ندا اظهری، مترجم:امتیازهای سرمایهگذاری R&D صنعتی اتحادیه اروپا بهطور سالانه از سال 2004 آغاز شده که در آن جدیدترین اطلاعات اقتصادی و مالی با تکیه بر آخرین حسابهای حسابرسی منتشر شده 2500 سرمایهگذار برتر R&D جهان ارائه شده است که در این بین، 1000 سرمایهگذار برتر تنها متعلق به اتحادیه اروپاست. 2500 شرکت برتر دنیا با مراکزی که در 41 کشور و بیش از یک میلیون زیرمجموعهای که در تمام دنیا دارند، هرکدام بیش از 48 میلیون و 500 هزار یورو در سال 2021 روی بخش R&D سرمایهگذاری کردهاند. گزارشهای ارائه شده در سال 2022 نشان میدهد صنعت اروپا با افزایش 8.9 درصدی سرمایهگذاریهای R&D در سال 2021 در مقایسه با منفی 2.2 درصد کاهش در سال 2020 بهدنبال همهگیری کرونا، به گردونه رقابت با کشورهای دیگر بازگشته است. طبق آمار ارائه شده، اتحادیه اروپا بهواسطه حوزه خودروسازی در سرمایهگذاریهای R&D برتر جهان است؛ درحالیکه تحولات ایجادشده در خودروهای برقی و دیجیتالیسازی در مسیر راهاندازی شرکتهای جوان و نوپا هستند و تا رسیدن به سرمایهگذاریهای کلان R&D راهی دراز دارند. در این امتیازدهی، اتحادیه اروپا تنوع گستردهای از نظر بخشهای مختلف بهویژه در مقایسه با آمریکا دارد که در این میان، بیشترین سرمایهگذاری R&D روی فناوریهای اطلاعات و ارتباطات متمرکز شده است.
ICT و سلامت در صدر سرمایهگذاریهای R&D
سرمایهگذاری R&D بخش خصوصی بهلحاظ جهانی بهطور چشمگیری نسبت به دوران پیش از همهگیری رشد کرد بهطوریکه آمار آن به 14.8 درصد در 2021 در مقایسه با 2020 رسید. این اولینباری است که از سال 2004، کل سرمایهگذاری R&D حدود 2500 شرکت برتر جهان از مرز یک هزار میلیارد یورو (1094 میلیارد یورو) عبور کرده است. تغییر مهمی که در این بین مشاهده میشود، این است که طبق آمار ارائه شده، تمام شرکتهای چینی حاضر، سهم نسبتا بزرگتری از کل سرمایهگذاری R&D شرکتهای اتحادیه اروپا دارند، بهطوریکه به ترتیب، سرمایهگذاری شرکتهای چینی 17.9 درصد و سرمایهگذاری شرکتهای اتحادیه اروپا 17.6 درصد است. در این میان بالاترین سهم سرمایهگذاری شرکتهای آمریکایی به 40.2 درصد از کل سرمایهگذاریهای جهانی رسیده است. این بررسیها بر تشدید رقابت جهانی فناوری در چهار بخش کلیدی تاکید کرده است که بیش از سهچهارم کل R&D شرکتها را به خود اختصاص دادهاند. در این بخش تولیدکنندگان ICT 22.6 درصد، صنایع سلامت 21.5 درصد، خدمات ICT 19.8 درصد و بخش خودروسازی 13.9 درصد از کل سرمایهگذاریهای شرکتها را تشکیل میدهند.
