عوارض صادراتی به خزانه تا ۲۰ مردادماه ۵۹ هزار میلیارد تومان می‌رسد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۹۰ درصد رشد را تجربه کرده است.»  البته رضوانی‌فر، به این موضوع هم اشاره می‌کند که درآمد 59 هزار میلیارد تومانی حاصل از دریافتی‌های گمرکی درحالی است که دولت سیزدهم در راستای کنترل قیمت و کاهش تورم در سال جاری مجموعه‌ای از سیاست‌ها را در حوزه حقوق ورودی گمرکی، کاهش سود بازرگانی و مالیات بر ارزش افزوده بر کالاهای اساسی، مواد اولیه، دارو و تجهیزات و ماشین‌آلات خطوط تولید اعمال کرده است، به‌عنوان مثال در بند ب تبصره هفت بودجه امسال حقوق ورودی مواد اولیه و دارو از چهار به یک کاهش داده شد. به گفته رئیس گمرک، براساس لایحه دوفوریتی که دولت تقدیم مجلس کرد و مورد تصویب قرار گرفت، مالیات بر ارزش افزوده کالاهای اساسی که ۹ درصد بود به یک درصد کاهش پیدا کرد و در مصوبه هیات دولت در مورخه ۲۱ خردادماه بیش از ۳۵۰ کالا شاهد کاهش حداکثری سود بازرگانی بودند که یا به کمترین مقدار رسیدند یا عدد صفر را تجربه کردند. آنطور که رضوانی‌فر می‌گوید دولت با کاهش تعرفه‌های وارداتی از دریافت ۶۰ هزار میلیارد تومان به نفع مردم چشم‌پوشی کرده است.» 
 
تحقق 65 درصد از بودجه 4 ماهه
براساس گزارشی که دیروز داوود منظور، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه از عملکرد بودجه 1402 در مجلس شورای اسلامی ارائه کرده، طی چهار ماهه اول سال ۱۴۰۲، از ۷۰۷ هزار میلیارد تومان از کل اعتبارات مصوب بودجه، بیش از ۶۵ درصد به میزان ۴۶۰ هزار میلیارد تومان آن محقق شده است. این میزان معادل 22.1 درصد از کل بودجه 2 هزار و 82 هزار میلیارد تومانی کشور در سال 1402 است. گزارش سازمان برنامه نشان می‌دهد در 4 ماهه سال گذشته 313 هزار میلیارد تومان از بودجه عمومی محقق شده بود. نگاهی به گزارش تفصیلی تفریغ بودجه سال 1401 نشان می‌دهد در 4ماهه سال گذشته حدود 62 درصد از منابع و 66 درصد از مصارف مصوب بازه زمانی مذکور تحقق یافته بود. همچنین در 4ماهه سال 1400 میزان تحقق منابع 46 درصد و میزان تحقق مصارف حدود 58 درصد بوده است. گزارش سازمان برنامه‌وبودجه نشان می‌دهد از 512 هزار میلیارد تومانی 4 ماهه 1402، حدود 77.5 درصد از آن محقق شده است. برخلاف تحقق نسبتا بالای بودجه جاری، میزان تحقق بودجه عمرانی در سال جاری 21 درصد بوده است. البته با توجه به وضعیت سال گذشته، به نظر می‌رسد تحقق بودجه عمرانی در نیمه دوم سرعت خواهد گرفت. 

وصول 448 همت منابع در 4 ماه
طبق اظهارات داوود منظور در نشست علنی روز سه‌شنبه مجلس، در 4 ماه اول امسال 448 هزار میلیارد تومان از منابع بودجه محقق‌شده که این میزان معادل 63.5 درصد از منابعی است که باید در 4 ماهه تحقق پیدا می‌کرد. به گفته رئیس سازمان برنامه، سال گذشته در 4 ماه ابتدایی سال منابع وصولی دولت بالغ بر 294 همت بود که با رشد 53 درصدی در سال 1402 مواجه هستیم. منظور می‌گوید از بین سه بخش درآمدهای مالیاتی و گمرکی، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و واگذاری دارایی‌های مالی در 4 ماهه نخست امسال در بخش درآمدها 84.8 درصد از منابع محقق شده، در بخش واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که عمده آن درآمد نفتی است، طبق قانون بودجه باید در 4 ماه نخست سال درآمد نفتی ما بالغ بر 248 هزار همت می‌بود و آنچه تحقق پیدا کرده 105 همت است. به‌عبارتی 42 درصد از درآمد نفتی 4 ماهه محقق شده که البته نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 57 درصدی داشته است. به گفته منظور، یکی از نکات فروش نفت براساس آنچه در قانون پیش‌بینی شده است، این بود که روزانه 1.4 میلیون بشکه نفت به فروش برسد که این فروش انجام می‌شود، اما به‌دلیل شرایط تحریم تحقق درآمدها زمان‌بر است و تا درآمد فروش در اختیار ما قرار بگیرد مسیری باید طی شود، با‌ این ‌حال صادرات نفت و میعانات گازی بیش از 1.4 میلیون بشکه در روز انجام می‌شود.