جایگاه برتر شرکتهای چینی نسبت به آمریکایی
میزان رشد R&D شرکتهای آمریکایی و چینی به ترتیب 16.5 و 25 درصد اعلام شده است که بهدلیل آنکه شرکتهای این دو کشور سرمایهگذاران برتر R&D در حوزه ICT و سلامت هستند، میزان سرمایهگذاری آن از همتایان اروپایی خود فراتر رفته است. در این بین شرکتهای چینی نهتنها بهعنوان تولیدکنندگان ICT، بلکه در زمینه خدمات ICT نیز بالاتر از شرکتهای اروپایی قرار دارند. تعداد شرکتهای چینی طی یک دهه قبل بیش از سه برابر شده بهگونهای که تعداد آنها از 176 شرکت در 2011 به 678 شرکت در 2021 رسیده است. علاوهبراین، بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا نقش مهمی در زمینه اختصاص R&D به بخشهایی چون هوافضا، صنایع دفاعی و شیمیایی و نیز صنایع خودروسازی، ICT و سلامت ایفا میکنند. 1000 شرکت برتر اروپایی شامل تعدادی از شرکتهای زیرمجموعه کوچک و متوسط (SME) در بخشهای سلامت و ICT در سال 2021 با رشد R&D روبهرو بودهاند که میتواند نشانهای بر هدفگذاری اروپا برای رشد فناوریهای در حال ظهور و جدید باشد. همچنین استراتژی بهروز صنعتی باعث ارتقای سیاستهای نوآورانه در پایگاههای وسیع صادراتی در اروپا شامل بخشهای فناوریهای برتر میشود. موقعیتیابی شرکتهای مبتنیبر پتنت در فناوریهای سبز و فناوریهای اقتصادی چرخشی بیانگر آن است که شرکتهای آمریکایی و اروپایی در پتنتهای ارزشمند برتری دارند. این بررسیها نشان میدهد آمار سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی طی 20 سال گذشته افزایشیافته و تقریبا دوسوم این شرکتها از آنها استفاده میکنند. سرمایهگذاری خطرپذیر شرکتی برای شرکتهای اروپایی حدود نصف شرکتهای آمریکایی است. علاوهبراین، 80 درصد از بودجههای بهدستآمده از شرکتهای اروپایی سهم استارتاپهای آمریکایی میشود.
رشد 29 درصدی سرمایهگذاری R&D شرکتهای چینی
آمریکا با فاصله زیاد نسبت به سایر کشورها، بزرگترین سرمایهگذار R&D در یک دهه گذشته بوده اما چینیها در سال 2018 این جایگاه را از آمریکاییها گرفتند. این بدان معناست که درحالحاضر بزرگترین درصد 500 سرمایهگذاری R&D متعلق به چین است. شرکتهای اروپایی جزء 50 و 100 شرکت برتر از نظر سرمایهگذاری قرار دارند، اما بعد از آن رتبههای 101 تا 500 را شرکتهای چینی از آن خود کردهاند. نرخ رشد سالانه در مقیاس 10ساله سرمایهگذاری R&D شرکتهای اتحادیه اروپا بهطور متوسط 4.3 درصد اعلام شده که پایینتر از کل میانگین کشورها یعنی 7.2 درصد بوده است. در این میان میانگین رشد برای آمریکا 7.5 درصد و برای چین 25 درصد است و بیانگر سرمایهگذاری کلان چین در حوزه R&D است بهطوریکه در سال 2022 اتحادیه اروپا را پشتسر گذاشت و حالا بعد از آمریکا، بزرگترین و دومین سرمایهگذار R&D بهشمار میرود. میزان R&D چین در مقایسه سایر کشورها بهطور چشمگیری افزایش یافته است. رشد سرمایهگذاری R&D شرکتهای چینی در بین 50 شرکت برتر دنیا، تاثیرگذار بوده و حدود 29 درصد اعلام شده است، اما بیشترین افزایش این میزان سرمایهگذاری، در گروه 51 تا 100 شرکت برتر قرار دارند. در این میان، شرکتهای ژاپنی در سال 2017-2016 از گردونه برترین سرمایهگذاران R&D جا ماندند و بهنظر میرسد سرمایهگذاری R&D شرکتهای ژاپنی دچار رکود شده است.
بالاترین رشد سرمایهگذاری R&D شرکتها از آن متا
در گزارشی که در سال 2022 منتشر شد، در جدول امتیازبندی شرکتهای بزرگ دنیا، 15 شرکت در سالهای 2012 و 2022 در رده 10 شرکت برتر قرار داشتهاند. در نگاه اول، این رتبهها بیانگر گردش مالی نسبتا بالای آنهاست بهطوریکه 5 شرکت جدید در سال 2022 جزء 10 شرکت برتر قرار گرفتند. باوجوداین غیر از شرکت فیسبوک- متا، 9 شرکت مشابه هم از سال 2017 جزء 10 شرکت برتر بودهاند. علاوهبراین، سهم سرمایهگذاری 2500 شرکت نسبتا ثابت بوده و با رشد نسبتا کمی روبهرو بودهاند. این آمارها به ثبات سرمایهگذاری R&D سرمایهگذاران اصلیR&D اشاره میکند. طبق آمار ارائهشده، کل سرمایهگذاری R&D شرکتها در سال 2012 چیزی بالغ بر 182.2 میلیارد یورو برآورد شده که میانگین رشد ترکیبی (CAGR) 9.3 درصد را از سال 2012 نشان میدهد که بالاتر از کل آمار شرکتها در آن سال با رشد 7.2 درصد بوده است. بالاترین میانگین رشد ترکیبی با 52 درصد برای شرکت فیسبوک- متا به ثبت رسیده است و پس از آن، اپل با 25 درصد، هوآوی با 20 درصد و آلفابت با 20 درصد قرار گرفتهاند. بهنظر میرسد فیسبوک- متا، اپل و هوآوی بیشترین ارتقا و رشد را در رتبههای خود طی زمان ارزیابی شده داشتهاند. در این بین ما با بیشترین افزایش رتبه مواجه شده بهطوریکه با جهشی که داشته از رتبه 297 به 105 در سال 2013 و رتبه 55 در 2015 رسیده است. این شرکت در 2022 رده 101 را از آن خود کرد.
20 درصد کل سرمایهگذاری پژوهش در اختیار 10 شرکت برتر
همانطور که اشاره شد، نرخ میانگین رشد سالانه سرمایهگذاری R&D برای 2500 شرکت حدود 7.2 درصد بوده که منجر به دو برابر شدن کل سرمایهگذاری R&D از سال 2012 شده که مقدار آن در سال گذشته به 1094 میلیارد یورو رسید. حدود یکپنجم یا 20 درصد از کل افزایش سرمایهگذاریهای R&D متعلق به 10 سرمایهگذار برتر دنیا در 2022 بوده است. سهم 16.7 درصدی سرمایهگذاری R&D از 10 شرکت برتر 2022 نسبتا بالاست و با توجه به رقم 13.7 درصدی، طی 10 سال گذشته افزایش داشته است. گزارشها حکایت از آن دارد که در جمع 10 شرکت برتر سال 2012، حدود 5 شرکت آمریکایی و نیز دو شرکت سوئیسی، یک شرکت کرهای، یک شرکت ژاپنی و یک شرکت آلمانی حضور داشتند. تا سال 2022، همچنان 6 شرکت آمریکایی غالب بودند و یکی از شرکتهای سوئیسی موسوم به Novartis به همراه تویوتا که تنها شرکت ژاپنی حاضر در جمع 10 شرکت برتر بودند، از این گردونه بیرون رفتند. شرکت چینی هوآوی در 2022 وارد این جمع شد. کرهجنوبی و اتحادیه اروپا هم هرکدام با یک شرکت در جمع 10 شرکت برتر قرار داشتند. در میان شرکتهای حاضر در جمع 10 شرکت برتر، از 10 شرکت نخست، 7 شرکت در حوزه بخشهای تولیدکننده و خدماتی ICT فعالیت میکردند که درمجموع 77 درصد کل 10 سرمایهگذاری R&D را به خود اختصاص دادهاند. این تغییری شگرف در مقایسه با 10 سال گذشته محسوب میشود بهطوریکه در 10 سال گذشته، سرمایهگذاری R&D در حوزه سلامت با 41 درصد، رتبه نخست را در اختیار داشت و ICT با 32 درصد رتبه بعدی را شامل میشد. در ادامه حوزه خودروسازی نیز با 27 درصد رتبه بعدی را تشکیل میداد.
شرکت آلفابت، دارنده بالاترین نرخ سرمایهگذاری R&D
از 15 شرکت برتر دنیا که در گزارش 2022 مورد ارزیابی قرار گرفتهاند، 9 شرکت متعلق به آمریکاست و از 5 شرکت نخست سرمایهگذار برتر دنیا، 4 شرکت آمریکایی و یک شرکت چینی است که حضور فعال آمریکاییها را نشان میدهد.
شرکت آمریکایی آلفابت که در حوزه خدمات ICT فعالیت میکند در سال 2012 با نرخ R&D حدود 4 میلیون و 558 هزار یورو رتبه 26 را از نظر سرمایهگذاری در R&D از آن خود کرده بود. این شرکت با افزایش سرمایهگذاری R&D به رقم 27 میلیون و 870 هزار یورو در 2022، به جایگاه نخست در بین برترین سرمایهگذاران شرکتها جای گرفت که میانگین نرخ رشد سالانه آن 19.8 درصد اعلام شد.
شرکت آمریکایی «متا» هم که در زمینه خدمات ICT فعالیت میکند دومین سرمایهگذار بزرگ است که با سرمایهگذاری R&D 343 میلیون یورویی در سال 2012 رتبه 297 دنیا بود اما با افزایش سرمایهگذاریهای این شرکت به 21 میلیون و 768 هزار یورو در سال 2022 و با میانگین نرخ رشد سالانه 51.5 درصدی به رتبه دوم دنیا رسید. این شرکت در میان 13 شرکت برتر دنیا از نظر سرمایهگذاری R&D بالاترین میانگین رشدی را دارد.
به همین ترتیب شرکت آمریکایی مایکروسافت با فعالیت در حوزه خدمات ICT در سال 2012 با سرمایهگذاری 8 میلیون و 700 هزار یورویی در R&D رتبه دوم را از آن خود کرده بود، اما با افزایش نرخ سرمایهگذاری خود در بخش R&D به 21 میلیون و 650 هزار یورو در 2022 و رسیدن به میانگین نرخ رشد سالانه 9.6 درصدی، رده سوم را از آن خود کرد.
چهارمین شرکت برتر سرمایهگذار، شرکت چینی هوآوی با فعالیت در حوزه تولیدکنندگان ICT است که با 3 میلیون و 150 هزار یورو در سال 2012 رده 43 دنیا را بهدست آورده بود. اما با افزایش سرمایهگذاری در R&D و رسیدن به مبلغ 19 میلیون و 600 هزار یورویی و با میانگین نرخ رشد 20.1 درصدی در سال 2022 به رتبه چهارم ارتقا یافت.
همچنین شرکت اپل با فعالیت در حوزه تولیدکنندگان ICT که در سال 2012 با سرمایهگذاری R&D معادل 2 میلیون و 150 هزار یورویی رده 59 را از آن خود کرده بود با افزایش سرمایهگذاری در 2022 به 19 میلیون و 350 هزار یورو و میانگین نرخ رشد 24.6 درصدی به رتبه پنجم رسید.
شرکت کرهای سامسونگ الکترونیک که در سال 2012 با سرمایهای 7 میلیون و 605 هزار یورویی در رده پنجم دنیا قرار داشت و حالا بعد از گذشت 10 سال، با افزایش سرمایهگذاری R&D خود به 16 میلیون و 815 هزار یورو به جایگاه ششم رسید و در مقایسه با سایر شرکتهای برتر و میانگین رشد سالانه 8.3 درصدی که نسبت به پنج شرکت دیگر درصد رشد پایینتری داشته، یک رتبه نسبت به 10 سال گذشته افت داشته است.
شرکت آلمانی فولکسواگن که در حوزه خودروسازی فعالیت میکند در سال 2012 قریب به 7 میلیون و 205 هزار یورو روی R&D سرمایهگذاری کرده بود که بر این اساس رتبه سوم دنیا را از آن خود کرده بود. در این میان، این شرکت با افزایش سرمایهگذاری به 15 میلیون و 600 هزار یورو و با میانگین رشد سالانه 8 درصد که درصد پایینی است، در 2022 به رتبه هفتم تنزل یافت.
هشتمین شرکت برتر سرمایهگذاری دنیا یعنی اینتل که یک شرکت آمریکایی است هم در سال 2012 و هم 2022 رده هشتم را بهخود اختصاص داد، در 10 سال گذشته رقم 7 میلیون و 400 هزار یورویی را در زمینه R&D هزینه کرده بود. میزان سرمایهگذاری این شرکت در 2022 به 13 میلیون و 415 هزار یورو با میانگین رشد سالانه 6.2 درصد رسید. این شرکت هم در حوزه تولیدکنندگان ICT فعالیت میکند.
شرکت چینی «روش» در صنایع حوزه سلامت فعالیت میکند و در سال 2012 با میزان سرمایهگذاری 7 میلیون و 810 هزار یورویی در رده هفتم دنیا قرار داشت. این شرکت در 2022 با افزایش سرمایهگذاری به 13 میلیون و 270 هزار یورو با احتساب میانگین رشد سالانه 5.4 درصدی به رده 9 جدول تنزل داشت.
شرکت بعدی شرکت آمریکایی جانسون اند جانسون با فعالیت در صنایع حوزه سلامت است که با سرمایهگذاری 6 میلیون و 700 هزار یورویی در 2012 رده 11 دنیا را در اختیار داشت اما با افزایش سرمایهگذاری به 13 میلیون یورو به رده دهم ارتقا یافت. میانگین رشد سالانه این شرکت 7 درصد عنوان شده است.
اما در این بین، شرکت ژاپنی «تویوتاموتور» که در زمینه خودروسازی فعالیت میکند، در سال 2012 با سرمایهگذاری 6 میلیون و 30 هزار یورویی در جایگاه نخست برترین شرکتهای دنیا قرار گرفته بود، سرمایهگذاری R&D خود را در 2022 با میانگین رشد سالانه 3.7 درصدی به 8 میلیون و 700 هزار یورو رساند و توانست رتبه 15 را از آن خود کند. شرکت چینی «نووارتیس» در زمینه صنایع بهداشت و سلامت فعالیت میکند و در سال 2012 با سرمایهگذاری 7 میلیون و 998 هزار یورویی رتبه چهارم را بهدست آورد اما بعد از گذشت 10 سال و با میانگین رشد سالانه صفر، در سال 2022 سرمایهگذاری این شرکت در حوزه R&D افت کرد و به 7 میلیون و 983 هزار یورو رسید و این شرکت از رتبه چهارم در 2012 به رتبه 16 در بین برترین شرکتهای دنیا تنزل یافت. همچنین شرکت آمریکایی «فایزر» که در حوزه صنایع بهداشت و سلامت فعالیت میکند با 7 میلیون و 780 هزار یورو در 2012، جایگاه 6 را از آن خود کرد و در سال 2022 نیز بعد از پشت سر گذاشتن روزهای کرونایی، با افزایش سرمایهگذاری R&D به 10 میلیون و 300 هزار یورویی و میانگین رشد سالانه 2.8 درصدی، رتبه این شرکت به یازدهم کاهش یافت. شرکت آمریکایی «جنرالموتورز» که در حوزه خودروسازی فعالیت میکند، در سال 2012 با سرمایهگذاری 7 میلیون و 200 هزار یورویی در بخش R&D به رده 9 برترین شرکتها رسید اما بهرغم گذشت 10 سال، در 2022 مقدار سرمایهگذاری این شرکت در R&D به 7 میلیون یورو کاهش یافت و رتبه 20 دنیا را از آن خود کرد. رشد سالانه میزان سرمایهگذاری در بخش R&D این شرکت به منفی 0.3 رسید. در این میان، شرکت آمریکایی «مرک» که در صنایع بهداشت و سلامت فعالیت میکند، در سال 2012 با سرمایهگذاری 7 میلیون یورویی در R&D به رتبه 10 برترین شرکتهای جهان رسید. همین شرکت بهرغم افزایش میانگین رشد 2.8 درصدی سرمایهگذاری به رقم 9 میلیون و 150 هزار یورو در سال 2022، به رتبه 13 تنزل یافت.
جایگزینی شرکتهای ICT با حوزههای سلامت و خودروسازی
در بررسی آماری 10 شرکت برتر دنیا، 6 شرکت اول در حوزه ICT فعالیت میکنند و بهطورکلی از جمع این تعداد شرکت، 7 شرکت ICT حضور دارند. پس از آن، پرتعدادترین شرکتهای برتر در حوزه صنایع بهداشت و سلامت هستند که از جمع 15 شرکت، 5 شرکت را به خود اختصاص دادهاند. سه شرکت باقیمانده هم مربوط به حوزه خودروسازی میشود. در گزارش 2022 که درباره سرمایهگذاری شرکتها روی حوزه R&D منتشر شده، 2500 شرکت برتر دنیا مورد مطالعه قرار گرفتهاند که مجموع کل سرمایهگذاریهای آنها در حوزه R&D در سال 2012 به 545 میلیون و 800 هزار یورو میرسید. در این بین، مجموع کل سرمایهگذاری شرکتهای روی بخش R&D در 2022 نزدیک یکمیلیون و 100 هزار یورو بود که درمجموع میانگین رشد سالانه این شرکتها 7.2 درصد را شامل میشد. در بررسی 10 شرکت برتر دنیا، میزان سرمایهگذاری در بخش R&D در سال 2012 حدود 74 میلیون و 590 هزار یورو عنوان شده بود، درحالیکه این سرمایهگذاری 10 شرکت برتر دنیا در 2022 به حدود 182 میلیون و 220 هزار یورو رسید که بهطور میانگین میزان رشد سالانه این سرمایهگذاریها در بین این شرکتها 9.3 درصد بوده است. در این بررسیها، سهم سرمایهگذاری 10 شرکت برتر در میان 2500 شرکت در بخش R&D در سال 2012 حدود 13.7 درصد و در سال 2022 حدود 16.7 درصد عنوان شده است. از آنجا که از 10 شرکت برتر، 7 شرکت در حوزه ICT فعالیت میکنند، میزان سرمایهگذاری آنها در بخش R&D در سال 2022 قریب به 140 میلیون و 400 هزار یورو بوده است که نسبت به کل رقم 182 میلیون و 220 هزار یورو در همان سال، مبلغ قابلتوجهی را شامل میشود که بهطور تقریبی 70 درصد از کل سرمایهگذاری R&D شرکتهای برتر دنیا را در حوزه ICT نشان میدهد. از این مقدار تنها 41 میلیون و 820 هزار یورو به شرکتهای غیر ICT اختصاص مییابد.
اما اگر بخواهیم مجموع سرمایهگذاری 15 شرکت را موردبررسی قرار دهیم، 7 شرکت مربوط به حوزه ICT و 8 شرکت مربوط به حوزههای غیر ICT شامل خودروسازی و صنایع بهداشت و سلامت میشوند که با توجه به تعداد بیشتر شرکتهای غیر ICT، کل سرمایهگذاری این 8 شرکت در بخش R&D حدود 84 میلیون و 860 هزار یورو را شامل میشوند که تقریبا نصف میزان سرمایهگذاری شرکتهای ICT روی بخش R&D را به خود اختصاص دادهاند. از سوی دیگر اگر با دقت بیشتری به مقایسه رتبههای شرکتهای برتر سالهای 2012 و 2022 نگاه کنیم، درمییابیم که برترین شرکتهای سال 2022 که فعالان حوزه ICT هستند، در سال 2012 در ردههای پایینتر قرار داشتهاند و برعکس، شرکتهای غیر ICT مانند خودروسازی و سلامت که در سال 2012 رتبههای برتر و نخست این جدول را به خود اختصاص داده بودند، درحالحاضر با رونق فعالیت شرکتهای ICT، به ردههای پایینتر جدول برترینهای دنیا نزول کردهاند. از دیگر نکتههایی که میتوان در بین برترین شرکتهای سرمایهگذار R&D به آن اشاره کرد، این است که در جمع 6 شرکت برتر دنیا، خبری از حضور شرکتهای اروپایی نیست، بلکه یک شرکت چینی و یک شرکت کرهای و 4 شرکت آمریکایی حضور دارند که همین 6 شرکت اولیه فعال در حوزه ICT در بازه 10 ساله گذشته بین 2012 تا 2022، بیش از 100 میلیون یورو به سرمایهگذاریهای خود روی بخش R&D شرکت افزودهاند که همین امر باعث رونق این فناوری در بین شرکتهای برتر دنیا شده، بهطوریکه در بازه 10 ساله توانستهاند گوی سبقت را از شرکتهای حوزه سلامت و خودرو بربایند و صدرنشین برترین شرکتهای دنیا شوند. در میان شرکتهای برتر دنیا، «جنرالموتورز» با منفی 0.3، نهتنها در سرمایهگذاری روی بخش R&D رشد نداشته، بلکه رشد آن منفی هم بوده است. همچنین شرکت «نووارتیس» هم بعد از 10 سال بدون رشد باقیمانده است.
حوزه ICT برترین در میان 50 شرکت دنیا
وقتی حرف از 50 شرکت برتر دنیا در زمینه سرمایهگذاری در بخش R&D میشود، باید گفت که آنها گروهی از شرکتها هستند که بزرگترین میانگین سهم از سرمایهگذاری R&D را در بخشهای کلیدی مانند خودروسازی،ICT و سلامت بهخود اختصاص دادهاند که حدود 40 درصد از کل سرمایهگذاری R&D را شامل میشوند. 14 شرکت که 28 درصد از کل 50 شرکت برتر را تشکیل میدهند، در مقایسه شرکتهای سالهای 2012 و 2022 حضور دارند. در میان این 14 شرکت، بخش ICT با 9 شرکت غالب است و بعد از آن بخش سلامت با 3 شرکت و نیز بخشهای ساختوساز و خودروسازی هرکدام با یک شرکت در ردههای بعدی قرار میگیرند. سهم R&D شرکتهای ICT در میان 50 شرکت برتر بهطور قابلتوجهی از 36 درصد در سال 2012 به 52 درصد در سال 2022 افزایش یافته است. بهرغم افزایش تعداد، سهم R&D شرکتهای حوزه سلامت در جمع 50 شرکت برتر از 32 درصد در 2012 حدود 5 درصد کاهش نشان میدهد. به همین ترتیب، سهم R&D بخش خودروسازی هم نسبت به 23 درصد سال 2012 قریب به 5 درصد کاهش داشته است.
آمریکاییها در صدر 50 شرکت برتر
همانطور که پیشتر هم گفتیم، اگر بخواهیم 50 شرکت برتر را از نظر جغرافیایی بررسی کنیم، برترینها مانند 10 شرکت برتر، در دستان شرکتهای آمریکایی است که اغلب آنها را شرکتهای ICT تشکیل میدهند و رده دوم در اختیار شرکتهای سلامت است که بهنظر میرسد این دو حوزه بخش اعظمی از اقتصاد آمریکا را تشکیل میدهند. سهم حوزههای ICT و سلامت در 50 شرکت برتر دنیا، کمتر از 10 شرکت برتر است با تاکید بر اینکه شرکتهای فناورانه آمریکایی در صدر این شرکتها قرار گرفتهاند. شواهد بیانگر آن است که حضور آمریکا در حوزه سلامت تقویت شده است، بهطوریکه 6 شرکت آمریکایی حوزه سلامت در سال 2012 حدود 47 درصد از R&D صنعت سلامت را به خود اختصاص داده بود و در مقابل، در سال 2022 تعداد شرکتهای آمریکایی فعال در بخش سلامت از 6 به 8 شرکت افزایش یافته است که درمجموع 54 درصد از کل R&D سلامت را بین شرکتها بهخود اختصاص دادهاند. اصلیترین شرکتهای بخش سلامت در جمع 50 از آن ژاپن هستند که تعداد آنها در ردهبندی 2022 نسبت به 2012 تا نصف کاهش یافته است. شرکتهای خارجشده از این فهرست بیشتر از بخش ICT و سایر گروهها هستند که میتوان به شرکتهای پاناسونیک و توشیبا اشاره کرد. R&D شرکتهای ژاپن در بین 50 شرکت برتر دنیا 4 میلیارد یورو کاهش داشته است. درحالحاضر 12 شرکت اروپایی در جمع 50 شرکت برتر دنیا حضور دارند که یک شرکت کمتر از 10 سال قبل را نشان میدهد. در این میان، شرکت ایرباس در سال 2022 به رده 60 سقوط کرده است. بررسیها از شرکتهای اروپایی نشان میدهد که تعداد شرکتهای اروپایی حاضر در جمع 50 شرکت برتر در 2022، در سال 2012 هم جزء 50 شرکت برتر بودهاند اما بهطورکلی میتوان گفت که شرکتهای اروپایی در ردهبندیها وضعیت وخیمتری پیدا کردهاند. اتحادیه اروپا هنوز هم دومین سرمایهگذار بزرگ R&D گروه شرکتها بعد از آمریکا بهشمار میرود. با وجود این، متوسط رشد سرمایهگذاریهای R&D اتحادیه اروپا در این گروه 4 درصد است که کمتر از نیمی از رشد آمریکا (حدود 9 درصد) یا (7.2 درصد) از کل شرکتها را بهخود اختصاص دادهاند. رشد سرمایهگذاری R&D اتحادیه اروپا با میانگین رشد سالانه 7 درصد، بیشتر در بخش خودروسازی اتفاق افتاده است. اگرچه چین بعد از آمریکا از نظر شرکتها و R&D رده دوم را از آن خود کرده، چین تنها با 4 شرکت در جمع 50 شرکت برتر دنیا قرار گرفته است. با وجود این، بهنظر میرسد سرمایهگذاریها بهسرعت درحال گسترش است و حتی توانسته ژاپن را هم پشت سر بگذارد. حضور شرکتهای چینی درحال افزایش است و دو شرکت در حوزه ICT فعالیت میکنند.